Για τη στήριξη των επιζωσών έμφυλης βίας στο Δήμο της Αθήνας

Στην εισήγηση αυτή θα μας απασχολήσει το ερώτημα: Η αυξημένη ορατότητα των γυναικοκτονιών και γενικότερα της έμφυλης βίας τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κοινωνία άλλαξε και πόσο την πολιτική των δήμων;

Ως παράδειγμα –τόσο λόγω δραστηριοποίησης σε αυτόν όσο και του ειδικού του βάρους- θα χρησιμοποιηθεί ο δήμος Αθηναίων.

Χαρακτηριστική είναι η ανακοίνωση που μοίραζε  στο τραπεζάκι της  η Ανυπότακτη Αθήνα στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ 2022. Σε αυτή -μετά από πολύμηνες προσπάθειες έρευνας και συγκέντρωσης στοιχείων μετ’ εμποδίων συνόψιζαμετα βασικά σημεία της πολιτικής Μπακογιάννη και περιγράφαμε δομές και πολιτικές  ως εξής:

«η δημαρχία Μπακογιάννη ασκεί επικοινωνιακή πολιτική, αντί για πολιτική καταπολέμησης των ανισοτήτων σε βάρος των γυναικών ενώ στην καλύτερη θεωρεί έμπρακτα την έμφυλη διάσταση των πολιτικών του δήμου ως όχημα εξασφάλισης χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ ή άλλων κοινοτικών προγραμμάτων»

Στη συγκεκριμένη αναφορά μας στο «Κέντρο για την Καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας και των πολλαπλών διακρίσεων» τονίζαμε ότι αυτό είναι συγχρηματοδοτούμενο έργο για υλοποίηση αποσπασματικών προγραμμάτων με ημερομηνία λήξης και δεν πρόκειται για ενίσχυση δημόσιας υπηρεσίας /δομής για υλοποίηση κοινωνικής πολιτικής. Η διοικητική εποπτεία ασκείται από Διεύθυνση Κοινωνικής Αλληλεγγύης του δήμου χωρίς μέριμνα για ενίσχυση ποσοτική και ποιοτική του προσωπικού της και των πόρων (κτηριακό, υποδομές), σε πλήρη ευθυγράμμιση με την κυβερνητική πολιτική ότι η ενίσχυση των αρμοδίων υπηρεσιών τους μπορεί να γίνει μόνο με συμβασιούχους διαφόρων κατηγοριών.

Ετσι φθάνουμε τον Ιούνιο 2024 με τη νέα δημοτική αρχή στο ίδιο πνεύμα εξασφάλισης κονδυλίων από κοινοτικά προγράμματα το πρώτο και μοναδικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων,που εκτός από τις συμβουλευτικές υπηρεσίες,παρέχει και ενημέρωση στην κοινότητα,με ανοιχτές εκδηλώσεις,ομιλίες και παρεμβάσεις,σε δήμους,σχολεία,γειτονιές κτλ αξιολογείται βιαστικά και με πρωτοβουλία της αρμόδιας αντιδημάρχου ως παρωχημένο.

Στη θέση του φέρεται ότι θα δημιουργηθείRape crisis center,που απευθύνεται σε γυναίκες θύματα βιασμών και σεξουαλικής βίας. Ενδεικτικό της προχειρότητας και το αμετάφραστο του όρου.

Θύματα της νέας αυτής πρότασης:

οι εργαζόμενες/οι που μετά από πρόσληψη με διαδικασίες ΑΣΕΠ για ένα χρόνο την ψυχοφθόρα διαδικασία παρατάσεων περνούν από την εργασιακή ανασφάλεια στην ανεργία ή στην καλύτερη περίπτωση στην ακόμη μεγαλύτερη ελαστικοποίηση καθώς από ΙΔΟΧ γίνονται εργαζόμενοι με μπλοκάκι χωρίς δικαιώματα (πχ άδειας μητρότητας ή αναρρωτική)

ωφελούμενα άτομα θύματα διακρίσεων και έμφυλης βίας,τα οποία αποκλείονται εξ’ ορισμού από την υπηρεσία αυτή του δήμου Δηλαδή γυναίκες θύματα έμφυλης βίας άλλης μορφής από τη σεξουαλική που είναι και αριθμητικά περισσότερες, καθώς και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που αποκλείονται από την πρόσβαση τους στις υπηρεσίες του κέντρου

Χωρίς αμφιβολία αν ο στόχος της δημοτικής αρχής ήταν η ενδυνάμωση της έμφυλης διάστασης της κοινωνικής πολιτικής αυτονόητη πρακτική θα ήταν η περαιτέρω ενίσχυση με αυξημένους πόρους και προσωπικό του ήδη υπάρχοντος Κέντρου ώστε να μπορεί να παράσχει και τις εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τα θύματα βιασμού και όχι η κατάργηση του.

Ως προς την άλλη δομή του μεγαλύτερου δήμου της χώρας για την στήριξη των επιζωσών έμφυλης βίας, τον ξενώνα κακοποιημένων γυναικών του δήμου της Αθήνας στην προκήρυξη μας το 2022 σημειώναμεότι από την πλευρά της δημοτικής αρχής δεν υπήρξε ούτε νύξη έστω σε επίπεδο εξαγγελιών, για αντιμετώπιση των προβλημάτων όπως καταγράφονται στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (4/2021) ως εξής: «Ειδικότερα, ο Ξενώνας του Δήμου Αθηναίων λειτουργεί σε παλιό κτίριο που δεν ικανοποιεί την αίσθηση ασφάλειας, θαλπωρής και ηρεμίας που έχουν ανάγκη οι ωφελούμενες, έχει πολλές φθορές, η τζαμαρία στον κοινόχρηστο χώρο του ισογείου είναι σπασμένη, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν 5 από τα 22 δωμάτιά του γιατί χρήζουν επισκευών και δεν διαθέτει κάμερα ασφαλείας και συναγερμό.»

Σήμερα εξακολουθεί ο ξενώνας αυτός να είναι ο μοναδικός στην Αθήνα (και σε ολόκληρη την ΠΕ Κεντρικής Κεντρικού Τομέα Αθηνών όπου με βάση τον πληθυσμό υπάρχουν 10 φορές λιγότερες θέσεις από τη συμβατική υποχρέωση της χώρας )ενώ προεκλογικά το φθινόπωρο του 2023 εγκαινιάστηκε η λειτουργία του σε νέο ενοικιαζόμενο χώρο.

Με το δελτίο τύπου στις 25.9.23 αναγγέλεται «Σε νέο, σύγχρονο χώρο που παρέχει αναβαθμισμένη φροντίδα και ασφάλεια λειτουργεί ο Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους».

Από τοτε δεν υπάρχει σαφής και πλήρης ενημέρωση για το αν έχουν ολοκληρωθεί οι χρονοβόρες διαδικασίες προμήθειας εξοπλισμού για την επίπλωση του χώρου ούτε αν λειτουργούν όλα τα δωμάτια.

Η κατάσταση τώρα (δηλ. Ιούλιο 2024) περιγράφεται επίσημα από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου ως εξής:  “Σε επόμενη και άμεση φάση θα προχωρήσουμε σε διαδικασίες προμήθειας εξοπλισμού για τη πλήρη λειτουργία του Ξενώνα καθώς είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί πρώτα η φύλαξη και το επιστημονικό προσωπικό που θα μπορεί να ανταπεξέλθει στον αυξημένο αριθμό των ωφελουμένων γυναικών και των παιδιών τους.” 

κάποια μέριμνα για τα αγόρια άνω των 12 ετών παιδιά των επιζωσών που αποκλείονται από τη φιλοξενία στη δομή χωρίς ύπαρξη εναλλακτικής πρότασης

ούτε για τη στέγαση των γυναικών και των παιδιών τους μετά τη λήξη της φιλοξενίας και μάλιστα σε μια πόλη με συνεχώς οξυνόμενο το πρόβλημα εύρεσης κατάλληλης και οικονομικά προσιτής κατοικίας.

Με όλα τα παραπάνω προκύπτει πολύ καθαρά πόσο κατώτερη των αναγκών μας είναι η σταθερά εφαρμοζόμενη πολιτική στο δήμο της Αθήνας και όχι μόνο εκεί.

Για την πραγματική στήριξη στις επιζώσες και την πρόληψη έμφυλης βιας ως Ανυπότακτη Αθήνα -και μέσα από τον αναβαθμισμένο μας ρόλο λόγω της συμμετοχής της Ανατρεπτικής Συμμαχίας για την Αθήνα στο δημοτικό συμβούλιο- παλεύουμε για:

δημόσιες, δωρεάν, προσβάσιμες σε όλες/ους/α δομές υποδοχής, όπου θα μπορούν να καταφεύγουν τα θύματα της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας για να καταγγείλουν σεξιστικές και κακοποιητικές πράξεις σε βάρος τους και να λάβουν ψυχολογική, νομική, πρακτική βοήθεια.

Για μας είναι ξεκάθαρο ότι για να είναι αποτελεσματικό το δίκτυο των δομών στήριξης πρέπει να έχει αδιάλειπτη λειτουργία, κατάλληλο και μόνιμο προσωπικό, πόρους που θα εξασφαλίζουν πολύπλευρη και μακροχρόνια στήριξη στα θύματα (όχι μόνο ολιγόμηνη φιλοξενία σε ξενώνες, αλλά ένταξη σε προγράμματα εξασφάλισης στέγης και εργασίας)και συνθηκές ΑΞΙΟΠΡΕΠΟΥΣ ΖΩΗΣ.