Μετά από δύο συνεχόμενες θητείες του κατά κοινή ομολογία πιο διαπλεκόμενου προέδρου από την ίδρυση του κράτους έως τώρα, Νίκου Αναστασιάδη, η πλειοψηφία όσων ψήφισαν κατάφερε να εκλέξει τον υποψήφιο που ο απερχόμενος είχε ορίσει ως διάδοχό του, τον Νίκο Χριστοδουλίδη.
Ποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για τα κεντρικά ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής; Ποιο είναι το πολιτικό προφίλ του νέου προέδρου; Ποια ήταν η στάση της αριστεράς και οι ευθύνες τις στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση αλλά και ποια είναι τα καθήκοντα μας από εδώ και στο εξής; Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε συνοπτικά.
Για να ξετυλίξουμε το νήμα θα χρειαστεί να δούμε το προφίλ του Χριστοδουλίδη και πώς κατάφερε τελικά να βγει νικητής. Υπήρξε υπουργός Εξωτερικών του Αναστασιάδη και κατά την περίοδο που ναυάγησαν οι συνομιλίεςγια το κυπριακό (βλ. ΜονΠελεράν και Κραν Μοντανά) και είναι βασικός εκφραστής της σκληρής, απορριπτικής γραμμής, γι’ αυτό και τον στήριξαν τα δύο κόμματα του ακραίου κέντρου -ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ.Πρόκειται για κόμματα που εκπροσωπούν το τμήμα εκείνο της αστικής τάξης που θεωρεί πως τα συμφέροντά της εξυπηρετούνται καλύτερά με τη διαιώνιση της υπάρχουσας κατάστασης στο κυπριακό. Αν και ένας από τους αντιπάλους του ήταν ο Αβέρωφ Νεοφύτου, πρόεδρος του ΔηΣυ, κόμμα από το οποίο προέρχεται και ο Χριστοδουλίδης, πήγε ενάντια στην επίσημη κομματική γραμμή και χαρακτηρίστηκε προδότης από ένα κομμάτι της δεξιάς. Αυτό, ωστόσο, δεν φάνηκε ικανό να του κόψει τον δρόμο προς την προεδρία. Είναι δεδομένο πως θα συνεχίσει την πολιτική Αναστασιάδη -ο οποίος τρίβει τα χέρια του και θεωρεί την εκλογή Χριστοδουλίδη προσωπική νίκη- μιας και έχοντας «δικό του» πρόεδρο είναι σχεδόν σίγουρο πως τα άπλυτα της δικής του διακυβέρνησης δεν θα βγουν στη φόρα, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο.
Είναι δεδομένο, λοιπόν, πως η πολιτική του θα συνεχίσει να βαδίζει στα χνάρια της προηγούμενης κυβέρνησης. Διαπλοκή, πολιτικές εις βάρος των χαμηλών στρωμάτων, αντιμεταναστευτικό μένος, κανένας έλεγχος στις εργοδοτικές αυθαιρεσίες και ρητορική μίσους απέναντι στον αιώνιο εξωτερικό εχθρό. Στο κυπριακό δεν αναμένεται να υπάρξει καμία πρωτοβουλία με κυπριακή σφραγίδα, ειδικά τώρα που και η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν εκπροσωπείται από τον Μουσταφά Ακιντζί, υπέρμαχο της λύσης. Υπάρχει, βέβαια, η πιθανότητα να ανοίξει το ζήτημα από έξω και από τα πάνω… από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δηλαδή που ενδιαφέρονται για την διευθέτηση των συμφερόντων τους στην περιοχή κυρίως όσον αφορά το ενεργειακό. Αλλά αυτή η προοπτική δεν προμηνύει απαραίτητα κάτι καλό…
Η νίκη του Χριστοδουλίδη δεν ήταν περίπατος. Το αποτέλεσμα (52%για το Χριστοδουλίδη και 48% για τον Μαυρογιάννη) μεταφράζεται σε διαφορά περίπου 18 χιλ.ψήφων και αν αναλογιστεί κανείς ότι περίπου 150 χιλ. ψηφοφόροι δεν πήγαν να ψηφίσουν φαίνεται πως το αποτέλεσμα ήταν μάλλον οριακό. Ένα πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν, είναι πως ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ είχε πιθανότητες να εκλεγεί. Κατά τη γνώμη μας, αυτό θα μπορούσε να γίνει αν το ΑΚΕΛ με τις επιλογές του δεν στόχευε στις ψήφους των δεξιών προτείνοντας ως υποψήφιο έναν πρώην σύμβουλο του Αναστασιάδη, αλλά αν στόχευε στο τμήμα εκείνο της κοινωνίας που δεν μπορούσε να εκφραστεί από καμία από τις διαθέσιμες επιλογές. Προφανώς δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι και οι 150 χιλ. ψηφοφόροι που δεν πήγαν στις κάλπες είναι κομμάτι του αριστερού-προοδευτικού χώρου, αλλά στην πραγματικότητα, ο μόνος χώρος που δεν εκπροσωπήθηκε ήταν αυτός. Και δεν εκπροσωπήθηκε σε καμία από τις τρεις τελευταίες προεδρικές εκλογές καθώς οι επιλογές του ΑΚΕΛ δεν έχουν να κάνουν με την εκπροσώπηση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, αλλά με την ολοκλήρωση της συντηρητικής στροφής προς το κέντρο που ακολουθεί τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία. Μια στροφή που οδηγεί σε συστηματική μείωση των εκλογικών ποσοστών αλλά και της κοινωνικής επιρροής του.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της φοβικής ανάγνωσης που κάνει εδώ και χρόνια, πως η κυπριακή κοινωνία είναι κατεξοχήν συντηρητική και πως η μόνη πολιτική διέξοδος είναι να ακολουθήσει αυτή τη συντηρητική στροφή. Η γραμμή φαίνεται εκ των πραγμάτων προβληματική διότι εάν πραγματικά ίσχυε αυτή η ανάγνωση δεν θα καταγραφόταν 30% απόχη από κόσμο που δεν βρίσκει πολιτική έκφραση ή/και θεωρεί ανούσια την εκλογική διαδικασία. Το ερώτημα εδώ είναι αν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Έχοντας ως οδηγό την πολιτική του στροφή η απάντηση είναι όχι. Έχοντας όμως κατά νου την απόχη και την υπαρκτή δυνατότητα αντίστασης στις πολιτικές της δεξιάς η απάντηση είναι ναι, θα μπορούσε να κάνει και αλλιώς.
Η αντίσταση αυτή χρειάζεται συνδικαλιστικούς φορείς, οργανωτικές δομές και τεχνογνωσία που το ΑΚΕΛ διαθέτει (όπως φάνηκε από την στήριξη της ΠΕΟ στον αγώνα των διανομέων). Αλλά δυστυχώς επιλέγει να μην τα αξιοποιήσει κεντρικά και πρόκειται για συνειδητή πολιτική (μη) επιλογή. Και αφού δεν επιλέγει να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των από κάτω, ένα μεγάλο τμήμα τους γυρίζει την πλάτη στο ΑΚΕΛ. Χρειάζεται λοιπόν και εμείς, της πέραν του ΑΚΕΛ αριστεράς να δούμε ποια είναι τα καθήκοντά μας απέναντι σε αυτόν τον κόσμο. Δεν μπορούμε να μην αναλαμβάνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί και να περιοριζόμαστε στην αποχή ή στο να στηρίζουμε ξανά και ξανά με καλέσματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την επιλογή του ΑΚΕΛ ως λιγότερο χειρότερη.
Το αμέσως επόμενο διάστημα είναι σίγουρο πως η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θα εξαπολύσει επιθέσεις απέναντι στον κόσμο της εργασίας ξεκινώντας από τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Ήδη προετοιμάζεται η υλοποίηση της πρότασης του ΕΛΑΜ για δημιουργία υφυπουργείου μετανάστευσης. Επίσης, ο Χριστοδουλίδης τοποθέτησε ήδη στο υπουργικό δικούς του ανθρώπους όπως ο τραγουδιστής Μ. Χατζηγιάννης που διορίστηκε υφυπουργός Πολιτισμού. Στο νευραλγικό -και για το χειρισμό ζητημάτων διαφθοράς- υπουργείο εσωτερικών τοποθετήθηκε ο Κ. Ιωάννου, πρώην υπουργός υγείας της κυβέρνησης Αναστασιάδη και άνθρωπος της εμπιστοσύνης του, ενώ υπουργός οικονομικών ορίστηκε ο Μ. Κεραυνός, που υπήρξε υπουργός εργασίας και έπειτα οικονομικών την περίοδο 2003-2005, οπότε και παραιτήθηκε για να γίνει διευθυντής στον όμιλο της Ελληνικής Τράπεζας. Απέναντι σε αυτή την κυβέρνηση εμείς θα πρέπει να είμαστε έτοιμες και έτοιμοι να αντισταθούμε και να αγωνιστούμε μαζίμε όσους ακόμαπλήττονται. Γιατί η δουλειά της αριστεράς δεν είναι να ακολουθεί το ρεύμα και να κρύβεται πίσω από τις «αντικειμενικές αδυναμίες» αλλά να διαμορφώνει τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις τις αντίστασης.
*Σκίτσο από dialogos.com.cy
**Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά