Το άρθρο 155 ή η μετέωρη δημοκρατία

Με την ακλό­νη­τη από­φα­ση του τρι­κομ­μα­τι­κού κα­θε­στώ­τος, με επι­κε­φα­λής τον βα­σι­λιά Φί­λιπ­πο ΣΤ’, να επι­βά­λουν διά της βίας την πλέον αυ­στη­ρή και συ­νά­μα αμ­φι­λε­γό­με­νη, ερ­μη­νεία του Συ­ντάγ­μα­τος, μπαί­νου­με σε κα­θο­ρι­στι­κά κρί­σι­μες ημέ­ρες για να δο­κι­μα­σθούν οι δυ­νά­μεις εκεί­νες που από χρό­νια ανα­πτύσ­σο­νται γύρω από την απαί­τη­ση, κατά πλειο­ψη­φία, του κα­τα­λα­νι­κού λαού να ασκεί νο­μί­μως το δι­καί­ω­μά του ν’ απο­φα­σί­ζει για το μέλ­λον του.

Στην ουσία, υλο­ποιώ­ντας τη βού­λη­σή του να με­τα­τρέ­ψει τον Μα­ριά­νο Ραχόι σε πρό­ε­δρο της Κα­τα­λο­νί­ας, να δια­λύ­σει το Κοι­νο­βού­λιο για να μπο­ρέ­σει να προ­κη­ρύ­ξει νέες εκλο­γές και να θέσει υπό τον έλεγ­χό του την το­πι­κή αστυ­νο­μία και τα μέσα ενη­μέ­ρω­σης, το [ισπα­νι­κό] κα­θε­στώς φι­λο­δο­ξεί να τε­λειώ­σει όχι απλώς με την κα­τα­λα­νι­κή αυ­το­νο­μία, αλλά, όπως ορθά έγρα­φε τε­λευ­ταία κι ο Χα­βιέρ Πέρεθ Ρόγιο, και με τον κα­τα­λα­νι­κό εθνι­κι­σμό ως νό­μι­μη πο­λι­τι­κή εναλ­λα­κτι­κή – και επί­σης, θα προ­σθέ­τα­με εμείς, με κάθε αντι­πο­λί­τευ­ση στο κα­θε­στώς, με τους Unidos Podemos με­τα­ξύ των ακραιφ­νών στό­χων του.

Αυτό άλ­λω­στε δια­κή­ρυ­ξαν χωρίς πε­ρι­στρο­φές φε­ρέ­φω­να του ΡΡ, όπως ο Γκαρ­θία Αλ­βιόλ και ο Πάβλο Κα­σά­δο, που δεν είχαν κα­νέ­να ηθικό εμπό­διο να επε­κτεί­νουν τις απει­λές για να τε­θούν εκτός νόμου πο­λι­τι­κές υπέρ της ανε­ξαρ­τη­σί­ας, ή εκεί­νες που, απλώς, πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται στο πρό­γραμ­μά των αυ­το­νο­μι­στι­κών φο­ρέ­ων και αντί­κει­νται προς το [ισπα­νι­κό] Σύ­νταγ­μα. Αυτό στην ουσία είναι εκεί­νο που έχου­με ενώ­πιόν μας, έναν «ισπα­νι­κό­φρο­να εθνι­κο-συ­νταγ­μα­τι­σμό» με έντο­να μα­χη­τι­κά στοι­χεία και για τούτο, θα ήταν μέγα σφάλ­μα να θε­ω­ρού­με πως η διέ­νε­ξη τούτη αφορά μόνον την Κα­τα­λο­νία.

Η από­φα­ση τούτη, που αναμ­φί­βο­λα θα εγκρι­θεί στις 27 Οκτω­βρί­ου από τη Γε­ρου­σία, στην οποία δια­θέ­τει την από­λυ­τη πλειο­ψη­φία το ΡΡ, προ­κα­τα­λαμ­βά­νε­ται με την «προ­λη­πτι­κή» φυ­λά­κι­ση με την κα­τη­γο­ρία του «στα­σια­σμού» των Τζόρ­δι Σάν­τσεθ και Τζόρ­δι Κι­σάρτ, επι­κε­φα­λής των δύο κοι­νω­νι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων που προ­κή­ρυ­ξαν τις με­γα­λύ­τε­ρες ει­ρη­νι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις που είχαν διορ­γα­νω­θεί στην Κα­τα­λο­νία από το 2012 υπέρ του δι­καιώ­μα­τος της αυ­το­διά­θε­σης. Και λίγο αρ­γό­τε­ρα έφθα­σε και η από­φα­ση του Συ­νταγ­μα­τι­κού Δι­κα­στη­ρί­ου που κή­ρυτ­τε πα­ρά­νο­μο τον Νόμο για το Δη­μο­ψή­φι­σμα, βα­σι­ζό­με­νο, όπως γί­νε­ται συ­νή­θως, στα Άρθρα 1 και 2 του Συ­ντάγ­μα­τος (αυ­το­νο­μία, εν ολί­γοις, δεν συ­νε­πά­γε­ται κυ­ριαρ­χία, σύμ­φω­να με το εν λόγω δι­κα­στή­ριο). [Αυτό απο­τε­λεί] μία επι­πλέ­ον από­δει­ξη, βε­βαί­ως, για το πώς οποια­δή­πο­τε υπό­σχε­ση για μία συ­νταγ­μα­τι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση που δεν θα αμ­φι­σβη­τεί τούτα τα δύο άρθρα, ου­δέ­πο­τε θα κα­τορ­θώ­σει να ανοί­ξει τον δρόμο για ένα πραγ­μα­τι­κό ομο­σπον­δια­κό σύμ­φω­νο ανά­με­σα στους λαούς της χώρας.

Η απά­ντη­ση από την Κα­τα­λο­νία δεν άρ­γη­σε: η χθε­σι­νή δια­δή­λω­ση, στις 21 Οκτω­βρί­ου, για την απε­λευ­θέ­ρω­ση των «Τζόρ­δις» με­τα­τρά­πη­κε επί­σης σε μία μα­ζι­κή και μετά βδε­λυγ­μί­ας κα­τα­δί­κη της από­φα­σης του Υπουρ­γι­κού Συμ­βου­λί­ου να θέσει σ’ εφαρ­μο­γή το Άρθρο 155 του Συ­ντάγ­μα­τος και συ­νά­μα απε­τέ­λε­σε μία επα­να­βε­βαί­ω­ση διά στό­μα­τος εκα­το­ντά­δων χι­λιά­δων αν­θρώ­πων της βού­λη­σής τους για ανυ­πα­κοή απέ­να­ντι σε αυτό που γί­νε­ται αντι­λη­πτό ως πραγ­μα­τι­κό κρά­τος εξαί­ρε­σης και εξάρ­θρω­σης των θε­σμών της αυ­το­δια­κυ­βέρ­νη­σής τους. Ένα πρα­ξι­κό­πη­μα ενα­ντί­ον της δη­μο­κρα­τί­ας, που συ­νο­πτι­κά θα σή­μαι­νε μία επι­στρο­φή στις μέρες του 1977, πριν ακόμη και την ίδρυ­ση της Τζε­νε­ρα­λι­τάτ (κα­τα­λα­νι­κού κρά­τους), από την οποία φέτος συ­μπλη­ρώ­νο­νται 40 χρό­νια.

Μέσα σ’ όλα τούτα, το χει­ρό­τε­ρο είναι πως η πύ­κνω­ση των γραμ­μών του κα­θε­στώ­τος, με τη στή­ρι­ξη των με­γά­λων οι­κο­νο­μι­κών δυ­νά­με­ων του χρη­μα­τι­στη­ρί­ου και των κυ­ριό­τε­ρων ηγε­τών της ΕΕ, έγινε δυ­να­τή με την πλήρη στή­ρι­ξη της «νέας» ηγε­σί­ας του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος (PSOE). Με τον τρόπο αυτόν δια­λύ­ο­νται οι φε­νά­κες που είχαν δη­μιουρ­γη­θεί από την εσω­τε­ρι­κή ήττα του «φι­λιπ­πι­σμού» (ΣτΜ: των στα­γο­νι­δί­ων του Φε­λί­πε Γκον­θά­λεθ) και της δρο­μο­λο­γη­μέ­νης αλ­λα­γής του πο­λι­τι­κού του λόγου, που κα­τε­δεί­κνυε η έστω δι­στα­κτι­κή ανα­γνώ­ρι­ση της πο­λυ­ε­θνι­κό­τη­τας της Ισπα­νί­ας. Όμως ο Σάν­τσεθ, υπο­χώ­ρη­σε ενώ­πιον του μο­νό­χορ­δου ισπα­νι­κού εθνι­κι­σμού των απο­κλει­σμών, του Ραχόι. Για ακόμη μία φορά μέσα στο κόμμα επι­βλή­θη­κε το «(πα­ρά­λο­γο) συμ­φέ­ρον του κρά­τους» ένα­ντι της δη­μο­κρα­τι­κής λο­γι­κής και εκεί­νου που από πολύ καιρό υπο­στή­ρι­ζαν ορι­σμέ­να από τα κα­τα­λα­νι­κά ηγε­τι­κά του στε­λέ­χη, του­λά­χι­στον, της οδού ενός συμ­βου­λευ­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα δη­μο­ψη­φί­σμα­τος.

Μοι­ραία, δεν άρ­γη­σαν να έλ­θουν στο φως οι πρώ­τες δη­μό­σιες επι­κρί­σεις από την πλευ­ρά του Κα­τα­λα­νι­κού Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος PSC ενα­ντί­ον της από­φα­σης του PSOE, που πολύ πι­θα­νώς προ­οιω­νί­ζε­ται διά­λυ­ση του κόμ­μα­τος αυτού στην Κα­τα­λο­νία και κατ’ επέ­κτα­ση ταύ­τι­ση της πο­λι­τι­κής του στο υπό­λοι­πο κρά­τος με το ΡΡ, με τους Ciudadanos (των οποί­ων η υπε­ρε­θνι­κι­στι­κή πο­λε­μι­κή δεν χρειά­ζε­ται πλέον να κα­λύ­πτε­ται πίσω από την ετι­κέ­τα του φι­λε­λεύ­θε­ρου). Και, κυ­ρί­ως, ενα­ντί­ον αυτού που προ­οιω­νί­ζε­ται [ΣτΜ: αυτή η από­φα­ση του PSOE] δηλ. του τε­λειω­τι­κού εντα­φια­σμού ενός αυ­τό­νο­μου κρά­τους, που έπνεε τα λοί­σθια.

 «Qué volen aquesta gent?» (τι θέ­λουν αυτοί οι άν­θρω­ποι;) ανα­ρω­τιό­ταν η Μαρία ντελ Μαρ Μπο­νέτ στη δια­δή­λω­ση του Σαβ­βά­του στη Βαρ­κε­λό­νη, επα­να­λαμ­βά­νο­ντας τους στί­χους ενός τρα­γου­διού με ήδη 40χρο­νη ιστο­ρία – και το έκανε για να κα­ταγ­γεί­λει την αστυ­νο­μι­κή κα­τα­στο­λή, που εκτε­λέ­σθη­κε κατά την ημέρα της διε­ξα­γω­γής του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος της 1ης Οκτω­βρί­ου στη Βαρ­κε­λό­νη. Εάν τότε η δι­κτα­το­ρία κα­τέ­φευ­γε στην ωμή βία για να πα­ρε­μπο­δί­σει την επέ­λα­ση του κοι­νού μας αγώνα για τις ελευ­θε­ρί­ες, τώρα είναι πλέον σαφές ότι εκεί­νο που στο­χεύ­ουν οι επί­γο­νοι εκεί­νου του κα­θε­στώ­τος είναι να πάμε πίσω στον χρόνο για να αφή­σου­με τη δη­μο­κρα­τία με­τέ­ω­ρη… έως ότου φω­λιά­σει η απελ­πι­σία στα εκα­τομ­μύ­ρια τούτα άτομα που στην Κα­τα­λο­νία συ­νε­χί­ζουν να στοι­χί­ζο­νται υπέρ της κοι­νω­νι­κής και θε­σμι­κής ανυ­πα­κο­ής απέ­να­ντι σε ένα κα­θε­στώς και σε ένα κρά­τος που τους θε­ω­ρούν ήδη πα­ρά­νο­μους.

Γνω­ρί­ζου­με πως σε τούτη την αντι­πα­ρά­θε­ση, οι συ­σχε­τι­σμοί δυ­νά­με­ων ανά­με­σα στη μία και στην άλλη πα­ρά­τα­ξη είναι άνι­σοι. Όμως επί­σης οφεί­λουν να γνω­ρί­ζουν όσοι σή­με­ρα ζη­τω­κραυ­γά­ζουν τη νίκη του Κρά­τους πως η με­τα­τρο­πή της κα­τα­λα­νι­κής κοι­νω­νί­ας σε υπο­τε­λείς θα βρει μπρο­στά της ένα λαϊκό κί­νη­μα, που ήδη έδωσε δείγ­μα­τα της τε­ρά­στιας δυ­να­τό­τη­τάς του για αντί­στα­ση και αυ­το­ορ­γά­νω­ση την 1η του Οκτώ­βρη. Θα στα­θούν η το­πι­κή κυ­βέρ­νη­ση και το Κοι­νο­βού­λιο στο ύψος αυτών που αξιώ­νει το κί­νη­μα τούτο ανα­λαμ­βά­νο­ντας το κα­θή­κον να βα­δί­σουν προς τη δη­μιουρ­γία της Κα­τα­λα­νι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας και στο άνοιγ­μα μίας δη­μο­κρα­τι­κής και συμ­με­το­χι­κής συ­ντα­κτι­κής δια­δι­κα­σί­ας; Θα εί­μα­στε κι εμείς εκτός της Κα­τα­λο­νί­ας άξιοι να δη­μιουρ­γή­σου­με ένα πλατύ κί­νη­μα συ­μπα­ρά­στα­σης και σύ­γκλι­σης των δικών μας αγώ­νων για τις ελευ­θε­ρί­ες, τη δη­μο­κρα­τία, και το δι­καί­ω­μα να απο­φα­σί­ζου­με;

Δεν είναι εύ­κο­λο να απα­ντη­θούν αυτά τα ερω­τή­μα­τα, όμως, όπως έχουν το­νί­σει ήδη οι κλα­σι­κοί μας συγ­γρα­φείς, «το μόνο βέ­βαιο είναι η πάλη». Αυτό θα ση­μά­νει, άραγε, το κλεί­σι­μο από τα πάνω της κρί­σης του κα­θε­στώ­τος, ή το αντί­θε­το, δηλ. το βά­θε­μα της πλη­γής που του έχει ανοί­ξει ο κύ­κλος των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων, των πιο έντο­νων και πα­ρα­τε­τα­μέ­νων δια­δη­λώ­σε­ων που έχουν διορ­γα­νω­θεί από τα στερ­νά χρό­νια του φραν­κι­κού κα­θε­στώ­τος στην Κα­τα­λο­νία και σε όλη τη χώρα;