Επακόλουθο των ευρωμνημονίων οι εκατόμβες των προσφύγων

Σύμ­φω­να με αξιω­μα­τού­χους της Frontex οι κα­τα­γραμ­μέ­νες εί­σο­δοι προ­σφύ­γων στην ΕΕ από τις αρχές του 2015 είναι πάνω από 630.000, ενώ η Ελ­λά­δα απο­τε­λεί πύλη ει­σό­δου για το 60% του­λά­χι­στον. Στις αρχές Οκτώ­βρη, η εί­σο­δος των προ­σφύ­γων στην Ελ­λά­δα συ­νε­χι­ζό­ταν, με πτω­τι­κούς πά­ντως ρυθ­μούς. Από τις 7.000-10.000 ημε­ρή­σιες ει­σό­δους τον πε­ρα­σμέ­νο Ιού­λιο και Αύ­γου­στο, σή­με­ρα τα νησιά του Αι­γαί­ου υπο­δέ­χο­νται περί τους 3.000 αν­θρώ­πους ημε­ρη­σί­ως. Την ίδια ώρα από την Ει­δο­μέ­νη ανα­χω­ρούν κα­θη­με­ρι­νά περί τους 5.000 πρό­σφυ­γες με τε­λι­κό προ­ο­ρι­σμό χώρες της κε­ντρι­κής και βό­ρειας Ευ­ρώ­πης. Παρ’ όλα αυτά, η υπο­δο­χή της προ­σφυ­γιάς στην Ελ­λά­δα απέ­χει κατά πολύ από μια αν­θρώ­πι­νη και ορ­γα­νω­μέ­νη πο­λι­τι­κή δια­χεί­ρι­σης των με­γα­λύ­τε­ρων προ­σφυ­γι­κών ροών στην Ευ­ρώ­πη μετά τον Β’ Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο. Οι πνιγ­μοί στο Αι­γαίο συ­νε­χί­ζο­νται με αμεί­ω­τη έντα­ση, νησιά όπως η Λέ­σβος και η Κως έκα­ναν μήνες για να επα­νέλ­θουν σε φυ­σιο­λο­γι­κούς ρυθ­μούς λόγω της πα­ρα­τε­τα­μέ­νης ανε­πάρ­κειας του κρα­τι­κού μη­χα­νι­σμού κα­τα­γρα­φής και υπο­δο­χής των προ­σφύ­γων, γει­το­νιές της Αθή­νας όπως η πλα­τεία Βι­κτω­ρί­ας με­τα­τρά­πη­καν σε πρό­χει­ρους προ­σφυ­γι­κούς κα­ταυ­λι­σμούς επί πολ­λές εβδο­μά­δες, νε­κρα­να­σταί­νο­ντας –προς το παρόν ως κα­ρι­κα­τού­ρα– επι­τρο­πές «αγα­να­κτι­σμέ­νων κα­τοί­κων» σαν του Αγίου Πα­ντε­λε­ή­μο­να. Αν πάρει κα­νείς υπόψη πως τα αρ­μό­δια υπουρ­γεία δια­χει­ρί­ζο­νται άν­θρω­ποι σαν την Χρι­στο­δου­λο­πού­λου και τον Μου­ζά­λα -αντί για τον Δέν­δια και τον Μαρ­κο­γιαν­νά­κη- είναι μάλ­λον προ­φα­νές πως η κα­τά­στα­ση απαι­τεί δια­χεί­ρι­ση που υπερ­βαί­νει τις δε­δο­μέ­νες καλές προ­θέ­σεις. Σχε­τί­ζε­ται κυ­ρί­ως με δι­σταγ­μούς που αφο­ρούν τα συ­ντη­ρη­τι­κά αντα­να­κλα­στι­κά της εκλο­γι­κής πε­λα­τεί­ας του μνη­μο­νια­κού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, τις δε­σμεύ­σεις της κυ­βέρ­νη­σης απέ­να­ντι στις αντι-με­τα­να­στευ­τι­κές επι­λο­γές της Κο­μι­σιόν, καθώς και το μνη­μο­νια­κό αδιέ­ξο­δο της ανυ­παρ­ξί­ας «εθνι­κών πόρων» για πε­ρισ­σό­τε­ρα πράγ­μα­τα πέρα από τη στε­λέ­χω­ση κά­ποιων υπουρ­γεί­ων με συμ­βού­λους και εξο­πλι­σμό γρα­φεί­ου.

Σύ­νο­ρα

Δεν υπάρ­χει καμία απο­λύ­τως δι­καιο­λο­γία για τις εκα­τόμ­βες πνιγ­μέ­νων αν­θρώ­πων, ανά­με­σά τους βρέφη και μικρά παι­διά, στα νερά του Αι­γαί­ου. Το ξή­λω­μα του φρά­χτη του Έβρου δεν απαι­τεί καμία ει­δι­κή άδεια από τις Βρυ­ξέλ­λες. Τα χερ­σαία σύ­νο­ρα Ελ­λά­δας-Τουρ­κί­ας είναι η μο­να­δι­κή ασφα­λής δί­ο­δος προς στην Ευ­ρώ­πη για να μην πνί­γε­ται ο κό­σμος, ενώ ελα­χι­στο­ποιεί τις τα­ρί­φες των αε­το­νύ­χη­δων. Πα­ράλ­λη­λα, με πρω­το­βου­λία της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης θα μπο­ρού­σε να γίνει στην Τουρ­κία πρό­τα­ση δια­συ­νο­ρια­κής συ­νεν­νό­η­σης για ασφα­λή ακτο­πλοϊ­κή με­τα­φο­ρά των προ­σφύ­γων από τα τουρ­κι­κά πα­ρά­λια στα ελ­λη­νι­κά νησιά με ναυ­λω­μέ­να πλοία της γραμ­μής. Αντί γι’ αυτά, κυ­βερ­νη­τι­κοί πα­ρά­γο­ντες αρ­κού­νται να εκ­φρά­ζουν τη θλίψη τους κάθε φορά που ανα­σύ­ρο­νται πτώ­μα­τα μι­κρών παι­διών στο Φαρ­μα­κο­νή­σι, ή που ανα­κα­λύ­πτο­νται σωροί αν­θρώ­πων σε προ­χω­ρη­μέ­νη σήψη στα βρά­χια της Λέ­σβου. Είναι προ­φα­νές πως –παρά τα όσα δη­μο­σί­ως λέ­γο­νται– η πο­λι­τι­κή «απο­τρο­πής» συ­νε­χί­ζε­ται, με τη σιω­πη­ρή συμ­φω­νία των αξιω­μα­τού­χων της ΕΕ, που κατά τα άλλα σκί­ζουν τα ιμά­τιά τους για την «κα­τα­πο­λέ­μη­ση των δου­λε­μπό­ρων». Επι­πλέ­ον, η τε­λευ­ταία από­φα­ση της Συ­νό­δου Κο­ρυ­φής για «απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τε­ρη φύ­λα­ξη των ευ­ρω­παϊ­κών συ­νό­ρων» με δι­πλα­σια­σμό των δυ­νά­με­ων της Frontex, την οποία ο Αλέ­ξης Τσί­πρας χαι­ρέ­τι­σε καθώς συμ­βάλ­λει στην «επι­τή­ρη­ση των 16.000 χλμ. θα­λασ­σί­ων συ­νό­ρων της χώρας», είναι απο­λύ­τως βέ­βαιο πως θα συ­ναυ­τουρ­γή­σει πολ­λα­πλά στην αύ­ξη­ση των νε­κρών προ­σφύ­γων στο Αι­γαίο.

Υπο­δο­χή

Τα ερω­τή­μα­τα που προ­κύ­πτουν είναι φυ­σιο­λο­γι­κά: Είναι άραγε τόσο δύ­σκο­λο να δη­μιουρ­γη­θούν και σε άλλα ση­μεία ανοι­χτοί ξε­νώ­νες φι­λο­ξε­νί­ας προ­σφύ­γων εκτός του Ελαιώ­να; Γιατί δεν χρη­σι­μο­ποιού­νται κλει­στά ξε­νο­δο­χεία και δη­μό­σια κτί­ρια στην Αθήνα; Γιατί άρ­γη­σε τόσο πολύ να υπάρ­ξει μια υπουρ­γι­κή από­φα­ση με­τα­φο­ράς των προ­σφύ­γων από την πλα­τεία Βι­κτω­ρί­ας στα κλει­στά γή­πε­δα στο Ελ­λη­νι­κό και στο Γα­λά­τσι; Ακόμα και οι πιο πρό­χει­ρες και ανέ­ξο­δες λύ­σεις (όπως π.χ. της χρη­σι­μο­ποί­η­σης των Ολυ­μπια­κών Εγκα­τα­στά­σε­ων) υλο­ποιού­νται μόνο όταν έχει φτά­σει ο κό­μπος στο χτένι. Το κλει­στό στά­διο του Τάε Κβον Ντο χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε κατά τη διάρ­κεια μιας αιφ­νί­διας νε­ρο­πο­ντής, ενώ στο Γα­λά­τσι με­τα­φέρ­θη­καν οι πρό­σφυ­γες μόνο μετά την ασφυ­κτι­κή συσ­σώ­ρευ­ση πάνω από 1.000 αν­θρώ­πων με τις σκη­νές τους στην πλα­τεία Βι­κτω­ρί­ας και τους γύρω δρό­μους. Ακόμα και σ’ αυτές τις πε­ρι­πτώ­σεις, τα δια­τι­θέ­με­να κον­δύ­λια είναι απει­ρο­ε­λά­χι­στα, με απο­τέ­λε­σμα τα πάντα να εξαρ­τώ­νται από την εθε­λο­ντι­κή συν­δρο­μή των αλ­λη­λέγ­γυων πο­λι­τών που –παρά την καλή τους διά­θε­ση– δεν είναι σε θέση να «αυ­το­ορ­γα­νώ­σουν» την κά­λυ­ψη των βα­σι­κών ανα­γκών πολ­λών εκα­το­ντά­δων προ­σφύ­γων σε αυ­τούς τους χώ­ρους. Έτσι, παρά την συ­γκλο­νι­στι­κή προ­σφο­ρά του κό­σμου, οι Αφ­γα­νοί πρό­σφυ­γες κοι­μού­νται κα­τά­χα­μα, το συσ­σί­τιο που δια­νέ­με­ται είναι ανε­παρ­κές, ενώ πολλά χρή­σι­μα είδη που δίνει ο κό­σμος από το υστέ­ρη­μά του πε­τιού­νται χωρίς ποτέ να φτά­νουν στους απο­δέ­κτες τους. Πρό­κει­ται για εφαρ­μο­γή του σχε­δί­ου «αξιο­ποί­η­ση της αλ­λη­λεγ­γύ­ης» από την κυ­βέρ­νη­ση, που ούτε καν με­τα­φρα­στές για τη συ­νεν­νό­η­ση με τους πρό­σφυ­γες δεν πλη­ρώ­νει, με απο­τέ­λε­σμα, όταν κά­ποια στιγ­μή κου­ρά­ζο­νται οι ελά­χι­στοι με­τα­φρα­στές από τις κοι­νό­τη­τες των προ­σφύ­γων, η συ­νεν­νό­η­ση να γί­νε­ται με τα …μάτια. Οι ανύ­παρ­κτοι πόροι της μνη­μο­νια­κής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας έχουν ως απο­τέ­λε­σμα τα πάντα να επα­φί­ε­νται στην απορ­ρό­φη­ση κοι­νο­τι­κών κον­δυ­λί­ων που έρ­χο­νται με το στα­γο­νό­με­τρο και θα κα­θο­ρί­σουν εν πολ­λοίς το ρυθμό και την ποιό­τη­τα της υπο­δο­χής των προ­σφύ­γων στην Ελ­λά­δα. Πα­ράλ­λη­λα θα επι­βάλ­λουν το δια­χω­ρι­σμό των προ­σφύ­γων που απο­δέ­χε­ται η ΕΕ (κυ­ρί­ως Σύροι, ορι­σμέ­νοι Ιρα­κι­νοί και ορι­σμέ­νοι Αφ­γα­νοί), καθώς οι υπό­λοι­ποι θα χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται «λα­θρο­με­τα­νά­στες» στα κέ­ντρα κα­τα­γρα­φής (hotspots) που θα φτια­χτούν με ευ­ρω­παϊ­κά κον­δύ­λια, για τους οποί­ους θα δη­μιουρ­γού­νται κέ­ντρα κρά­τη­σης, αντί­στοι­χα της Αμυ­γδα­λέ­ζας, που κατά τον υπουρ­γό κ. Μου­ζά­λα συ­νι­στά «συμ­βα­τι­κή υπο­χρέ­ω­ση της Ελ­λά­δας προς την ΕΕ».

Με­τε­γκα­τά­στα­ση

Αν σε όλα αυτά προ­στε­θεί το γε­γο­νός ότι η ΕΕ μετά βίας και εν μέσω πολ­λών αντι­δρά­σε­ων απο­φά­σι­σε τη με­τε­γκα­τά­στα­ση μόνο 160.000 προ­σφύ­γων (στη συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία Σύρων) από τις χώρες ει­σό­δου προς την εν­δο­χώ­ρα, ενώ ως το τέλος της χρο­νιάς οι εί­σο­δοι προ­σφύ­γων στην ΕΕ ανα­μέ­νε­ται να ξε­πε­ρά­σουν το 1.000.000, κα­τα­λα­βαί­νει κα­νείς το μέλ­λον που επι­φυ­λάσ­σε­ται για τις χώρες του ευ­ρω­παϊ­κού Νότου όπως η Ελ­λά­δα: θα γί­νουν χώ­ρες-κρα­τη­τή­ρια με­τα­να­στών και προ­σφύ­γων. Πρό­κει­ται για μία από τα ίδια με όσα ίσχυαν μέχρι τώρα με τη συν­θή­κη Δου­βλί­νο ΙΙΙ, με τη δια­φο­ρά ότι οι πρό­σφυ­γες και οι με­τα­νά­στες έχουν πε­ντα­πλα­σια­στεί. Η μόνη διέ­ξο­δος για όλους μας (ντό­πιους και πρό­σφυ­γες) είναι η ρήξη με τις πο­λι­τι­κές της Ευ­ρώ­πης-φρού­ριο, όσο και με τη μνη­μο­νια­κή ανέ­χεια και την υπο­χρέ­ω­ση απο­πλη­ρω­μής του χρέ­ους που η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα–Καμ­μέ­νου έχει απο­δε­χθεί στα πλαί­σια του ευ­ρω-ρε­α­λι­σμού. Το επό­με­νο διά­στη­μα η αλ­λη­λεγ­γύη στους πρό­σφυ­γες και οι αντι­στά­σεις που θα ανα­πτύσ­σο­νται απέ­να­ντι στην Ευ­ρώ­πη-φρού­ριο θα είναι ιδιαί­τε­ρα χρή­σι­μες προ­κει­μέ­νου τόσο οι πρό­σφυ­γες όσο και οι ντό­πιοι να αντι­πα­ρα­τε­θού­με απο­τε­λε­σμα­τι­κά με το οι­κο­δό­μη­μα της ευ­ρω­παϊ­κής φυ­λα­κής της λι­τό­τη­τας και του ρα­τσι­σμού που έχει κα­τα­πιεί αμά­ση­το η νέα ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση.