Η Ουκρανία και οι σύγχρονοι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί

Προς το τέλος του χρό­νου, η έντα­ση στα σύ­νο­ρα Ρω­σί­ας-Ου­κρα­νί­ας απο­κλι­μα­κώ­θη­κε και μά­λι­στα με τον πιο «επί­ση­μο» τρόπο από τους πλέον αρ­μό­διους: Σε μια 2ωρη τη­λε­διά­σκε­ψη Πού­τιν-Μπάι­ντεν, τέ­θη­κε ως στό­χος να διε­ρευ­νη­θούν και να αντι­με­τω­πι­στούν οι «ανη­συ­χί­ες και των δύο πλευ­ρών». 

Ωστό­σο αξί­ζει να θυ­μό­μα­στε ότι ήταν η δεύ­τε­ρη φορά μέσα σε ένα χρόνο που επι­κρά­τη­σε ένα πα­νο­μοιό­τυ­πο σκη­νι­κό. Την άνοι­ξη του 2021, εί­χα­με και πάλι γι­γα­ντιαία στρα­τιω­τι­κά γυ­μνά­σια της Ρω­σί­ας, να­τοϊ­κή άσκη­ση στο λι­μά­νι της Αλε­ξαν­δρού­πο­λης, πιέ­σεις των ΗΠΑ στη Γερ­μα­νία για τον Nord Stream 2 και απει­λές για διευ­ρυ­μέ­νες κυ­ρώ­σεις στη Ρωσία, ρω­σι­κές προει­δο­ποι­ή­σεις για «δυ­να­μι­κή» απά­ντη­ση, προ­τού μια επαφή Πού­τιν-Μπάι­ντεν οδη­γή­σει σε απο­κλι­μά­κω­ση. 

Όταν δύο φορές μέσα σε με­ρι­κούς μήνες, απαι­τεί­ται απευ­θεί­ας επαφή σε κο­ρυ­φαίο επί­πε­δο για να στα­μα­τή­σει η από­το­μη αύ­ξη­ση της «θερ­μο­κρα­σί­ας» της έντα­σης, γί­νε­ται σαφές ότι δεν πρό­κει­ται για στιγ­μιαί­ες «πα­ρε­ξη­γή­σεις» ή συ­γκυ­ρια­κές αφορ­μές.   

Η «αι­σιό­δο­ξη» πε­ρι­γρα­φή της 2ωρης τη­λε­διά­σκε­ψης συ­νο­ψί­ζε­ται στο ότι «συμ­φώ­νη­σαν να συμ­φω­νή­σουν», σε αντι­πα­ρα­βο­λή με εκεί­νες τις συ­να­ντή­σεις που κα­τα­λή­γουν στο «συμ­φω­νού­με ότι δια­φω­νού­με». Είναι και αυτό εν­δει­κτι­κό της κα­τά­στα­σης. Να θε­ω­ρεί­ται πρό­ο­δος η κα­ταρ­χήν συμ­φω­νία στη διά­θε­ση να διε­ρευ­νη­θεί μια κά­ποια συμ­φω­νία. 

Πράγ­μα­τι οι δύο ηγέ­τες έδει­ξαν ένα διαλ­λα­κτι­κό πρό­σω­πο και μια διά­θε­ση «κα­τα­νό­η­σης» των ζη­τη­μά­των που εγεί­ρει η κάθε πλευ­ρά. Ωστό­σο, αυτή η συ­νεν­νό­η­ση γι­νό­ταν στο φόντο μιας θη­ριώ­δους κι­νη­το­ποί­η­σης του ρω­σι­κού στρα­τού, ενώ στο λι­μά­νι της Αλε­ξαν­δρού­πο­λης εξε­λισ­σό­ταν η με­γα­λύ­τε­ρη από­βα­ση αμε­ρι­κα­νι­κών δυ­νά­με­ων στα Βαλ­κά­νια. Ται­ριά­ζει γάντι σε αυτή την πε­ρί­πτω­ση η φράση που πε­ρι­γρά­φει την ιμπε­ρια­λι­στι­κή τα­κτι­κή «να μιλάς ευ­γε­νι­κά, κρα­τώ­ντας ένα με­γά­λο ρό­πα­λο». Βέ­βαια, όταν πρό­κει­ται για με­γά­λες δυ­νά­μεις κι όχι για νταη­λί­κι σε κά­ποιον «μικρό», η ευ­γέ­νεια επι­βάλ­λε­ται και από το «σε­βα­σμό» στο ρό­πα­λο… του άλλου. Αλλά τα με­γά­λα ρό­πα­λα, μπο­ρεί να ση­μαί­νουν και επι­κίν­δυ­νες ζη­μιές, αν «ξε­φύ­γει» ο καυ­γάς.   

Προς το παρόν, αυτή η δυ­να­μι­κή της «αμοι­βαί­ας απο­τρο­πής» λει­τουρ­γεί στις ρω­σο­α­με­ρι­κα­νι­κές σχέ­σεις γύρω από το ου­κρα­νι­κό ζή­τη­μα. Αλλά κα­νείς δεν μπο­ρεί να εγ­γυ­η­θεί ότι αυτό θα διαρ­κέ­σει επ’ άπει­ρον: Η Ου­κρα­νία έχει ανα­δει­χθεί πλέον ως ένα μια από τις πιο επι­κίν­δυ­νες «εστί­ες» στον πλα­νή­τη, πλάι στην Ταϊ­βάν. Αυτές οι δύο χώρες, έχουν τη δυ­στυ­χία να απο­τε­λούν «ση­μεία δο­κι­μα­σί­ας» για τον ρω­σο-αμε­ρι­κα­νι­κό και τον κι­νε­ζο-αμε­ρι­κα­νι­κό αντα­γω­νι­σμό αντί­στοι­χα.

Ισορ­ρο­πία τρό­μου

Η δη­μό­σια αντι­πα­ρά­θε­ση γύρω από το ου­κρα­νι­κό ζή­τη­μα υπεν­θυ­μί­ζει το ση­μείο στο οποίο βρί­σκο­νται οι αντα­γω­νι­σμοί σή­με­ρα και τον χα­ρα­κτή­ρα που τεί­νουν να πά­ρουν. Στις δυ­τι­κές πρω­τεύ­ου­σες, η συ­ζή­τη­ση αφορά μια πι­θα­νή ρω­σι­κή ει­σβο­λή στην Ου­κρα­νία και το πώς αυτή θα απο­τρα­πεί (εντάσ­σο­ντας τη χώρα στο ΝΑΤΟ;). Στη Μόσχα, η συ­ζή­τη­ση αφορά μια πι­θα­νή έντα­ξη της Ου­κρα­νί­ας στο ΝΑΤΟ και το πώς αυτή θα απο­τρα­πεί (με μια έγκαι­ρη στρα­τιω­τι­κή ει­σβο­λή;).

Και οι δύο πλευ­ρές εγ­γυού­νται δη­μό­σια ότι δεν έχουν τέ­τοια πρό­θε­ση (έντα­ξης της Ου­κρα­νί­ας στο ΝΑΤΟ οι μεν, ει­σβο­λής οι δε), αλλά και οι δύο προ­ε­τοι­μά­ζουν τις «απα­ντή­σεις» τους, οι οποί­ες είναι σε με­γά­λο βαθμό αυτά τα οποία αντι­με­τω­πί­ζει ως «απει­λή» η άλλη πλευ­ρά.

Πέρα από το γε­γο­νός ότι είναι πάντα πολύ λεπτή (ου­σια­στι­κά ανύ­παρ­κτη) η γραμ­μή με­τα­ξύ «άμυ­νας» και «επί­θε­σης» στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, η έντα­ση γύρω από την Ου­κρα­νία αφορά και την πρό­σφα­τη προϊ­στο­ρία. 

Έχει προη­γη­θεί η επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ προς τα ανα­το­λι­κά και η με­τα­φο­ρά των «γραμ­μών» του από το Βε­ρο­λί­νο, κοντά στα ρω­σι­κά σύ­νο­ρα. Αυτή συ­νέ­βη σε πεί­σμα των συμ­φω­νιών και των αμε­ρι­κα­νι­κών εγ­γυ­ή­σε­ων και πα­ρό­τι την ίδια πε­ρί­ο­δο ο ρω­σι­κός κα­πι­τα­λι­σμός δεν απο­τε­λού­σε σο­βα­ρή απει­λή για τα δυ­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα. Σε μια πε­ρί­ο­δο όξυν­σης των αντα­γω­νι­σμών και καθώς η Ρωσία διεκ­δι­κεί «τη θέση της στον ήλιο», είναι προ­φα­νές ότι η στρα­τιω­τι­κή πε­ρι­κύ­κλω­ση είναι μια πολύ πιο σο­βα­ρή απει­λή. Το άγχος της Ρω­σί­ας να εξα­σφα­λί­σει την «ου­δε­τε­ρό­τη­τα» της Ου­κρα­νί­ας, της Γε­ωρ­γί­ας και της Λευ­κο­ρω­σί­ας (οι 3 χώρες που πα­ρα­μέ­νουν εκτός ΝΑΤΟ) προ­κύ­πτει από αυτό το ιστο­ρι­κό.

Έχει επί­σης προη­γη­θεί ο πό­λε­μος της Γε­ωρ­γί­ας. Όταν η επί­θε­ση των κυ­βερ­νη­τι­κών δυ­νά­με­ων στην ημιαυ­τό­νο­μη Νότια Οσε­τία, προ­κά­λε­σε μια ρω­σι­κή ει­σβο­λή που μέσα σε ελά­χι­στες μέρες έφτα­σε να απει­λεί και να βομ­βαρ­δί­ζει την ίδια την Τι­φλί­δα. Με­ρι­κά χρό­νια μετά, ο τότε πρό­ε­δρος Με­ντ­βέ­ντεφ, απευ­θυ­νό­με­νος σε Ρώ­σους αξιω­μα­τι­κούς δή­λω­νε ότι «αν εί­χα­τε δι­στά­σει τότε, το γε­ω­πο­λι­τι­κό τοπίο σή­με­ρα θα ήταν πολύ δια­φο­ρε­τι­κό». Πράγ­μα­τι, αυτή η στρα­τιω­τι­κή επί­δει­ξη δύ­να­μης ακύ­ρω­σε την φι­λο­δυ­τι­κή πο­ρεία της Γε­ωρ­γί­ας (και την προ­ο­πτι­κή έντα­ξης στο ΝΑΤΟ), ενώ έβαλε τέλος στην (εγ­χώ­ρια) πο­λι­τι­κή κα­ριέ­ρα του Σα­α­κα­σβί­λι, που είχε σύρει τη χώρα του σε πό­λε­μο, υπο­λο­γί­ζο­ντας στις «με­γά­λες πλά­τες» των ΗΠΑ (τον ξα­να­συ­να­ντά­με χρό­νια μετά στην Ου­κρα­νία…). 

Αυτό είναι που προ­κα­λεί τα αντί­στοι­χα «άγχη» και στην Ουά­σινγ­κτον αλλά και στο Κίεβο, που από το 2014 και μετά, έχει τη δική του «Οσε­τία», με την αυ­το­νό­μη­ση των ανα­το­λι­κών επαρ­χιών, όπου υπάρ­χει ρω­σό­φω­νη πλειο­ψη­φία και πλέον υπάρ­χουν και κά­το­χοι ρω­σι­κών δια­βα­τη­ρί­ων, των οποί­ων «η υπε­ρά­σπι­ση είναι προ­τε­ραιό­τη­τα της Ρω­σί­ας, όπου κι αν βρί­σκο­νται» (δόγμα Με­ντ­βέ­ντεφ, στο φόντο της ει­σβο­λής στη Γε­ωρ­γία). 

Δυ­να­μι­κές

Η ανα­στή­λω­ση της Ρω­σί­ας ως με­γά­λης δύ­να­μης συν­δέ­ε­ται προ­φα­νώς με την πιο δυ­να­μι­κή διεκ­δί­κη­ση μιας δικής της «σφαί­ρα επιρ­ρο­ής». Αυτή η προ­σπά­θεια προ­κα­λεί δύο ειδών αντα­να­κλα­στι­κά. Αφε­νός, εκεί­να των χωρών των οποί­ων οι αστι­κές τά­ξεις είτε έχουν κάνει τη «δυ­τι­κή» επι­λο­γή, είτε δια­τη­ρούν ιστο­ρι­κή κα­χυ­πο­ψία απέ­να­ντι στην ασφυ­κτι­κή «αγκα­λιά της αρ­κού­δας» (είτε -συ­νή­θως- και τα δύο). Δεν είναι τυ­χαίο ότι σε αυτά τα κράτη συ­να­ντά κα­νείς κυ­βερ­νή­σεις «να­τοϊ­κό­τε­ρες του ΝΑΤΟ». Αφε­τέ­ρου, τα αντα­να­κλα­στι­κά των ΗΠΑ ή των ευ­ρω­παϊ­κών με­γά­λων δυ­νά­με­ων, που εκτι­μούν ότι η Ρωσία δεν θα πε­ριο­ρι­στεί στην «αυλή της», αν κα­τα­φέ­ρει (ή αφε­θεί) να την επα­να­κτή­σει: Πέρα από τις υπερ­βο­λές της ρω­σο­φο­βι­κής υστε­ρί­ας, είναι μια δια­πί­στω­ση που ισχύ­ει, όχι γιατί ο Πού­τιν είναι ο σκο­τει­νός κακός χα­ρα­κτή­ρας ται­νί­ας που θέλει να κα­τα­κτή­σει τον κόσμο, αλλά γιατί αυτή είναι η δυ­να­μι­κή των κα­πι­τα­λι­στι­κών-ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών. 

Σαν τα κε­φά­λαια, που δεν μπο­ρούν ποτέ να «επα­να­παυ­τούν» αλλά πρέ­πει διαρ­κώς να ενι­σχύ­ο­νται για να επι­βιώ­νουν στον αδυ­σώ­πη­το αντα­γω­νι­σμό, έτσι και τα κα­πι­τα­λι­στι­κά κράτη δεν μπο­ρούν να «βο­λευ­τούν» με τη «γωνιά» τους -γι’ αυτό δεν είναι -συ­νή­θως- εύ­κο­λες και -πο­τέ- τε­λε­σί­δι­κες οι όποιες «εγκάρ­διες συ­νεν­νο­ή­σεις» με­τα­ξύ κυ­βερ­νή­σε­ων, για μοι­ρα­σιά σφαι­ρών επιρ­ρο­ής κλπ. Το «εθνι­κό συμ­φέ­ρον» ενός κα­πι­τα­λι­στι­κού κρά­τους ποτέ δεν στα­μα­τά στα σύ­νο­ρα: Το πιο κραυ­γα­λέο πα­ρά­δειγ­μα απο­τε­λούν ασφα­λώς οι ΗΠΑ, ως πα­γκό­σμια ιμπε­ρια­λι­στι­κή υπερ­δύ­να­μη, που δη­λώ­νει ότι υπε­ρα­σπί­ζε­ται τα «αμε­ρι­κα­νι­κά συμ­φέ­ρο­ντα»… στα σύ­νο­ρα της Ρω­σί­ας. Αλλά αυτή η δυ­να­μι­κή ισχύ­ει για όλες τις δυ­νά­μεις που ανή­κουν στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή αλυ­σί­δα, στη διαρ­κή τους πάλη να «σκαρ­φα­λώ­σουν» σε κα­λύ­τε­ρη θέση. Αυτή η δυ­να­μι­κή με­τα­φρά­ζε­ται στην τα­κτι­κή «η κα­λύ­τε­ρη άμυνα είναι η επί­θε­ση». 

Είναι αυτοί οι πα­ρά­γο­ντες που με­τα­τρέ­πουν ένα φαι­νο­με­νι­κά «δευ­τε­ρεύ­ον» θέμα (αξί­ζει ο έλεγ­χος της Ου­κρα­νί­ας ένα φλερτ με πό­λε­μο;) σε «πυ­ρι­τι­δα­πο­θή­κη». Και σε μια εποχή ανα­διά­τα­ξης και αμ­φι­σβή­τη­σης των πα­λιών συ­σχε­τι­σμών, πολ­λα­πλα­σιά­ζο­νται διαρ­κώς τέ­τοιες «εστί­ες». Ζούμε σε μια εποχή που το ερώ­τη­μα «μα θα πάνε σε πό­λε­μο για…» δεν μπο­ρεί να απα­ντη­θεί εύ­κο­λα με εμπι­στο­σύ­νη στη «λο­γι­κή» των αστι­κών ηγε­σιών. 

Η ου­κρα­νι­κή κρίση (και ευ­ρύ­τε­ρα στην ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη) μπο­ρεί να ανα­θερ­μαν­θεί ανά πάσα στιγ­μή λόγω κά­ποιων ισχυ­ρών «συν­δρό­μων». Το πρώτο, πιο «το­πι­κό», αφορά το ρόλο του εθνι­κι­σμού και του πι­θα­νού λάθος δια­βά­σμα­τος των συ­σχε­τι­σμών: Ο ου­κρα­νι­κός εθνι­κι­σμός έχει ιστο­ρι­κά «αντι­ρω­σι­κά» χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, έχει υπο­στεί την ήττα της ημιε­πί­ση­μης απώ­λειας των ανα­το­λι­κών επαρ­χιών και της επί­ση­μης απώ­λειας της Κρι­μαί­ας. Η άρ­νη­ση να εφαρ­μο­στούν οι συμ­φω­νί­ες του Μινσκ, η διαρ­κής πο­λε­μι­κή ετοι­μό­τη­τα για επα­να­κα­τά­λη­ψη των ανα­το­λι­κών επαρ­χιών, οι ρη­το­ρι­κοί λε­ο­ντα­ρι­σμοί για ανά­κτη­ση της Κρι­μαί­ας απο­τυ­πώ­νουν την κα­τά­στα­ση πνευ­μά­των στο Κίεβο. Η ου­κρα­νι­κή ηγε­σία μπο­ρεί να εκτι­μή­σει ότι μπο­ρεί να απο­κα­τα­στή­σει τις απώ­λειες, με δυ­τι­κή συν­δρο­μή σε πε­ρί­πτω­ση που προ­κλη­θεί εμπό­λε­μη κρίση. Το (απο­τυ­χη­μέ­νο) «τζο­γά­ρι­σμα» του Σα­α­κα­σβί­λι το 2008 υπεν­θυ­μί­ζει ότι τέ­τοιες απο­κο­τιές δεν απο­κλεί­ο­νται.       

Το δεύ­τε­ρο «σύν­δρο­μο», που αφορά τις με­γά­λες δυ­νά­μεις, είναι ο φόβος του ντό­μι­νο. Αυτός υπάρ­χει γιατί τα αστι­κά επι­τε­λεία γνω­ρί­ζουν καλά, από πρώτο χέρι, τις δυ­να­μι­κές που πε­ρι­γρά­ψα­με πα­ρα­πά­νω και κα­τα­νο­ούν ότι το «ντό­μι­νο» είναι μια υπαρ­κτή προ­ο­πτι­κή. Η σκέψη ότι «αν υπο­χω­ρή­σου­με στην Ου­κρα­νία, γιατί να μην ακο­λου­θή­σει η Πο­λω­νία, η Λε­το­νία, η Λι­θουα­νία κ.ο.κ.» απο­τε­λεί το κα­λύ­τε­ρο επι­χεί­ρη­μα για τα «γε­ρά­κια» που πιέ­ζουν για πιο σκλη­ρή γραμ­μή στην Ουά­σινγ­κτον. 

Η εκτό­νω­ση των δύο προη­γού­με­νων συν­θη­κών κλι­μά­κω­σης της έντα­σης έχει ανα­δεί­ξει τις «αντίρ­ρο­πες πιέ­σεις». Για τον Πού­τιν, σε αυτή τη φάση, δεν προ­κύ­πτει λόγος κλι­μά­κω­σης: Έχει προ­σαρ­τή­σει την Κρι­μαία, ελέγ­χει ντε­φά­κτο την ανα­το­λι­κή Ου­κρα­νία (την οποία μπο­ρεί να χρη­σι­μο­ποιεί ως «μοχλό» κατά το δο­κούν) και τα στρα­τιω­τι­κά γυ­μνά­σια «στέλ­νουν το μή­νυ­μά τους» πει­στι­κά. Ο Μπάι­ντεν γνω­ρί­ζει ότι στην ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη το ρω­σι­κό στρα­τιω­τι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα δεν αντι­στρέ­φε­ται κα­θό­λου εύ­κο­λα, ενώ έχουν σχε­δόν εξα­ντλη­θεί οι δια­θέ­σι­μες κυ­ρώ­σεις -πέρα από τις πλέον «δυ­να­μι­κές» που θα ση­μα­το­δο­τούν έναν «εξο­στρα­κι­σμό» της Ρω­σί­ας από το διε­θνές σύ­στη­μα με ανυ­πο­λό­γι­στες συ­νέ­πειες. Ταυ­τό­χρο­να, έχει να συ­νυ­πο­λο­γί­σει το «δόγμα Κί­σι­γκερ» -και συ­γκε­κρι­μέ­να την ανε­στραμ­μέ­νη εκ­δο­χή του: Η αλε­πού της αμε­ρι­κα­νι­κής εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής υπεν­θυ­μί­ζει πάντα ότι η με­γα­λύ­τε­ρη ψυ­χρο­πο­λε­μι­κή επι­τυ­χία των ΗΠΑ ήταν η εξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων με την Κίνα και η απο­μά­κρυν­σή της από την ΕΣΣΔ. Σή­με­ρα, που ο με­γά­λος αντα­γω­νι­στής που απει­λεί σο­βα­ρά την αμε­ρι­κα­νι­κή πρω­το­κα­θε­δρία είναι η Κίνα, το «ανε­στραμ­μέ­νο» δόγμα απαι­τεί μια εξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων με τη Ρωσία.   

Αυτά απο­τε­λούν την βάση της ερ­μη­νεί­ας των προη­γού­με­νων εκτο­νώ­σε­ων. Αλλά στην πε­ρί­ο­δο που ζούμε, δεν μπο­ρεί κα­νείς να επα­φί­ε­ται σε αυτά για να εφη­συ­χά­σει. Ο αμε­ρι­κα­νι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός έχει μπει στη φάση των «αυ­το­κρα­το­ριών» όπου η «υπερ-έκτα­ση» από από­δει­ξη δύ­να­μης γί­νε­ται πρό­βλη­μα, και κα­λεί­ται να ιε­ραρ­χή­σει προ­τε­ραιό­τη­τες. Όμως αυτό δεν ση­μαί­νει «ει­ρη­νι­κή» και πλή­ρης απο­χώ­ρη­ση. Το άλλο με­γά­λο πρό­βλη­μα που θέτει η δια­χεί­ρι­ση της «υπερ-έκτα­σης» είναι ότι η υπο­χώ­ρη­ση σε μια γωνιά του πλα­νή­τη μπο­ρεί να οδη­γή­σει σε αμ­φι­σβη­τή­σεις σε άλλο. Αν οι ΗΠΑ δεν «τη­ρή­σουν τις δε­σμεύ­σεις τους» στην Ου­κρα­νία, τι σκέ­ψεις θα κά­νουν οι «σύμ­μα­χοι» στην υπό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη, ή στην ανα­το­λι­κή Ασία και στη Μέση Ανα­το­λή; 

Αρι­στε­ρά

Για την Αρι­στε­ρά, η κα­τα­νό­η­ση της φύσης και της δυ­να­μι­κής των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών, γί­νε­ται κρί­σι­μη σε αυτή την εποχή όξυν­σής τους. Αυτό αφορά και τα πιο στενά «καθ’ ημάς»: Η τάση των «εθνι­κών συμ­φε­ρό­ντων» να ξε­φεύ­γουν από τα σύ­νο­ρα και η απου­σία της δια­χω­ρι­στι­κής «άμυνα/επί­θε­ση» σε αυ­τούς τους αντα­γω­νι­σμούς αφορά και τον ελ­λη­νο­τουρ­κι­κό αντα­γω­νι­σμό, με την «εξα­γω­γή» του στη Λιβύη (εκα­τέ­ρω­θεν) να απο­τε­λεί ένα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πα­ρά­δειγ­μα. Επι­πλέ­ον, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δεν είναι κα­θό­λου «στενά καθ’ ημάς». Ο ελ­λη­νο­τουρ­κι­κός αντα­γω­νι­σμός δεν διε­ξά­γε­ται «εν κενώ» αλλά σε από­λυ­τη σύν­δε­ση και συ­νάρ­τη­ση με το «με­γά­λο παι­χνί­δι» σε μια πε­ριο­χή που ξε­κι­νά από τη Μέση Ανα­το­λή και φτά­νει στα ρω­σι­κά σύ­νο­ρα. Δεν υπάρ­χει «γύ­ρω-γύ­ρω ιμπε­ρια­λι­στι­κός αντα­γω­νι­σμός, και στη μέση εθνι­κά δί­καια».  

Αφορά όμως και την το­πο­θέ­τη­ση απέ­να­ντι στις διε­θνείς εξε­λί­ξεις. Η δράση μας εδώ οφεί­λει να στρέ­φε­ται εύ­λο­γα ενά­ντια στον αμε­ρι­κα­νι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό. Δεν πρό­κει­ται μόνο για την προ­τε­ραιό­τη­τα που έχει η στό­χευ­ση των συμ­μα­χιών που επι­λέ­γει η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη. Η ανα­βάθ­μι­ση της αμε­ρι­κα­νι­κής στρα­τιω­τι­κής πα­ρου­σί­ας και ιδιαί­τε­ρα η με­τα­τρο­πή της Αλε­ξαν­δρού­πο­λης σε «ορ­μη­τή­ριο» προς τη Μαύρη Θά­λασ­σα δη­μιουρ­γεί πολύ συ­γκε­κρι­μέ­να κα­θή­κο­ντα στην πάλη για την απο­τρο­πή ενός με­γά­λου πο­λέ­μου. Αυτά που «περ­νά­νε από το χέρι μας» αφο­ρούν την πάλη για κλεί­σι­μο των βά­σε­ων, για απο­χώ­ρη­ση των αμε­ρι­κα­νι­κών στρα­τευ­μά­των, ενά­ντια στην πα­ρου­σία-πρό­κλη­ση «συμ­μά­χων» όπως η Γαλ­λία, το Ισ­ρα­ήλ ή τα Ηνω­μέ­να Αρα­βι­κά Εμι­ρά­τα στην πε­ριο­χή. Αλλά στο σύγ­χρο­νο (ασύμ­με­τρα) πο­λυ­πο­λι­κό κόσμο, σε συν­θή­κες πα­γκο­σμιο­ποι­η­μέ­νου κα­πι­τα­λι­σμού, δεν υπάρ­χει χώρος για καμιά φι­λι­κό­τη­τα ή ανοχή στις διεκ­δι­κή­σεις των άλλων ιμπε­ρια­λι­στι­κών κέ­ντρων, όπως η Ρωσία. Το ότι πα­ρα­μέ­νουν (ακόμα) πιο «πε­ρι­φε­ρεια­κές» και άρα χωρίς (προς το παρόν) «πα­γκό­σμιες»/ηγε­μο­νι­κές βλέ­ψεις, δεν είναι λόγος να ωραιο­ποιεί­ται ο ρόλος και οι βλέ­ψεις τους και να «νο­μι­μο­ποιού­νται» οι θέ­σεις τους, πόσο μάλ­λον να θε­ω­ρεί­ται σχε­δόν «αντι-ιμπε­ρια­λι­στι­κή» η προ­σπά­θειά τους να ανα­θε­ω­ρή­σουν προς όφε­λός τους το διε­θνή συ­σχε­τι­σμό. 

Ο ιμπε­ρια­λι­σμός δεν είναι μια χώρα ή μια «κακή» πο­λι­τι­κή. Είναι διε­θνές σύ­στη­μα, είναι «στά­διο του κα­πι­τα­λι­σμού». Ο αντι­ι­μπε­ρια­λι­σμός, για να είναι όντως τέ­τοιος, είναι ανα­πό­σπα­στα δε­μέ­νος με τον αντι­κα­πι­τα­λι­σμό.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά