Το κίνημα για την υπεράσπιση των συντάξεων στη Γαλλία: Μπορεί να ηττηθεί ο Μακρόν;

Ο δυναμισμός του κινήματος προκαλεί έμπνευση, αλλά ακόμα και πολλοί άνθρωποι που συμμετέχουν στις απεργίες πιστεύουν ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποχωρήσει ποτέ. Μπορεί λοιπόν να ηττηθεί ο Μακρόν και αν ναι, πώς;

Τα κινήματα μαζικού ξεσηκωμού είναι περίπλοκα και είναι πάντοτε εξαιρετικά δύσκολο να γνωρίζουμε ποια θα επιταχυνθούν και θα κάνουν τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση να τρέχει να κρυφτεί και ποια θα κουραστούν και θα σβήσουν, με τη συμβολή και της προσήλωσης των συνδικαλιστικών ηγεσιών στη «μετριοπάθεια» και της απόσπασης κάποιων μικρών παραχωρήσεων.

Το σημερινό κίνημα ενάντια στο σχέδιο Μακρόν να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έχει πολλά στοιχεία για να εμπνεύσει τους αντικαπιταλιστές διεθνώς. «Το μεγαλύτερο κίνημα εδώ και πάνω από 30 χρόνια» σύμφωνα με έναν συνδικαλιστή -δηλαδή μετά το απεργιακό κύμα διάρκειας ενός μήνα το 1995, στη διάρκεια του οποίου το μετρό του Παρισιού και οι γαλλικοί σιδηρόδρομοι έμειναν κλειστά για εβδομάδες μέχρι που ο πρωθυπουργός Ζιπέ εγκατέλειψε απελπισμένος την επίθεσή του στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Τουλάχιστον 2 εκατομμύρια άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους το Σάββατο 11 Φλεβάρη, μετά την μαζική 24ωρη απεργία της Τρίτης 7 Φλεβάρη. Έγιναν διαδηλώσεις σε πάνω από 260 πόλεις, μέχρι και σε μέρη όπως η Avesnes sur Hepe, που έχει μόλις 4.000 κατοίκους. Σε μια προηγούμενη μέρα δράσης, στις 31 Γενάρη, είχε ιδιαίτερα εντυπωσιακή συμμετοχή η διαδήλωση στην πόλη Guéret στην κεντρική Γαλλία: Από έναν πληθυσμό 13.700 ανθρώπων, διαδήλωσαν οι 4.300! Και η Guéret δεν ήταν μια απομονωμένη περίπτωση. 

Σε κάποιους χώρους δουλειάς, ιδιαίτερα στα διυλιστήρια, το ηλεκτρικό ρεύμα και τα λιμάνια, έχουν προχωρήσει πέρα από την επίσημη στρατηγική των πανεθνικών συνομοσπονδιών για βδομαδιάτικες μέρες δράσης. Τα λιμάνια της Χάβρης (δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Γαλλίας) και της Λοριάν αποκλείστηκαν από απεργούς στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, ενώ οι εργαζόμενοι στον ηλεκτρισμό σε πολλές περιοχές αρνούνται να κόψουν το ρεύμα σε οικογένειες που δεν μπορούν να πληρώσουν και παρέχουν φτηνό ρεύμα σε νοσοκομεία και άλλες υπηρεσίες. «Δεν είναι νόμιμο, αλλά είναι ηθικό», είπε ένας συνδικαλιστής. 

Το Σάββατο 11 Φλεβάρη, οι Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο Paris Orly κατέβηκαν σε «άγρια» [αυθόρμητη-ανεπίσημη] απεργία για να μπορέσουν να συμμετέχουν στο κίνημα, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι μισές πτήσεις εκείνης της ημέρας. Σε κάποια εργοστάσια του ιδιωτικού τομέα, όπως η Mecachrome στην Τουλούζ, γίνεται μια 2ωρη απεργία κάθε μέρα. Στο μουσείο του Λούβρου, οι εργαζόμενοι σήκωσαν πανώ με το γνωστό έργο του Ντελακρουά «Η Ελευθερία οδηγεί το λαό», ενώ στα ετήσια βραβεία κλασσικής μουσικής, «Victoires de la musique», ένας από τους μουσικούς έβγαλε μια ομιλία για τη σημασία του να ηττηθεί η επίθεση Μακρόν και καταχειροκροτήθηκε.

Οι νέοι άνθρωποι εμπλέκονται επίσης περισσότερο στον ξεσηκωμό. Αυτή τη βδομάδα είχαμε είτε καταλήψεις είτε αποκλεισμούς εισόδων σε πανεπιστήμια σε Παρίσι, Τουλούζ, Μονπελιέ, Λιλ, Κλερμόν, Γκρενόμπλ και Μουλούζ.

Γενική Απεργία;

Δεχόμενοι μεγάλη πίεση από την βάση, κάποιοι συνδικαλιστές κινούνται πιο ριζοσπαστικά από ό,τι συνήθως, αλλά επιμένουν στη στρατηγική της αργής-σταδιακής οικοδόμησης ενός απεργιακού κινήματος, με μια μέρα απεργίας την εβδομάδα, η οποία έχει μεγάλα ρίσκα. Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες υπόσχονται ότι θα υπάρξει πιο πλατιά και πιο παρατεταμένη απεργιακή δράση σε ένα μήνα. Αλλά είναι πραγματικός ο κίνδυνος να αποθαρρυνθούν οι εργαζόμενοι αν χάνουν τακτικά από ένα μεροκάματο χωρίς να βλέπουν ένα δυναμικό, γρήγορα κινούμενο και με επιτακτικό χαρακτήρα κίνημα το οποίο να φαίνεται ότι μπορεί να νικήσει. Η κοινή ανακοίνωση των πανεθνικών συνομοσπονδιών το πρωί του Σαββάτου διακήρυσσε ότι σκοπεύουν «στις 7 Μάρτη να παραλύσουν τη Γαλλία», αν δεν υποχωρήσει η κυβέρνηση. Η προσεκτική διατύπωση είχε ως πρόθεση να διατηρήσει εντός του μετώπου την λιγότερο μαχητική CFDT. Οι ηγέτες της CFDT στη συνέχεια δήλωσαν ότι όπως το βλέπουν αυτοί, δεν πρόκειται για κάλεσμα σε γενική απεργία [ΣτΜ: διαρκείας]. Οι πιο ριζοσπάστες ηγέτες της CGT δήλωσαν ότι κάθε χώρος δουλειάς θα αποφασίσει πόσο θα διαρκέσει η απεργιακή δράση. Πολλοί στο κίνημα πιστεύουν ότι μια «Γενική Απεργία τώρα!» θα είχε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Η επίσημη δικαιολογία των συνδικαλιστικών ηγεσιών είναι ότι το κίνημα είναι δημοφιλές και δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν τη δημοτικότητά του απεργώντας στη διάρκεια των σχολικών διακοπών, που μόλις άρχισαν και θα γίνονται ανά περιοχή όλο τον επόμενο μήνα. Το επιχείρημα αυτό ήταν πάντα αδύναμο: Η κοινή γνώμη στην πραγματικότητα δεν συμβάλει ιδιαίτερα στην υπεράσπιση των εργασιακών συνθηκών, αλλιώς το νοσηλευτικό προσωπικό, που είναι πράγματι εξαιρετικά δημοφιλές, θα είχε τους πιο καλοπληρωμένους εργαζόμενους και τις καλύτερες συνθήκες εργασίας! Αλλά στη σημερινή περίπτωση το επιχείρημα είναι συγκεκριμένα γελοίο. Πάνω από το 85% όσων δεν έχουν βγει ακόμα στη σύνταξη υποστηρίζουν το απεργιακό κίνημα και αυτός ο αριθμός έχει αυξηθεί στη διάρκεια των τελευταίων 3 εβδομάδων! Το 66% του πληθυσμού πιστεύει ότι «αν παραλύσει η χώρα από απεργίες, η κυβέρνηση θα έχει την κύρια ευθύνη». Και μόνο το 21% του πληθυσμού πιστεύει ότι το σημερινό κίνημα «θα εξαντληθεί γρήγορα».

Στο γαλλικό εργατικό κίνημα, υπάρχει αυτό που λέγεται «ανανεούμενη απεργία», που σημαίνει ότι οι απεργοί συγκεντρώνονται κάθε μία ή δύο μέρες για να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν την απεργία για άλλες 24 ή 48 ώρες. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι η συμμετοχή της εργατικής βάσης στη λήψη αποφάσεων, που μειώνει τον έλεγχο που έχουν οι πανεθνικές συνδικαλιστικές ηγεσίες στο κίνημα. Το μειονέκτημα είναι ότι μπορεί να οδηγήσει στο να αποφασίζει ο κάθε χώρος δουλειάς τι θα κάνει από μόνος του, χωρίς να υπάρχει κανείς που να προωθεί μια αποφασιστική πανεθνική στρατηγική. Το πώς οι εργαζόμενοι θα κερδηθούν στην προοπτική των ανανεούμενων απεργιών και πώς θα συνδεθούν οι διάφοροι κλάδοι μεταξύ τους, θα είναι κλειδί για τη νίκη. 

Πολιτικά κόμματα

Τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς και της Δεξιάς δοκιμάζονται από τον ξεσηκωμό. Αριστερές δυνάμεις όπως η Ανυπότακτη Γαλλία και το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα οργανώνουν μαζικές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ οι βουλευτές της Ανυπότακτης Γαλλίας (υπάρχουν 74) υπερασπίζονται σθεναρά το κίνημα στην τηλεόραση και στη βουλή. Αν και η βασική μακροπρόθεσμη στρατηγική της Ανυπότακτης Γαλλίας είναι να πετύχει ριζοσπαστικές αλλαγές μέσω του κοινοβουλίου, έχει ξεκαθαρίσει ότι αυτό το απεργιακό κίνημα είναι σημαντικό. Σε συνέντευξή του στη BFMTV το Σάββατο, ο ηγέτης της Α.Γ., Ζαν Λυκ Μελανσόν, δήλωσε: «Ο κύριος Μακρόν αντιμετωπίζει τους ανθρώπους σαν κοπάδι… αλλά οι άνθρωποι που μπαίνουν στον αγώνα βρίσκουν και την αξιοπρέπειά τους». Στη Βουλή, η Ρακέλ Κεκέ, μια Μαύρη βουλευτής της Α.Γ. που δούλεψε για πολλά χρόνια ως καθαρίστρια πριν γίνει βουλευτής, επιτέθηκε στον Μακρόν: «Δεν έχεις κανένα δικαιώματα να γονατίσεις τους ανθρώπους που κρατάνε τη Γαλλία στα πόδια της!». Το Σάββατο 12 Φλεβάρη, η Ανυπότακτη Γαλλία οργάνωσε ένα online δρώμενο διάρκειας 7 ωρών, με στόχο να συγκεντρωθούν χρήματα για τα απεργιακά ταμεία των συνδικάτων. Παρόλα αυτά, η ηγεσία της Α.Γ. επιμένει δυστυχώς στην παλιά ιδέα ότι η προώθηση μιας νικηφόρας στρατηγικής είναι δουλειά των συνδικαλιστικών ηγεσιών και όχι των πολιτικών κομμάτων.   

Η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν έχει κάνει μικρές παραχωρήσεις για να εξασφαλίσει τις ψήφους του παραδοσιακού δεξιού Ρεπουμπλικανικού κόμματος στη Βουλή. Υπόσχεται ότι όσοι ξεκίνησαν να δουλεύουν πολύ νέοι (ένα 5%) θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 63 κι όχι στα 64. Ωστόσο οι Ρεπουμπλικάνοι εξακολουθούν να ανησυχούν. Οι τεράστιες διαδηλώσεις ακόμα και στα παραδοσιακά «κάστρα» τους, στοιχειώνουν το μυαλό τους.

Όπως συμβαίνει συνήθως, μια όξυνση της ταξικής πάλης σημαίνει άσχημα νέα για τους φασίστες. Το 84% όσων ψήφισαν τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό (RN) στις τελευταίες εκλογές υποστηρίζει το κίνημα, αλλά το RN και οι 87 βουλευτές του δεν τολμάνε να παρουσιαστούν στις διαδηλώσεις γιατί φοβούνται ότι θα τους πετάξουν έξω, αν και φροντίζουν να αφισοκολλούν τους τοίχους της διαδρομής που ακολουθούν οι διαδηλώσεις με το μήνυμα «Όχι στη Συνταξιοδοτική Μεταρρύθμιση του Μακρόν – Οργανωθείτε στο RN!». Η Μαρίν Λεπέν δεν καλεί τον κόσμο να κατέβει στους δρόμους, ενώ μέσα στη Βουλή το RN περιορίζεται στο να απευθύνεται στη σκληροπυρηνική της βάση, διατυπώνοντας τον ισχυρισμό ότι σταματώντας τη μετανάστευση θα βρεθούν χρήματα για τις συντάξεις και ότι οι λευκοί Γάλλοι πρέπει να κάνουν μεγάλες οικογένειες, με την στήριξη του κράτους. Το RΝ υποχρεώνεται να δείξει πόσο μακριά βρίσκεται από τα εργατικά συμφέροντα.

Νέες μέρες κινητοποίησης

Οι επόμενες μέρες κινητοποιήσεις που βγήκαν είναι της 16ης Φλεβάρη και έπειτα στις 7 Μάρτη. Κάποιοι κλάδοι όπως στο μετρό του Παρισιού έχουν ήδη ανακοινώσει ότι από τις 7 Μάρτη και μετά ξεκινάνε «ανανεούμενες» απεργίες. Ο Μακρόν μπορεί να ηττηθεί, αν το κίνημα δεν δείξει ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στους επαγγελματίες διαπραγματευτές που βρίσκονται στην κορυφή των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών.

*Ο Τζον Μάλεν είναι επαναστάτης σοσιαλιστής που ζει στην περιοχή του Παρισιού, και υποστηρικτής της Ανυπότακτης Γαλλίας. Τα πολιτικά του κείμενα βρίσκονται στο randombolshevik.org