Αδυσώπητοι οικονομικοί ανταγωνισμοί, αδιέξοδα και πολεμικές προετοιμασίες

Στην ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή κουλ­τού­ρα είναι πα­τε­ντα­ρι­σμέ­νο πλέον ότι για την εκά­στο­τε αντι­πο­λί­τευ­ση, όποια διε­θνής συ­νά­ντη­ση (πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο συμ­φω­νία) κάνει η εκά­στο­τε κυ­βέρ­νη­ση είναι σχε­δόν συ­νώ­νυ­μη με εθνι­κή προ­δο­σία, π.χ. τώρα η συμ­φω­νία των Πρε­σπών στην Ελ­λά­δα. 

Φαί­νε­ται όμως πως η τε­ρα­τω­δώς ανό­η­τη αυτή πρό­σλη­ψη της ιστο­ρί­ας και της πο­λι­τι­κής, που απο­δί­δει πα­ροι­μιώ­δη ανι­κα­νό­τη­τα στην εκά­στο­τε ηγε­σία της αστι­κής τάξης να εκ­προ­σω­πή­σει τα συμ­φέ­ρο­ντα αυτής της τάξης, δεν είναι τε­λι­κά ελ­λη­νι­κό… προ­νό­μιο: Αυτές τις ημέ­ρες και ο Ντό­ναλντ Τραμπ αντι­με­τω­πί­ζει την κα­τη­γο­ρία του εθνι­κού μειο­δό­τη από σύσ­σω­μο το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα, τη CIA, με­γά­λο μέρος των Ρε­που­μπλι­κά­νων, πρώην υπουρ­γούς, πρώην και νυν πρά­κτο­ρες, από το βαθύ κρά­τος, αλλά και από τα πε­ρισ­σό­τε­ρα με­γά­λα ΜΜΕ: την «Washington Post», τους «New York Times», τη «Wall Street Journal», το CNN, το MSNBC, ακόμη και το μέχρι τώρα φι­λι­κό προς τον Αμε­ρι­κα­νό πρό­ε­δρο Fox. 

«Προ­δό­της»

Αφορ­μή είναι η συ­νά­ντη­ση και η συ­ζή­τη­ση με τον Βλα­ντι­μίρ Πού­τιν στο Ελ­σίν­κι και το γε­γο­νός ότι ο Τραμπ άφησε να εν­νοη­θεί ότι δεν έχει κα­νέ­ναν λόγο να πι­στεύ­ει τις αμε­ρι­κα­νι­κές υπη­ρε­σί­ες πλη­ρο­φο­ριών και ότι εμπι­στεύ­ε­ται τον Ρώσο πρό­ε­δρο, όταν του δη­λώ­νει ότι η χώρα του δεν ανα­μί­χθη­κε στην προ­ε­κλο­γι­κή δια­δι­κα­σία το 2016.

Η ετυ­μη­γο­ρία στις ΗΠΑ ήταν σχε­δόν ομό­φω­νη: Ο Τραμπ γε­λοιο­ποι­ή­θη­κε στο Ελ­σίν­κι. Έφερε σε αμη­χα­νία τον εαυτό του και το έθνος. Προ­σέ­βα­λε τις υπη­ρε­σί­ες πλη­ρο­φο­ριών. Μεί­ω­σε τον εαυτό του την ίδια στιγ­μή που εξύ­ψω­νε τον Πού­τιν. Ντρο­πή, προ­δο­σία και άλλα τινά.

O πρό­ε­δρος της Βου­λής των Αντι­προ­σώ­πων, Πολ Ράιαν, δή­λω­σε ότι δεν υπάρ­χει «καμία αμ­φι­βο­λία» ότι η Μόσχα πα­ρε­νέ­βη στις αμε­ρι­κα­νι­κές εκλο­γές του 2016 και ότι ο Τραμπ «πρέ­πει να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σει ότι η Ρωσία δεν είναι σύμ­μα­χός μας». «Δεν υπάρ­χει καμία ηθική ισο­δυ­να­μία με­τα­ξύ των ΗΠΑ και της Ρω­σί­ας, που πα­ρα­μέ­νει εχθρι­κή ενά­ντια στις βα­σι­κό­τε­ρες αξίες και ιδα­νι­κά μας. Οι ΗΠΑ πρέ­πει να επι­κε­ντρω­θούν να κά­νουν τη Ρωσία να λο­γο­δο­τή­σει και να θέ­σουν ένα τέλος στις άθλιες επι­θέ­σεις της ενά­ντια στη δη­μο­κρα­τία», υπο­γράμ­μι­σε ο Ράιαν με ανα­κοί­νω­σή του.

Ο γε­ρου­σια­στής των Ρε­που­μπλι­κά­νων Μπομπ Κόρ­κερ, επι­κε­φα­λής της Επι­τρο­πής Εξω­τε­ρι­κών Υπο­θέ­σε­ων, είπε πως «τα σχό­λια του προ­έ­δρου μας κά­νουν να φαι­νό­μα­στε πε­ρισ­σό­τε­ρο ως ένα έθνος παι­χνι­δά­κι και είμαι πολύ απο­γοη­τευ­μέ­νος από αυτό». Πρό­σθε­σε ότι ο Βλα­ντι­μίρ Πού­τιν είναι ο νι­κη­τής από αυτή τη συ­νά­ντη­ση με τον Αμε­ρι­κα­νό πρό­ε­δρο. 

Ο επί­σης Ρε­που­μπλι­κά­νος γε­ρου­σια­στής Τζον Μα­κέιν χα­ρα­κτή­ρι­σε τη συ­νά­ντη­ση Τραμπ-Πού­τιν «ένα τρα­γι­κό σφάλ­μα» και ένα νέο ιστο­ρι­κό χα­μη­λό για τις ΗΠΑ, κα­τη­γο­ρώ­ντας τον Αμε­ρι­κα­νό ηγέτη ότι απέ­τυ­χε να υπε­ρα­σπι­στεί τη χώρα του.

 «Απε­ρί­σκε­πτο, επι­κίν­δυ­νο και άτολ­μο» χα­ρα­κτή­ρι­σε τον Τραμπ ο επι­κε­φα­λής των Δη­μο­κρα­τι­κών στη Γε­ρου­σία, Τσακ Σού­μερ. «Ο Λευ­κός Οίκος βρί­σκε­ται πλέον αντι­μέ­τω­πος με ένα απλό δυ­σά­ρε­στο ερώ­τη­μα: τι μπο­ρεί να ωθή­σει τον Ντό­ναλντ Τραμπ να θέσει τα συμ­φέ­ρο­ντα της Ρω­σί­ας πάνω από εκεί­να των ΗΠΑ», έγρα­ψε στο twitter. «Εκα­τομ­μύ­ρια Αμε­ρι­κά­νοι θα συ­νε­χί­σουν να ανα­ρω­τιού­νται αν η μόνη πι­θα­νή εξή­γη­ση για αυτή την επι­κίν­δυ­νη στάση είναι η πι­θα­νό­τη­τα ο πρό­ε­δρος Πού­τιν να δια­θέ­τει επι­ζή­μιες πλη­ρο­φο­ρί­ες για τον πρό­ε­δρο Τραμπ», πρό­σθε­σε.

Ο πρώην διευ­θυ­ντής της CIA επί Μπα­ράκ Ομπά­μα, Τζον Μπρέ­ναν, έκανε ένα βήμα πα­ρα­πέ­ρα, αφή­νο­ντας να εν­νοη­θεί ότι ο Τραμπ θα πρέ­πει να κα­θαι­ρε­θεί από το αξί­ω­μά του, γιατί διέ­πρα­ξε «προ­δο­σία». «Η από­δο­ση του Ντό­ναλντ Τραμπ στη συ­νέ­ντευ­ξη Τύπου στο Ελ­σίν­κι φτά­νει και ξε­περ­νά­ει το κα­τώ­φλι της πα­ρά­βα­σης κα­θή­κο­ντος. Αγ­γί­ζει την προ­δο­σία. Όχι μόνο ήταν ηλί­θια τα σχό­λιά του, αλλά τον έχει στο τσε­πά­κι του ο Πού­τιν. Ρε­που­μπλι­κα­νοί Πα­τριώ­τες: Πού είστε;» έγρα­ψε ο Μπρέ­ναν στο Twitter.

Ενώ ο Τραμπ έχει επι­βά­λει πολύ σκλη­ρά χτυ­πή­μα­τα ενά­ντια στη δη­μο­κρα­τία, τους ερ­γα­ζό­με­νους, τις γυ­ναί­κες και κυ­ρί­ως ενά­ντια στις μειο­νό­τη­τες εντός των ΗΠΑ, η «αντι­πο­λί­τευ­ση» θέλει να τον ανα­τρέ­ψει κά­νο­ντάς του κρι­τι­κή από… δε­ξιό­τε­ρες θέ­σεις. Το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα εξε­λίσ­σε­ται μέσα σε αυτή τη δια­δι­κα­σία σε ένα ρω­σο­φο­βι­κό ψυ­χρο­πο­λε­μι­κό κόμμα, που κα­τη­γο­ρεί τον Τραμπ για οποιο­δή­πο­τε εκα­το­στό απο­μά­κρυν­σης από τη γραμ­μή των Μπους και Ομπά­μα. Και μόνον η ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπο­ρεί να απο­χω­ρή­σουν από τη Συρία, πα­ρου­σιά­ζε­ται από τους Δη­μο­κρα­τι­κούς ως συν­θη­κο­λό­γη­ση με τους «δια­βό­λους» Πού­τιν και Άσαντ. Αυτό συμ­βαί­νει βέ­βαια επει­δή οι Δη­μο­κρα­τι­κοί έχουν εγκα­τα­λεί­ψει οποια­δή­πο­τε φι­λο­λαϊ­κή πο­λι­τι­κή από τη σκο­πιά της οποί­ας θα μπο­ρού­σαν να κά­νουν κρι­τι­κή στον Τραμπ.

Στρα­τη­γι­κή

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ο Τραμπ δεν διέ­πρα­ξε ασφα­λώς καμία προ­δο­σία. Εκ­προ­σω­πεί μια ολό­κλη­ρη στρα­τη­γι­κή πρό­τα­ση για τον αμε­ρι­κά­νι­κο κα­πι­τα­λι­σμό. Από μια άποψη δεν δια­φέ­ρει σε τί­πο­τα από κάθε άλλη κα­πι­τα­λι­στι­κή κυ­βέρ­νη­ση: δεν θέλει να αυ­ξή­σει τους φό­ρους που πλη­ρώ­νουν οι με­γά­λες επι­χει­ρή­σεις. Αντί­θε­τα θέλει, αν γί­νε­ται, να τους μειώ­σει κι έτσι αυτές να αυ­ξή­σουν τα κέρδη τους και ταυ­τό­χρο­να να γί­νουν πιο αντα­γω­νι­στι­κές στο διε­θνές πε­ρι­βάλ­λον, δηλ. να κα­τα­κτή­σουν πε­ρισ­σό­τε­ρες αγο­ρές εκτο­πί­ζο­ντας αντα­γω­νι­στές. 

Είναι μέσα από αυτό το πλαί­σιο που ο Αμε­ρι­κα­νός πρό­ε­δρος βλέ­πει και το ΝΑΤΟ: πέρα από τη στρα­τη­γι­κή ση­μα­σία της Συμ­μα­χί­ας, βλέ­πει και το οι­κο­νο­μι­κό της κό­στος. Οι ΗΠΑ ξο­δεύ­ουν πάνω από 610 δισ. δο­λά­ρια σε στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες ετη­σί­ως, δηλ. πε­ρισ­σό­τε­ρο από όσο ξο­δεύ­ουν αθροι­στι­κά οι επό­με­νες επτά χώρες στον κα­τά­λο­γο των κρα­τών με τις με­γα­λύ­τε­ρες στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες. Πολ­λές από αυτές τις δα­πά­νες κα­τευ­θύ­νο­νται σε δα­πά­νες συ­ντή­ρη­σης (και επέ­κτα­σης) του ΝΑ­ΤΟϊ­κού μη­χα­νι­σμού. Έτσι στη Σύ­νο­δο της Συμ­μα­χί­ας στα μέσα του Ιούλη απαί­τη­σε από τους άλ­λους ηγέ­τες να αυ­ξή­σουν τις στρα­τιω­τι­κές τους δα­πά­νες ως πο­σο­στό του ΑΕΠ (μόνο η Ελ­λά­δα –παρά την κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ– και δύο τρεις άλλες χώρες πλη­ρούν την πρό­βλε­ψη του ΝΑΤΟ για στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες στο 2% του ΑΕΠ).

Η εκ­βια­στι­κή αυτή πίεση του Τραμπ είχε ταυ­τό­χρο­να δύο στό­χους: από τη μια να μειώ­σει τις δα­πά­νες του αμε­ρι­κα­νι­κού κρά­τους (και άρα την ανά­γκη να φο­ρο­λο­γή­σει πε­ραι­τέ­ρω τις αμε­ρι­κα­νι­κές επι­χει­ρή­σεις) και από την άλλη να μην αφή­σει χωρίς ζή­τη­ση την τε­ρά­στια αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λε­μι­κή βιο­μη­χα­νία, υπο­κα­θι­στώ­ντας στο πε­λα­το­λό­γιό της το αμε­ρι­κα­νι­κό Δη­μό­σιο με το ευ­ρω­παϊ­κό Δη­μό­σιο. Ήδη από τον Απρί­λιο 2018 ο Τραμπ είχε δώσει εντο­λή στις αρ­μό­διες κρα­τι­κές αρχές των ΗΠΑ να προ­ω­θή­σουν και να επε­κτεί­νουν τις πω­λή­σεις όπλων στο εξω­τε­ρι­κό. Έτσι κι αλ­λιώς αυτή η πο­λι­τι­κή έχει αρ­χί­σει να απο­δί­δει. Το Πε­ντά­γω­νο υπο­λο­γί­ζει ότι το 2017 οι πω­λή­σεις των αμε­ρι­κα­νι­κών πο­λε­μι­κών βιο­μη­χα­νιών προς το εξω­τε­ρι­κό αυ­ξή­θη­καν κατά 8,3 δισ. δο­λά­ρια (σε σχέση με το 2016). Συ­νο­λι­κά το 2017 οι πο­λε­μι­κές βιο­μη­χα­νί­ες των ΗΠΑ πού­λη­σαν σε ξέ­νους στρα­τούς στρα­τιω­τι­κό υλικό προηγ­μέ­νης τε­χνο­λο­γί­ας αξίας πε­ρί­που 42 δισ. δο­λα­ρί­ων. 

Ο Τραμπ κο­μπά­ζει τώρα ότι το ΝΑΤΟ είναι ισχυ­ρό­τε­ρο από ποτέ εξαι­τί­ας της ικα­νό­τη­τάς του να απο­σπά­σει δέ­σμευ­ση για επι­πλέ­ον 38 δισ. δο­λά­ρια στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες από τους συμ­μά­χους των ΗΠΑ, πα­ρό­τι οι τε­λευ­ταί­οι μπο­ρεί να τον απε­χθά­νο­νται ως πρό­ε­δρο. Μετά τη Σύ­νο­δο στις Βρυ­ξέλ­λες ο Τραμπ πα­ρα­χώ­ρη­σε συ­νέ­ντευ­ξη Τύπου, όπου ισχυ­ρί­στη­κε ότι οι Ευ­ρω­παί­οι ηγέ­τες υπέ­κυ­ψαν στις απαι­τή­σεις του (οι Γάλ­λοι και οι Γερ­μα­νοί το διέ­ψευ­σαν ωστό­σο). Τό­νι­σε ότι αυτοί συμ­φώ­νη­σαν να αυ­ξή­σουν στο 2% τις στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες συ­ντο­μό­τε­ρα από ό,τι σχε­δια­ζό­ταν στο πα­ρελ­θόν και ότι η αύ­ξη­ση θα είναι με­γα­λύ­τε­ρη στο μέλ­λον. 

Όμως η κα­τα­νο­μή των δα­πα­νών με­τα­ξύ των Συμ­μά­χων στο εσω­τε­ρι­κό του ΝΑΤΟ είναι απλώς ένα κομ­μά­τι μιας γε­νι­κό­τε­ρης στρα­τη­γι­κής του Τραμπ.

Εμπο­ρι­κός πό­λε­μος

Στις αρχές Ιου­νί­ου οι ΗΠΑ (δηλ. η κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ) επέ­βα­λαν δα­σμούς στις ει­σα­γω­γές αλου­μι­νί­ου και χά­λυ­βα από τον Κα­να­δά, το Με­ξι­κό και την Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση, ενώ ένα μήνα μετά ανα­κοί­νω­σαν ότι εξε­τά­ζουν το εν­δε­χό­με­νο να επι­βά­λουν δα­σμούς 20% στα αυ­το­κί­νη­τα που ει­σά­γο­νται από ΕΕ, Ια­πω­νία και Με­ξι­κό (τη με­γα­λύ­τε­ρη ζημιά από μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη θα την υπο­στούν οι γερ­μα­νι­κές αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νί­ες που εξά­γουν ετη­σί­ως στις ΗΠΑ 640.000 οχή­μα­τα). Ο Τραμπ δή­λω­σε απρο­κά­λυ­πτα ότι ει­δι­κά οι δα­σμοί στα αυ­το­κί­νη­τα είναι το με­γα­λύ­τε­ρο όπλο στον εμπο­ρι­κό πό­λε­μο. Ξε­κί­νη­σε έτσι ου­σια­στι­κά έναν νέο γύρο εμπο­ρι­κών πο­λέ­μων, όπου κά­ποιοι εθνι­κοί κα­πι­τα­λι­σμοί θα προ­σπα­θούν να αντα­γω­νι­στούν τους αντι­πά­λους τους με την παλιά μέ­θο­δο του προ­στα­τευ­τι­σμού. Είναι σε αυτό το πλαί­σιο που ο Αμε­ρι­κα­νός πρό­ε­δρος επι­τέ­θη­κε κατά των Ευ­ρω­παί­ων ηγε­τών, ζη­τώ­ντας από τις χώ­ρες-μέ­λη του ΝΑΤΟ τον δι­πλα­σια­σμό των αμυ­ντι­κών δα­πα­νών τους. Μά­λι­στα, κατά τη διάρ­κεια της επί­σκε­ψής του στην Ευ­ρώ­πη –και απα­ντώ­ντας σε ερώ­τη­ση του CBS– έφτα­σε στο ση­μείο να πει ότι θε­ω­ρεί ως τον με­γα­λύ­τε­ρο εχθρό την… ΕΕ. «Τώρα, δεν το νο­μί­ζε­τε για την ΕΕ, αλλά είναι εχθρός μας. Η Ρωσία είναι εχθρός σε συ­γκε­κρι­μέ­νες δια­στά­σεις. Η Κίνα είναι ένας οι­κο­νο­μι­κός εχθρός, είναι σί­γου­ρα ένας εχθρός», ήταν η ακρι­βής δή­λω­ση του Τραμπ, που πε­ριέ­γρα­φε την ιε­ράρ­χη­ση στην οποία έχει προ­βεί το επι­τε­λείο του (και πώς αλ­λιώς θα μπο­ρού­σε να γίνει, αφού η Ρωσία είναι μια οι­κο­νο­μία μι­κρό­τε­ρη από αυτή της Κα­λι­φόρ­νιας).

Απα­ντώ­ντας στις κι­νή­σεις του Τραμπ, οι κυ­βερ­νή­σεις του Κα­να­δά και του Με­ξι­κού ανα­κοί­νω­σαν ότι θα επι­βά­λουν δα­σμο­λο­γι­κά αντί­ποι­να σε αμε­ρι­κα­νι­κά προ­ϊ­ό­ντα, ενώ οι Ευ­ρω­παί­οι διά στό­μα­τος δια­φό­ρων επι­τρό­πων, αλλά και του Γιούν­κερ και του Μα­κρόν, δή­λω­ναν εξορ­γι­σμέ­νοι και έτοι­μοι να προ­σφύ­γουν στον Πα­γκό­σμιο Ορ­γα­νι­σμό Εμπο­ρί­ου. Ορ­γι­σμέ­νες δη­λώ­σεις υπήρ­ξαν και από Βε­ρο­λί­νο, αλλά και από το Λον­δί­νο.

Τε­λι­κά η ΕΕ προ­χώ­ρη­σε σε άλλου τύπου απά­ντη­ση: Πολλά ΜΜΕ θε­ώ­ρη­σαν ιστο­ρι­κή τη συμ­φω­νία που συ­νή­ψε στα τέλη Ιούλη η ΕΕ με την Ια­πω­νία, στην οποία προ­βλέ­πε­ται η σχε­δόν πλή­ρης κα­τάρ­γη­ση των δα­σμών στις με­τα­ξύ τους συ­ναλ­λα­γές (η ΕΕ κα­ταρ­γεί το 99% των δα­σμών της στις ει­σα­γω­γές ια­πω­νι­κών προ­ϊ­ό­ντων και η Ια­πω­νία το 94% των δα­σμών στις ει­σα­γω­γές ευ­ρω­παϊ­κών προ­ϊ­ό­ντων). Η συμ­φω­νία, κατά τους ανα­λυ­τές, θα απο­τε­λέ­σει οι­κο­νο­μι­κά τη με­γα­λύ­τε­ρη πε­ριο­χή ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου στον κόσμο. Το αλου­μί­νιο και ο χά­λυ­βας (βα­σι­κές πρώ­τες ύλες) θα δια­κι­νού­νται ελεύ­θε­ρα. «Στέλ­νου­με ένα κα­θα­ρό μή­νυ­μα ότι εί­μα­στε ενα­ντί­ον του προ­στα­τευ­τι­σμού», δή­λω­σε ο πρό­ε­δρος του Ευ­ρω­παϊ­κού Συμ­βου­λί­ου Ντ. Τουσκ κατά τη διάρ­κεια της τε­λε­τής υπο­γρα­φής στο Τόκιο, ενώ αντί­στοι­χες δη­λώ­σεις έκανε και ο Ιά­πω­νας πρω­θυ­πουρ­γός Σίνζο Άμπε –και οι δύο ου­σια­στι­κά απευ­θυ­νό­με­νοι στον Τραμπ. Πολ­λοί ανα­λυ­τές προ­βλέ­πουν κι άλλες γεν­ναί­ες ανα­τρο­πές όσον αφορά την εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή και τις οι­κο­νο­μι­κές σχέ­σεις της Ια­πω­νί­ας, τόσο σε σχέση με τη Ρωσία, όσο και σε σχέση με τον με­γά­λο αντί­πα­λο, την Κίνα.

Την ίδια στιγ­μή η ΕΕ έχει ετοι­μά­σει κα­τά­λο­γο αμε­ρι­κα­νι­κών προ­ϊ­ό­ντων στα οποία θα επι­βά­λει δα­σμούς, αν ο Τραμπ υλο­ποι­ή­σει την απει­λή του για τους δα­σμούς στα αυ­το­κί­νη­τα.

Η ΕΠΕ­ΚΤΑ­ΣΗ ΤΟΥ ΝΑΤΟ

Το ΝΑΤΟ, το ιμπε­ρια­λι­στι­κό αυτό ερ­γα­λείο –που έξω από κάθε λο­γι­κή έχει επι­βιώ­σει μετά το τέλος του Ψυ­χρού Πο­λέ­μου– δίνει τη δυ­να­τό­τη­τα επεμ­βά­σε­ων σε πολλά ση­μεία του πλα­νή­τη και ταυ­τό­χρο­να νο­μι­μο­ποι­η­τι­κό πρό­σχη­μα γι’ αυτές τις επεμ­βά­σεις, χωρίς να χρειά­ζε­ται η έγκρι­ση του ΟΗΕ κ.λπ.

Όπως κάνει εδώ και καιρό, στην πρό­σφα­τη Σύ­νο­δο Κο­ρυ­φής της Συμ­μα­χί­ας, ο γραμ­μα­τέ­ας της Γενς Στόλ­τεν­μπεργκ τό­νι­σε ότι υπο­στη­ρί­ζει ένα τε­ρά­στιο και πα­νί­σχυ­ρο ΝΑΤΟ. Ο ίδιος, στη συ­νέ­ντευ­ξη Τύπου που ακο­λού­θη­σε τη θυ­ελ­λώ­δη έως χα­ο­τι­κή σύ­νο­δο της Συμ­μα­χί­ας στις Βρυ­ξέλ­λες (10/7-11/7), ανα­κοί­νω­σε τα εξής ανα­τρι­χια­στι­κά: «Απο­φα­σί­σα­με να αυ­ξή­σου­με την ετοι­μό­τη­τα των δυ­νά­με­ών μας. Επί­σης να αυ­ξή­σου­με την ικα­νό­τη­τά μας να με­τα­κι­νού­με τις δυ­νά­μεις μας δια­μέ­σου του Ατλα­ντι­κού και στο εσω­τε­ρι­κό της Ευ­ρώ­πης. Επί­σης να εκ­συγ­χρο­νί­σου­με τη διοι­κη­τι­κή δομή μας» κ.λπ., ενώ έπλε­ξε το εγκώ­μιο του Ντό­ναλντ Τραμπ.

Παρά τις δια­φω­νί­ες τους σε όλα ανε­ξαι­ρέ­τως τα οι­κο­νο­μι­κά ζη­τή­μα­τα, στο στρα­τιω­τι­κό σκέ­λος οι Ευ­ρω­παί­οι ακο­λου­θούν και συ­νερ­γά­ζο­νται με τις ΗΠΑ. Θέ­λουν να επε­κτεί­νουν και να ενι­σχύ­σουν το ΝΑΤΟ. Απέ­να­ντι σε ποιον αντί­πα­λο; Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και παρά την προ­πα­γάν­δα, η κούρ­σα των εξο­πλι­σμών είναι μο­νό­πλευ­ρη. Να τι ανα­φέ­ρει το Διε­θνές Ιν­στι­τού­το Έρευ­νας για την Ει­ρή­νη (εδρεύ­ει στη Στοκ­χόλ­μη) στην ετή­σια Πα­γκό­σμια Έκ­θε­σή του για το 2018: «Το 2017 οι ΗΠΑ ξό­δε­ψαν πε­ρισ­σό­τε­ρα για στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες [$610 billion] από όσο ξό­δε­ψαν μαζί τα επό­με­να επτά κράτη στον κα­τά­λο­γο με τις χώρες με τις υψη­λό­τε­ρες στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες. [Από την άλλη] με 66,3 δισ. δο­λά­ρια οι ρω­σι­κές δα­πά­νες του 2017 ήταν 20% χα­μη­λό­τε­ρες από το 2016».

Σή­με­ρα το ήδη με­γε­θυ­μέ­νο ΝΑΤΟ έχει προ­σεγ­γί­σει τα ρω­σι­κά σύ­νο­ρα. Από τότε που ο Τζ. Μπους ο γη­ραιό­τε­ρος είχε υπο­σχε­θεί ως πρό­ε­δρος των ΗΠΑ τη μη επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ προς τα ανα­το­λι­κά, 13 νέα κρά­τη-μέ­λη έχουν προ­στε­θεί στον κα­τά­λο­γό του, τα πε­ρισ­σό­τε­ρα πρώην σο­βιε­τι­κές δη­μο­κρα­τί­ες ή κράτη της σφαί­ρας επιρ­ρο­ής της τότε ΕΣΣΔ: Αλ­βα­νία, Βουλ­γα­ρία, Κρο­α­τία, Τσε­χία, Εσθο­νία, Ουγ­γα­ρία, Λε­το­νία, Λι­θουα­νία, Πο­λω­νία, Σλο­βα­κία, Σλο­βε­νία, Ρου­μα­νία και Μαυ­ρο­βού­νιο. 

Στο πλαί­σιο αυτής της άρ­ρη­της, αλλά προ­φα­νούς επι­θε­τι­κής πο­λι­τι­κής για στρα­τιω­τι­κή πε­ρι­κύ­κλω­ση της Ρω­σί­ας εντάσ­σε­ται και η όλη δια­δι­κα­σία συμ­φω­νί­ας της Ελ­λά­δας με τη Δη­μο­κρα­τία της Μα­κε­δο­νί­ας, ώστε η τε­λευ­ταία να μπο­ρέ­σει να εντα­χθεί και αυτή στο ΝΑΤΟ, οδη­γώ­ντας εξα­να­γκα­στι­κά στην ίδια πο­λι­τι­κή επι­λο­γή και την άρ­χου­σα τάξη της Σερ­βί­ας. Και στο ίδιο πλαί­σιο είναι και η έντα­ξη της Ελ­λά­δας στη δι­πλω­μα­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση των ΗΠΑ με τη Ρωσία (βλ. απέ­λα­ση Ρώσων δι­πλω­μα­τών, την ίδια στιγ­μή που συλ­λαμ­βα­νό­ταν Ρω­σί­δα πρά­κτο­ρας στις ΗΠΑ).

Όμως, εκτός από την επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ προς ανα­το­λάς, οι ΗΠΑ και η Δύση έχουν πα­ρα­βιά­σει και τη συμ­φω­νία για τους αντι­βα­λι­στι­κούς πυ­ραύ­λους που είχαν υπο­γρά­ψει το 1972 ο τότε πρό­ε­δρος Ρ. Νίξον και ο τότε ηγέ­της της ΕΣΣΔ, Λ. Μπρέζ­νιεφ (την κα­τήρ­γη­σε μο­νο­με­ρώς ο Τζ. Μπους ο νε­ό­τε­ρος το 2001). Σή­με­ρα τέ­τοιοι πύ­ραυ­λοι έχουν το­πο­θε­τη­θεί στην Πο­λω­νία και την Τσε­χία, ενώ η Ου­κρα­νία δη­λώ­νει δια­θέ­σι­μη να εγκα­τα­στή­σει κι αυτή στο έδα­φός της (εντασ­σό­με­νη πα­ράλ­λη­λα στο ΝΑΤΟ).

Αυτά όλα δεν είναι βέ­βαια φι­λει­ρη­νι­κές πο­λι­τι­κές…

ΒΡΕ­ΤΑ­ΝΙ­ΚΗ ΚΡΙΣΗ 

Όταν οι Sex Pistols έγρα­φαν το «Anarchy in the UK» δεν φα­ντα­ζό­ντου­σαν ότι θα έφτα­νε η στιγ­μή να επι­κρα­τή­σει πράγ­μα­τι αναρ­χία στο εσω­τε­ρι­κό της άρ­χου­σας τάξης σχε­τι­κά με το στρα­τη­γι­κό μέλ­λον του βρε­τα­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού.

Οι απώ­λειες στο υπουρ­γι­κό συμ­βού­λιο της πρω­θυ­πουρ­γού Τε­ρέ­ζα Μέι είναι συ­νε­χείς. Τε­λευ­ταία πε­ρί­πτω­ση ήταν ο υπουρ­γός Αμυ­ντι­κών Προ­μη­θειών της Βρε­τα­νί­ας Γκού­το Μπεμπ, που πα­ραι­τή­θη­κε στις 17 Ιούλη, αφού ψή­φι­σε κατά νο­μο­σχε­δί­ου της κυ­βέρ­νη­σης για τους τε­λω­νεια­κούς δα­σμούς με την ΕΕ, μετά το Brexit. Στο πρώτο δε­κα­ή­με­ρο του Ιούλη, είχε πα­ραι­τη­θεί ο Ντέι­βιντ Ντέι­βις, που ήταν ο υπουρ­γός-αρ­μό­διος για την απο­χώ­ρη­ση του Ηνω­μέ­νου Βα­σι­λεί­ου από την Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση, επει­δή δια­φώ­νη­σε με τη Βρε­τα­νί­δα πρω­θυ­πουρ­γό επί­σης για τη νέα τε­λω­νεια­κή ρύθ­μι­ση. Λίγο μετά την πα­ραί­τη­ση του Ντέι­βις, ήρθε και η πα­ραί­τη­ση του υφυ­πουρ­γού-αρ­μό­διου για το Brexit, Στιβ Μπέι­κερ. Αμέ­σως μετά, την ίδια ημέρα, πα­ραι­τή­θη­κε και ο υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών Μπό­ρις Τζόν­σον, προ­φα­νώς για την ίδια δια­φω­νία. Στα μέσα Ιου­νί­ου είχε πα­ραι­τη­θεί ο υπουρ­γός Δι­καιο­σύ­νης Φίλιπ Λι, τον Απρί­λιο είχε πα­ραι­τη­θεί η υπουρ­γός Εσω­τε­ρι­κών Άμπερ Ραντ, ενώ πα­λιό­τε­ρα είχαν υπάρ­ξει κι άλλες απώ­λειες.

Οι πε­ρισ­σό­τε­ρες δια­φω­νί­ες έχουν προ­κύ­ψει από το γε­γο­νός ότι η Μέι φαί­νε­ται δια­τε­θει­μέ­νη να υλο­ποι­ή­σει ένα «μα­λα­κό» Brexit, μη επι­βάλ­λο­ντας δα­σμούς στα προ­ϊ­ό­ντα της ΕΕ μετά την απο­χώ­ρη­ση της Βρε­τα­νί­ας από αυτήν. Οι αντί­πα­λοί της μέσα στο ίδιο το κόμμα της θέ­λουν σκλη­ρό Brexit και προ­στα­τευ­τι­κούς δα­σμούς για τα βρε­τα­νι­κά προ­ϊ­ό­ντα. Με αυτό το στρα­τό­πε­δο της βρε­τα­νι­κής Δε­ξιάς φαί­νε­ται ότι συ­ντά­χθη­κε ο Ντ. Τραμπ, ο οποί­ος αρ­νή­θη­κε να δώσει την υπο­στή­ρι­ξή του στη συμ­φω­νία που δια­πραγ­μα­τεύ­ε­ται η Μέι για την εμπο­ρι­κή και τε­λω­νεια­κή σχέση με την ΕΕ. 

Οι εξε­λί­ξεις αυτές ση­μαί­νουν από τη μια στρα­τη­γι­κά αδιέ­ξο­δα για τη βρε­τα­νι­κή άρ­χου­σα τάξη και από την άλλη –ει­δι­κά η ρήξη της Ουά­σινγ­κτον με τον πιο πα­ρα­δο­σια­κό σύμ­μα­χο στην Ευ­ρώ­πη– διευ­ρυ­νό­με­να χά­σμα­τα στη διε­θνή κα­πι­τα­λι­στι­κή σκα­κιέ­ρα.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά