«Γράμματα» από τη Γάζα

Παρέμεινα μέχρι το τέλος Δρ. Αμπού Νουτζάιλα. Θα θυμόμαστε και θα ανοικοδομήσουμε

Της Χεντ Σαλάμα Άμπο Χέλοου, φοιτήτριας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ στη Γάζα

 «Όποιος παραμείνει μέχρι το τέλος θα αφηγηθεί την ιστορία μας. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε – Να μας θυμάστε».

Αυτά τα λόγια έγραψε ο Δρ. Μαχμούντ Αμπού Νουτζάιλα στις 20 Οκτώβρη του 2023 στο νοσοκομείο αλ Άουντα στο προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπάλια. Τα έγραψε με μπλε μελάνι σε ένα λευκό πίνακα που χρησιμοποιείται για να αναγράφεται το πρόγραμμα των χειρουργείων. Ήταν μια παρακαταθήκη ανθεκτικότητας, ένα τελευταίο μήνυμα ακλόνητης στάσης.  

Ένα μήνα αργότερα, ο Δρ. Αμπού Νουτζάιλα επαναπροσδιόρισε την ηθική διάσταση που έχει ο ιατρικός όρκος -όχι με τα λόγια του, αλλά με το ίδιο του το αίμα. Ένα Ισραηλινό αεροπορικό χτύπημα κατά του νοσοκομείου σκότωσε τον ίδιο και δύο συναδέλφους του, τον Δρ. Αχμέντ Αλ Σαχάρ και τον Δρ. Ζιάντ Αλ Τατάρι.

Κράτησα μέσα μου τα λόγια του Δρ. Αμπού Νουτζάιλα επί 15 μήνες, καθώς παρακολουθούσα με φρίκη πώς ισοπεδωνόταν από τους βομβαρδισμούς το σύστημα υγείας στο οποίο ήλπιζα να δουλέψω κάποτε στη Γάζα, ενώ οι γιατροί από τους οποίους ήλπιζα να μάθω σκοτώνονταν, βασανίζονταν, εξαφανίζονταν βίαια.

Κάθε πτυχή της ζωής στιγματίστηκε από το θάνατο. Κάθε ζεστή ανάμνηση κατακλύστηκε από φρίκη. Κάθε βεβαιότητα αντικαταστάθηκε από την άβυσσο του αγνώστου. 

Το Νοσοκομείο Αλ Σίφα στην Πόλη της Γάζας, στου οποίου τα επείγοντα είχε εργαστεί εθελοντικά μόλις ένα μήνα πριν αρχίσει η γενοκτονία, δέχτηκε επιδρομές, λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε. Ήταν το μεγαλύτερο νοσοκομείο της Γάζας, το οποίο παρείχε κρίσιμη περίθαλψη  που δεν μπορούσε να παρασχεθεί αλλού και το οποίο είχε συγκεντρώσει μια ομάδα εξαιρετικά ικανών ειδικευμένων γιατρών.

Δεν ήταν μόνο ένας τόπος θεραπείας, αλλά κι ένα καταφύγιο για τους εκτοπισμένους. Τελικά, μετατράπηκε σε νεκροταφείο.

Το Νοσοκομείο Τουρκικής-Παλαιστινιακής Φιλίας, όπου είχα συμμετάσχει σε ένα πανεπιστημιακό πρόγραμμα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον καρκίνο του μαστού, βομβαρδίστηκε, μετά πολιορκήθηκε, και τελικά έκλεισε, με τους ασθενείς του να αφήνονται να αργοπεθάνουν αβοήθητοι. Η μοίρα του μοναδικού αντικαρκινικού νοσοκομείου στη Γάζα επισφραγίστηκε από την τοποθεσία του: Βρισκόταν μέσα στον «άξονα του θανάτου» -που ο Ισραηλινός Στρατός αποκαλεί Διάδρομο Νετζαρίμ, ο οποίος δημιουργήθηκε και καταλήφθηκε για να διαιρέσει τη βόρεια Γάζα από τη νότια.

Το Νοσοκομείο Αλ Κουντς στην Πόλη της Γάζας, όπου η γιαγιά μου είχε κάνει ένα κρίσιμο χειρουργείο από τον Δρ. Μοχάμεντ Αλ-Ρον, έναν αφοσιωμένο ειδικευμένο χειρούργο, δέχτηκε επίθεση και πυρά πυροβολικού. Μετά πολιορκήθηκε και αποκλείστηκε από τον κόσμο –το ιατρικό προσωπικό, οι ασθενείς και οι εκτοπισμένοι άμαχοι εγκλωβίστηκαν μέσα χωρίς τροφή ή νερό. Τελικά εκδιώχθηκαν όλοι με τη βία και το νοσοκομείο τέθηκε εκτός λειτουργίας.

Έμαθα αργότερα ότι ο Αλ Ρον εξαφανίστηκε βίαια από ένα άλλο νοσοκομείο στη βόρεια Γάζα και βασανίστηκε σε Ισραηλινά μπουντρούμια. Όταν επανεμφανίστηκε δύο μήνες μετά, είχε χάσει 30 κιλά. Κι όμως ήταν ένας από τους τυχερούς.

Ο Δρ. Αντνάν Αλ Μπουρς, κορυφαίος χειρούργος στο Νοσοκομείο Αλ Σίφα, βασανίστηκε μέχρι θανάτου.

Ο Δρ. Χοσάμ Αμπού Σαφία, διευθυντής του Νοσοκομείου Καμάλ Αντουάν, παραμένει αιχμάλωτος των Ισραηλινών όπου βασανίζεται και κακοποιείται.

Πάνω από 1.000 υγειονομικοί έχουν σκοτωθεί στη Γάζα. Πάνω από 300 έχουν εξαφανιστεί βίαια.

Είναι κατάφωρα εμφανές ότι οι υγειονομικοί αποτελούν στόχο στη Γάζα. Η άσκηση της ιατρικής έχει γίνει ένα θανατηφόρο επάγγελμα.

Κι όμως δε νιώθω ούτε φοβισμένη ούτε αποθαρρυμένη. Οι γιατροί που ύψωσαν ανάστημα για τους ασθενείς τους και ρίσκαραν τις ζωές τους στη διάρκεια της γενοκτονίας έγιναν πηγή έμπνευσης: Ο Αμπού Σαφία, ο Δρ. Γκασάν Αμπού Σίτα, ο Δρ. Μοχάμεντ Αμπού Σαλμίγια και τόσοι άλλοι.

Η αδελφή μου η Δρ. Μαριάμ Σαλάμα Αμπό Χελόου υπήρξε ένα λαμπρό παράδειγμα για μένα. Εργάζεται ως παιδίατρος στο Νοσοκομείο Μάρτυρες του Αλ Άκσα, το μοναδικό νοσοκομείο που έχει απομείνει λειτουργικό στα νότια, κατακλυσμένο από ασθενείς και «τεντωμένο» πέρα από τα όριά του. Παλεύει μαζί με τους συναδέλφους της, μάρτυρας της φρίκης –παιδιά τραυματισμένα, ορφανεμένα, καμένα, υποσιτισμένα, παγωμένα μέχρι θανάτου. 

Παρότι παρακολούθησα την καταστροφή του συστήματος υγείας της Γάζας και τη μαζική δολοφονία των Παλαιστινίων υγειονομικών, η αποφασιστικότητά μου να γίνω γιατρός δυνάμωσε κι άλλο τους τελευταίους 15 μήνες. Η Γάζα χρειάζεται τους γιους και τις κόρες της περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Οπότε, είναι ηθικό, πατριωτικό και ανθρώπινο καθήκον μου να μελετήσω σκληρά και να γίνω η καλύτερη γιατρός που μπορώ.

Το Γενάρη του 2024, είχα την ευκαιρία να φύγω από τη Γάζα, αλλά αρνήθηκα. Πώς θα μπορούσα να εγκαταλείψω το σπίτι μου τη στιγμή που με χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ;

Εκτοπισμένη από τον προσφυγικό καταυλισμό Νουσεϊράτ, κουβαλούσα τα ιατρικά μου βιβλία στο σακίδιό μου και κρατιόμουν σφιχτά από την μικρή ελπίδα που προσέφεραν τα διαδικτυακά μαθήματα, καθώς και τα έξι πανεπιστήμια της Γάζας είχαν υποστεί μεγάλες καταστροφές ή είχαν καταστραφεί.

«Χτένιζα» κάποια έγγραφα για την έρευνά μου όταν έφτασε η δεύτερη διαταγή εκκένωσης. Δεν ήξερα πού θα πήγαινα. Δεν ήξερα αν θα είχε πρόσβαση στο ίντερνετ. Δεν ήξερα αν θα επιβίωνα. Αλλά εκείνη τη στιγμή, δεν μπορούσα να αφήσω την εργασία μου στη μέση.

Παρακάλεσα τον πατέρα μου να περιμένει. Άσε με να τελειώσω έστω αυτή την άσκηση.

Έβαζα σε κίνδυνο τη ζωή μου. Έβαζα σε κίνδυνο την οικογένειά μου. Κι όμως, παρέμεινα εκεί άλλες 2 ώρες –υπό βομβαρδισμούς, να «χτενίζω» τα έγγραφα της έρευνάς μου.

Είμαι μία ανάμεσα σε εκατοντάδες φοιτήτριες/ες ιατρικής στη Γάζα που, παρόλα όσα, θέλουμε να μείνουμε. Βρισκόμαστε σε διάφορα στάδια της εκπαίδευσής μας, κι έχουμε την προθυμία να αρχίσουμε τις επαγγελματικές μας σταδιοδρομίες μέσα στα συντετριμμένα κατάλοιπα των νοσοκομείων της Γάζας, υπό την καθοδήγηση όσων επιβίωσαν από αυτήν τη σφαγή.

Υπάρχουν φοιτήτριες της ιατρικής κι εργαζόμενοι υγειονομικοί που περιμένουν απεγνωσμένα να επιστρέψουν πίσω και να βοηθήσουν. Ανάμεσά τους είναι και η αδερφή μου, η Δρ. Ιντίμαα Σαλάμα Αμπό Χέλοου, που απέκτησε πτυχίο οδοντιατρικής χειρουργικής στη Γάζα και στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στη δημόσια υγεία και την κοινωνική δικαιοσύνη στο εξωτερικό.

Τον Δεκέμβρη, ενάντια σε όλα τα προγνωστικά, 80 φοιτητές-τριες της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους και έγιναν γιατροί -έτοιμοι να σώσουν ζωές.

Εγώ αναμένεται να πάρω το πτυχίο μου το 2028. Είμαι αποφασισμένη να γίνω νευροχειρούργος. Για τη Γάζα. Για τη γιαγιά μου, που έγινε μάρτυρας πέρσι. Για τους γονείς μου, που θυσίασαν τα πάντα για να με βοηθήσουν να κυνηγήσω αυτό το όνειρο. Για κάθε κλεμμένο μέλλον. Για κάθε κατεστραμμένο νοσοκομείο. Για κάθε γιατρό που χάθηκε.

Κατάφερα κι επιβίωσα Δρ. Αμπού Νουτζάιλα. Και θα κουβαλώ την ιστορία σου και τις ιστορίες των άλλων γενναίων Παλαιστίνιων γιατρών μαζί μου.

Δεν πρόκειται να ηττηθούμε.

Το πρωτότυπο στα αγγλικά: https://www.aljazeera.com/opinions/2025/2/16/i-stayed-until-the-end-dr-n...

Γράμμα από την Γάζα στον Κύριο Τραμπ

Του Χασάν Άμπο Καμάρ, συγγραφέα στη Γάζα

Αγαπητέ Κύριε Τραμπ,

Σου γράφω ως Παλαιστίνιος και ως επιβιώσας γενοκτονίας, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γάζα –μια πόλη αγάπης κι ανθεκτικότητας.

Διάβασα τις δηλώσεις σου για τη Γάζα και, ειλικρινά, είμαι μπερδεμένος.

Λες ότι είσαι «ειρηνοποιός», αλλά ενθαρρύνεις το Ισραήλ να συνεχίσει τη γενοκτονία του, και απειλείς να γίνει «κόλαση» αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά σου.

Κύριε Τραμπ, έχουμε ήδη ζήσει την κόλαση. Χάσαμε 60.000 μάρτυρες σε αυτήν.  

Ζητάς να λάβεις εύσημα για την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αλλά η κυβέρνησή σου –μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις– αρνείται να πιέσει το Ισραήλ να υλοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν.

Αποκαλείς τη Γάζα «εργοτάξιο κατεδάφισης» αλλά πολύ βολικά δεν ονοματίζεις τον εγκληματία που ευθύνονται γι’ αυτό –ενώ ταυτόχρονα του παρέχεις περισσότερες βόμβες, χρηματοδότηση και διπλωματική κάλυψη.

Λες ότι οι Παλαιστίνιοι θα είναι «ασφαλείς» και «χαρούμενοι» αλλά αναφέρεσαι σε εμάς σαν να είμαστε ένα βάρος που πρέπει να ξεφορτωθεί στην Ιορδανία, την Αίγυπτο ή όποια άλλη χώρα δεχτεί να μας πάρει.

Ισχυρίζεσαι ότι «ο μόνος λόγος που θέλουν να είναι στη Λωρίδα της Γάζας είναι γιατί δεν ξέρουν τίποτε άλλο εκτός από αυτήν».

Κύριε Τραμπ, νομίζω ότι έχεις παρεξηγήσει βαθιά ποιοι είμαστε και τι είναι για εμάς η Γάζα.

Μπορεί στο μυαλό σου να είμαστε ένα απλό εμπόδιο στο όραμά σου για θέρετρα πολυτελείας, αλλά είμαστε ένας λαός με βαθιές ρίζες, μακρά ιστορία και αναφαίρετα δικαιώματά. Είμαστε οι δίκαιοι ιδιοκτήτες της γης μας.  

Η Γάζα δεν είναι επιχειρηματικό σου σχέδιο και δεν πωλείται.

Η Γάζα είναι το σπίτι μας, η γη μας, η κληρονομιά μας.

Και όχι, δεν ισχύει ότι θέλουμε να μείνουμε εδώ γιατί «δεν ξέρουμε τίποτε άλλο». Αν και η 17ετής Ισραηλινή πολιορκία μας έχει κάνει τη ζωή απίστευτα δύσκολη, κάποιοι από εμάς κατάφεραν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό -για σπουδές, για ιατρική περίθαλψη ή για δουλειά. Αλλά αυτοί οι άνθρωποι επιμένουν να επιστρέφουν γιατί η Γάζα είναι η πατρίδα τους.

Ένα εμβληματικό παράδειγμα είναι ο Δρ. Ριφάτ Αλαρίρ, ένας άνθρωπος  που αποτελεί πηγή έμπνευσης, τον οποίο η Ισραηλινή κατοχή τον στοχοποίησε και τον σκότωσε το 2023. Πήρε το μεταπτυχιακό του στο Ηνωμένο Βασίλειο και έπειτα ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Πούτρα στη Μαλαισία. Παρότι είχε την ευκαιρία να παραμείνει στο εξωτερικό, επέλεξε να επιστρέψει στη Γάζα, όπου δίδαξε δημιουργική γραφή και λογοτεχνία στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο. Ήταν επίσης συν-ιδρυτής του We Are Not Numbers [Δεν Είμαστε Αριθμοί], μιας πρωτοβουλίας που έφερε νεαρούς Παλαιστίνιους γραφιάδες σε επαφή με έμπειρους συγγραφείς προκειμένου να ενισχύσουν τις φωνές τους και να αντισταθούν στην κατοχή μέσω της αφήγησης ιστοριών. Μια από αυτές τις φωνές είναι και η δική μου. 

Την περασμένη άνοιξη είχα κι εγώ την ευκαιρία να φύγω, αλλά αποφάσισα να μην το κάνω. Δεν μπορούσα να αφήσω την οικογένεια, τους φίλους μου και τη Γάζα εν μέσω ενός γενοκτονικού πολέμου. Ωστόσο, όπως και πολλοί άλλοι, σχεδιάζω να ταξιδέψω για να ολοκληρώσω την εκπαίδευσή μου και μετά να επιστρέψω για να βοηθήσω στην ανοικοδόμηση και να στηρίξω το λαό μου.

Αυτός είναι ο Παλαιστινιακός τρόπος: επιζητούμε τη γνώση και τις ευκαιρίες, όχι για να εγκαταλείψουμε την πατρίδα μας, αλλά για να την οικοδομήσουμε και να την ενισχύσουμε.

Μιλώντας για οικοδόμηση, έχεις αναφερθεί στα σχέδιά σου να μετατρέψεις της Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». Το θέμα είναι ότι η Γάζα ήταν όντως η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής. Οι πρόγονοί μας την έφτιαξαν ως ακμάζοντα εμπορικό κόμβο, πόλη-λιμάνι και  πολιτισμικό κέντρο. Ήταν ήδη «υπέροχη» -για να χρησιμοποιήσω τα λόγια σου- μέχρι που δημιουργήθηκε το Ισραήλ και άρχισε να την καταστρέφει.

Κι όμως, μετά από κάθε άγρια Ισραηλινή έφοδο στη Γάζα, οι Παλαιστίνιοι την ξαναχτίζαμε. Παρόλη την Ισραηλινή βία, τους περιορισμούς και τη λεηλασία, οι Παλαιστίνιοι συνέχισαν να φροντίζουν ώστε η Γάζα να είναι ένα ασφαλές μέρος με έναν άνετο ρυθμό ζωής, όπου η νεολαία έκανε ό,τι μπορούσε για να εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση, όπου οι οικογένειες ήταν ευτυχισμένες και ενωμένες και όπου τα σπίτια ευημερούσαν.

Το Ισραήλ επιχείρησε αυτή τη φορά να εκμηδενίσει όλη τη Γάζα, μετατρέποντάς τη σε ερείπια και θάνατο, ώστε να μην μπορούμε πια να ζήσουμε σε αυτή. Υιοθέτησες αυτήν την ιδέα, εγκρίνοντας ουσιαστικά την εθνοκάθαρσή μας υπό το πρόσχημα του ανθρωπισμού. 

Όχι Κύριε Τραμπ, δεν θα είμαστε «χαρούμενοι» και «ασφαλείς» κάπου αλλού.

Αλλά θα συμφωνήσω σε κάτι άλλο που είπες: «Πρέπει κανείς να μαθαίνει από την ιστορία». Πραγματικά, η ιστορία μας μαθαίνει ότι η εποικιστική αποικιοκρατία δεν είναι βιώσιμη στη σύγχρονη εποχή. Με αυτήν την έννοια, τα σχέδιά σου και τα σχέδια του Ισραήλ είναι καταδικασμένα να αποτύχουν.

Εμείς, ο λαός της Γάζας -όπως κάθε ιθαγενής λαός- αρνούμαστε να ξεριζωθούμε. Αρνούμαστε να εκτοπιστούμε. Αρνούμαστε να εξαναγκαστούμε σε εξορία για να δοθεί η γη μας στον πλειοδότη. Δεν είμαστε πρόβλημα που απαιτεί λύση. Είμαστε ένας λαός με το δικαίωμα να ζούμε στην πατρίδα μας με ελευθερία και αξιοπρέπεια. 

Δεν υπάρχει καμία ποσότητα βομβών, αποκλεισμών ή τανκς που θα μας κάνει να το ξεχάσουμε αυτό. Δεν θα μεταφερθούμε, δεν θα μετεγκατασταθούμε, δεν θα αντικατασταθούμε.

Τη μοίρα της Γάζας δεν θα την αποφασίσει η εξουσία και ο πλούτος. Η ιστορία δεν γράφεται από ληστές -γράφεται από αυτούς που αντιστέκονται, γράφεται από την θέληση του λαού. Όση πίεση κι αν δεχτεί, ο δεσμός μας με αυτήν τη γη δεν θα διαρρηχθεί ποτέ. Η παράδοση και η εγκατάλειψη δεν είναι επιλογή. Θα τιμήσουμε τους μάρτυρές μας με αντίσταση, τρέφοντας αυτή την γη με αγάπη, φροντίδα και μνήμη.

Σου εύχομαι ό,τι καλύτερο στις μάταιες επιδιώξεις σου,

Χασάν Αμπουκαμάρ,

Γάζα, Παλαιστίνη.

Το πρωτότυπο στα αγγλικά: https://www.aljazeera.com/opinions/2025/2/18/a-letter-from-gaza-to-mr-trump