Ασφαλή δίοδο για τους πρόσφυγες εδώ και τώρα!

Σενάρια και αλήθειες

Έχουμε γράψει επανειλημμένως από τα φύλλα της εφημερίδας για το πώς το ελληνικό κράτος έχει μετατρέψει σε δόγμα το τρίπτυχο «καταστολή-απώθηση-απέλαση», για το πώς οι επαναπροωθήσεις έχουν γίνει το modus operandi των ελληνικών αρχών και για το πώς έχει εξασφαλιστεί η σιωπή ή ακόμη και η παραπληροφόρηση των ΜΜΕ απέναντι στα όσα συμβαίνουν γύρω από το προσφυγικό ζήτημα. Τεράστιοι αριθμοί προσφύγων είτε έχουν χάσει τη ζωή τους στον Έβρο και στο Αιγαίο, είτε έχουν επαναπροωθηθεί αντιμετωπίζοντας φυλακές και διώξεις, είτε έχουν βρεθεί επί μήνες εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά, χωρίς στοιχειωδώς επαρκείς συνθήκες διαβίωσης. Αυτά κατά καιρούς έχουν καταγραφεί από διεθνείς οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, από αντιρατσιστικές συλλογικότητες, από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, αλλά ακόμη και από το δικαστήριο της ΕΕ που έχει τιμωρήσει το ελληνικό κράτος.

Πέρα όμως από τις μεμονωμένες προσπάθειες προσέγγισης της Ευρώπης, υπάρχουν και άλλες πιο συλλογικές. Μέσα στο Σεπτέμβριο έγινε τεράστιος ντόρος για «χιλιάδες Σύρους» που «κατευθυνόμενοι από την Τουρκία», επιχειρούν να προσεγγίσουν τα ελληνικά σύνορα στον Έβρο, στο πλαίσιο ενός υβριδικού πολέμου που επιχειρεί η τελευταία εναντίον της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα εύκολο και βολικό σενάριο, το οποίο στο πλαίσιο ενός διαχεόμενου αντιτουρκισμού, εξυπηρετεί το αφήγημα Μητσοτάκη, συσπειρώνοντας τα εθνικά ακροατήρια και αποπροσανατολίζοντας συνολικά την κεντρική πολιτική συζήτηση. Η όλη κουβέντα υποχώρησε όσο γράφονται αυτές οι γραμμές, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει παρατηρηθεί κάποια μαζική κίνηση στον Έβρο. 

Παρόλα αυτά, κορυφαία αστική ελληνική εφημερίδα επικοινώνησε με τους επικεφαλής αυτού του «καραβανιού του φωτός» όπως το ονομάζουν οι ίδιοι. Σε αυτή την επικοινωνία, οι πρόσφυγες διαβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει καμία τουρκική εμπλοκή τονίζοντας ότι αναζητούν «μια αξιοπρεπή ζωή και ένα ασφαλές μέλλον» για εκείνους και τα παιδιά τους». Υποστήριξαν ότι η αφορμή για το κάλεσμα είναι οι απελάσεις Σύρων προσφύγων από την Τουρκία και το πρόγραμμα εθελοντικού επαναπατρισμού που σχεδιάζεται από τις τουρκικές αρχές. Πολλοί από εκείνους ανήκουν στην αντιπολίτευση κατά του Άσαντ και θεωρούν ότι επιστρέφοντάς τους στη Συρία η Τουρκία, θα βρεθούν στο έλεος του καθεστώτος. Συνεπώς το όποιο καραβάνι, δεν θα είναι μια εισβολή στα ελληνικά σύνορα, αλλά μια προσπάθεια επιβίωσης απέναντι στην απειλή της φυλακής και του θανάτου.

Παντός είδους πολιτική υποκρισία

Ενώ συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, ο οποίος μάλιστα πρόσφατα έκανε guest εμφάνιση σε ελληνικό σίριαλ της τηλεόρασης, παίζοντας ανεπιτυχώς τον… εαυτό του, έσπευσε κατά δήλωσή του να ενημερώσει για την επικείμενη μαζική είσοδο προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αρμόδια επίτροπο Μετανάστευσης, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, την αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρωτίστως τη Frontex και την ελληνική αστυνομία. Στη συνέχεια υιοθέτησε πλήρως τη γραμμή της αξιοποίησης του αντιτουρκισμού γύρω από το προσφυγικό ζήτημα τονίζοντας ότι «υπάρχει μια προσπάθεια στην Τουρκία για την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, ενώ την ίδια ώρα προσπαθούν να διώξουν μετανάστες λόγω των δικών τους οικονομικών προβλημάτων». Αντί η κυβέρνηση να εξασφαλίσει ασφαλείς διόδους για τους πρόσφυγες, να πιέσει ώστε να ανοίξουν τα σύνορα στην Ευρώπη, υιοθετεί σενάρια για υβριδικές απειλές, σχέδια αποσταθεροποίησης και εισβολές στα σύνορα.

Η αλήθεια είναι όμως ότι τα δείγματα της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι σαφή ως προς τις προσφυγικές της πολιτικές που εδράζονται στον ωμό ρατσισμό και την ξενοφοβία. Αυτός όμως που ήταν πραγματικά αποκαλυπτικός ήταν ο Αλέξης Τσίπρας κατά την τοποθέτησή του στη ΔΕΘ. Δεν ισχυριζόμαστε σε καμία περίπτωση ότι ο πυρήνας των πολιτικών του Τσίπρα διέφερε σημαντικά από αυτό που βιώνουμε σήμερα. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο και η μετατροπή της Ελλάδας από χώρα τράνζιτ σε αποθήκη ψυχών, κατορθώματα της κυβέρνησής του ήταν. Όμως τουλάχιστον σε επίπεδο δημόσιου λόγου ο ΣΥΡΙΖΑ επεδίωκε να έχει ένα πιο ανθρωπιστικό προφίλ για πολλούς και διάφορους λόγους. Αυτό φαίνεται πως αλλάζει καθώς τα διαπιστευτήρια που πρέπει να δώσει για να επανέλθει στον πρωθυπουργικό θώκο είναι πολλά.

Τι είπε λοιπόν κατά λέξη ο Αλέξης Τσίπρας για τους πρόσφυγες στη ΔΕΘ; «Νομίζω, όμως, ότι η λύση θα είναι, όπως η Ευρώπη τους λέει «δεν περνάτε», να τους πούμε ότι δεν περνάτε στην Ευρώπη, πράγματι. Γιατί η Ευρώπη έχει κλείσει τα σύνορα. Αλλά, εάν έρθετε εδώ, θα ξέρετε ότι έχετε δύο επιλογές: Ή να γυρίσετε πίσω, ή να ενταχθείτε με τους όρους που το ελληνικό κράτος προβλέπει να ενταχθείτε. Που σημαίνει να μπείτε σε μια παραγωγική διαδικασία, που σημαίνει η ερειπωμένη ύπαιθρος να αποκτήσει εργάτες γης, που σημαίνει ότι δε θα κάθεστε για να σας δίνουμε επιδόματα μέχρι να βρείτε τον τρόπο να φτάσετε στην Ευρώπη με διακινητές». Με λίγα λόγια και απλά, ή θα γίνετε βορά εκμετάλλευσης στην ελληνική ύπαιθρο, όπως οι εργάτες γης στη Μανωλάδα, ή να πάτε σπίτια σας. Μιλάμε για τον ορισμό του πολιτικού ξεπεσμού. Πριν δέκα χρόνια όταν ο γνωστός τροβαδούρος Διονύσης Σαββόπουλος είχε προτείνει το απίστευτο, να πάνε οι πρόσφυγες να ζήσουν ως εργάτες γης σε ερειπωμένα νησιά και βραχονησίδες, σύσσωμος ο τότε ΣΥΡΙΖΑ είχε αντιδράσει. Σήμερα αυτό είναι η επίσημη γραμμή του.

Ανάγκη απάντησης

Δεν ξέρουμε αν αυτό το «καραβάνι του φωτός» ξεκίνησε, προχωράει και αν θα φτάσει ποτέ στην Ελλάδα. Ξέρουμε, όμως σίγουρα ότι χιλιάδες άνθρωποι αναζητούν την ελπίδα. Δεν τη ζητιανεύουν. Τη διεκδικούν. Και καλά κάνουν. Πριν λίγο καιρό όταν ένα αντίστοιχο καραβάνι επιχειρούσε να περάσει τα σύνορα από το Μεξικό στις ΗΠΑ, η πλειοψηφία του κόσμου και των μέσων ήταν ενάντια στη σκληρή κυβέρνηση Τραμπ που έκλεινε την πόρτα σε φτωχούς και αβοήθητους ανθρώπους. Σήμερα που οι φτωχοί και οι αβοήθητοι έχουν φτάσει στην πόρτα μας, εμείς αρχίζουμε να αποκτούμε τη χωρίστρα του Τραμπ στο κεφάλι μας. Αλλά ως γνωστόν, όσο πιο μακριά γίνονται βαναυσότητες, τόσο πιο φιλάνθρωποι είμαστε. Όταν αυτές οι βαναυσότητες γίνονται στη χώρα μας, ζυγίζουμε το «εθνικό συμφέρον», γινόμαστε ρεαλιστές και καταλήγουμε με αίμα στα χέρια.

Το αντιρατσιστικό κίνημα και η Αριστερά, πρέπει να αντιδράσουν απέναντι σε αυτό το διαρκές έγκλημα. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή αναζωπυρώνεται. Νέα κύματα προσφύγων ενδεχομένως να γεννηθούν. Η κατάσταση στο Ιράν είναι ενδεικτική. Το προσφυγικό ζήτημα δεν είναι ένα πρόβλημα που λύνεται με κλειστά σύνορα, αλλά ένα διαχρονικό φαινόμενο που αντιμετωπίζεται με εξασφάλιση διόδων. Στην παγκόσμια ιστορία ποτέ οι άνθρωποι δε σταμάτησαν να μετακινούνται. Ειδικά όταν βρίσκονταν μπροστά στο θάνατο ή τη φυλακή. Είναι χρέος της Αριστεράς να επαναφέρει με τους δικούς της όρους το ζήτημα στη δημόσια συζήτηση. Είναι καθήκον του κινήματος αλληλεγγύης να γκρεμίσει τα τείχη που σηκώνουν οι θεσμικοί και εξωθεσμικοί εθνικισμοί. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε έναν κόσμο που αντί για θάνατο θα προσφέρει ζωή.

Η ακροδεξιά, το νέο κοστούμι της και τα καθήκοντά μας

Στη σκιά της διεθνούς ανόδου της ακροδεξιάς, οι εγχώριοι εκπρόσωποί της προσαρμόζονται, ανασυγκροτούνται και επανατοποθετούνται στο πολιτικό σκηνικό. Οι πάσης φύσεως εθνικιστές και ρατσιστές φορούν το σοβαρό προσωπείο της επίσημης αστικής πολιτικής και μέσα από τα ακριβά κοστούμια τους, ξεστομίζουν με ευπρέπεια ό,τι έλεγαν επί τόσα χρόνια οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής.

Συσσωματώσεις της άκρας δεξιάς εμφανίζονται με ταχύτητα φωτός στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Και αυτό είναι ένα δείγμα ότι μπορεί να τελειώσαμε με τη Χρυσή Αυγή, όμως με την ιδεολογία της και την πρακτική της έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς. Όσο βαθαίνει η κρίση και η ριζοσπαστική Αριστερά, αδυνατεί να συνδεθεί και να εκφράσει την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, τόσο τα πιο σκληροπυρηνικά τμήματα της δεξιάς θα βρίσκουν διόδους προκειμένου να κανονικοποιούν στο δημόσιο λόγο το ρατσισμό, την ξενοφοβία, το σεξισμό και την υποταγή στη δύναμη του χρήματος. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη συνεδρίαση στη δίκη της Χρυσής Αυγής όπου οι φασίστες έκαναν πολιτική πασαρέλα. Ο Κασιδιάρης κράταγε τρικάκι του κόμματός του και χαμογελούσε στην κάμερα τη στιγμή που οι οπαδοί του τον χαιρετούσαν υψώνοντας το χέρι σε ορθή γωνία. Ο πατέρας του σημερινού Υπουργού Υγείας και δικηγόρος του Γιάννη Λαγού χαιρετούσε τους θαυμαστές του επίσης με τον ίδιο «αρχαιοελληνικό χαιρετισμό». Όλα αυτά μπροστά στα μάτια της Μάγδας Φύσσα και την απραγία της αστυνομίας.

Η Μελόνι, η Λεπέν και ο Όρμπαν έχουν άξιους θαυμαστές στην Ελλάδα. Και αυτό αποτυπώνεται στη νέα χαρτογράφηση της άκρας δεξιάς. Το πρωτοπαλίκαρο των νεοναζί της Χρυσής Αυγής, Ηλίας Κασιδιάρης, τα έσπασε με τον φύρερ του γιατί υποστήριξε ότι η Χρυσή Αυγή θα έπρεπε να αλλάξει όνομα και να σοβαρέψει ακολουθώντας ένα τραμπικό πρότυπο άσκησης πολιτικής. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν οι «Έλληνες για την Πατρίδα», με τον Κασιδιάρη να φοράει κοστούμι. Ο Λαγός προκειμένου να αποστασιοποιηθεί από την εγκληματική οργάνωση ίδρυσε την «Ε.ΛΑ.ΣΥΝ.», θέτοντας στους κόλπους της τον πατέρα Πλεύρη, σε μια προσπάθεια εξασφάλισης θεσμικής κάλυψης. Ο Βελόπουλος εκπροσωπεί το άλλοτε πατριωτικό-κιτς του ΛΑ.ΟΣ. και ισορροπεί μεταξύ πουτινισμού και κλεισίματος του ματιού στα δεξιά της ΝΔ. Ο Τζήμερος με τον Κρανιδιώτη, αφού έδιωξαν τον Μπογδάνο συνεχίζουν την «Εθνική Δημιουργία», ένα κράμα εθνικισμού και σκληρού νεοφιλελευθερισμού. Ο Μπογδάνος αφού διεγράφη ως… «κρατιστής» από την Εθνική Δημιουργία, ίδρυσε το κόμμα ΠΑΤΡΙ.Δ.Α. μαζί με την Αφροδίτη Λατινοπούλου, ένα κόμμα που μισεί τους μετανάστες, τους ομοφυλόφιλους, τους πάσης φύσεως «μη κανονικούς».

Όλο το παραπάνω παραληρηματικό εθνικιστικό τουρλουμπούκι δεν κατέβηκε από τον ουρανό. Είναι το απότοκο αφενός της κρίσης ενός συστήματος που ψάχνει σκληρές εφεδρείες, αφετέρου το γέννημα ενός διεθνούς ρεύματος της άκρας δεξιάς, που ελλείψει αριστερής αντιπρότασης από τα κάτω, και χρεοκοπίας του αστισμού από τα πάνω, επιχειρεί να θεμελιώσει την παρουσία του θεσμικά και νόμιμα. Τους μετανάστες δε θα τους δέρνει το τάδε μέλος μιας ακροδεξιάς γκρούπας αλλά η αστυνομία και η Frontex. Τα μέλη της LGBTQI κοινότητας δε θα τα κυνηγάει μόνο ο ακροδεξιός εσμός αλλά η ίδια η κρατική πολιτική στερώντας τους βασικά δικαιώματα. Τους εργατικούς αγώνες δε θα τους πνίγει μόνο η αστυνομία και η απεργοσπασία αλλά ο ίδιος ο νόμος. Πρόκειται πραγματικά για ένα εφιαλτικό σενάριο.

Απέναντι σε αυτή την κατρακύλα η ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει να απαντήσει. Πρέπει να βρει τις μίνιμουμ συμφωνίες που θα προσδώσουν το μάξιμουμ των δυνατοτήτων σε επίπεδο αντικαπιταλιστικής και αντιφασιστικής πολιτικής. Πρέπει να μην αφήσει το μεταλλαγμένο φίδι να ριζώσει σε γειτονιές, χώρους δουλειάς, σχολεία και σχολές. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι απόλυτα αναγκαίο. Μόνο έτσι στη βαθιά κρίση του αστισμού, στον πόλεμο και το ρατσισμό, θα απαντήσουμε μαζικά ενωτικά και ριζοσπαστικά, και όχι με το κεφάλι σκυμμένο και ηττημένο. Μόνο έτσι μπορούμε να τσακίσουμε το τέρας που γεννιέται.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά