Το editorial της "Εργατικής Αριστεράς" που κυκλοφορεί (φύλλο Νο 471)

Οι κα­πι­τα­λι­στές «χτί­ζουν» την απά­ντη­σή τους στην οι­κο­νο­μι­κή και υγειο­νο­μι­κή κρίση με το μόνο τρόπο που γνω­ρί­ζουν ως κυ­ρί­αρ­χη τάξη: την αύ­ξη­ση της εκ­με­τάλ­λευ­σης όλων όσοι είναι υπο­χρε­ω­μέ­νοι να ερ­γά­ζο­νται για να ζουν. Και είναι η ώρα να θυ­μη­θού­με ότι η αύ­ξη­ση του πο­σο­στού εκ­με­τάλ­λευ­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων, μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί μόνο με αύ­ξη­ση της κα­τα­πί­ε­σης. Αυτή είναι η βάση του πολ­λα­πλα­σια­σμού των φαι­νο­μέ­νων αγριαν­θρω­πι­σμού, που παίρ­νουν δια­στά­σεις επι­δη­μί­ας. 

Ο νόμος Χα­τζη­δά­κη είναι τομή. Επι­διώ­κει να υπο­χρε­ώ­σει την ερ­γα­τι­κή τάξη να ερ­γα­στεί πε­ρισ­σό­τε­ρο, με μι­κρό­τε­ρη αμοι­βή και με αι­σθη­τά μι­κρό­τε­ρες δυ­να­τό­τη­τες αντί­στα­σης. Αν το πε­τύ­χει, δεν θα αλ­λά­ξει μόνο το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα όπως το γνω­ρί­σα­με μετά τις «με­γά­λες» δε­κα­ε­τί­ες του 1960 και της Με­τα­πο­λί­τευ­σης, αλλά το σύ­νο­λο της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας. Γιατί, είτε είναι κα­τα­νοη­τό είτε όχι, το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα ήταν, είναι και θα είναι ο «κορ­μός» όλων των δυ­να­το­τή­των και των κι­νη­μά­των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων. Η υπο­χρέ­ω­ση να ανα­τρέ­ψου­με στην πράξη αυτή την κομ­βι­κή επί­θε­ση του κε­φα­λαί­ου, είναι ένα κα­θή­κον ιστο­ρι­κών δια­στά­σε­ων. 

Ο χει­ρι­σμός της κρί­σης από την κυ­ρί­αρ­χη τάξη, αλλά και το κυ­βερ­νη­τι­κό και κρα­τι­κό δυ­να­μι­κό που την υπη­ρε­τεί, δια­σπεί­ρει τα φαι­νό­με­να έντα­σης της κα­τα­πί­ε­σης προς κάθε κα­τεύ­θυν­ση. 

Η γυ­ναι­κο­κτο­νία στα Γλυκά Νερά και ο άγριος βια­σμός στα Πε­τρά­λω­να, έφε­ραν στην επι­φά­νεια την έντα­ση της σε­ξι­στι­κής αντε­πί­θε­σης. Φα­νέ­ρω­σαν την υπο­κρι­σία όσων υπο­σχέ­θη­καν μια βελ­τί­ω­ση στη θέση των γυ­ναι­κών και των ομο­φυ­λό­φι­λων, μέσα από «ρυθ­μί­σεις» μιας εξα­το­μι­κο­ποι­η­μέ­νης (τάχα) «ισό­τη­τας απέ­να­ντι στο νόμο» (θυ­μά­στε τη συ­νε­πι­μέ­λεια;). Η συ­στη­μα­τι­κή επι­δί­ω­ξη θε­τι­κών κα­τα­κτή­σε­ων ενά­ντια στο σε­ξι­σμό στους χώ­ρους ερ­γα­σί­ας, η διεκ­δί­κη­ση θε­τι­κών δια­κρί­σε­ων υπέρ των γυ­ναι­κών στο «οι­κο­γε­νεια­κό δί­καιο» και γε­νι­κό­τε­ρα, αλλά και η διεκ­δί­κη­ση αυ­ξη­μέ­νων κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών για να με­τα­φερ­θεί τμήμα του βά­ρους των διευ­ρυ­μέ­νων κα­θη­κό­ντων ανα­πα­ρα­γω­γής από την οι­κο­γέ­νεια και το σπίτι σε συλ­λο­γι­κούς και κοι­νω­νι­κούς θε­σμούς και το­μείς, είναι κα­τε­πεί­γου­σα ανά­γκη. Η κα­τάρ­ρευ­ση των δη­μό­σιων βρε­φο­νη­πια­κών σταθ­μών, των σχο­λεί­ων και των νο­σο­κο­μεί­ων, των γη­ρο­κο­μεί­ων (τι απέ­γι­νε άραγε εκεί­νο το θα­να­τη­φό­ρο «ίδρυ­μα» στην Κρήτη;) οδη­γεί σε δρα­μα­τι­κή επι­δεί­νω­ση της ζωής εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων. 

Οι διε­θνείς ορ­γα­νι­σμοί επι­βε­βαιώ­νουν πλέον ένα βα­σι­κό ισχυ­ρι­σμό του αντι­ρα­τσι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Οι «απω­θή­σεις» προ­σφύ­γων και με­τα­να­στών, τα άγρια «push back», είναι μια δο­λο­φο­νι­κή πρα­κτι­κή που ανα­λαμ­βά­νουν ορ­γα­νω­μέ­να τα κρα­τι­κά και ένο­πλα «σώ­μα­τα» στο Αι­γαίο και στον Έβρο. Και αυτές οι ομα­δι­κές δο­λο­φο­νί­ες απελ­πι­σμέ­νων φτω­χών αν­θρώ­πων, δεν φτά­νουν πλέον ούτε στα «ψιλά» των εφη­με­ρί­δων. Την ώρα που τα κράτη και οι κυ­βερ­νή­σεις φτά­νουν σε αυτό το όριο αγριό­τη­τας, προ­κει­μέ­νου να κρα­τή­σουν εκα­τομ­μύ­ρια αν­θρώ­πων έξω από τα ιερά ευ­ρω­παϊ­κά σύ­νο­ρα, οι κα­λο­πλη­ρω­μέ­νοι κον­δυ­λο­φό­ροι θρη­νούν για το δη­μο­γρα­φι­κό στο εσω­τε­ρι­κό των «ανα­πτυγ­μέ­νων» κοι­νω­νιών, και κα­λούν τις γυ­ναί­κες να επι­στρέ­ψουν τά­χι­στα στο «ρόλο της μάνας», ρόλο που πάντα ταύ­τι­ζαν και ταυ­τί­ζουν με εκεί­νον της υπο­ταγ­μέ­νης και υπο­τα­κτι­κής συ­ζύ­γου. Ο ρα­τσι­σμός και ο σε­ξι­σμός συν­δέ­ο­νται άρ­ρη­κτα και όχι μόνο στα κα­μέ­να μυαλά των ακρο­δε­ξιών μπρά­βων. 

Σε μια τέ­τοια πε­ρί­ο­δο, που η πίεση της στέ­ρη­σης πάνω σε όλους τους απλούς αν­θρώ­πους έχει φτά­σει στο ζενίθ, η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη προ­χω­ρά σε ένα κο­λοσ­σιαίο πρό­γραμ­μα εξο­πλι­σμών. Η κυ­βέρ­νη­ση που αρ­νεί­ται τη στοι­χειώ­δη χρη­μα­το­δό­τη­ση των σχο­λεί­ων και των νο­σο­κο­μεί­ων, δη­λώ­νει ότι θα δια­θέ­σει πε­ρισ­σό­τε­ρα από 10 δισ. ευρώ για αγο­ρές φρε­γα­τών, πο­λε­μι­κών αε­ρο­πλά­νων, βλη­μά­των και πυ­ραύ­λων. Αυτή η προ­κλη­τι­κή αντι­στρο­φή των προ­τε­ραιο­τή­των επι­χει­ρεί­ται να νο­μι­μο­ποι­η­θεί με την εθνι­κι­στι­κή ρη­το­ρι­κή στα ζη­τή­μα­τα του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού για τους υδρο­γο­νάν­θρα­κες της ανα­το­λι­κής Με­σο­γεί­ου. Και η εθνι­κι­στι­κή ρη­το­ρι­κή «αυ­το­νο­μεί­ται», ενι­σχύ­ει τις πο­λε­μο­κά­πη­λες φωνές, κάνει πι­θα­νό το εν­δε­χό­με­νο μιας ένο­πλης αντι­πα­ρά­θε­σης, πα­ρό­λο που όλοι γνω­ρί­ζουν ότι αυτό το εν­δε­χό­με­νο είναι κα­τα­στρε­πτι­κός πα­ρα­λο­γι­σμός. Ο εθνι­κι­σμός –δίπλα στο ρα­τσι­σμό και το σε­ξι­σμό– ανα­δει­κνύ­ε­ται σαν μια τρίτη, βα­σι­κή συ­νι­στώ­σα της κυ­ρί­αρ­χης ιδε­ο­λο­γί­ας και πο­λι­τι­κής. 

Τι αντι­πο­λί­τευ­ση υπάρ­χει απέ­να­ντι σε αυτή την κα­τρα­κύ­λα; Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Αλ. Τσί­πρα διά­λε­ξε να ψη­φί­σει υπέρ με­ρι­κών δε­κά­δων άρ­θρων του νόμου Χα­τζη­δά­κη στη Βουλή, για να στεί­λει μή­νυ­μα στην κυ­ρί­αρ­χη τάξη ότι, ακόμα και μπρο­στά σε μια τόσο με­γά­λη πρό­κλη­ση, πα­ρα­μέ­νει «υπεύ­θυ­νο» κόμμα, πρό­θυ­μο και ικανό να συν­δια­λέ­γε­ται, να δια­κρί­νει θε­τι­κά και αρ­νη­τι­κά ση­μεία σε ένα νόμο που επι­χει­ρεί να τσα­κί­σει τη ρα­χο­κο­κα­λιά του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος. Μετά την έγκρι­ση της σύμ­βα­σης για το Ελ­λη­νι­κό, μετά την έγκρι­ση της σύμ­βα­σης αγο­ράς των Ραφάλ, ήταν μια τρίτη, ακόμα πιο ασύ­στο­λη, προει­δο­ποί­η­ση. Η νε­ο­μνη­μο­νια­κή «πρώτη φορά» δεν ήταν μια στιγ­μιαία πα­ρε­κτρο­πή, η ση­με­ρι­νή «προ­γραμ­μα­τι­κή» αντι­πο­λί­τευ­ση προει­δο­ποιεί ότι αν υπάρ­ξει «δεύ­τε­ρη φορά» θα ακο­λου­θή­σει μια δεύ­τε­ρη κω­λο­τού­μπα. Και αυτή η δια­πί­στω­ση ανα­πα­ρά­γει το πρό­βλη­μα «εμπι­στο­σύ­νης» των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών, που δη­μιούρ­γη­σε η διά­ψευ­ση των ελ­πί­δων του 2015, και που βρί­σκε­ται σή­με­ρα στη βάση της αδυ­να­μί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να συ­γκρο­τή­σει ορ­μη­τι­κό εναλ­λα­κτι­κό ρεύμα, πα­ρό­λη την από­δει­ξη της σκλη­ρό­τη­τας της πο­λι­τι­κής Μη­τσο­τά­κη. 

Σε αυτή την πε­ρί­ο­δο το ΚΚΕ βα­δί­ζει προς το 21ό συ­νέ­δριό του. Πα­ρό­λη τη συ­γκρά­τη­ση των δυ­νά­με­ών του, παρά κά­ποια σπο­ρα­δι­κά «ανοίγ­μα­τα», από την προ­συ­νε­δρια­κή συ­ζή­τη­ση απου­σιά­ζει κάθε ίχνος με­γά­λης πρω­το­βου­λί­ας, κάθε προ­βλη­μα­τι­σμός για ενιαιο­με­τω­πι­κή πο­λι­τι­κή, κάθε εν­δε­χό­με­νο για σχε­δια­σμέ­νη προ­σπά­θεια αλ­λα­γής της κα­τά­στα­σης των πραγ­μά­των μέσα στον πα­ρό­ντα πο­λι­τι­κό χρόνο. Ενας τέ­τοιος αυ­το­πε­ριο­ρι­σμός στα κα­θή­κο­ντα ανα­πα­ρα­γω­γής των υπαρ­κτών δυ­νά­με­ων, δεν μπο­ρεί να απο­δο­θεί, νέτα σκέτα, στο πράγ­μα­τι δύ­σκο­λο αντι­κει­με­νι­κό πλαί­σιο. Οι δυ­να­τό­τη­τες για ανα­τρο­πή, πάντα στην ιστο­ρία, υπήρ­ξαν συν­δε­δε­μέ­νες με «δύ­σκο­λες» συν­θή­κες, με κρί­σεις, με δο­κι­μα­σί­ες κ.ο.κ., όπου πάνω στις ερ­γα­τι­κές και λαϊ­κές δυ­νά­μεις ανα­πτύσ­σο­νταν πρω­το­φα­νείς πιέ­σεις. 

Στη συ­γκυ­ρία, διε­θνώς, υπάρ­χουν προει­δο­ποι­ή­σεις για μια πι­θα­νή αντι­στρο­φή της τάσης. Το 2020 ήταν μια χρο­νιά κλι­μά­κω­σης των μα­ζι­κών αγώ­νων σε πολ­λές χώρες του κό­σμου, σε κά­ποιες από αυτές μέσα σε εξαι­ρε­τι­κά δυ­σμε­νείς συν­θή­κες. Το 2021 στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή –σε αυτό το «ερ­γα­στή­ριο» όπου εκ­κο­λά­πτο­νται εξε­λί­ξεις πα­γκό­σμιας ση­μα­σί­ας– ήταν μια χρο­νιά επι­στρο­φής της ελ­πί­δας προς τα αρι­στε­ρά. Αυτό το στοι­χείο θα πρέ­πει να το κρα­τή­σου­με μέσα στο πώς θα συ­ζη­τή­σου­με για τις προ­ο­πτι­κές. 

Ο ρόλος των δυ­νά­με­ων της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς θα είναι στο επό­με­νο διά­στη­μα ση­μα­ντι­κός. Η δράση μέσα στους ερ­γα­τι­κούς χώ­ρους θα πρέ­πει να ιε­ραρ­χη­θεί με στόχο την ανα­τρο­πή στην πράξη του νόμου Χα­τζη­δά­κη. Προς αυτό το κα­θή­κον θα χρεια­στεί ενο­ποί­η­ση προ­σπα­θειών, ακόμα και ενο­ποί­η­ση συν­δι­κα­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων σε συ­γκε­κρι­μέ­νους χώ­ρους. 

Στα ζη­τή­μα­τα του ρα­τσι­σμού και του σε­ξι­σμού θα χρεια­στεί ιδιαί­τε­ρη έμ­φα­ση. Στις σχε­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες, αλλά και στα νε­ο­λαι­ί­στι­κα και στα αυ­το­διοι­κη­τι­κά σχή­μα­τα, θα πρέ­πει να μπει μια γραμ­μή που να διεκ­δι­κεί τους αν­θρώ­πους, να διεκ­δι­κεί να αντι­γυ­ρί­σει τα χτυ­πή­μα­τα, να επι­χει­ρεί να ανα­τρέ­ψει τη ρα­τσι­στι­κή και σε­ξι­στι­κή επί­θε­ση.

Μέσα από μια τέ­τοια πο­ρεία, είναι εφι­κτή μια προ­γραμ­μα­τι­κή ωρί­μαν­ση και ένας πο­λι­τι­κός συ­ντο­νι­σμός σε ανώ­τε­ρο επί­πε­δο. Η ενό­τη­τα δρά­σης στο πο­λι­τι­κό πεδίο, με ένα σχε­δια­σμέ­νο και συ­στη­μα­τι­κό τρόπο, χρειά­ζε­ται, αλλά πρέ­πει να προ­ε­τοι­μα­στεί. Στην κοινή δράση στους αγώ­νες δο­κι­μά­ζο­νται οι δε­σμεύ­σεις και χτί­ζε­ται η εμπι­στο­σύ­νη. Σε αυτή τη δο­κι­μα­σία των δυ­νά­με­ών μας θα πρέ­πει να μπού­με, προσ­δο­κώ­ντας στην ώθηση που μπο­ρεί να δώσει ο κό­σμος που δο­κι­μά­ζε­ται άγρια από την πο­λι­τι­κή Μη­τσο­τά­κη.     

ea471.​jpg