Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ: Μία επαναλαμβανόμενη άσκηση αλληλεγγύης!

Την δεκαετία του 1990, οι μετανάστες-ριες χωρίς χαρτιά μετατράπηκαν αμέσως σε φθηνή εργασιακή δύναμη και έγιναν θύματα υπερεκμετάλλευσης εξαιτίας του κρατικού και κοινωνικού ρατσισμού. Αποκλείστηκαν από βασικά κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα όπως η παραμονή και η μετακίνηση, η εργασία, η υγεία κλπ. Βρέθηκαν να υποφέρουν τον κοινωνικό αποκλεισμό εξαιτίας των πολλαπλών διακρίσεων στην καθημερινή ζωή, της πρωτοφανούς ως τότε ρατσιστικής εκστρατείας των ΜΜΕ κατά των Αλβανών μεταναστών-ριών, τις κατασταλτικές πολιτικές, τις επιχειρήσεις του στρατού στα σύνορα, μαζικές αστυνομικές “επιχειρήσεις-σκούπα” και τις απελάσεις.

Ωστόσο, η ζωντανή κοινωνική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε από την παρουσία, την εργασία, τις καθημερινές πρακτικές και τις σχέσεις που ανέπτυσσαν οι μετανάστες και μετανάστριες υπερέβαινε και διέφευγε από την κυρίαρχη περιοριστική πρόσληψη και πολιτική έναντι της μετανάστευσης, μετασχηματίζοντας την κοινωνία. Στις συνθήκες αυτές το αντιρατσιστικό κίνημα συγκροτήθηκε πάνω στη διεκδίκηση της νομιμοποίησης όλων των μεταναστών-ριών χωρίς προϋποθέσεις, με πυρήνα τμήματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και μεταναστευτικές κοινότητες πολιτικοποιημένες και με παρουσία ήδη από την προηγούμενη δεκαετία. Η καμπάνια για τη νομιμοποίηση, σε συνδυασμό με την καταγγελία του ρατσισμού και της κρατικής καταστολής, αποτέλεσε το όχημα για την ενδυνάμωση των μεταναστευτικών κοινοτήτων και τη δημιουργία δικτύων και συμμαχιών σε συνδικαλιστικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά υπήρξε επίσης το έναυσμα για τη διαμόρφωση ενός μοντέλου αντιρατσιστικής παρέμβασης.

Ένα μοντέλο που ακολουθήθηκε σε διάφορες πόλεις, με τη δημιουργία στεκιών μεταναστών/τριών, την παροχή δωρεάν μαθημάτων ελληνικών και άλλων μορφών κοινωνικής υποστήριξης και με τη διοργάνωση ετήσιων αντιρατσιστικών φεστιβάλ. Τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ ξεπήδησαν στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και λίγο αργότερα σχεδόν στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της χώρας.

Στο κέντρο της αντίληψης των πρώτων Φεστιβάλ -που παραμένει επίκαιρη- ήταν πως η διεκδίκηση του δικαιώματος παραμονής και της ισότητας δικαιωμάτων ντόπιων και μεταναστών-ριών αφορά την ορατότητα και αποτέλει ζήτημα ολόκληρης της κοινωνίας. Πρέπει δε, να γίνεται ταυτόχρονα με τη δημιουργία κοινωνικών χώρων που παρέχουν ασφάλεια και τη δυνατότητα συνεύρεσης και επικοινωνιας, ανάδειξης και επεξεργασίας των διαφορετικών μεταναστευτικών ταυτοτήτων, σε μια προοπτική αμφισβήτησης της σχέσης εκπροσώπησης, ωστε από την αλληλεγγύη “για” να περάσουμε στην αλληλεγγύη “με” τους-τις μετανάστες-ριες. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι αυτή η αντίληψη οδήγησε στις επιτυχίες της πρώτης περιόδου ανάπτυξης του αντιρατσιστικού κινήματος, όπως η πρώτη μαζική διαδικασία νομιμοποίησης των μεταναστών-ριών χωρίς χαρτιά που έλαβε χώρα το 1997.

Παρά την πάροδο του χρόνου, τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ διατήρησαν την ίδια οπτική. Ενίσχυσαν το κίνημα με πολιτικές και κινηματικές πρωτοβουλίες, έφεραν κοντά ντόπιες και μετανάστριες, μιλήσαν για την Ευρώπη-Φρούριο, για την εξωτερικοποίηση των συνόρων, για την εργασιακή εκμετάλλευση των μεταναστριών, για τον θεσμικό κρατικό ρατσισμό, για την ναζιστική βία και την ακροδεξιά απειλή, για τις επαναπροωθήσεις. Εδώ και πολλά χρόνια, τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ δεν είναι μόνο τα κορυφαία γεγονότα του αντιρατσιστικού κινήματος  ούτε μόνο ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό γεγονός με συναυλίες, συζητήσεις, πολιτιστικά δρώμενα και υπέροχες γεύσεις.

Είναι φανερό ότι τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ πλέον αποτελούν μια μοναδική γιορτή της ενότητας μέσα από τη διαφορετικότητα και μια ανάσα αντίστασης και αλληλεγγύης σε ένα ασφυκτικό και ζοφερό περιβάλλον. Μια ενότητα που απλώνεται σε όλη τη χώρα: Ηράκλειο, Λάρισα, Καλαμάτα, Τρίκαλα, Πρέβεζα, Ρέθυμνο, Θεσσαλονίκη, Αθήνα κοκ.

Μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής απουσίας τα Φεστιβάλ επέστρεψαν πέρσι κουβαλώντας μαζί τους την ορμή και τη διάθεση του κόσμου να αποτινάξει από πάνω του τη κλεισούρα: να συναντηθεί, να χορέψει, να αγκαλιαστεί, να μετατρέψει το ζόρι σε ένα συλλογικό δάκρυ, ένα συλλογικό γέλιο των από τα κάτω. Ανέδειξαν ότι αποτελούν επιθυμία αλλά και προϋπόθεση για μια διαφορετική καθημερινότητα κόντρα στην απαισιοδοξία, την παραίτηση, τον συμβιβασμό.

Ότι είναι σημεία συνάντησης και πολλαπλασιασμού των αντιστάσεων κάθε μορφής, απέναντι στα κλειστά σύνορα και τη βαρβαρότητα, για την ανάδειξη του μεταναστευτικού υποκειμένου και των αιτημάτων του αντιρατσιστικού κινήματος για αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής για όλες, όλους και όλα.

Καθώς η προεκλογική συζήτηση και η πρόταση της Ν.Δ εστιάζει στην ανάπτυξη ρατσιστικών αντανακλαστικών και αντιμεταναστευτικών πολιτικών -με εξέχουσες την περαιτέρω ανάπτυξη του φράχτη στον Έβρο και την νομική περιστολή των δικαιωμάτων των μεταναστών- τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ καλούνται να γίνουν ο χώρος όπου ο κόσμος της αλληλεγγύης θα δηλώσει παρών!

Τους απαντάμε με το φετινό σύνθημα του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ της Αθήνας: Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν!

Συνεχίζουμε να είμαστε εδώ για να αναδείξουμε, εκκινήσουμε, στηρίξουμε τους αγώνες για αλληλεγγύη, ισότητα, αξιοπρέπεια, συμμετοχή.

Για ένα κόσμο χωρίς πολέμους, εθνικισμούς, ρατσισμό και καταπίεση. Μας αξίζει ένα καλύτερο μέλλον.

Το 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί στις 15,16 και 17 Ιουνίου 2023.  Περισσότερες λεπτομέρειες σύντομα

Το 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας θα πραγματοποιηθεί στις 7,8 και 9 Ιουλίου 2023. (Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια).

Παρακολουθήστε τις εξελίξεις για τα φεστιβάλ εδώ:

Θεσσαλονίκη: https://www.facebook.com/antirathess

Αθήνα: https://www.facebook.com/antirafestivalathens

*Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας

**Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά