«Ευρωλιγούρηδες» και «δραχμολάγνοι»

Η συ­ζή­τη­ση για το νό­μι­σμα εντός της Αρι­στε­ράς -μια συ­ζή­τη­ση που επί μα­κρόν είχε κα­τα­στα­λεί και που είναι απο­λύ­τως απα­ραί­τη­το να γί­νει- κιν­δυ­νεύ­ει να πέσει θύμα αυτής ακρι­βώς της «υπαρ­ξια­κής» τρο­πής, προ­τού καν ξε­κι­νή­σει. Μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη, εάν την αφή­σου­με να πα­γιω­θεί, θα αδι­κού­σε τόσο τη συ­ζή­τη­ση, όσο και εμάς τους ίδιους. Σε όποιο ρεύμα κι αν ανή­κου­με, η βα­σι­λι­κή οδός για τη δι­καί­ω­ση της ιδε­ο­λο­γι­κής μας σκευ­ής και της ιστο­ρι­κής μας πα­ρα­κα­τα­θή­κης δεν είναι άλλη από τη συ­γκε­κρι­μέ­νη ανά­λυ­ση της συ­γκε­κρι­μέ­νης κα­τά­στα­σης. Άλ­λω­στε, από την τριβή με τη συ­γκε­κρι­μέ­νη ανά­λυ­ση κα­νέ­να εν­νοιο­λο­γι­κό ερ­γα­λείο δε βγαί­νει αλώ­βη­το και κα­νέ­νας στρα­τη­γός δε βγαί­νει νι­κη­τής αν επι­μέ­νει να χρη­σι­μο­ποιεί απα­ράλ­λα­χτα τα όπλα και τις τα­κτι­κές του προη­γού­με­νου πο­λέ­μου.

Το θέμα του νο­μί­σμα­τος δε δια­χω­ρί­ζει τους «διε­θνι­στές» από τη μια μεριά και τους «πα­τριώ­τες» από την άλλη. Αν βλέ­που­με να ενερ­γο­ποιού­νται «υπαρ­ξια­κά» αντα­να­κλα­στι­κά στη συ­ζή­τη­ση αυτή, τις δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές θα πρέ­πει μάλ­λον αλλού να τις ανα­ζη­τή­σου­με. Την ίδια τη συ­ζή­τη­ση για το νό­μι­σμα, ως τέ­τοια, μπο­ρού­με πλέον να τη διε­ξά­γου­με αρ­κε­τά ψύ­χραι­μα, έχο­ντας ήδη κα­τα­κτή­σει ένα διευ­ρυ­μέ­νο πλαί­σιο κοι­νών τόπων και πα­ρα­δο­χών, μετά και την επτά­μη­νη εμπει­ρία της πρώ­της δια­κυ­βέρ­νη­σης Τσί­πρα.

Πρώτα απ’ όλα, οι αντι­λή­ψεις ότι μέσα στο πλαί­σιο της Ευ­ρω­ζώ­νης είναι εφι­κτή η ανα­τρο­πή των πο­λι­τι­κών της λι­τό­τη­τας δεν ηχούν κα­θό­λου πει­στι­κές πλέον. Την ίδια στιγ­μή, αντι­λή­ψεις που ισχυ­ρί­ζο­νται ότι η έξο­δος από την Ευ­ρω­ζώ­νη απο­τε­λεί όχι μόνο την ανα­γκαία, αλλά και την ικανή συν­θή­κη για την ανα­τρο­πή των πο­λι­τι­κών της λι­τό­τη­τας είναι από­ψεις που, χωρίς να απου­σιά­ζουν εντε­λώς, σπα­νί­ζουν εντός της Αρι­στε­ράς – και ακόμα σπα­νιό­τε­ρα δια­τυ­πώ­νο­νται ευ­θέ­ως.

Το Σχέ­διο Β για την Ευ­ρώ­πη

Μια τε­λευ­ταία, ανα­θε­ω­ρη­μέ­νη και επί το ασθε­νέ­στε­ρον ανα­δια­τυ­πω­μέ­νη εκ­δο­χή της πρώ­της αντί­λη­ψης (ότι δη­λα­δή η Ευ­ρω­ζώ­νη θα ήταν δυ­να­τόν να επα­να­σχε­δια­στεί ρι­ζι­κά εκ των έσω, μέσα από την αλ­λα­γή των πο­λι­τι­κών συ­σχε­τι­σμών σε ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο) μπο­ρεί κα­νείς να βρει στο κεί­με­νο που επι­γρά­φε­ται «Σχέ­διο Β για την Ευ­ρώ­πη» και φέρει τις υπο­γρα­φές των Γ. Βα­ρου­φά­κη, Ζ. Κων­στα­ντο­πού­λου, Ο. Λα­φο­ντέν, Ζ.-Λ. Με­λαν­σόν και Στ. Φα­σί­να. Μο­λο­νό­τι οι συ­ντά­κτες του κει­μέ­νου χα­ρα­κτη­ρί­ζουν το σχέ­διό τους ως διε­θνι­στι­κό και ξορ­κί­ζουν το φάσμα της εθνι­κής ανα­δί­πλω­σης, προ­τεί­νο­ντας μια πα­νευ­ρω­παϊ­κή διά­σκε­ψη, είναι φα­νε­ρό ότι (α) δε δι­στά­ζουν να πε­ρι­γρά­ψουν και πι­θα­νές διε­ξό­δους που απαι­τούν τη χρήση νο­μι­σμα­τι­κών ερ­γα­λεί­ων και τε­χνι­κών, που βρί­σκο­νται εξ ορι­σμού στα χέρια του εθνι­κού κρά­τους, και (β) στρέ­φουν το βλέμ­μα στις εσω­τε­ρι­κές εξε­λί­ξεις συ­γκε­κρι­μέ­νων εθνι­κών κρα­τών, τα οποία θα μπο­ρού­σαν να παί­ξουν το ρόλο του «αδύ­να­μου κρί­κου» για το ξή­λω­μα της υπαρ­κτής Ευ­ρω­ζώ­νης.

Πρό­κει­ται λοι­πόν για μια πρω­το­βου­λία που σί­γου­ρα τεί­νει να υπερ­βεί τα μέχρι χτες εσκαμ­μέ­να του αρι­στε­ρού ευ­ρω­παϊ­σμού, μο­λο­νό­τι βε­βαί­ως δεν ξε­φεύ­γει ακόμα από τις επί­μο­νες αυ­τα­πά­τες του συ­γκε­κρι­μέ­νου ρεύ­μα­τος. Επι­πλέ­ον, αν κρί­νου­με από την έμ­φα­ση που δί­νε­ται στην ανα­μο­νή των εξε­λί­ξε­ων στη Γαλ­λία, το κεί­με­νο της πρω­το­βου­λί­ας μοιά­ζει να δυ­σπι­στεί για τις δυ­να­τό­τη­τες των μι­κρό­τε­ρων χωρών της Ευ­ρω­ζώ­νης να λει­τουρ­γή­σουν σαν «αδύ­να­μος κρί­κος». Πέρα από το ότι είναι δύ­σκο­λο να φα­ντα­στού­με ποιες θα μπο­ρού­σαν να είναι οι θε­τι­κές εξε­λί­ξεις στη Γαλ­λία (γιατί σί­γου­ρα η προ­σμο­νή δεν αφορά την πι­θα­νή νίκη του Εθνι­κού Με­τώ­που), μια τέ­τοια αντί­λη­ψη -έστω  κι αν δεν το συ­νει­δη­το­ποιεί- στην ουσία υπο­βι­βά­ζει την ευ­ρω­παϊ­κή πε­ρι­φέ­ρεια στο ρόλο της «αποι­κί­ας», που δε μπο­ρεί να πε­ρι­μέ­νει την απε­λευ­θέ­ρω­σή της παρά μόνο από τις εξε­λί­ξεις στο αποι­κια­κό κέ­ντρο. Πρό­κει­ται για μια αντί­λη­ψη που δια­τρέ­χει και τα πα­λιό­τε­ρα γρα­πτά του Γ. Βα­ρου­φά­κη, η οποία ωστό­σο έχει το προ­φα­νές μειο­νέ­κτη­μα να αφαι­ρεί κάθε νόημα από την πάλη στις χώρες της πε­ρι­φέ­ρειας, αφή­νο­ντας πα­ράλ­λη­λα ανε­ξή­γη­τη την προ­σω­πι­κή εμπλο­κή του ίδιου -προ­σω­ρι­νή έστω- στην πο­λι­τι­κή σκηνή μιας πε­ρι­φε­ρεια­κής χώρας.

Το Σχέ­διο Κ. Λα­πα­βί­τσα και Χ. Φλά­σμπεκ

Αφή­νο­ντας το στρα­τό­πε­δο των «ευ­ρω­κε­ντρι­κών», ας πε­ρά­σου­με στο στρα­τό­πε­δο των θε­ω­ρού­με­νων ως «εθνο­κε­ντρι­κών».  Τον ίδιο πε­ρί­που καιρό με  το «Σχέ­διο Β για την Ευ­ρώ­πη», δό­θη­κε στη δη­μο­σιό­τη­τα το από μα­κρόν ανα­με­νό­με­νο «Σχέ­διο Κοι­νω­νι­κής Αλ­λα­γής και Εθνι­κής Ανα­συ­γκρό­τη­σης για την Ελ­λά­δα» των Κ. Λα­πα­βί­τσα και Χ. Φλά­σμπεκ. Πρό­κει­ται για την εκλαϊ­κευ­μέ­νη πα­ρου­σί­α­ση ενός «οδι­κού χάρτη» για τη με­τά­βα­ση σε εθνι­κό νό­μι­σμα, υπό την απα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση -ας μην το υπο­βαθ­μί­ζου­με- της παύ­σης εξυ­πη­ρέ­τη­σης του χρέ­ους. Πα­ρό­τι εξε­τά­ζε­ται επί τρο­χά­δην το εν­δε­χό­με­νο μιας συ­ναι­νε­τι­κής εξό­δου από την Ευ­ρω­ζώ­νη, το οποίο σωστά πε­ρι­γρά­φε­ται ως απί­θα­νο, οι συγ­γρα­φείς δι­καιο­λο­γη­μέ­να επι­κε­ντρώ­νουν το εν­δια­φέ­ρον τους στο σε­νά­ριο μιας συ­γκρου­σια­κής εξό­δου.

Είναι προ­φα­νές ότι, προς με­γά­λη απο­γο­ή­τευ­ση του φι­λο­θε­ά­μο­νος κοι­νού, Κ. Λα­πα­βί­τσας και Χ. Φλά­σμπεκ αντι­με­τω­πί­ζουν το εθνι­κό νό­μι­σμα ως μέσο και όχι ως αυ­το­σκο­πό. Ως μέσο για ποιο ακρι­βώς πράγ­μα όμως; Για την ανα­πτυ­ξια­κή πο­ρεία της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας («Εθνι­κή Ανα­συ­γκρό­τη­ση»), ή για την αύ­ξη­ση του με­ρι­δί­ου της ερ­γα­σί­ας στον πα­ρα­γό­με­νο κοι­νω­νι­κό πλού­το («Κοι­νω­νι­κή Αλ­λα­γή»); Η απά­ντη­ση δεν είναι πά­ντο­τε σαφής. Φυ­σι­κά, το ένα δεν απο­κλεί­ει κατ’ ανά­γκην το άλλο. Ο κα­λό­πι­στος ανα­γνώ­στης ωστό­σο απο­κο­μί­ζει την εντύ­πω­ση ότι οι συγ­γρα­φείς, έστω κι αν δε χά­νουν από το οπτι­κό τους πεδίο τη στό­χευ­ση της «Κοι­νω­νι­κής Αλ­λα­γής», στο επί­κε­ντρο βά­ζουν τη στό­χευ­ση της «Εθνι­κής Ανα­συ­γκρό­τη­σης», στην οποία φαί­νε­ται να απο­δί­δουν τη λο­γι­κή, αν όχι και τη χρο­νο­λο­γι­κή, προ­τε­ραιό­τη­τα.

Ο κίν­δυ­νος εδώ είναι σαφής: Αν ως προ­ϋ­πό­θε­ση για την αύ­ξη­ση του με­ρι­δί­ου της ερ­γα­σί­ας στον κοι­νω­νι­κά πα­ρα­γό­με­νο πλού­το θέ­του­με -έστω και υπόρ­ρη­τα- την «αύ­ξη­ση της πίτας», διο­λι­σθαί­νου­με ασυ­ναί­σθη­τα στο έδα­φος της κυ­ρί­αρ­χης ιδε­ο­λο­γί­ας και μπαί­νου­με στον πει­ρα­σμό ν’ απο­δε­χτού­με «το 70% των Μνη­μο­νί­ων» ως απα­ραί­τη­το για την πε­ρι­βό­η­τη «ανά­κτη­ση της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας», ενώ πα­ράλ­λη­λα βρι­σκό­μα­στε υπο­χρε­ω­μέ­νοι να εξη­γή­σου­με πώς ακρι­βώς θα επι­τύ­χου­με το θαύμα μιας εθνι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης μέσα σε συν­θή­κες πα­γκό­σμιας οι­κο­νο­μι­κής ύφε­σης, η οποία δε δεί­χνει να είναι πα­ρο­δι­κή.

Αν, από την άλλη μεριά, θέ­σου­με την ανα­κα­τα­νο­μή του κοι­νω­νι­κού πλού­του προς όφε­λος της ερ­γα­σί­ας και εις βάρος του κε­φα­λαί­ου ως αυ­το­σκο­πό -αλλά και ως λο­γι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση για την «αύ­ξη­ση της πίτας», στο βαθμό που κάτι τέ­τοιο μας εν­δια­φέ­ρει-, τότε η έξο­δος από την Ευ­ρω­ζώ­νη δε θα είναι συ­γκρου­σια­κή μόνο απέ­να­ντι στο ευ­ρω­σύ­στη­μα, αλλά κυ­ρί­ως απέ­να­ντι στην ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη και στο αστι­κό μπλοκ εξου­σί­ας του ελ­λη­νι­κού εθνι­κού κρά­τους. Και, ας μη γε­λιό­μα­στε: Όποιος το πάρει από­φα­ση να συ­γκρου­στεί με την αστι­κή τάξη και το συ­νο­λι­κό αστι­κό μπλοκ εξου­σί­ας στη χώρα του, δε θα το κάνει ούτε για το νό­μι­σμα ούτε για την «ανά­πτυ­ξη».

Και κάτι τε­λευ­ταίο: Σε αντί­θε­ση με την κα­ρι­κα­τού­ρα του συρ­μού, διε­θνι­σμός δεν είναι η πα­ρα­γνώ­ρι­ση του εθνι­κού πλαι­σί­ου, ως του βα­σι­κού και κα­τε­ξο­χήν πε­δί­ου της τα­ξι­κής πάλης. Το πρώτο και πλέον θε­με­λιώ­δες διε­θνι­στι­κό κα­θή­κον είναι η πάλη απέ­να­ντι στη «δική μας» αστι­κή τάξη. Όλα τα άλλα έπο­νται.