Εκλογές 21 Μάη: Μια πρώτη αποτίμηση του αποτελέσματος & πώς προχωράμε

Η ΝΔ νί­κη­σε, κα­τα­φέρ­νο­ντας να συ­γκρα­τή­σει τις δυ­νά­μεις της (και αυ­ξά­νο­ντας κατά 0,9% το πο­σο­στό της) παρά τα δε­κά­δες σκάν­δα­λα, την οξυ­μέ­νη κα­τα­στο­λή και αυ­θαι­ρε­σία και παρά το νωπό στη μνήμη όλων μας έγκλη­μα των Τε­μπών. Ο δε Υπ. Με­τα­φο­ρών Κώ­στας Κα­ρα­μαν­λής βγήκε πρώ­τος σε σταυ­ρούς στην εκλο­γι­κή του πε­ρι­φέ­ρεια τις Σέρ­ρες.

Πιο ση­μα­ντι­κό ωστό­σο είναι η με­γά­λη δια­φο­ρά που η ΝΔ έχει από όλα τα υπό­λοι­πα κόμ­μα­τα – η με­γα­λύ­τε­ρη από το 1974, όταν η ΝΔ ήταν 35 μο­νά­δες μπρο­στά από την Ένωση Κέ­ντρου. Η δια­φο­ρά αυτή της δίνει τον αέρα να εντεί­νει τις επι­θέ­σεις στα ερ­γα­τι­κά στρώ­μα­τα και τη νε­ο­λαία αφού σε κοι­νο­βου­λευ­τι­κό επί­πε­δο δεν έχει αντί­πα­λο.

Κα­τάρ­ρευ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Η πτώση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν εκ­κω­φα­ντι­κή. Έχασε 11,5 μο­νά­δες και σχε­δόν 600.000 ψή­φους σε σχέση με τις εκλο­γές του 2019, ακο­λου­θώ­ντας την ίδια πο­ρεία με όλους τους πρώην «νέους αρι­στε­ρούς σχη­μα­τι­σμούς» και τα Σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κά κόμ­μα­τα στην Ευ­ρώ­πη που στρά­φη­καν στα δεξιά και εν­σω­μα­τώ­θη­καν στο σύ­στη­μα.

Την τε­τρα­ε­τία που πέ­ρα­σε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν έκανε κα­νε­νός εί­δους ου­σια­στι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση. Δεν επι­κέ­ντρω­σε σε κα­νέ­να από τα προ­βλή­μα­τα που απα­σχο­λούν τα ερ­γα­τι­κά και λαϊκά στρώ­μα­τα, όπως η κα­τάρ­ρευ­ση του Εθνι­κού Συ­στή­μα­τος Υγεί­ας, τα ει­σο­δή­μα­τα και τα δι­καιώ­μα­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Δεν μπο­ρού­σε άλ­λω­στε, αφού δεν είχε πρό­θε­ση να ασκή­σει δια­φο­ρε­τι­κή πο­λι­τι­κή από τη ΝΔ σε αυτά. Πε­ρί­με­νε να κερ­δί­σει από τη φθορά της ΝΔ, μέσα από τις «κο­κο­ρο­μα­χί­ες» στα τη­λε­ο­πτι­κά πα­ρά­θυ­ρα. Το απο­τέ­λε­σμα ήταν να μην μπο­ρεί να προ­σελ­κύ­σει ούτε επαρ­κή ψήφο δια­μαρ­τυ­ρί­ας –ιδιαί­τε­ρα από τα αρι­στε­ρά– και να χάσει ψη­φο­φό­ρους προς όλες τις κα­τευ­θύν­σεις.

Ένα κομ­μά­τι των ψη­φο­φό­ρων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ επέ­στρε­ψε στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε άνοδο 3,5%, ενώ σε 6 εκλο­γι­κές πε­ρι­φέ­ρειες ανα­δεί­χθη­κε σε 2ο κόμμα.

Ήττα για την Αρι­στε­ρά και τα κι­νή­μα­τα

Οι εκλο­γές αυτές απο­τε­λούν μια ήττα για την Αρι­στε­ρά σαν σύ­νο­λο. Η άνο­δος του ΚΚΕ κατά 1,9% δεν ανα­τρέ­πει δυ­στυ­χώς τη συ­νο­λι­κή ει­κό­να.

Το ΚΚΕ με 7,2% επέ­στρε­ψε σε πο­σο­στά που έπαιρ­νε πριν την κρίση του 2008-9-10. Απέ­χει ακόμα από το 8,4% και τις πε­ρί­που 600.000 ψή­φους των εκλο­γών του 2012 που ήταν το κα­λύ­τε­ρο εκλο­γι­κό απο­τέ­λε­σμα για το κόμμα σε εθνι­κές εκλο­γές από το 1993 (μετά τη διά­σπα­ση του Συ­να­σπι­σμού).

Η άνο­δος του ΚΚΕ οφεί­λε­ται σε με­γά­λο βαθμό στο ότι κα­τά­φε­ρε να προ­σελ­κύ­σει ένα κομ­μά­τι της αρι­στε­ρής ψήφου δια­μαρ­τυ­ρί­ας. Είναι μια ψήφος βαθιά κρι­τι­κή προς το ΚΚΕ και έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με την δρα­μα­τι­κή κα­τά­στα­ση της υπό­λοι­πης Αρι­στε­ράς και την έλ­λει­ψη εναλ­λα­κτι­κής πρό­τα­σης με στοι­χειώ­δη αξιο­πι­στία. Με απλά λόγια, πολύς κό­σμος ψή­φι­σε ΚΚΕ γιατί δεν είχε τι άλλο να ψη­φί­σει και όχι γιατί εμπνέ­ε­ται από το πο­λι­τι­κό όραμα του ΚΚΕ, ή πι­στεύ­ει ότι το ΚΚΕ μπο­ρεί να οδη­γή­σει το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα σε ου­σια­στι­κές νίκες.

Η άνο­δος του ΚΚΕ θα μπο­ρού­σε να μας κάνει αι­σιό­δο­ξους αν συν­δυα­ζό­ταν με μια ενω­τι­κή στάση προς την υπό­λοι­πη Αρι­στε­ρά και τα κι­νή­μα­τα.

Γιατί μια τέ­τοια στάση θα μπο­ρού­σε πράγ­μα­τι να οδη­γή­σει σε νι­κη­φό­ρους αγώ­νες, όπως έγινε για πα­ρά­δειγ­μα στην πε­ρί­πτω­ση της efood και σε με­ρι­κά ακόμα μέ­τω­πα που το ΚΚΕ λει­τούρ­γη­σε ενω­τι­κά και σε συ­νερ­γα­σία με τις υπό­λοι­πες δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς. Οι πε­ρι­πτώ­σεις αυτές όμως ήταν δυ­στυ­χώς η εξαί­ρε­ση κι όχι ο κα­νό­νας. Το πιο πι­θα­νό είναι πως η άνο­δος των πο­σο­στών του ΚΚΕ και το γε­γο­νός ότι είναι πλέον το μόνο Αρι­στε­ρό κόμμα στη Βουλή θα ενι­σχύ­σει την αλα­ζο­νεία και την επι­θε­τι­κή του στάση απέ­να­ντι στις υπό­λοι­πες δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς και των κι­νη­μά­των.

ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ

Η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, δεν κα­τά­φε­ρε να ξε­φύ­γει από το πε­ρι­θώ­ριο του 0,5%, (31.000 ψήφοι) κι αυτό, δυ­στυ­χώς, ήταν ανα­με­νό­με­νο. Η «σχε­τι­κή άνο­δος» της, όπως την ονο­μά­ζει το ΝΑΡ, απέ­χει από τα κα­λύ­τε­ρα πο­σο­στά και ψή­φους που είχε συ­γκε­ντρώ­σει στο σχε­τι­κά πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν – π.χ., τον Σε­πτέμ­βρη του 2015 όταν είχε πάρει 0,85% και 46.000 ψή­φους.

Η συρ­ρί­κνω­ση της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ είναι φα­νε­ρή τόσο στα εκλο­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα όσο και στον δρόμο. Η ευ­θύ­νη ωστό­σο βρί­σκε­ται στην ίδια. Με­τα­ξύ άλλων, στην εμ­μο­νι­κή της άρ­νη­ση να συ­νερ­γα­στεί σε μια σειρά επί­πε­δα με κομ­μά­τια της υπό­λοι­πης Αρι­στε­ράς, αλλά στην «κουλ­τού­ρα» που έχει όταν συ­νερ­γά­ζε­ται καθώς δεν αντι­με­τω­πί­ζει τις υπό­λοι­πες δυ­νά­μεις ανοι­χτά και ισό­τι­μα αλλά, βλέ­πει τις συ­νερ­γα­σί­ες σαν ένα πεδίο μάχης το οποίο πρέ­πει να κερ­δί­σει και να ελέγ­ξει.

ΜΕΡΑ 25

Το ΜΕ­ΡΑ­25, αντί να αυ­ξή­σει τα πο­σο­στά του έχασε πε­ρί­που 40.000 ψή­φους, έμει­νε εκτός Βου­λής ενώ βρέ­θη­κε χα­μη­λό­τε­ρα και από την Πλεύ­ση Ελευ­θε­ρί­ας που εμ­φα­νί­στη­κε «από το που­θε­νά» να φλερ­τά­ρει με εί­σο­δο στη Βουλή.

Η αρι­στε­ρή στρο­φή του ΜΕ­ΡΑ­25 στο τε­λευ­ταίο συ­νέ­δριό του είχε δη­μιουρ­γή­σει προσ­δο­κί­ες σ’ ένα κομ­μά­τι του κό­σμου της Αρι­στε­ράς. Ωστό­σο, τόσο η ουσία του προ­γράμ­μα­τός του όσο και οι έν­νοιες που χρη­σι­μο­ποιού­σε για να το πε­ρι­γρά­ψει πα­ρέ­με­ναν θολές για τα λαϊκά στρώ­μα­τα και για ένα κομ­μά­τι του ενερ­γού κό­σμου των κι­νη­μά­των. Το «σχέ­διο Δή­μη­τρα» ήρθε για πα­ρά­δειγ­μα να υπο­κα­τα­στή­σει το αί­τη­μα για εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών, με το ΜΕ­ΡΑ­25 να υπε­ρα­σπί­ζε­ται επί της ου­σί­ας ότι μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει σε ρήξη με το σύ­στη­μα χωρίς να εθνι­κο­ποι­ή­σει τις τρά­πε­ζες, φτιά­χνο­ντας απλά ένα κρα­τι­κό web-banking για στους πο­λί­τες. Έν­νοιες όπως ο «με­τα­κα­πι­τα­λι­σμός» ταυ­τι­ζό­ταν άλ­λο­τε με τον σο­σια­λι­σμό και άλ­λο­τε με πο­λι­τι­κές πρά­σι­νου Κεϋν­σια­νι­σμού, ενώ η «τε­χνο­φε­ου­δαρ­χία» σαν πε­ρι­γρα­φή της ση­με­ρι­νής ει­κό­νας του κα­πι­τα­λι­σμού, μόνο σύγ­χυ­ση μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει. Πα­ράλ­λη­λα υπήρ­χαν συ­μπε­ρι­φο­ρές όπως της Σο­φί­ας Σα­κο­ρά­φα που βρά­βευ­σε τον ακρο­δε­ξιό δή­μαρ­χο Μπέο στο πλαί­σιο δήθεν του Θε­σμι­κού της Ρόλου. Τέ­τοιες συ­μπε­ρι­φο­ρές απο­μά­κρυ­ναν ένα ση­μα­ντι­κό κομ­μά­τι του κό­σμου κι­νή­μα­τος που όλα τα προη­γού­με­να χρό­νια έδινε με­γά­λες μάχες ενά­ντια στις πο­λι­τι­κές του Μπέου και των ομοιών του.

Πιο ση­μα­ντι­κό ωστό­σο, είναι ότι το ΜΕ­ΡΑ­25 μέχρι την τε­λευ­ταία στιγ­μή δεν στα­μά­τη­σε να πα­τά­ει σε δυο βάρ­κες όσον αφορά την πε­ρί­πτω­ση συ­νερ­γα­σί­ας με το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Μι­λώ­ντας προς τα αρι­στε­ρά το ΜΕ­ΡΑ­25 δια­βε­βαί­ω­νε πως δεν θα προ­χω­ρή­σει σε συ­νερ­γα­σία με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Μι­λώ­ντας όμως προς τους ψη­φο­φό­ρους του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εξη­γού­σε πως το ΜΕ­ΡΑ­25 θέλει, αλλά ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν αντα­πο­κρί­νε­ται. Αυτή την τα­κτι­κή δεν την εγκα­τέ­λει­ψε ούτε το βράδυ των εκλο­γών, όταν ο Βα­ρου­φά­κης δή­λω­σε πως την ευ­θύ­νη για τη νίκη του Μη­τσο­τά­κη την έχει ο Τσί­πρας που δεν αντα­πο­κρί­νε­ται εδώ και δυο χρό­νια στα κα­λέ­σμα­τα που του κάνει το ΜΕ­ΡΑ­25 για προ­γραμ­μα­τι­κή συ­ζή­τη­ση και συ­νερ­γα­σία.

Η θο­λό­τη­τα στην πο­λι­τι­κή πρό­τα­ση και η δι­γλωσ­σία σε σχέση με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εντά­θη­κε την προ­ε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο. Μια σειρά κό­σμος που πή­γαι­νε στις προ­ε­κλο­γι­κές εκ­δη­λώ­σεις του ΜΕΡΑ έφευ­γε απο­γοη­τευ­μέ­νος χωρίς να έχει πάρει κα­θα­ρές απα­ντή­σεις στα ερω­τή­μα­τα που έθετε. Την ίδια αντί­δρα­ση είχε και κό­σμος που απο­φά­σι­σε να πα­ρα­κο­λου­θή­σει πιο στενά τις θέ­σεις του κόμ­μα­τος δια­δι­κτυα­κά κλπ. Την προ­ε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο ήταν φα­νε­ρή μια τάση ψη­φο­φό­ρων που αρ­χι­κά είχαν πρό­θε­ση να ψη­φί­σουν ΜΕ­ΡΑ­25, να στρέ­φο­νται τε­λι­κά αλλού.

Η Ακρο­δε­ξιά

Η ΝΔ, με τους νό­μους που πέ­ρα­σε την προ­ε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο, αλλά και μέσω του απο­κλει­σμού κομ­μά­των από τον Άρειο Πάγο κα­τά­φε­ρε να πε­ριο­ρί­σει τις διαρ­ρο­ές προς τα δεξιά και να εν­σω­μα­τώ­σει ένα κομ­μά­τι της ακρο­δε­ξιάς ψήφου. Δεν κα­τά­φε­ρε όμως να την εξα­φα­νί­σει. Η μικρή αλλά υπαρ­κτή άνο­δος του Βε­λό­που­λου και η ξαφ­νι­κή εμ­φά­νι­ση του κόμ­μα­τος «Νίκη» που για λίγες ψή­φους δεν μπήκε στη Βουλή, δεί­χνει ότι η ακρο­δε­ξιά πα­ρου­σία στο κε­ντρι­κό πο­λι­τι­κό σκη­νι­κό ήρθε για να μεί­νει.

Νέα πο­λι­τι­κά μορ­φώ­μα­τα θα γεν­νιού­νται διαρ­κώς για να εκ­φρά­σουν αυτόν τον χώρο, όσο οι αι­τί­ες που στρέ­φουν τον κόσμο στην ξε­νο­φο­βία και τον εθνι­κι­σμό πα­ρα­μέ­νουν. Ανά­λο­γα με την πε­ρί­ο­δο και τις αντι­στά­σεις του αντι­φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος, τα κόμ­μα­τα αυτά μπο­ρεί να έχουν πιο αμ­βλυ­μέ­να χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, όπως έχουν σή­με­ρα, ωστό­σο δεν απο­κλεί­ε­ται στο μέλ­λον να βρε­θού­με ξανά αντι­μέ­τω­πες/οι με πιο δυ­να­τές δο­λο­φο­νι­κές συμ­μο­ρί­ες νε­ο­να­ζί τύπου Χρυ­σής Αυγής στον δρόμο. Όσο πλα­τιά στρώ­μα­τα της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας είναι αντι­μέ­τω­πα με τη φτώ­χεια και την κα­τα­πί­ε­ση, η ακρο­δε­ξιά και ο φα­σι­σμός θα βρί­σκει έδα­φος να ανα­πτύσ­σε­ται και ο αντι­φα­σι­στι­κός αγώ­νας πρέ­πει να είναι διαρ­κής.

Κοι­τώ­ντας μπρο­στά

Η Αρι­στε­ρά βρί­σκε­ται ακόμα στις συν­θή­κες ήττας που δέ­χτη­κε το κί­νη­μα με τη συν­θη­κο­λό­γη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το 2015. Πα­ρό­τι γί­νο­νται ση­μα­ντι­κά βή­μα­τα σε επί μέ­ρους χώ­ρους, πα­ρό­τι το κί­νη­μα αρ­χί­ζει να εμ­φα­νί­ζε­ται πιο δυ­να­τό στους δρό­μους, δεν έχει την πο­λι­τι­κή ορ­γά­νω­ση και εκ­προ­σώ­πη­ση που θα το βοη­θή­σει να αντε­πι­τε­θεί με αξιώ­σεις.

Οι δυ­νά­μεις που πα­λεύ­ου­με για την ανα­τρο­πή του κα­πι­τα­λι­σμού και το χτί­σι­μο μιας σο­σια­λι­στι­κής κοι­νω­νί­ας με συν­θή­κες ερ­γα­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας, πρέ­πει να επι­διώ­ξου­με να δώ­σου­με διέ­ξο­δο στον κόσμο του αγώνα και των κι­νη­μά­των και να βά­λου­με τις βά­σεις για να δη­μιουρ­γη­θεί σε επό­με­νο διά­στη­μα ένα μα­ζι­κό κόμμα των ερ­γα­ζο­μέ­νων και της νε­ο­λαί­ας.

Γι’ αυτό χρειά­ζε­ται κατά τη γνώμη μας σή­με­ρα να υπάρ­ξει συ­σπεί­ρω­ση σε ένα κοινό πο­λι­τι­κό σχήμα της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς,

• Με κα­θα­ρό αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κό-σο­σια­λι­στι­κό πρό­γραμ­μα.
• Με ισο­τι­μία ανά­με­σα στις ορ­γα­νώ­σεις, με ισο­τι­μία και σε­βα­σμό στους/στις ανέ­ντα­χτους/ες αγω­νι­στές/στριες.
• Που πα­ράλ­λη­λα με τη γε­νι­κή αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πάλη θα είναι μπρο­στά σε κάθε αγώνα για κάθε μικρό και με­γά­λο ζή­τη­μα.
• Χρειά­ζε­ται ταυ­τό­χρο­να να χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από ενω­τι­κή προ­σέγ­γι­ση προς τα κομ­μά­τια της Αρι­στε­ράς με τα οποία δεν συμ­φω­νεί – για κοι­νές δρά­σεις, κοι­νές πρω­το­βου­λί­ες στα κι­νή­μα­τα, δια­δη­λώ­σεις κλπ. Συ­νερ­γα­σία δεν ση­μαί­νει κοινό κόμμα! «Αρι­στε­ρό» κόμμα όμως πρέ­πει να ση­μαί­νει συ­νερ­γα­σία με τα άλλα αρι­στε­ρά κόμ­μα­τα παρά τις ιδε­ο­λο­γι­κές δια­φο­ρές που υπάρ­χουν.

Οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις για ένα τέ­τοιο εγ­χεί­ρη­μα είναι κατά τη γνώμη μας ώρι­μες κατ’ αρχήν ανά­με­σα στις ορ­γα­νώ­σεις που το προη­γού­με­νο διά­στη­μα δεν ταυ­τί­στη­καν με έναν συ­γκε­κρι­μέ­νο εκλο­γι­κό σχη­μα­τι­σμό της Αρι­στε­ράς, αλλά υιο­θέ­τη­σαν τη θέση για ψήφο στην Αρι­στε­ρά χωρίς έκ­φρα­ση κά­ποιας προ­τί­μη­σης. Ταυ­τό­χρο­να, μια τέ­τοια πρω­το­βου­λία θα πρέ­πει να είναι ανοι­χτή σε οποια­δή­πο­τε δύ­να­μη του χώρου θέλει να συμ­με­τέ­χει και να συμ­βάλ­λει.