Η νίκη των ντελιβεράδων της e-food λειτούργησε ως «αστραπή στο σκοτάδι» και προκάλεσε ανάταση σε όλο τον κόσμο της Αριστεράς και μεγάλο μέρος του κόσμου της εργασίας.
Εδωσαν έναν αγώνα νικηφόρο -που στη δύσκολη συγκυρία που ζούμε υπενθύμισε τη δύναμη των εργατικών αγώνων- αλλά και έναν αγώνα υποδειγματικό -που υπενθύμισε σε παλιούς ή έμαθε σε νεότερους «πώς γίνεται η δουλειά», αν στόχος του αγώνα είναι να επιδιώξει σοβαρά να νικήσει.
Η απεργία είχε προκαλέσει τα πρώτα χαμόγελα από τη στιγμή της προκήρυξής της, στο διάβασμα των υπογραφών της κοινής ανακοίνωσης: ΣΒΕΟΔ/Συνδικάτο Επισιτισμού Τουρισμού. Όσοι κι όσες γνώριζαν το πολιτικο-ιδεολογικό «χρώμα» της συγκεκριμένης Συνέλευσης και του συγκεκριμένου συνδικάτου, αναγνώριζαν την πιο «στοιχειακή», την πιο «ενστικτώδικη» πτυχή του Ενιαίου Μετώπου: Την εργατική ενότητα σε ένα χώρο για να οργανωθεί αποτελεσματικά η άμυνα (και η αντεπίθεση…) απέναντι στο αφεντικό. Το γεγονός ότι εξέπληξε ευχάριστα, υπενθυμίζει ότι αυτά τα αυτονόητα είχαν ξεχαστεί. Το γεγονός ότι συνέβη, η «φυσικότητα» με την οποία έδειξε να ξεδιπλώνεται και η αποτελεσματικότητα που είχε, δημιουργεί παρακαταθήκες για το μέλλον.
Αυτή η ενότητα είχε σαφές περιεχόμενο: Οι δυνάμεις που ενεπλάκησαν ένωσαν τις προσπάθειες να οργανωθεί η απεργία στα σοβαρά για να μπορέσει να απλωθεί. Οι μαζικές συνελεύσεις αλλά και η εικόνα που μεταφέρεται για ανθρώπους που πρώτη φορά άκουσαν για συνδικαλισμό ή πρώτη φορά πείστηκαν να ασχοληθούν με αυτόν, αποκαλύπτει μια συστηματική προσπάθεια οργάνωσης και κινητοποίησης των συναδέλφων. Το τελικό αποτέλεσμα στη συμμετοχή («δεν κουνήθηκε μηχανάκι») αποτελεί σημαντικό μέρος της ερμηνείας για την άτακτη και γρήγορη υποχώρηση της εταιρείας.
Η κινητοποίηση ειχε κερδίσει την πλατιά αλληλεγγύη και στήριξη του κόσμου. Η ταχύτατη διακίνηση της προκλητικής είδησης της επίθεσης και το κύμα αγανάκτησης ενάντια στην εταιρεία είχαν ήδη φτιάξει το κλίμα στο οποίο θα συνέβαινε η απεργία. Η καμπάνια «cancel e-food» τάραξε αρκετά την εταιρία για να προβεί σε δήλωση περί «λανθασμένης διατύπωσης». Αλλά κυρίως έδωσε ορμή στους απεργούς. Σπάνια γίνεται τόσο καθαρή και ορατή με γυμνό μάτι η «εξουσιοδότηση» ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων σε έναν κλάδο να αγωνιστεί. Ήταν το «ψηφιακό» αντίστοιχο των μαζικών επισκέψεων «μελών της κοινότητας» στην «απεργιακή φρουρά». Η εξέλιξη αποτέλεσε απάντηση στη μεμψιμοιρία για το αν αρκεί το ένα ή λείπει το άλλο. Η «ψηφιακή δράση» πόνεσε αρκετά την εταιρεία για να «ανασκευάσει», αλλά η απεργιακή δράση «πόνεσε» την εταιρία τόσο ώστε να οδηγηθεί σε άτακτη υποχώρηση. Αλλά προφανώς η μία άντλησε δύναμη από την άλλη. Αυτή τη σχέση πρέπει να κρατήσουμε (με κάθε πρόσφορη μέθοδο και τρόπο κάθε φορά) σε κάθε αγώνα.
H νίκη στην efood αφήνει κι άλλες παρακαταθήκες. Συνέβη στη διαβόητη «gig economy», που εξαπλώνεται ραγδαία, δίνει πάτημα σε θεωρίες (και πάλι!) για το «τέλος της εργατικής τάξης» και δημιουργεί όντως μεγάλα εμπόδια στην εργατική συλλογική δράση. Η επιτυχία της κινητοποίησης και το εμβληματικό «Είμαστε εργάτες και όχι συνεργάτες!» θα έκανε τον… Κεν Λόουτς να χαμογελάσει πλατιά. Στο “Sorry We Missed You”, αποτυπώνει ζοφερά και ρεαλιστικά την άγρια εκμετάλλευση πίσω από την υπόσχεση «απελευθέρωσης» στην gig economy. Η απεργία στην e-food, με το σύνθημά της, «χτίζει συνείδηση». Και ταυτόχρονα το σύνθημα επαναφέρει την «ταξική περηφάνια». Θυμίζει λίγο το παλιότερο «δεν είμαστε παιδιά, δεν είμαστε παπιά, είμαστε εργάτες, γαμώ τα αφεντικά…» που στρεφόταν ενάντια στην υποτίμηση (και στα αφεντικά…), αλλά η σημερινή εκδοχή χτυπά πιο προωθημένα την αυταπάτη του «συνεργάτη» και -κυρίως- έχει ήδη κατακτήσει ένα πολύ ευρύτερο ακροατήριο, μέσα κι έξω από τον κλάδο.
Η απεργία φέρνει και γενικότερα «μηνύματα» που μπορούν να αξιοποιηθούν ευρύτερα.
Oργανώθηκε σε ένα σκληρό χώρο του ιδιωτικού τομέα, όπου επικρατεί γενικευμένα η εργοδοτική ασυδοσία που φιλοδοξεί να «θεσμοθετήσει» παντού ο νόμος Χατζηδάκη. Οι απεργοί της efoodέδειξαν ότι μπορεί να «ξηλωθεί» στην πράξη, μέσα από την εργατική δράση. Σε μια εποχή που ο ιδιωτικός τομέας τείνει να γίνει συνώνυμο των αρνητικών συσχετισμών και της απουσίας εργατικής δράσης, υπενθύμισαν την πραγματική δύναμη των εργαζομένων σε αυτόν ακριβώς τον τομέα,θυμίζοντας εποχές που η μαζική συμμετοχή και η στοχευμένη (στον κλάδο, στην εταιρεία, κ.ο.κ.) δράση, με πλήρη συνείδηση του στόχου και της δυνατότητας «να χτυπηθεί η τσέπη του αφεντικού», έκαναν τον ιδιωτικό τομέα «κάστρο» της εργατικής μαχητικότητας. Με αντίστοιχο τρόπο πρέπει να κινηθούμε σε κάθε χώρο δουλειάς. Με τις υπέρτερες οργανωμένες δυνατότητες που υπάρχουν στο δημόσιο. Με τις πολύτιμες υπενθυμίσεις που ανέσυρε η e-food για τον ιδιωτικό.
Aυτή η μαχη οργανώθηκε από τους εργαζόμενους σε έναν κλάδο που έπαιξαν κομβικό ρόλο στη διάρκεια της πανδημίας. Το «βγάλαμε δυο καραντίνες» ως κομμάτι της συσσωρευμένης εμπειρίας (και ως οργή και ως αυτοπεποίθηση) που τους έβγαλε στο δρόμο, αλλά και η (όχι αβάσιμη) εκτίμηση ότι οι δεσμοί αλληλεγγύης με την κοινωνία άρχισαν να οικοδομούνται μέσα στην πανδημία, υπενθυμίζει όσα γράφαμε προδρομικά για τον «ιδεολογικά εκπαιδευτικό» ρόλο που μπορεί να παίξει η ανάδυση των «αναγκαίων εργαζόμενων» στην επιφάνεια επί lockdown. Είναι ένα κρατούμενο κρίσιμο για τους αγώνες που ξεδιπλώνονται στα δημόσια νοσοκομεία, αλλά και ευρύτερα από τους εργαζόμενους κι εργαζόμενες στην «κοινωνική αναπαραγωγή» (πχ παιδεία).
Ιδιαίτερα για το μέτωπο της παιδείας, αποκτά μια επιπλέον αξία το γεγονός ότι οι απεργοί της e-food βάζουν στο στόχαστρο ιδεολογικά -και διεκδικούν την κατάργηση πρακτικά- του διαβόητου «συστήματος αξιολόγησης» της εταιρείας, που αποκαλύπτει πλατιά τη σκληρή πραγματικότητα πίσω από αυτές τις «αθώες», «φιλικές στον πελάτη» ιδέες του σύγχρονου μάνατζμεντ, που επιχειρείται να τρυπώσουν και στο δημόσιο τομέα.
Στον αγώνα ενάντια στην εφαρμογή του νόμου Χατζηδάκη σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, στους αγώνες για δημόσια παιδεία και υγεία, έχουμε να δώσουμε συνέχεια στον αγώνα των εργαζομένων στην e-food. Με δύναμη από τη νίκη τους, με πολύτιμα συμπεράσματα από τα ιδεολογικά στοιχεία που ανέδειξε ο αγώνας τους, με πολύτιμα εφόδια από την «τεχνογνωσία» που παρέδωσαν.
Ολα αυτά δεν μεταφέρονται «αυτόματα» ή «αδιαμεσολάβητα» στον υπόλοιπο κόσμο της εργασίας (ή όχι πάντα κι όχι πλήρως). Είναι υπόθεση και των οργανωμένων δυνάμεων της Αριστεράς να εργαστούν συστηματικά για να «μεταφραστεί» όντως η νίκη στην e-food σε ανάλογη δράση και σε άλλους χώρους, για να μην μείνει «αστραπή στο σκοτάδι» αλλά προάγγελος καταιγίδας. Σε αυτό το καθήκον, έχουμε να συγκρατήσουμε και την ενότητα που «δίδαξαν» οι απεργοί αλλά και το περιεχόμενο, τις μεθόδους και τους σκοπούς που κλήθηκε αυτή η ενότητα να υπηρετήσει.
