Ένας χρόνος πολέμου στην Ουκρανία

Τα διοι­κη­τι­κά μέτρα «ρω­σο­ποί­η­σης» των λε­γό­με­νων «Λαϊ­κών Δη­μο­κρα­τιών» σε Ντο­νιέ­τσκ και Λου­γκάνσκ εντεί­νο­νταν, ο Πού­τιν δη­μο­σί­ευε μια ιστο­ρι­κή «δια­τρι­βή» για τις σχέ­σεις Ρω­σί­ας-Ου­κρα­νί­ας που απο­τε­λού­σε ιδε­ο­λο­γι­κό μα­νι­φέ­στο ενερ­γο­ποί­η­σης του με­γα­λο­ρω­σι­κού εθνι­κι­σμού, πύ­κνω­νε τα με­γά­λα στρα­τιω­τι­κά γυ­μνά­σια στα ρω­σο-ου­κρα­νι­κά σύ­νο­ρα, ενώ ο Λα­βρόφ πα­ρου­σί­α­ζε τις ευ­ρύ­τε­ρες απαι­τή­σεις της Ρω­σί­ας ως προς την θέση της στον πλα­νή­τη -με την πρό­τα­ση για ανα­δί­πλω­ση του ΝΑΤΟ στις γραμ­μές πριν το 1997, δη­λα­δή τη διεκ­δί­κη­ση «αντι­στρο­φής» όλης της επέ­κτα­σής της Ευ­ρω­α­τλα­ντι­κής Συμ­μα­χί­ας προς τα ανα­το­λι­κά και της γε­ω­πο­λι­τι­κής ήττας της Ρω­σί­ας μετά το 1989.  

Πα­ρό­λα αυτά, η ει­σβο­λή στην Ου­κρα­νία απο­τέ­λε­σε ένα σο­κα­ρι­στι­κό αιφ­νι­δια­σμό. Οι πε­ρισ­σό­τε­ροι πι­στεύ­α­με ότι πα­ρα­κο­λου­θού­σα­με μια επί­δει­ξη πυγ­μής ως μέσο δια­πραγ­μά­τευ­σης και ότι στη χει­ρό­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση θα φτά­να­με σε μια ελεγ­χό­με­νη (γε­ω­γρα­φι­κά) ανά­φλε­ξη στην ανα­το­λι­κή Ου­κρα­νία. Στις 24 Φλε­βά­ρη του 2022, ο Πού­τιν είπε το δικό του «ο κύβος ερ­ρί­φθη» και τα ρω­σι­κά στρα­τεύ­μα­τα κι­νή­θη­καν προς το Κίεβο. 

Στη διε­θνή συ­ζή­τη­ση, έχουν πα­ρου­σια­στεί πλέον διά­φο­ροι λόγοι -οι­κο­νο­μι­κοί, πο­λι­τι­κοί, γε­ω­στρα­τη­γι­κοί- που έκα­ναν την επι­λο­γή του πο­λέ­μου «εύ­λο­γη» από τη σκο­πιά των συμ­φε­ρό­ντων του ρω­σι­κού κρά­τους. Η ανά­λυ­σή τους ξε­περ­νά τα όρια αυτού του άρ­θρου. Αλλά τα κί­νη­τρα που δη­μιουρ­γούν τη δυ­να­μι­κή προς έναν πι­θα­νό πό­λε­μο δεν αρ­κούν πάντα για να φτά­σει μια ηγε­σία στη συ­γκε­κρι­μέ­νη πο­λι­τι­κή επι­λο­γή της έναρ­ξής του. Αυτή η επι­λο­γή υπήρ­ξε πα­ρά­γω­γο λάθος υπο­λο­γι­σμών της Μό­σχας. 

Είναι πα­σι­φα­νές -σε όποιον θέλει να το δει- ότι στις 24 Φλε­βά­ρη εξα­πο­λύ­θη­κε ένας «αστρα­πιαί­ος πό­λε­μος», που υπο­λό­γι­ζε να κα­τα­λά­βει το Κίεβο μέσα σε λίγες ημέ­ρες και να πα­ρου­σιά­σει τε­τε­λε­σμέ­νο γε­γο­νός απέ­να­ντι σε μια «συλ­λο­γι­κή Δύση» που καθώς βρι­σκό­ταν σε υπο­χώ­ρη­ση και σε κρίση συ­νο­χής, θα ήταν είτε απρό­θυ­μη είτε ανή­μπο­ρη να το αντι­στρέ­ψει. 

Πρώτη δια­ψεύ­στη­κε η εκτί­μη­ση  ότι ο ου­κρα­νι­κός λαός θα υπο­δε­χθεί τα ρω­σι­κά στρα­τεύ­μα­τα ως απε­λευ­θε­ρω­τές. Η μα­ζι­κή απόρ­ρι­ψη της ει­σβο­λής και η λαϊκή κι­νη­το­ποί­η­ση ήταν ο πα­ρά­γο­ντας πάνω στον οποίο στη­ρί­χθη­κε η επι­τυ­χη­μέ­νη ου­κρα­νι­κή άμυνα που διέ­ψευ­σε τα προ­γνω­στι­κά εχθρών και «συμ­μά­χων». Ο ρω­σι­κός στρα­τός είχε κα­τα­λά­βει πε­ρί­που το 20% των εδα­φών της Ου­κρα­νί­ας στις πρώ­τες 2 εβδο­μά­δες του πο­λέ­μου, αλλά είχε κα­τό­πιν υπο­χρε­ω­θεί σε ανα­δί­πλω­ση στις θέ­σεις που είχε κα­τα­κτή­σει κατά το αρ­χι­κό «μπλι­τζ­κριγκ». 

Πάνω σε αυτήν τη βάση, έγι­ναν οι δι­με­ρείς συ­νο­μι­λί­ες πάνω στο ου­κρα­νι­κό «σχέ­διο 15 ση­μεί­ων» από τα μέσα Μάρτη. Το ναυά­γιο αυτού του δια­λό­γου έκανε σαφές ότι δεν θα ήταν ένας «γρή­γο­ρος» πό­λε­μος. 

Αντε­πί­θε­ση της Δύσης

Πάνω σε αυτά τα δε­δο­μέ­να, ξε­δι­πλώ­θη­κε και η αντε­πί­θε­ση της «συλ­λο­γι­κής Δύσης». Η Ουά­σινγ­κτον «μυ­ρί­στη­κε» μια ευ­και­ρία να επα­να­συ­σπει­ρώ­σει το κλο­νι­σμέ­νο ΝΑΤΟ και να απο­κα­τα­στή­σει τον ηγε­μο­νι­κό της ρόλο στην Ευ­ρώ­πη. Το Πα­ρί­σι και το Βε­ρο­λί­νο ευ­θυ­γραμ­μί­στη­καν σε μια αντι­ρω­σι­κή γραμ­μή, ενώ το σοκ της ρω­σι­κής επι­θε­τι­κό­τη­τας δη­μιούρ­γη­σε νέο «πεδίο δόξης» για την επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ στη Σκαν­δι­ναυία -και τις πα­ρα­δο­σια­κά ου­δέ­τε­ρες Σου­η­δία και Φιν­λαν­δία. Η παλιά «αυ­το­συ­γκρά­τη­ση» ως προς το μέ­γε­θος της -μό­νι­μης- Να­τοϊ­κής πα­ρου­σί­ας στην ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη εγκα­τα­λεί­φθη­κε με το ΝΑΤΟ να ανα­κοι­νώ­νει δια­δο­χι­κές ενι­σχύ­σεις των θέ­σε­ων και των δυ­νά­με­ών του στην πε­ριο­χή. Οι ΗΠΑ και τα μέλη της ΕΕ εξα­πέ­λυ­σαν  έναν «οι­κο­νο­μι­κό πό­λε­μο».  

Η Σύ­νο­δος του ΝΑΤΟ το πε­ρα­σμέ­νο κα­λο­καί­ρι επι­σφρά­γι­σε αυτές τις κα­τευ­θύν­σεις και ση­μα­το­δό­τη­σε την απο­φα­σι­στι­κή κλι­μά­κω­ση της δυ­τι­κής στρα­τιω­τι­κής υπο­στή­ρι­ξης στην Ου­κρα­νία. Μια σύρ­ρα­ξη που αρ­χι­κά απο­τε­λού­σε «πο­νο­κέ­φα­λο» για την Ουά­σινγ­κτον -που είχε ως προ­τε­ραιό­τη­τα την αντι­με­τώ­πι­ση της Κίνας, αλλά κα­λού­νταν πλέον από τις μάχες στην Ου­κρα­νία να προ­στα­τεύ­σει την αξιο­πι­στία της «αμε­ρι­κα­νι­κής ασπί­δας» στα μάτια εχθρών και φί­λων- άρ­χι­σε να γί­νε­ται αντι­λη­πτή ως ευ­και­ρία: Χωρίς να εμπλέ­ξει τις δυ­νά­μεις της σε έναν επι­κίν­δυ­νο πό­λε­μο, να πε­τύ­χει «δι’ αντι­προ­σώ­που» είτε μια επώ­δυ­νη ήττα της Ρω­σί­ας είτε την κα­θή­λω­σή της σε έναν φθο­ρο­ποιό πό­λε­μο. 

Εξι­σορ­ρο­πώ­ντας σχε­τι­κά το εξο­πλι­στι­κό του μειο­νέ­κτη­μα, ο ου­κρα­νι­κός στρα­τός κα­τόρ­θω­σε μέσα στο κα­λο­καί­ρι να ανα­κό­ψει την «κα­τάρ­ρευ­ση σε αργή κί­νη­ση» σε Ντο­νιέ­τσκ-Λου­γκάνσκ κι έπει­τα να εξα­πο­λύ­σει την αντε­πί­θε­ση στο Χάρ­κο­βο και να κα­τα­στή­σει υπο­χρε­ω­τι­κή την ανα­δί­πλω­ση του ρω­σι­κού στρα­τού στην ανα­το­λι­κή Χερ­σώ­να (απο­συ­ρό­με­νος από την δυ­τι­κή όχθη του Δνεί­πε­ρου). 

Όμως όσο σαφές έγινε ότι η κα­τά­κτη­ση ή συν­θη­κο­λό­γη­ση της Ου­κρα­νί­ας δεν είναι κα­θό­λου απλή υπό­θε­ση, αλλά τόσο κα­θα­ρό έχει γίνει ότι δεν είναι κα­θό­λου απλό ζή­τη­μα μια ρω­σι­κή υπο­χώ­ρη­ση ή εγκα­τά­λει­ψη των στό­χων της. Η ανα­κοί­νω­ση της προ­σάρ­τη­σης 4 ου­κρα­νι­κών επαρ­χιών στο ρω­σι­κό κρά­τος, η κι­νη­το­ποί­η­ση 300.000 εφέ­δρων και η άγρια εκ­στρα­τεία ισο­πέ­δω­σης πο­λύ­τι­μων για την επι­βί­ω­ση υπο­δο­μών της Ου­κρα­νί­ας απο­τέ­λε­σαν τις «απα­ντή­σεις» της Μό­σχας στα πι­σω­γυ­ρί­σμα­τα της εκ­στρα­τεί­ας της. Στο πεδίο των μαχών (που επι­κε­ντρώ­νο­νται στο Ντον­μπάς), η σύμ­πτυ­ξη του με­τώ­που έχει βελ­τιώ­σει τις δυ­να­τό­τη­τες του ρω­σι­κού στρα­τού που δια­τη­ρεί την πρω­το­βου­λία, κα­τα­γρά­φο­ντας -βα­σα­νι­στι­κά αργές, αλλά- επι­τυ­χί­ες. 

Ένα χρόνο μετά την αρ­χι­κή ει­σβο­λή, επι­κρα­τεί η πιο ζο­φε­ρή ει­κό­να. Η πρώτη γραμ­μή του με­τώ­που έχει χα­ρα­κτη­ρι­στεί εύ­στο­χα ως «αμοι­βαία κρε­α­το­μη­χα­νή φθο­ράς». Χι­λιά­δες φα­ντά­ροι ρί­χνο­νται σε δια­δο­χι­κές επι­θέ­σεις κι αντε­πι­θέ­σεις αδιά­κο­πα εδώ και μήνες σε ένα σκη­νι­κό που θυ­μί­ζει τα χα­ρα­κώ­μα­τα του Πρώ­του Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου όπου πο­λύ­νε­κρες μάχες επέ­φε­ραν ελά­χι­στες με­τα­το­πί­σεις στη γραμ­μή του με­τώ­που. Και το Κίεβο και η Μόσχα ανα­κοι­νώ­νουν συχνά με­γά­λες απώ­λειες… του αντι­πά­λου. Μάλ­λον λένε -από μισή- αλή­θεια. Η εκτί­μη­ση είναι ότι οι απώ­λειες είναι πλέον «1 προς 1» -και είναι τρο­μα­κτι­κές. 

Οι πό­λεις γύρω από τις οποί­ες διε­ξά­γο­νται αυτές οι φο­νι­κές μάχες έχουν σε γε­νι­κές γραμ­μές εκ­κε­νω­θεί από άμαχο πλη­θυ­σμό. Αλλά αυτό δεν ακυ­ρώ­νει τη συ­στη­μα­τι­κή κα­τα­στρο­φή τους, τη με­τα­τρο­πή τους σε «πό­λεις-φα­ντά­σμα­τα». Ενώ η ρω­σι­κή επι­λο­γή των βομ­βαρ­δι­σμών των πό­λε­ων ρη­μά­ζει κρί­σι­μες για την επι­βί­ω­ση υπο­δο­μές και στις ου­κρα­νι­κές πό­λεις μα­κριά από το μέ­τω­πο. 

Οι συ­νέ­πειες του πο­λέ­μου είναι ήδη φα­νε­ρές και στο εσω­τε­ρι­κό της Ρω­σί­ας, με τη στρο­φή του κα­θε­στώ­τος σε πιο σκλη­ρή και αυ­ταρ­χι­κή κα­τεύ­θυν­ση. Η αντι­πο­λε­μι­κή διά­θε­ση, αντι­μέ­τω­πη με ένα τεί­χος κα­τα­στο­λής και απει­λών, παίρ­νει τη μορφή μα­ζι­κής δρα­πέ­τευ­σης νέων αν­θρώ­πων στο εξω­τε­ρι­κό, αλλά και της πιο απελ­πι­σμέ­νες και πιο απο­μο­νω­μέ­νες μορ­φές των εμπρη­στι­κών επι­θέ­σε­ων σε στρα­το­λο­γι­κά γρα­φεία, ιδιαί­τε­ρα στην πε­ρι­φέ­ρεια όπου ζουν οι μη-ρω­σι­κοί πλη­θυ­σμοί. Στην ελεγ­χό­με­νη κε­ντρι­κή πο­λι­τι­κή σκηνή και στον Τύπο, με­γε­θύ­νε­ται μια εθνι­κι­στι­κή-ακρο­δε­ξιά «αντι­πο­λί­τευ­ση» στον Πού­τιν, που απαι­τεί «ρω­σι­κή νίκη» στην Ου­κρα­νία αδια­φο­ρώ­ντας όλο και πιο κα­θα­ρά για τα μέσα και την αγριό­τη­τα που αυτός ο στό­χος προ­ϋ­πο­θέ­τει, χωρίς να απο­κλεί­ει τη χρήση πυ­ρη­νι­κών. Ο πα­ρά­γο­ντας αυτός, όταν φτά­σει η ώρα των πιο ου­σια­στι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, μπο­ρεί να απο­δει­χθεί πιο ση­μα­ντι­κός απ’ ό,τι σή­με­ρα. 

Προς κλι­μά­κω­ση;

Πλη­σιά­ζο­ντας την επέ­τειο της ει­σβο­λής, παρά τις εν­δεί­ξεις για διερ­γα­σί­ες μέσα στα επι­τε­λεία που θα αφο­ρούν μια πι­θα­νή μορφή λήξης ή πα­γώ­μα­τος της σύ­γκρου­σης, αυτήν τη στιγ­μή κυ­ριαρ­χεί ο αντί­θε­τος τόνος -αυ­τός της κλι­μά­κω­σης… 

Η επί­μο­νη φη­μο­λο­γία για μια με­γά­λη ρω­σι­κή «εα­ρι­νή επί­θε­ση» συ­νυ­πάρ­χει με ένα κλίμα αυ­το­πε­ποί­θη­σης που εκ­πέ­μπει η Μόσχα ότι ο χρό­νος δου­λεύ­ει με το μέρος της, με επί­κλη­ση στις απε­ριό­ρι­στες (αριθ­μη­τι­κά) δυ­να­τό­τη­τές της, την υπε­ρο­πλία της, την προσ­δο­κία ότι κά­ποια στιγ­μή οι δυ­τι­κές κυ­βερ­νή­σεις θα απο­φαν­θούν ότι «δεν αξί­ζει τον κόπο» η συ­νέ­χεια της υπο­στή­ρι­ξης της ου­κρα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης. 

Προς το παρόν όμως, ισχύ­ει το αντί­θε­το: Η κυ­βέρ­νη­ση Ζε­λέν­σκι γί­νε­ται όλο και πιο «απαι­τη­τι­κή» στο πόσα και τι όπλα ζη­τά­ει από τους «συμ­μά­χους», ενώ στις δυ­τι­κές πρω­τεύ­ου­σες οι απο­φά­σεις για διά­θε­ση τανκς στον ου­κρα­νι­κό στρα­τό απο­τε­λούν ένα ακόμα βήμα κλι­μά­κω­σης στα πο­λε­μι­κά μέσα που η Δύση είναι πρό­θυ­μη να απο­στεί­λει στα πεδία της μάχης. Παρά τη νέα ρητή άρ­νη­ση του Μπάι­ντεν για απο­στο­λή αε­ρο­σκα­φών, υπάρ­χουν ανα­λυ­τές που ση­μειώ­νουν ότι η σχε­τι­κή συ­ζή­τη­ση «δεν είναι πλέον τα­μπού». Η από­στα­ση που έχει δια­νυ­θεί από τα ελα­φριά-ατο­μι­κής χρή­σης αντιαρ­μα­τι­κά στο βαρύ πυ­ρο­βο­λι­κό κι από εκεί στα τανκς δεί­χνει πώς λει­τουρ­γεί αυτή η μα­κά­βρια παρ­τί­δα πόκερ με τις δια­δο­χι­κές αυ­ξή­σεις στο πο­ντά­ρι­σμα. 

Τα αντί­στοι­χα ισχύ­ουν στις «θέ­σεις» με τις οποί­ες δη­λώ­νει η κάθε πλευ­ρά ότι είναι πρό­θυ­μη να προ­σέλ­θει σε δια­πραγ­μά­τευ­ση. Το Κίεβο έχει πλέον με­τα­το­πι­στεί σε πιο μα­ξι­μα­λι­στι­κές θέ­σεις (σε σχέση πχ. με την πρό­τα­ση που κα­τέ­θε­σε τον πε­ρα­σμέ­νο Μάρτη). Στη Μόσχα,  συ­νε­χί­ζε­ται η «δη­μιουρ­γι­κή ασά­φεια» ως προς τις επι­διώ­ξεις της (που αφή­νει πάντα ανοι­χτούς τους πιο μά­ξι­μουμ στό­χους) και η επί­μο­νη ανα­φο­ρά στις «αλ­λα­γές στον χάρτη» (εν μέσω συ­νε­χι­ζό­με­νων επι­χει­ρή­σε­ων…) ως βάση της όποιας συ­νο­μι­λί­ας. 

Πα­γκό­σμιες συ­νέ­πειες

Σε αυτό το φόντο, εξε­λίσ­σε­ται και το κυ­νι­κό ζύ­γι­σμα «κό­στους-οφέ­λους» στη «Δύση». Με τον Στόλ­τεν­μπεργκ να ξε­κα­θα­ρί­ζει (στους Ρε­που­μπλι­κά­νους που δυ­σφο­ρούν για το κό­στος της στή­ρι­ξης στην Ου­κρα­νία, κρί­νο­ντας ότι η μοίρα της δεν αφορά τα «στενά» αμε­ρι­κα­νι­κά συμ­φέ­ρο­ντα) ότι η Να­τοϊ­κή συν­δρο­μή αφορά κατά βάθος το «μή­νυ­μα στην Κίνα», ένα στρα­τη­γι­κό στόχο τε­ρά­στιας αξίας. Αλλά και τον επι­κε­φα­λής της CIA να αι­σθά­νε­ται την ανά­γκη να δια­μη­νύ­σει προ­σω­πι­κά στον Ζε­λέν­σκι ότι η αμε­ρι­κα­νι­κή βο­ή­θεια δεν είναι επ’ αό­ρι­στον και άνευ όρων.

Ο πό­λε­μος επη­ρε­ά­ζει βαθιά την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία. Οι κυ­ρώ­σεις της Δύσης δεν σχε­διά­στη­καν με κο­ντο­πρό­θε­σμες επι­διώ­ξεις, αλλά με το στόχο του εξο­βε­λι­σμού της ρω­σι­κής κυ­ρί­αρ­χης τάξης από τα δί­κτυα της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης που έχουν ως αφε­τη­ρία τους τη Δύση. Πρό­κει­ται για γε­νι­κευ­μέ­νη τάση ενί­σχυ­σης του προ­στα­τευ­τι­σμού και επι­στρο­φής των γε­ω­πο­λι­τι­κών κρι­τη­ρί­ων ως ιδιαί­τε­ρα ση­μα­ντι­κών στις οι­κο­νο­μι­κές/επι­χει­ρη­μα­τι­κές απο­φά­σεις. Όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρα κυ­βερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη κά­νουν λόγο για ένα «οι­κο­νο­μι­κό ΝΑΤΟ». Δεν είναι κα­θό­λου απλή και εύ­κο­λη υπό­θε­ση: οι πα­γκό­σμιες εφο­δια­στι­κές αλυ­σί­δες είναι η συ­γκε­κρι­μέ­νη μορφή που πήραν οι πο­λυ­ε­θνι­κές εται­ρί­ες στα τε­λευ­ταία 30 χρό­νια. Η δια­τα­ρα­χή στη λει­τουρ­γία τους λόγω της παν­δη­μί­ας, έφερε στην επι­φά­νεια με­γά­λα προ­βλή­μα­τα, απει­λη­τι­κά για την ομαλή λει­τουρ­γία του συ­στή­μα­τος. Μια συ­νο­λι­κό­τε­ρη ανα­διορ­γά­νω­σή τους, που θα απο­κλεί­ει με­γά­λες πε­ριο­χές του πλα­νή­τη, όπου ήδη έχουν γίνει κο­λοσ­σιαί­ες επεν­δύ­σεις, είναι αμ­φί­βο­λο αν μπο­ρεί να ολο­κλη­ρω­θεί χωρίς με­γά­λους κιν­δύ­νους. Ανά­λο­γοι προ­βλη­μα­τι­σμοί είναι ισχυ­ροί και στην απέ­να­ντι πλευ­ρά, στο λε­γό­με­νο «αντι­δυ­τι­κό μπλοκ». 

Η Κίνα βά­σι­σε την ανά­πτυ­ξή της στην έντα­ξη στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση, μετά την έντα­ξή της στον ΠΟΕ στις αρχές του 21ού αιώνα. Δεν έχει έτοι­μη και δεν επι­θυ­μεί εναλ­λα­κτι­κή στρα­τη­γι­κή: Προ­σπα­θεί να αντι­γυ­ρί­σει τα χτυ­πή­μα­τα του δυ­τι­κού προ­στα­τευ­τι­σμού, αλλά πα­ρα­μέ­νει εξαι­ρε­τι­κά προ­σε­κτι­κή απέ­να­ντι στις εξε­λί­ξεις στην Ου­κρα­νία, επι­διώ­κο­ντας να κρα­τή­σει ανοι­χτές τις μέ­γι­στες δυ­να­τό­τη­τες δρα­στη­ριο­ποί­η­σης των κι­νε­ζι­κών συμ­φε­ρό­ντων σε όλο τον κόσμο και ιδιαί­τε­ρα στην Ευ­ρώ­πη. 

Όσοι βλέ­πουν στη με­τά­βα­ση προς μια πε­ρι­φρου­ρη­μέ­νη πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση ένα κά­ποιο «προ­ο­δευ­τι­κό» πε­ριε­χό­με­νο, όσοι αντι­με­τω­πί­ζουν τον «πο­λύ-πο­λι­σμό» ως ένα πε­ρι­βάλ­λον πιο ευ­νοϊ­κό για τους ερ­γα­τι­κούς και λαϊ­κούς αγώ­νες, κά­νουν σο­βα­ρό πο­λι­τι­κό λάθος. Γιατί όλοι οι «πόλοι» που δια­μορ­φώ­νο­νται είναι ιμπε­ρια­λι­σμοί και είναι εν­δο­γε­νής η τάση για συ­γκρού­σεις με­τα­ξύ τους. Για πα­ρά­δειγ­μα, η Ινδία σή­με­ρα δεν είναι η Ινδία του Γκά­ντι, αλλά η Ινδία του ακρο­δε­ξιού εθνι­κι­στή Μόντι, που επι­διώ­κει την ενο­ποί­η­ση όλης της υπο-ηπεί­ρου σε ένα κρά­τος υπό ιν­δι­κή κυ­ριαρ­χία. Σε αυτή την προ­ο­πτι­κή μπο­ρεί να θέλει να συ­νε­χί­ζει να αγο­ρά­ζει ρω­σι­κά όπλα για να αντι­με­τω­πί­ζει το (πυ­ρη­νι­κό) Πα­κι­στάν, μπο­ρεί να γοη­τεύ­ε­ται από τις «ευ­ρω-ασια­τι­κές» δο­ξα­σί­ες του Ντού­γκιν, όμως γνω­ρί­ζει ότι ο βα­σι­κός αντί­πα­λός της στην πε­ριο­χή είναι η Κίνα. Αντί­στοι­χα η Κίνα, προ­βά­λει ως αυ­το­νό­η­τη ηγέ­της του «αντι­δυ­τι­κού μπλοκ», αλλά μετά την κα­τα­γρα­φή της ρω­σι­κής αδυ­να­μί­ας για μια γρή­γο­ρη νίκη στην Ου­κρα­νία, δεν κρύ­βει τις επι­διώ­ξεις να ανα­λά­βει εγ­γυ­η­τι­κό ρόλο στην Κε­ντρι­κή Ασία (Κα­ζακ­στάν κ.ά.) αλλά και να βάλει πόδι στην Ανα­το­λι­κή Σι­βη­ρία. Ο «πο­λύ-πο­λι­κός» κό­σμος θα είναι ένας συ­γκρου­σια­κός κι επι­κίν­δυ­νος κό­σμος. 

Σε αυτές τις συν­θή­κες, για την Αρι­στε­ρά και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα διε­θνώς, η δια­φύ­λα­ξη της από­λυ­της ανε­ξαρ­τη­σί­ας και αυ­το­νο­μί­ας απέ­να­ντι σε όλους τους «πό­λους» είναι πρω­ταρ­χι­κής ση­μα­σί­ας. Και αυτή η γραμ­μή, σε σχέση με τον πό­λε­μο στην Ου­κρα­νία δεν μπο­ρεί παρά να αρ­χί­ζει με το σύν­θη­μα: Ούτε ΝΑΤΟ – Ούτε Πού­τιν. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά