Η συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ μετά την ΚΕ: Προς τα πού βαδίζουμε;

Ένα τέ­τοιο κόμμα δεν είναι δυ­να­τόν να με­τα­τρα­πεί ει­ρη­νι­κά σε «ερ­γα­λείο» άσκη­σης πο­λι­τι­κών λι­τό­τη­τας, υπό οποιο­δή­πο­τε πρό­σχη­μα, ακόμα και σε δρα­μα­τι­κές συν­θή­κες. 

Η κυ­βέρ­νη­ση «με κορμό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ» αντι­με­τώ­πι­σε κατά τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις του Φε­βρουα­ρί­ου μια διπλή πα­γί­δα, που στή­θη­κε μέσα από το συ­ντο­νι­σμό των ενερ­γειών της ητ­τη­μέ­νης συ­γκυ­βέρ­νη­σης Σα­μα­ρά-Βε­νι­ζέ­λου, αλλά και –κυ­ρί­ως!– των ευ­ρω­παϊ­κών «θε­σμών», δη­λα­δή της Κο­μι­σιόν και της ΕΚΤ, σε αγα­στή συ­νερ­γα­σία με το ΔΝΤ. Πριν καν η κυ­βέρ­νη­ση ανα­λά­βει τα υπουρ­γεία, πριν καν απο­κτή­σει την ελά­χι­στη εμπει­ρία «δια­κυ­βέρ­νη­σης» και πριν απο­κα­τα­στή­σει έναν ελά­χι­στο έλεγ­χο στους μη­χα­νι­σμούς του κρά­τους, βρέ­θη­κε αντι­μέ­τω­πη με δύο επι­κίν­δυ­νες προ­κλή­σεις: Αφε­νός το εν­δε­χό­με­νο μιας άμε­σης κα­τάρ­ρευ­σης των τρα­πε­ζών. Αφε­τέ­ρου, τη με­γά­λη δυ­σκο­λία των δη­μό­σιων τα­μεί­ων να χρη­μα­το­δο­τή­σουν –ταυ­τό­χρο­να!– την εξυ­πη­ρέ­τη­ση του χρέ­ους αλλά και τους μι­σθούς, τις συ­ντά­ξεις, τις στοι­χειώ­δεις κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες...

Μπρο­στά σε αυτόν τον διπλό κίν­δυ­νο η κυ­βέρ­νη­ση υπο­χώ­ρη­σε. Δεν υπάρ­χει κα­νέ­να πε­ρι­θώ­ριο εξω­ραϊ­σμού της συμ­φω­νί­ας του Φε­βρουα­ρί­ου και της λί­στας των «με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων» όπου αυ­το­δε­σμεύ­τη­κε ο κ. Βα­ρου­φά­κης. Αν η κυ­βέρ­νη­ση επι­λέ­ξει –ή υπο­χρε­ω­θεί– να «τι­μή­σει» αυτήν τη συμ­φω­νία, θα έχει πα­ραι­τη­θεί από τη δέ­σμευ­ση της αντι-λι­τό­τη­τας. Το ίδιο θα συμ­βεί στο «κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ» αν του ζη­τη­θεί να υπο­στη­ρί­ξει πο­λι­τι­κά και ορ­γα­νω­τι­κά, μέσα στο λαό, το πικρό πε­ριε­χό­με­νο αυτής της συμ­φω­νί­ας. 

Όπως σωστά ανέ­δει­ξε ο Κ. Λα­πα­βί­τσας στο άρθρο του στον «Guardian» (2/3), η πα­γί­δα του Φε­βρουα­ρί­ου δεν ήταν «στιγ­μιαία». Οι «θε­σμοί» (η ΕΕ, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ) έχουν ορ­γα­νώ­σει τη συμ­φω­νία με τρόπο ώστε το δί­λημ­μα να βα­ραί­νει πάνω στην κυ­βέρ­νη­ση διαρ­κώς. Οι απο­φά­σεις της θα πρέ­πει να επι­βε­βαιώ­νουν την υπο­χώ­ρη­ση μέσα σε κάθε εβδο­μά­δα του χρό­νου που με­σο­λα­βεί μέχρι τον Ιούνη, οπότε το δί­λημ­μα θα τεθεί με στρα­τη­γι­κές δια­στά­σεις: χρε­ο­κο­πία ή νέο μνη­μό­νιο; 

Οι απο­φά­σεις που θα λη­φθούν οφεί­λουν να ξε­κα­θα­ρί­ζουν μιαν αντι­φα­τι­κό­τη­τα στις δε­σμεύ­σεις του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αφε­νός έχου­με μια ει­λι­κρι­νή δέ­σμευ­ση στην υπό­σχε­ση ανα­τρο­πής της λι­τό­τη­τας. Αφε­τέ­ρου υπο­σχε­θή­κα­με ότι αυτό μπο­ρεί να συμ­βεί ομαλά, με «ασφά­λεια», μέσα στα πλαί­σια αντο­χής της Ευ­ρω­ζώ­νης. Η δεύ­τε­ρη πλευ­ρά της προ­ε­κλο­γι­κής ρη­το­ρι­κής της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απο­δει­κνύ­ε­ται σή­με­ρα από ανε­δα­φι­κή ως ου­το­πι­κή. 

Έχει ση­μα­σία να υπο­γραμ­μί­σου­με ότι οι συ­νέ­πειες της όποιας επι­λο­γής δεν θα πε­ριο­ρι­στούν στο πεδίο της οι­κο­νο­μι­κο­κοι­νω­νι­κής πο­λι­τι­κής, θα αντα­να­κλα­στούν άμεσα στο κυ­βερ­νη­τι­κό-πο­λι­τι­κό πεδίο, δη­λα­δή στο ερώ­τη­μα: ποιος, μαζί με ποιους, ανα­λαμ­βά­νει την ευ­θύ­νη της κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας; Η εμπέ­δω­ση της υπο­χώ­ρη­σης και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο η τα­κτο­ποί­η­σή της προς ορι­στι­κή συμ­φω­νία με τους «θε­σμούς» θα ανοί­ξει ανα­πό­φευ­κτα το δρόμο προς μιαν κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας, λι­γό­τε­ρο ή πε­ρισ­σό­τε­ρο γρή­γο­ρα, με την α’ ή τη β’ μορφή. Θα είναι μια εξέ­λι­ξη ορι­στι­κής ακύ­ρω­σης του πο­λι­τι­κού σχε­δί­ου «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς» που επε­ξερ­γά­στη­κε το ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Αυτή η εξέ­λι­ξη θα πρέ­πει να απο­τρα­πεί. Το κα­θή­κον αυτό βα­ραί­νει, ασφα­λώς, κυ­ρί­ως το κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και την κυ­βέρ­νη­ση. Θα πρέ­πει να βρού­με τη δύ­να­μη και το δρόμο για να απει­θαρ­χή­σου­με στη συμ­φω­νία, να την ανα­τρέ­ψου­με στην πράξη, να εφαρ­μό­σου­με την πο­λι­τι­κή αντι-λι­τό­τη­τας και να οι­κο­δο­μή­σου­με τις εναλ­λα­κτι­κές λύ­σεις στη χρη­μα­το­δό­τη­σή της και στα γε­νι­κό­τε­ρα στραγ­γα­λι­στι­κά δι­λήμ­μα­τα των ευ­ρω­η­γε­σιών. Οι απα­ντή­σεις σε αυτό το δυ­σε­πί­λυ­το πρό­βλη­μα σχε­τί­ζο­νται στενά με κά­ποιες άλλες πλευ­ρές των συ­νε­δρια­κών απο­φά­σε­ων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Όπως εκεί­νη που ζη­τού­σε «δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του χρέ­ους» και εκεί­νη που δή­λω­νε ότι δεν θα υπάρ­χει πλέον μέσα στην κοι­νω­νία αντο­χή για «καμία θυσία για το ευρώ», εξη­γώ­ντας ότι η πο­λι­τι­κή της αντι-λι­τό­τη­τας θα υπη­ρε­τη­θεί από τη μεριά μας με κάθε ανα­γκαίο μέσο...

Το κα­θή­κον αυτό βα­ραί­νει και την «άλλη» Αρι­στε­ρά, που στην Ελ­λά­δα δια­τη­ρεί ση­μα­ντι­κές δυ­νά­μεις. Που θα πρέ­πει να αντι­με­τω­πί­σει την κυ­βέρ­νη­ση ξε­δι­πλώ­νο­ντας τις διεκ­δι­κή­σεις για το μισθό, τη σύ­ντα­ξη, το δη­μό­σιο σχο­λείο και νο­σο­κο­μείο, αλλά ταυ­τό­χρο­να υπο­δει­κνύ­ο­ντας στην πράξη ότι υπάρ­χει «άλλος δρό­μος» αντι­με­τώ­πι­σης των δα­νει­στών, πέρα από την ανοι­χτή συν­θη­κο­λό­γη­ση. Αυτή η σχέση, η μο­να­δι­κή φυ­σιο­λο­γι­κή πο­λι­τι­κή συμ­μα­χία μέσα στις ση­με­ρι­νές δρα­μα­τι­κές συν­θή­κες, πρέ­πει να διευ­κο­λυν­θεί συ­στη­μα­τι­κά και συ­νει­δη­τά από το κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. 

Όμως, το κα­θή­κον αυτό βα­ραί­νει επί­σης τη διε­θνή και κυ­ρί­ως την ευ­ρω­παϊ­κή Αρι­στε­ρά. Στην Ισπα­νία, τη Γαλ­λία και την Ιτα­λία, στην ίδια τη Γερ­μα­νία, πρέ­πει να ανα­λη­φθούν οι πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες που θα εμπο­δί­ζουν τους «θε­σμούς» να στραγ­γα­λί­σουν και να ανα­τρέ­ψουν την κυ­βέρ­νη­ση στην Ελ­λά­δα. Οι πρω­το­βου­λί­ες αυτές, επί­σης, θα πρέ­πει να προ­τα­θούν και να υπο­στη­ρι­χθούν συ­γκε­κρι­μέ­να από το κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που σή­με­ρα δια­τη­ρεί μια ση­μα­ντι­κή διε­θνή αίγλη. 

Στις εβδο­μά­δες και το αρ­γό­τε­ρο στους μήνες που έρ­χο­νται, θα κρι­θεί αν θα επι­βιώ­σει η πρώτη από­πει­ρα ανα­τρο­πής της λι­τό­τη­τας μέσα στην Ευ­ρώ­πη του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού.