Υπάρχει σχέδιο Β;

Το ερώτημα δεν αφορά την αριστερά. Δεν αφορά ούτε τον ΣΥΡΙΖΑ. Η ελληνική αριστερά και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συζητήσει σε έκταση, ελπίζω και σε βάθος, το ζήτημα του «σχεδίου Β». Η κατάληξη και η καταγραφή των απόψεων είναι γνωστές.

Το ερώτημα που τίθεται αφορά τους αντιπάλους μας. Έχει το αστικό σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα και κυρίως στην Ευρώπη «σχέδιο Β»; Μόνον ένας αφελής θα πίστευε ότι τα κέντρα εξουσίας δεν έχουν εναλλακτική λύση για το ελληνικό πρόβλημα. Και όχι μόνο μία αλλά πολλές.

Ασφαλώς και το σύστημα εξουσίας, το οποίο εκφράζει η ελληνική κυβέρνηση και η περιβόητη τρόϊκα, θα προσπαθήσει με νύχια και με δόντια να υλοποιήσει το δικό του «σχέδιο Α». Την εφαρμογή μέχρι τέλους των μνημονίων, η επιτυχία των οποίων στην Ελλάδα θα αποτελέσει και το υπόδειγμα, μέσα στην παρατεινόμενη κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, της Γαλλίας και της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένων.



Κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση;



Η δικομματική ελληνική κυβέρνηση, των άλλοτε άσπονδων αντιπάλων Ν.Δ και ΠΑΣΟΚ, συμφωνεί απόλυτα με την το σύνολο της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που απορρέει από τα  μνημόνια. Από εκεί και αφορισμός ότι ακόμα και αν δεν μας είχαν επιβάλει τα μνημόνια θα έπρεπε να τα είχαμε εφεύρει μόνοι μας! Γι’ αυτό και η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει ανάγκη ούτε από διαπραγματεύσεις ούτε από κόκκινες γραμμές.  

Η κυβέρνηση και ιδιαίτερα το ευρωπαϊκό κατεστημένο απειλούν και πάλι – η επέμβαση τους στην προεκλογική περίοδο των εθνικών εκλογών του 2012 ήταν σκανδαλώδης – σε μια προσπάθεια να ανακοπεί το ρεύμα που αμφισβητεί όλο και περισσότερο, μέσα στην ελληνική κοινωνία, τη καταστροφική πολιτική των μνημονίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ο κύριος πολιτικός εκφραστής αυτού του ρεύματος, που διογκώνεται συνεχώς, βρίσκεται, ως εκ τούτου, στο στόχαστρο του αστικού συστήματος εξουσίας – των συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατικών κόμματων, των κυρίαρχων μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας κλπ.  

Τι θα γίνει λοιπόν αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταφέρει να γίνει κυβέρνηση; Ασφαλώς, η κάθε πλευρά θα προσπαθήσει να εφαρμόσει το δικό της «σχέδιο Α». Δεν υπάρχει στρατηγός που πηγαίνει στο πόλεμο εξαγγέλλοντας εκ των προτέρων ότι διαθέτει, σε περίπτωση που χάσει τη μάχη, «σχέδιο Β» γιατί τότε έχει χάσει τη μάχη πριν καν την δώσει. Αυτή η αλήθεια αφορά και εμάς και τους αντιπάλους μας.



Οι πιθανές αντιδράσεις



 Η μάχη – γιατί περί μάχης και σύγκρουσης πρόκειται - θα δοθεί για τα «σχέδια Α». Το γεγονός, μάλιστα, ότι η μάχη αυτή θα αφορά όχι μόνο την χώρα μας αλλά την Ευρώπη ολόκληρη και κυρίως το ότι η μάχη θα δοθεί στη χώρα μας από μια κυβέρνηση της αριστεράς, κάνει τη μάχη ακόμα πιο καθοριστική.

Αν η κυβέρηση του ΣΥΡΙΖΑ με την εκλογή της αρχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης – αναφέρω ενδεικτικά - να ψηφίσει δηλαδή σε πρώτη φάση νόμο που καθορίζει ως βασικό μισθό τα 751 ευρώ, επαναφέρει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αποκαθιστά τη 13η σύνταξη και παρέχει δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ανέργους, τι πρόκειται να γίνει; Ασφαλώς και ένα τέτοιος νόμος παραβιάζει τις «συμφωνίες» της σημερινής δικομματικής κυβέρνησης και ανατρέπει τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Πώς θα αντιδράσουν οι κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρώπης; Θα δημιουργήσουν αμέσως «πιστωτικό γεγονός»; Θα οδηγήσουν την χώρα στη χρεοκοπία επειδή ψήφισε ένα τέτοιο νόμο; Δεν το αποκλείω. Δεν το θεωρώ, όμως και αρκετά πιθανό. Γιατί ανεξάρτητα από το πώς θα εγκριθεί από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς μια τέτοια – πρωτοφανής ακόμα και για τους σημερινούς ευρωπαϊκούς θεσμούς – απόφαση, θα είναι υποχρεωμένες να δικαιολογήσουν στις δικές τους κοινωνίες γιατί οδηγούν μια χώρα σε χρεοκοπία επειδή ψήφισε νόμους που εφαρμόζονται σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Και δεν είναι εύκολο.

Η γαλλική κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα να παραβιάσει το σύμφωνο σταθερότητας. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική των κυβερνήσεων Ολάντ έχει δημιουργήσει ένα σοβαρό πρόβλημα στο γαλλικό Σοσιαλιστικό κόμμα το οποίο διασπά ήδη τους πολύχρονους  δεσμούς του με την παραδοσιακή του βάση με ταχύτατους ρυθμούς. Το σύνδρομο του ΠΑΣΟΚ απειλεί και τους Γάλλους σοσιαλιστές.      

Οι εγχώριοι απολογητές των μνημονίων προέβλεπαν ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα επέβαλαν, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές συνθήκες, πρόστιμο στη Γαλλία. Κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι μια απόφαση για πρόστιμο στη Γαλλία θα ήταν απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης της Α. Μέρκελ. Γιατί  λοιπόν η Μέρκελ και ο Σόϊμπλε δεν «τιμώρησαν» τους απείθαρχους Γάλλους; Δεν χρειάζεται να έχει κανείς φαντασία για να προβλέψει το τι θα γινόταν αν η Γαλλία πλήρωνε το «ατιμωτικό» πρόστιμο. Όλη η ιστορική μνήμη – όπως το βαγόνι όπου οι Γάλλοι στρατηγοί υπέγραψαν την παράδοση στο Χίτλερ – θα ερχόταν στην επιφάνεια προς χαρά και αγαλλίαση του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν.

Ασφαλώς και η Ελλάδα δεν είναι Γαλλία. Αλλά και η Πορτογαλία δεν είναι. Και αυτή ετοιμάζεται να παραβιάσει τα θέσφατα. Γιατί άραγε; Για τον λόγο ότι τα επίσημα ή ανεπίσημα μνημόνια με τα οποία ο ευρωπαϊκός, και κατά κύριο λόγο ο ισχυρός γερμανικός καπιταλισμός, επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κρίσης, όχι μόνο προκαλούν έντονες λαϊκές αντιδράσεις αλλά και αναδιατάσσουν το πολιτικό πλαίσιο όπως αυτό είχε σταθεροποιηθεί εδώ και πάνω από μισό αιώνα στην Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι τα πρώτα υποδείγματα αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών που προαναγγέλλουν πιθανά και την πορεία των μελλοντικών εξελίξεων και στην υπόλοιπη Ευρώπη.



Αν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου;



Μια νέα περίοδος οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας ανοίγει στη γέρικη ευρωπαϊκή ήπειρο. Ακόμα και η χρεοκοπία μιας χώρας, όπως η Ελλάδα, και η αποπομπή της από την ευρωζώνη μπορεί, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου που θα οδηγήσει την Ευρώπη στην αποσυσπείρωση και τη διάλυση. Μια τέτοια εξέλιξη δεν βρίσκεται στο χώρο της φαντασίας όπως νομίζουν ορισμένοι ακόμα και στο χώρο της αριστεράς.   

Να υπολογίσουμε λοιπόν ότι το ευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας θα υποχωρήσει και μάλιστα χωρίς μάχη απέναντι σε μια κυβέρνηση της αριστεράς στην Ελλάδα; Μόνο ένα ανόητος θα πίστευε κάτι τέτοιο.

Στην ουσία, η μελλοντική κυβέρνηση της αριστεράς θα είναι υποχρεωμένη από την αρχή να οδηγηθεί σε ένα πόλεμο θέσεων – έναν παρατεταμένο πόλεμο που η κάθε του φάση θα εξαρτάται από τον συσχετισμό των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Κάθε φιλολαϊκό μετρό που θα ψηφίζει και κυρίως θα υλοποιεί μια τέτοια κυβέρνηση θα ενισχύει τη θέση της και θα αλλάζει το συσχετισμό δυνάμεων. Κάθε βήμα προς τα πίσω - μερικές φορές υποχρεωτικό - θα την αποδυναμώνει και θα βοηθά τους αντιπάλους της.

Μια κυβέρνηση της αριστεράς, όμως, δεν θα βρεθεί μόνο στο στόχαστρο των εχθρών της – των ανελέητων «αγορών» και του ευρωπαϊκού κατεστημένου - αλλά και στο επίκεντρο της προσοχής και του ενδιαφέροντος των εκατομμυρίων εργαζόμενων σε όλη την ήπειρο. Και αυτοί είναι οι πιο σημαντικοί σύμμαχοι της. Είναι αυτοί που δεν υπολογίζουν και υποτιμούν οι εγχώριοι αλλά και οι ευρωπαίοι αντίπαλοι μας.



Η αναπόφευκτη σύγκρουση



Ο συσχετισμός δυνάμεων – δυο λέξεις που είχαμε βγάλει από το λεξιλόγιο μας αλλά που η πραγματικότητα μας επιβάλει να τις ξαναφέρουμε στην επικαιρότητα – είναι αυτός που θα καθορίζει, σε κάθε φάση και σε κάθε στιγμή, την πολιτική και την τακτική και των δύο στρατοπέδων. Θα είναι βέβαια μια πορεία συγκρούσεων που δεν θα κρατήσει λίγο αλλά ούτε και πολύ.

Το ζήτημα του χρέους ασφαλώς και θα είναι η μάχη των μαχών που θα καθορίσει και το αποτέλεσμα. Όλοι οι σοβαροί οικονομικοί αναλυτές, ακόμα και από το αντίπαλο στρατόπεδο, εκτιμούν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Μόνο η Ρουμανία του Τσαουσέσκου μπόρεσε στο παρελθόν να πληρώσει όλο το εξωτερικό της χρέος με τις γνωστές τραγικές  συνέπειες. Η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του είναι λοιπόν μονόδρομος. Στις μάχες που έρχονται θα εφαρμοστούν – και όχι μόνο στη χώρα μας – πολλά σχέδια. Το ζήτημα είναι πιο τελικά θα επικρατήσει και βεβαίως που θα οδηγήσει. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.