Ακυβέρνητες, απεργιακές πολιτείες

Ένας από τους πιο διαχρονικούς κανόνες του εργατικού κινήματος υπαγορεύει ότι μια απεργία βασίζεται σε ορισμένες προϋποθέσεις και ειδικότερα μια απεργία διαρκείας σε ορισμένες υλικές βάσεις. Στις πρώτες ανήκουν η καθαρότητα, η διαύγεια των αιτημάτων και των στόχων, η μαζική κινητοποίηση, η πρωτοτυπία και η σταθερότητα στα μέσα διεκδίκησης και αγώνα, η έμπρακτη καταδίκη και η παύση έστω και σκέψεων απεργοσπαστικών κινήσεων από την πλευρά των εργοδοτών ή του κράτους. Στις δεύτερες συγκαταλέγεται, καταρχάς, ένα απεργιακό ταμείο που θα στηρίζει υλικά και ηθικά τους απεργούς όσο οι μέρες θα περνούν και θα απαιτούνται και πολλές υλικές θυσίες από την πλευρά τους.

Ο δημοσιογραφικός κλάδος, το σύνολο των εργαζομένων στον Τύπο (δημοσιογράφοι, τεχνικοί, διοικητικοί, φωτορεπόρτερ, τυπογράφοι, διανομείς) κλήθηκαν από χθες να συμμετάσχουν σε απεργία διαρκείας με απόφαση της τριτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης των πρώτων, της ΠΟΕΣΥ. Σημειώνεται ότι τυπικά η απόφαση καλύπτει μόνο τους δημοσιογράφους – συντάκτες της ΕΣΗΕΑ και της ΕΣΠΗΤ και των περιφερειακών ενώσεων (Μακεδονίας, Θράκης, Πελοποννήσου, Ηπείρου, Νήσων κτλ), ενώ απαιτούνται επιμέρους, θετικές αποφάσεις προκειμένου να συμμετάσχουν στην κινητοποίηση όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι, από τα υπόλοιπα συνδικάτα, τα οποία δραστηριοποιούνται στον κλάδο, μια κατάσταση απόρροια της πολυδιάσπασης της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης στον συγκεκριμένο χώρο.

Η απεργία, όπως έχει αναγγελθεί και προγραμματιστεί και παρά το γεγονός ότι, υποτίθεται, ήταν προδιαγεγραμμένη μια τέτοια εξέλιξη, λόγω των κυβερνητικών εξαγγελιών στο ασφαλιστικό, του γράμματος και του πνεύματος του τρίτου μνημονίου και των προθέσεων των δανειστών, διεξάγεται χωρίς καμία από τις προϋποθέσεις και τις βάσεις της εργατικής, αγωνιστικής παράδοσης. Και υπό αυτό το πρίσμα δείχνει καταδικασμένη σε αποτυχία.

Τα αιτήματα και οι στόχοι παραμένουν στενά, συντεχνιακά, κοντόφθαλμα και εν μέρει αντιφατικά. Για παράδειγμα, ενώ στη σχετική ανακοίνωση γίνεται λόγος για απόσυρση του ασφαλιστικού [και υπονοείται στο σύνολο του(;)], η ΠΟΕΣΥ αναδιπλώνεται κατόπιν στο «αίτημα» της διατήρησης της αυτοτέλειας των δημοσιογραφικών ταμείων σύνταξης, ασφάλισης και υγείας, της χρηματοδοτικής τους εξασφάλισης και της διατήρησης του αγγελιόσημου, ως βασικού τους πόρου και οιονεί εργοδοτικής εισφοράς. Το ερώτημα προκύπτει αβίαστα, βασανιστικά και είναι προϊόν και του ρεπορτάζ που θα ακολουθήσει αμέσως παρακάτω: Αν πχ. ο ΕΔΟΕΑΠ (ταμείο επικουρικής ασφάλισης, πρόνοιας και υγείας)  παραμείνει με κάποια μεθόδευση «αυτοτελής» και η (ανα)κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών του προκύψει από άλλους πόρους και όχι πια από το αγγελιόσημο, η ΠΟΕΣΥ (και τα άλλα σωματεία) θα είναι ικανοποιημένη και η απεργία θα λήξει;

Ως προς τη μαζική κινητοποίηση, η ανεργία που μαστίζει τον κλάδο έχει χτυπήσει νέα υψηλά ρεκόρ, ξεπερνώντας πια το 50% ενώ η υποαπασχόληση και η μαύρη και αδήλωτη εργασία αποτελούν τον νέο κανόνα, μαζί με την αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων και την απουσία κάθε συνδικαλιστικής οργάνωσης και κάλυψης στο Διαδίκτυο, μια πληγή χαίνουσα, που δεν θεραπεύεται, και με ευθύνη των συνδικάτων, ούτε την ύστατη ώρα της «μητέρας των μαχών».

Η... πρωτοτυπία και η σταθερότητα στα μέσα πάλης και διεκδίκησης είναι αντιστρόφως ανάλογες της κρισιμότητας των στιγμών και των διακυβευμάτων. Τις τελευταίες μέρες, ζήσαμε το πρωτοφανές φαινόμενο να προκηρύσσονται διαδοχικές 48ωρες απεργίες όχι στο σύνολο των ΜΜΕ αλλά πρώτα στα έντυπα και διαδικτυακά, και κατόπιν, στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο! Φυσικά, η τραγελαφική αυτή κατάσταση αποτέλεσε εκ νέου «λίπασμα» στα σαπρόφυτα των απεργοσπαστικών τακτικών της εργοδοσίας. Απεργιακό ταμείο δεν υφίσταται παρά το γεγονός ότι προβλέπεται και απορεί κανείς πως θα αντέξουν οι πλέον υπαμειβόμενοι και επί ξύλου κρεμάμενοι εναπομείναντες εργαζόμενοι του κλάδου, μπροστά στο φάσμα της απώλειας διαδοχικών ημερομισθίων – όπου βέβαια αυτά καταβάλλονται πια, κανονικά και σε τακτική και σύννομη βάση...

Ειδικά οι δημοσιογράφοι μέλη της ΕΣΗΕΑ και φυσικά το σύνολο των εργαζομένων στον Τύπο μπορούσαν να ανασύρουν ένα ακόμη βέλος από τη φαρέτρα των απεργιακών τους όπλων και να προχωρούσαν στην έκδοση, έντυπης και διαδικτυακής (και ραδιοφωνικής, διαδικτυακής) μορφής, της ιστορικής απεργιακής εφημερίδας, της «Αδέσμευτης Γνώμης», έτσι ώστε να ενημερώσουν για τα τεκταινόμενα την κοινή γνώμη παρακάμπτοντας τα συστημικά και όχι μόνο ΜΜΕ και τη λογική των «απεργιακών δελτίων», η οποία επικράτησε στην ΠΟΕΣΥ, από τη στιγμή μάλιστα που ο αγώνας είναι στην πραγματικότητα διμέτωπος, τόσο εναντίον της κυβέρνησης και του κουαρτέτου όσο και εναντίον των εργοδοτών, οι οποίοι τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση για τις προτεινόμενες στο ασφαλιστικό ρυθμίσεις.

Και ερχόμαστε στο ρεπορτάζ. Η αναφορά, που έκανα νωρίτερα στην τύχη ειδικά του ΕΔΟΕΑΠ δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα με ακριβείς πληροφορίες, αναζητείται μια φόρμουλα «απεμπλοκής» ειδικά των δημοσιογράφων από τις βαρύτατες συνέπειες του νέου ασφαλιστικού και από τις απεργιακές κινητοποιήσεις, και αυτή η φόρμουλα θα αφορά κατά προτεραιότητα τον τομέα επικουρικής ασφάλισης και υγείας. Κατά προτεραιότητα, αλλά ίσως όχι μόνο αποκλειστικά...

Έτσι, μεταξύ μερίδας συνδικαλιστών που δραστηριοποιούνται στο ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ, και πρόσκεινται στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μερίδας συνδικαλιστών που δραστηριοποιούνταν στα ΔΣ των ταμείων του κλάδου-πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ, ανήκουν κατά παράδοση στο υποείδος της κατοικίδιας, εξημερωμένης και ακίνδυνης «Αριστεράς» και έχουν αναλάβει ρόλο «γεφυροποιού»- και κυβερνητικών παραγόντων στα συναρμόδια υπουργεία Επικρατείας και Εργασίας, συζητούνται τα εξής: Πρώτον, ο ΕΔΟΕΑΠ παραμένει διοικητικά «αυτοτελής» για ένα ικανό διάστημα που δεν θα ξεπερνά όμως τους 14 μήνες, έως δηλαδή τον Ιούλιο του 2017 ενώ οικονομικά «ημιθανής» θα αναμένει την είσπραξη μέρους του φόρου 20% επί των διαφημίσεων, προκειμένου από εκεί να χρηματοδοτήσει τις τρέχουσες υποχρεώσεις του, καθώς η κατάργηση του αγγελιόσημου είναι άμεσης εφαρμογής, ενώ ήδη η είσπραξη του με την επιμελέστατη «αμέλεια» και των δημοσιογραφικών ταμείων υπήρξε εξαιρετικά πλημμελής, προβληματική και δεν απέδιδε τα αναμενόμενα έσοδα, ακόμη και αν συνυπολογίσουμε την περίοδο φανερής κάμψης της διαφημιστικής δαπάνης.

Δεύτερον, ο ΕΔΟΕΑΠ μετατρέπεται σε πλήρη πάροχο υπηρεσιών υγείας του ΕΟΠΥΥ, με άλλα λόγια επανιδρύεται σαν ιδιωτική κλινική, η οποία θα παρέχει γιατρούς, φάρμακα και εξετάσεις στους κατ' όνομα ασφαλισμένους του μεγάλου ασφαλιστικού ταμείου της χώρας, με νέα, εκτεταμένα συμβόλαια που θα συναφθούν προς τούτο άμεσα. Η τελευταία αυτή πρόταση είχε πέσει στο τραπέζι του ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ εδώ και μια τριετία, από μειοψηφική ομάδα του ΔΣ που διατηρούσε επαφές και σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ. Τότε, η πρόταση είχε απορριφθεί, ή ακριβέστερα, είχε μπει στο συρτάρι. Τώρα φαίνεται ότι ανασύρεται από το συρτάρι, προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί, από τις τσέπες των ασθενών δικαιούχων του ΕΟΠΥΥ και τις ιδιωτικές, άμεσες και «καταστροφικές πληρωμές» που κάνουν για τις συμμετοχές τους σε φάρμακα, γιατρούς και εξετάσεις, η εξαφάνιση των αποθεματικών και των πόρων του ΕΔΟΕΑΠ, η οποία επέρχεται με το ασφαλιστικό. 

Ο ΕΔΟΕΑΠ χωρίς το αγγελιόσημο μπαίνει σε φάση άμεσης χρεοκοπίας. Το πρώτο σενάριο σκοντάφτει στο γεγονός ότι ο φόρος επί των διαφημίσεων έχει αποτελέσει ανείσπρακτη, έμμεση κρατική επιδότηση ειδικά των καναλαρχών, καθώς υπήρξε σταθερή η... προσήλωση της Γενικής Γραμματείας Εσόδων στην παράταση της προθεσμίας απόδοσης και είσπραξης του φόρου, στάση που με τη σειρά της υπήρξε η αφορμή να αποπεμφθεί η προηγούμενη επικεφαλής, Κατερίνα Σαββαΐδου, η οποία ελέγχεται και ποινικά για αυτή τη «διευκόλυνση» προς τους εργοδότες του Τύπου. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια πηγή χρηματοδότησης είναι υποπολλαπλάσια του αγγελιόσημου.

Το δεύτερο, «ξεχασμένο» σενάριο ανοίγει περίεργες και επικίνδυνες οδούς. Πόσο «νόμιμο» και «ηθικό» θα είναι να αναχρηματοδοτούνται τα προνοιακά επιδόματα και ο κλάδος υγείας μιας μερίδας εργαζομένων από τις πληρωμές υγείας των υπολοίπων εργαζομένων; Φυσικά και στις δύο περιπτώσεις, δεν αναιρούνται αφενός οι νέες, δυσθεώρητες αυξήσεις στις εισφορές των δημοσιογράφων εργαζομένων στον Τύπο και αφετέρου η πλήρης απόσυρση των εργοδοτών από την υποχρέωση καταβολής κάθε εισφοράς – συνέπεια και της κατάργησης του αγγελιόσημου – μια κατάσταση αναχωρητισμού και διάλυσης κάθε έννοιας συνεισφοράς και αναδιανομής του πλούτου.

Σε κάθε περίπτωση, ο κύκλος των απεργιακών κινητοποιήσεων που άνοιξε απαιτεί στιβαρά χέρια στο τιμόνι της διεύθυνσης του. Πρώτα από όλα, γιατί απήλθε ανεπιστρεπτί ο καιρός του «συνδικαλισμού διά των τηλεφώνων» ή των «προσωπικών και πολιτικών επαφών». Για ορισμένους  εξημερωμένους, κατοικίδιους, αποπροσανατολισμένους και ακίνδυνους συνδικαλιστές αυτή η... αποκάλυψη μπορεί να φαντάζει σαν να έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι τους, αλλά ήρθε η ώρα είτε να θυμηθούν και να εκπληρώσουν την ταξική τους αποστολή είτε να πάνε στα σπίτια τους – προτού κάνουν περισσότερο κακό στον κλάδο. Σε δεύτερη φάση, και όσο υπάρχει ακόμη χρόνος, απαιτείται η οργάνωση απεργιακού ταμείου και κέντρου ενημέρωσης, με τη διαδικτυακή, ραδιοφωνική και έντυπη επανέκδοση της «Αδέσμευτης Γνώμης», σε πανελλαδική κλίμακα και με τη συνεργασία όλων των ενώσεων του Τύπου. Δεν μπορεί να επικρατεί οποιαδήποτε σύγχυση και στον υπόλοιπο κόσμο της εργασίας για το αν και κατά πόσο όντως απεργούν οι δημοσιογράφοι, όταν επιτρέπεται η καταχρηστική μετάδοση «απεργιακών» δελτίων από τα συστημικά ΜΜΕ.

Παράλληλα, η καταπολέμηση του φαινομένου της απεργοσπασίας, θα απαιτούσε καταρχάς τη γνήσια αφύπνιση του ταξικού μίσους προς τους εργοδότες, που πιέζουν, ποικιλοτρόπως, για το σπάσιμο όλων των απεργιών και τη διάλυση κάθε ταξικής αντίληψης και ενέργειας. Σημειώνεται ότι ανάμεσα τους (στους εργοδότες, τους διευθυντές, την ιεραρχία) υπάρχουν πολλά προβεβλημένα ή μη στελέχη και μέλη της ΕΣΗΕΑ, που ουδέποτε αντιμετώπισαν συνέπειες για τις απεργοσπαστικές τους ενέργειες και πρωτοβουλίες. Με άλλα λόγια, το μοντελάκι ενός εσωτερικού, πατερναλιστικού καπιταλισμού όπου όλα τα ΜΜΕ δήθεν είναι μεγάλες «οικογένειες» με καλούς και αγαθούς εργοδότες, διευθυντές, αρχισυντάκτες που νοιάζονται πραγματικά και άδολα για τους εργαζόμενους - «παιδιά» τους, όπως οι γονείς για τα τέκνα τους, κάπου εδώ τελειώνει... Αρκετή «ενδοοικογενειακή βία» έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι, είναι καιρός αυτή να γίνει μπούμερανγκ.

Τέλος, η απεργία δεν επιτρέπεται να σταματήσει ή να ανασταλεί με την οποιαδήποτε «εξαίρεση» των δημοσιογράφων από τις δυσμενείς και καταστροφικές συνέπειες του ασφαλιστικού. Σημειωτέον, ότι «εξαιρέσεις» δίνονταν τα τελευταία χρόνια, ειδικά στο θέμα του αγγελιόσημου, το οποίο περιλαμβανόταν στους προς κατάργηση πόρους ταμείων ήδη από το 2012. Οι... «εξαιρέσεις» χαιρετίζονταν από μερίδα των εξημερωμένων, κατοικίδιων, αποπροσανατολισμένων και ακίνδυνων συνδικαλιστών σαν «μεγάλες νίκες»... Κάθε τέτοια «νίκη» αποδεικνύεται όχι απλώς πύρρειος, αλλά σαρωτική, υπνωτική και παραλυτική ήττα. Δεν θα επαναληφθεί το ίδιο λάθος ξανά και σήμερα. Το ασφαλιστικό (στο σύνολο του και όχι μόνο των δημοσιογράφων) πρέπει να γίνει το πεδίο υποχώρησης και ήττας της κυβέρνησης, των δανειστών, των εν Ελλάδι κουκουλοφόρων του κουαρτέτου και της εργοδοσίας, δηλαδή του κεφαλαίου εν γένει.