Όχι στον «ιστορικό συμβιβασμό» με το μνημόνιο!

Την προηγούμενη βδομάδα, όταν οι συνομιλίες κυβέρνησης και δανειστών είχαν «παγώσει» και ο αέρας «μύριζε μπαρούτι», οι ελπίδες ότι, έστω και χάρη στη σκληρή στάση των δανειστών, η κυβέρνηση θα διάλεγε το δρόμο της ρήξης αναπτερώθηκαν. Ωστόσο, αποδείχτηκε ότι το «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων ήταν απλώς ένα «επεισόδιο» τακτικής σημασίας, μια περιπλοκή στην πορεία προς τη συμφωνία. Μια βδομάδα αργότερα, η στρατηγική κατεύθυνση φαίνεται –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου– να επιβάλλεται πάνω στις τακτικές στροφές και τις περιπλοκές: είμαστε ένα βήμα από μια συμφωνία που αποτελεί «μεταβατικό» τμήμα ενός νέου, του τρίτου μνημονίου –ανεξαρτήτως του πόσο πλαστική θα αποδειχτεί η ελληνική γλώσσα στο χαρακτηρισμό του.

«Η τακτική πριν από τη στρατηγική είναι ο θόρυβος πριν από την ήττα», έλεγε ο Κινέζος στρατηγός Σουν Τσου. Η Ενωτική Κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, έχει μια άλλη προσέγγιση, που φαίνεται ότι δεν είναι άμοιρη των εξελίξεων του τελευταίου διημέρου: «Η μόνη ‘‘κόκκινη γραμμή’’ είναι η ‘‘αριστερή παρένθεση’’». Και πράγματι, μόνο η «στρατηγική» της πάση θυσία συμφωνίας για να παραμείνουμε στην κυβέρνηση μπορεί να εμπνεύσει το ΝΑΙ σε μια συμφωνία τόσο ξεκάθαρα μνημονιακή. Πρόκειται όχι απλώς για το θόρυβο πριν από την ήττα, αλλά για σκέτο παραλογισμό: η «αριστερή παρένθεση» δεν ορίζεται με όρους προγράμματος και πολιτικής (να μη συνεχιστεί αδιατάρακτα η εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών και αντίθετα να αρχίσουμε να ξηλώνουμε το μνημονιακό «καθεστώς» εκμετάλλευσης), αλλά με όρους πολιτικής αναφοράς των κυβερνώντων (να μείνει αυτή η κυβέρνηση), ακόμη και αν είναι αυτή η κυβέρνηση που θα εφαρμόσει μνημονιακές πολιτικές! Στο τέλος, το επιχείρημα διαστρέφει παντελώς τους πολιτικούς όρους και καταλήγει στον απίστευτο για την Αριστερά ισχυρισμό: καλύτερα να εφαρμόζει μνημονιακές πολιτικές η Αριστερά παρά οι μνημονιακοί.

Είναι ωστόσο φανερό σε όσους/ες εξακολουθούν να διαθέτουν στοιχειωδώς αριστερή σκέψη ή απλώς ένστικτο πως η Αριστερά που εφαρμόζει μνημονιακές πολιτικές παύει να είναι Αριστερά. Πως αν με ευθύνη της το ταξικό ρήγμα «μνημόνιο - αντιμνημόνιο, λιτότητα - αντιλιτότητα» κλείσει, τότε θα κλείσει και το πολιτικό ρήγμα. Αν στο όνομα του να αποφευχθεί η κυβερνητική «παρένθεση» γίνει η ίδια η Αριστερά «παρένθεση», αν με ευθύνη της Αριστεράς η λιτότητα γίνει «οικουμενική», τότε και η ίδια η κυβέρνηση, αργά ή γρήγορα, θα γίνει «οικουμενική» –πολύ σύντομα και τυπικά.

Το βαρύ ιστορικό κόστος θα είναι μια «παρένθεση Αριστεράς» –η «ιταλοποίηση» επί τα χείρω...

Η συμφωνία χωρίς παραισθήσεις: τμήμα του νέου μνημονίου!

Το κυβερνητικό non paper, που είχαν την καλοσύνη να μας σερβίρουν οι κυβερνητικές διαρροές μέσω των μίντια, προσπαθεί να οικοδομήσει διάφορα άλλοθι για να πείσει ότι η διαφαινόμενη συμφωνία δεν είναι απλώς «ό,τι καλύτερο μπορούσε να γίνει», αλλά και ένα «πολύ σημαντικό βήμα»!

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη:

α. Με τη συμφωνία εμπεδώνεται –και εμβαθύνεται– μεσοπρόθεσμα το μνημονιακό «καθεστώς» εκμετάλλευσης. Μην ξεχνάμε ότι εκτός από όσα πρόκειται να γίνουν, στέκουν στέρεα και όλα αυτά που έγιναν στη διάρκεια της μνημονιακής τετραετίας. Πάνω από 500 εφαρμοστικοί νόμοι, το θεσμικό αποτύπωμα και η οδυνηρή πραγματικότητα ταυτόχρονα των μνημονίων, παραμένουν σε ισχύ και ορίζουν τη δυστυχία που βιώνουν εκατομμύρια εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, νεολαίοι, άνδρες και γυναίκες. Η ρήτρα της αποφυγής «μονομερών ενεργειών» θα παραμείνει, ενισχυμένη σε πάγιο μηχανισμό θωράκισης των μνημονιακιών νόμων.

Ζήτημα πρώτο: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε δεσμευτεί να «παγώσει» στα σημερινά επίπεδα, δηλαδή να παγιώσει το μνημονιακό «καθεστώς» εκμετάλλευσης, αλλά να το ανατρέψει!

β. Οι προβλέψεις για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος όχι μόνο την επόμενη διετία (1% το 2015 και 2% το 2016) αλλά και για τα επόμενα χρόνια (3% από το 2017) αποδεικνύουν ότι όχι μόνο κλείνει ο δρόμος για το ξήλωμα των μνημονιακών τετελεσμένων, αλλά ότι τα μνημόνια εμπεδώνονται μεσοπρόθεσμα. Οι προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι ο «οδηγός» για τη μνημονιακή πολιτική, το «κλειδί» των πολιτικών λιτότητας. Μάλιστα, όπως σε κάθε μεσοπρόθεσμο που συνοδεύει τα μνημόνια, έτσι κι εδώ, οι δημοσιονομικοί στόχοι (πρωτογενές πλεόνασμα, έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης) για τα δύο πρώτα χρόνια συνοδεύονται από τα αναλυτικά μέτρα για την επίτευξή τους (όπως τώρα για το 2015 και το 2016) ενώ για την υπόλοιπη διάρκεια τίθενται οι δημοσιονομικοί στόχοι, οι οποίοι «μεταφράζονται» σε συγκεκριμένα μέτρα σε δεύτερη φάση. Σε κάθε περίπτωση, στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα χωρίς τα αντίστοιχα μέτρα για την επίτευξή τους δεν νοούνται. Και επειδή έχουν τεθεί στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα και για μετά το 2016, θα υπάρξουν και μέτρα για μετά το 2016, άρα πρέπει να αναμένεται ένα «κανονικό» μνημόνιο και τετραετές Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο 2016-2019. Τα συγκεκριμένα μέτρα μέχρι και τα τέλη του 2016 και οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα και για τα έτη μετά το 2016 αποδεικνύουν ότι ακόμη και αν λάβει τη μορφή ολιγόμηνης ή πολύμηνης παράτασης του τρέχοντος προγράμματος, η συμφωνία είναι τμήμα, διετές προοίμιο, του νέου μνημονίου.

Ζήτημα δεύτερο: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δεσμεύτηκε να παγιώσει και να επεκτείνει μεσοπρόθεσμα το μνημονιακό πλαίσιο ούτε να φέρει νέο μνημόνιο, αλλά να το ανατρέψει και να το καταργήσει.

γ. Η συμφωνία είναι και συμφωνία λιτότητας και υφεσιακή. Ωστόσο, την Αριστερά ενδιαφέρει το πρώτο. Διότι γενικά μιλώντας μπορεί κάλλιστα να υπάρξει μνημονιακή συμφωνία χωρίς συνέχιση της ύφεσης, με κάποιου είδους ασθενική ανάκαμψη. Επειδή όμως άλλο πράγμα η υφεσιακή λειτουργία κάποιων μέτρων και άλλο πράγμα η ύφεση αυτή καθαυτή, είναι βέβαιο ότι μέτρα φοροεπιβάρυνσης και περικοπών συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ σε ενάμιση χρόνο, όχι μόνο είναι μέτρα λιτότητας (τι άλλο θα μπορούσαν να είναι;) αλλά θα ασκήσουν και ισχυρή υφεσιακή επίδραση, δηλαδή θα έχουν επιπτώσεις που θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη. Αν αυτή η επιβράδυνση θα μετατρέψει τις τάσεις ανάκαμψης σε νέα ύφεση, αυτό εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες.

Ζήτημα τρίτο: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δικαιούται να υπογράψει μια συμφωνία που και επιδεινώνει τη λιτότητα και είναι υφεσιακού χαρακτήρα.

δ. Με τη συμφωνία αυτή, στην πραγματικότητα πέφτουν όλες οι «κόκκινες γραμμές». Ο στόχος για έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 3,2 δισ. ευρώ το 2015-2016 έχει «κλειδώσει» προ πολλού. Έχοντας τεθεί αυτός ο στόχος, στην πορεία του χρόνου είναι βέβαιο ότι τίποτε δεν θα αντισταθεί στη σαρωτική δυναμική του. Η «κόκκινη γραμμή» των νέων φοροεπιβαρύνσεων στα λαϊκά εισοδήματα έπεσε επίσης με πάταγο. Ξεκινώντας από αρχική πρόταση για επιπλέον έσοδα από ΦΠΑ 600 εκατ. ευρώ, η κυβέρνηση έχει φτάσει στο ύψος του 1,35 δισ. ευρώ. Προϊόντα μαζικής λαϊκής κατανάλωσης περνάνε μαζικά στον υψηλό συντελεστή, προδιαγράφοντας αύξηση της ακρίβειας σε μεγάλη γκάμα τέτοιων προϊόντων. Στις συντάξεις, εκτός από την περικοπή των πρόωρων και την περικοπή στις υψηλές επικουρικές, μένει να δούμε αν το πράγμα θα σταματήσει εκεί και δεν θα επεκταθεί σε περικοπές «υψηλών» κύριων συντάξεων ή σε παραμετρικές αλλαγές (όρια ηλικίας). Τέλος, στους μισθούς και γενικότερα στα εισοδήματα, η «κόκκινη γραμμή» έπεσε με επίθεση από τα πλάγια: με την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και με τη μετάταξη ειδών μαζικής λαϊκής κατανάλωσης στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ.

Έχοντας αποδειχτεί πέρα από κάθε αμφιβολία πόσο εγκλώβισε στην παγίωση και αναπαραγωγή των μνημονιακών πολιτικών η συμφωνία της 20ής Φλεβάρη, παρόλο που δεν περιλάμβανε κανένα συγκεκριμένο μέτρο, δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για να καταλάβουμε ότι η νέα συμφωνία θα αποδειχτεί δεκάδες φορές πιο αποτελεσματική στην ίδια κατεύθυνση.

Έτσι, η απάντηση, για όσους/ες δεν θέλουν στο όνομα της «κυβερνώσας Αριστεράς» να γίνει η ίδια η Αριστερά «παρένθεση» είναι μόνο μία: αγώνας για να μπλοκαριστεί αυτή η καταστροφική εξέλιξη. Δεν αποδεχόμαστε αυτήν τη συνθηκολόγηση με τα μνημόνια!