61-39: Ένα σαρωτικό ταξικό ΟΧΙ στη συνθηκολόγηση

Δεν περίσσεψε αυτές τις μέρες η αισιοδοξία. Γιατί μπορεί το χρηματοπιστωτικό πραξικόπημα της τελευταίας εβδομάδας να μην είχε όπλα και στρατό, οι πρωταγωνιστές του ωστόσο διέθεταν μια δύναμη πυρός πολύ δύσκολα ανασχέσιμη, και δη σε ελάχιστο χρόνο. Οι επίδοξοι πραξικοπηματίες είχαν πρώτα απ' όλα υπέρ τους το εξαναγκαστικό κλείσιμο των τραπεζών, με το οποίο επιχειρήθηκε να ξεχαστεί μέσα σε πέντε μέρες το βίωμα πέντε χρόνων μνημονιακής “κανονικότητας”. Είχαν μια ασύλληπτη προπαγανδιστική μηχανή να τρομοκρατεί με εικόνα και ήχο σε 24ωρη βάση. Είχαν το εργοδοτικό λοκ-άουτ σε δεκάδες μικρές επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα, τη στήριξη συλλόγων και επαγγελματικών επιμελητηρίων, την έξοδο στο δρόμο των μεσοστρωμάτων που στηρίζουν ακόμα την αστική αντιπολίτευση, και μαζί, ένα κρεσέντο ωμών εκβιασμών και παρεμβάσεων από χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλφιλελεύθερους ανά την Ευρώπη. Είχαν τη νεκρανάσταση όλων ανεξαιρέτως των ηγετών του Παλαιού Καθεστώτος, που αποδείχτηκε δυσφημιστική, την ανίερη σύμπραξη του ΚΚΕ και της εργατικής αριστοκρατίας (ΓΣΕΕ), την από άμβωνος προπαγάνδα κορυφαίων ιεραρχών. Και σα να μην έφταναν αυτά, είχαν επίσης τον εκτός τόπου και χρόνου “φιλοευρωπαϊσμό” του Προέδρου της Δημοκρατίας, την “περίεργη” στάση της ΕΡΤ, συν κάμποσα φάλτσα από το ίδιο το εσωτερικό της κυβέρνησης: τις εκκλήσεις για “ομόνοια” και “νηφαλιότητα”, την ώρα που ξεδιπλώνονταν το σχέδιο “τελειώνουμε τον Τσίπρα στην Ελλάδα, διασώζουμε τη λιτότητα στην Ευρώπη”.

Τι είχε να αντιπαραθέσει η δική μας πλευρά;

• Πρώτα απ' όλα την ταξική της αυτονομία: την επιμονή ότι οι φτωχοί κάνουν σωστές επιλογές όταν αποφασίζουν για τον εαυτό τους – παρά τη χυδαία προπαγάνδα και απέναντι σε όσους μας απείλησαν πως η πληρωμή για την απόκρουση της εξαθλίωσης θα ήταν η εξαθλίωση. Όποιος δεν πείστηκε, παρά τα όσα, για τον ταξικό χαρακτήρα του διχασμού (sic), ας δει απλώς την ανάλυση του αποτελέσματος. Το ΟΧΙ σάρωσε στις ηλικίες που ζουν την ανεργία ή την εργασιακή φτώχεια, όπως άλλωστε και στο Πέραμα (76,64%), στο δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας (72,84%), στην Αγία Βαρβάρα (72,75%), στην Ελευσίνα (71,88%), στο Αιγάλεω (70,68%) και στο Περιστέρι (70,31%). Αντίστροφα, το ΝΑΙ θριάμβευσε στην Εκάλη (84,62%), στο Διόνυσο (69,78%), στη Βουλιαγμένη (66,27%), στην Κηφισιά (64,59%), στη Δροσιά (65,42%) και στη Βούλα (63,88%).

• Επιπλέον, την ενότητα μέσα στο κίνημα και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη:αφενός τη σύμπραξη του ΣΥΡΙΖΑ με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, τμήματα του αντιεξουσιαστικού χώρου, σωματεία εργαζομένων, δομές αλληλεγγύης, λαϊκές συνελεύσεις, αυτοδιοικητικά σχήματα, διανοούμενους στην Ελλάδα και την Ευρώπη· αφετέρου τις εντυπωσιακές κινητοποιήσεις αλληλεγγύης από τη Γαλλία και την Ισπανία μέχρι την Αυστραλία, που έδειξαν ότι η απόκρουση της συνθηκολόγησης, η επιμονή δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ ενάντια στη λιτότητα, κρατά στο παιχνίδι (τουλάχιστον) την Ευρώπη που αντιστέκεται.

• Τέλος, τον ηρωικό αγώνα των κομματικών οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, από τις γειτονιές και τις πλατείες των μεγάλων πόλεων ως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν και πρακτικά εκτός μάχης στο μεγαλύτερο διάστημα αυτής της πεντάμηνης διαπραγμάτευσης, το κόμμα-ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε πολύτιμο εργαλείο, που πρέπει επειγόντως να αναβαθμιστεί για τις μάχες που έρχονται.

Από τα τρία αυτά στοιχεία, η ταξική χειραφέτηση, η περαιτέρω δηλαδή πολιτικοποίηση της διαίρεσης “μνημόνιο-αντιμνημόνιο”, είναι το πιο σοβαρό από τα δείγματα της διαθεσιμότητας και των αντοχών της ελληνικής κοινωνίας – τα δείγματα πάνω στα οποία έχει να σχεδιάσει το αύριο του ΟΧΙ ο ΣΥΡΙΖΑ. Σε ένα κλίμα εκβιασμών που ξεπέρασαν ό,τι είχαμε ζήσει ακόμα και στην προεκλογική περίοδο του Ιανουαρίου, αυτές και αυτοί που έχασαν τα πάντα στα πέντε χρόνια των μνημονίων, πήραν τη μάχη πάνω τους: αρνήθηκαν να κάνουν όριο των προσδοκιών τους την παραμονή στο ευρώ – και έδειξαν ότι η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση παραμένει ισχυρή, όχι όμως και άνευ όρων.

Αρχής γενομένης από την παραίτηση Σαμαρά, η σαρωτική επικράτηση του ΟΧΙ επιταχύνει την αποσύνθεση των αστικών κομμάτων. Η διατήρησή τους, ωστόσο, στο πολιτικό παιχνίδι θα περάσει και πάλι από τη στάση των ευρωπαϊκών ελίτ. Μετά τους εκβιασμούς των τελευταίων ενόψει του δημοψηφίσματος, σημάδια σκλήρυνσης ήδη από το βράδυ της Κυριακής δείχνουν ότι ο πόλεμος συνεχίζεται (βλ. δηλώσεις στελεχών τηςγερμανικής CSU και των Ντάισελμπλουμ - Σουλτς). Σ' αυτή τη νέα φάση, είναι κρίσιμο για την κυβέρνηση να αξιοποιήσει το δίδαγμα του τελευταίου πεντάμηνου: η επίτευξη ενός συμβιβασμού που να σέβεται την πανίσχυρη, πια, λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι εφικτή χωρίς στρατηγική, χωρίς ειλικρίνεια απέναντι στο λαό – ούτε, προφανώς, με την επιδίωξη της ανέφικτης ειρηνικής συμβίωσης με τη λιτότητα στο όνομα της εθνικής ομοψυχίας.