Οι φετινές εκλογές του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος θα διεξαχθούν σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για την ελληνική κοινωνία και τον κλάδο των μηχανικών. Συναπτά έτη μνημονιακών πολιτικών έχουν οδηγήσει σε μακροχρόνια ύφεση και η κοινωνική καταστροφή βαθαίνει, βυθίζοντας ολοένα και μεγαλύτερα κομμάτια της κοινωνίας, μαζί με αυτά και δεκάδες χιλιάδες μηχανικούς, στην απόγνωση.
Η επιλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να ποδοπατήσει τη λαϊκή ετυμηγορία του μεγαλειώδους ΟΧΙ του δημοψηφίσματος και να νομιμοποιήσει – εν μέσω του “σοκ” – στις προηγούμενες εθνικές εκλογές τις επερχόμενες μνημονιακές πολιτικές που υπαγορεύουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ, κινδυνεύει να εμπεδώσει το δόγμα της “μη εναλλακτικής“, και δημιουργεί ασφυκτικά πλαίσια για τις φωνές που αμφισβητούν την κυρίαρχη πολιτική σε όλα τα κοινωνικά μέτωπα. Είναι ακριβώς αυτή η κατάσταση που επιβάλλει την αναζήτηση αξιόπιστων απαντήσεων στα προβλήματα που ζει ο κόσμος των μηχανικών, και κυρίαρχα οι μηχανικοί που ζουν, ή θέλουν να ζήσουν, από τη δουλειά τους: οι άνεργοι και υποαπασχολούμενοι μηχανικοί, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι των επισφαλών εργασιακών σχέσεων (με τα μαύρα, τα voucher, τα 5μηνα, τις ωρομισθίες και τα μπλοκάκια) και της ανασφάλειας για το μέλλων, οι δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν υποστεί σημαντικές περικοπές στα εισοδήματά τους, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που στη μεγάλη πλειονότητα δεν τα βγάζουν πέρα ενώ την ίδια στιγμή το αντικείμενο της δουλειάς υποβαθμίζεται πέρα από το να μειώνεται, και οι συνταξιούχοι των οποίων μειώνεται τόσο το άμεσο όσο και το κοινωνικό εισόδημα δια της κατεδάφισης του συστήματος υγείας και των κοινωνικών παροχών γενικότερα.
Τα φλέγοντα ζητήματα που έχουμε να απαντήσουμε είναι πολλά:
-
Η μαζική φυγή των συναδέλφων, και κυρίως των νεότερων, προς το εξωτερικό και την ανάγκη ανάσχεσής της. Ανάγκη που συνεπάγεται τη συγκρότηση προτάσεων για την εξεύρεση εργασίας των μηχανικών, και μάλιστα όχι εις βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας, για παράδειγμα με τους μηχανικούς σε ρόλο φοροεισπράκτορα, αλλά προς όφελός της. Χρειάζεται ένα άλλο μοντέλο που δεν θα αξιοποιεί ετεροβαρώς (όπως συνέβαινε επί δεκαετίες με την οικοδομή) αλλά συνολικά τους μηχανικούς, και τις αυξημένες γνώσεις και δυνατότητες των νέων γενιών – που τις αντιλαμβάνονται ολόκληρες πολυεθνικές και ανασχεδιάζουν τον παγκόσμιο καταμερισμό τους με κόμβο την Ελλάδα -, αλλά θα έχει ως βασικό πυλώνα τις μόνιμες και σταθερές εργασιακές σχέσεις. Προφανώς κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο στις σημερινές συνθήκες και συνδέεται με συνολικότερες ανατροπές στις ασκούμενες πολιτικές, αλλά βασικοί άξονες μπορούν και πρέπει να αρχίσουν να απαντώνται από σήμερα.
-
Η μάχη για τη μη εφαρμογή της ασφαλιστικής ληστείας του νόμου Κατρούγκαλου, και η αναζωπύρωση των αντιστάσεων που φάνηκαν την περασμένη άνοιξη, αλλά υποσκάφτηκαν με την ευθύνη και της ηγεσίας του ΤΕΕ, και του ποιος θα πληρώσει το “μάρμαρο” των αυξήσεων των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Μια μάχη που πρέπει να δοθεί και με επιθετικές θέσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται σε μεγάλο βαθμό και από την Ανοιχτή Συνέλευση και τα Σωματεία των εργαζομένων του κλάδου, για να είναι βιώσιμες και οι ζωές μας και το ταμείο, την ώρα που τα αποθεματικά του ΤΣΜΕΔΕ συνεχίζουν να λεηλατούνται, μετά το PSI, αλλά και με τις συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις της Attica Bank. Σε μια συγκυρία που αποδεικνύεται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο η εξαρχής λανθασμένη τοποθέτηση του ΤΣΜΕΔΕ στην Attica, με το σκάσιμο του ουσιαστικά υπερδεκαετούς σκανδάλου της χορήγησης θαλασσοδανείων σε “ημετέρους” από την τράπεζα χωρίς εγγυήσεις, με τη δεδομένη ευθύνη του “συστήματος ΤΕΕ” και των κυβερνήσεων που έπαιζαν πολιτικά παιχνίδια στις πλάτες των εργαζόμενων μηχανικών – τόσο των προηγούμενων όσο και της σημερινής, που την αξιοποιεί ως και για την διαμόρφωση της “νέας διαπλοκής” – , σε μια σχέση αιμορραγίας που πρέπει να λάβει τέλος άμεσα.
-
Η απόκρουση της ρευστοποίησης των επαγγελματικών δικαιωμάτων όπως άρχισε να δρομολογείται από τα προηγούμενα χρόνια με τη συναίνεση του “συστήματος ΤΕΕ”, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα ενεργειακά πιστοποιητικά, αλλά και της λογικής “ειδικότητα εναντίον ειδικότητας” με τον τρόπο που εισάγεται η συζήτηση στο ΤΕΕ, αλλά και σε πολλούς επιστημονικούς συλλόγους, με την επίγνωση ότι μες στην κρίση οι απαντήσεις δεν βρίσκονται στην ανακατανομή της “εναπομείνασας πίτας” μεταξύ των ειδικοτήτων. Προφανώς, τα επαγγελματικά δικαιώματα πρέπει να συνδέονται με τα προγράμματα σπουδών των αντίστοιχων σχολών στην Ελλάδα συνολικά (και όχι με το πρόγραμμα της κάθε σχολής μεμονωμένα), στη λογική της διεύρυνσης για όσες ειδικότητες έχουν περιορισμένο επαγγελματικό αντικείμενο, ενώ αυτό καλύπτεται από τις αντίστοιχες σπουδές. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα απόδοσης δικαιωμάτων στους αποφοίτους των νέων ειδικοτήτων (όπως οι μηχανικοί χωροταξίας και οι μηχανικοί περιβάλλοντος) και, ταυτόχρονα, να ανοίξει η συζήτηση για τους τρόπους εκπροσώπησης των ειδικοτήτων αυτών στο Επιμελητήριο.
-
Η ανάγκη της αποτύπωσης ενός άλλου προτύπου για την οικονομία της χώρας, συνδεδεμένου με τον παραγωγικό μετασχηματισμό, κόντρα στις λογικές των fast track επενδύσεων, και της “ανάπτυξης άνευ όρων” που τελικά θα διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες, θα επιβαρύνει το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν την κρίση, και θα εδραιώσει την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού τόσο στους όρους με τους οποίους ασκείται το επάγγελμα του μηχανικού, αλλά και στο ίδιο το αντικείμενό του.
Σε αυτή τη βάση, το έδαφος της κοινωνικής ήττας και της ανάγκης να συγκροτηθούν ξανά οι αντιστάσεις, αλλά κυρίως να ακουστεί ότι υπάρχει εναλλακτική, η συνεργασία των συλλογικοτήτων του ΤΕΕ με αναφορά στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς, δεν φαντάζει απλώς πιο αναγκαία από ποτέ, αλλά είναι ουσιαστικά μονόδρομος για να υπάρξει επόμενη μέρα. Συνεργασία που προκύπτει τόσο από τους αγώνες και τις κινητοποιήσεις όλο το προηγούμενο διάστημα για τα ζητήματα της ασφάλισης των μηχανικών, όσο και από τις τοποθετήσεις για τα ζητήματα του κλάδου και στη νέα μνημονιακή εποχή. Συνεργασία σε μια νέα βάση, που δεν θα επιχειρεί απλώς να συγκολλήσει ευκαιριακά υπαρκτές παρατάξεις, αλλά να επιτρέψει και σε νέα δυναμικά να εκφραστούν μέσα από αυτή, και να διαμορφώσουν και νέους τρόπους παρέμβασης για τους μηχανικούς, όχι μόνο μέσα, αλλά και έξω από το ΤΕΕ, ειδικά σήμερα που χιλιάδες συνάδελφοι, και κυρίως νέοι, αποκλείονται από το επάγγελμα.
Μια συνεργασία που εδράζεται στην αντιμνημονιακή και αντικυβερνητική τοποθέτηση και στην ανάγκη να καταργηθούν τα μνημόνια, να σπάσει ο φαύλος κύκλος του ατέρμονου δανεισμού για την κάλυψη ενός μη βιώσιμου χρέους, αλλά και οι κηδεμονία που επιβάλλεται από τους δανειστές ως αναγκαία συνθήκη για μια άλλη πορεία για τους “από κάτω” της κοινωνίας μας και τους μηχανικούς που συγκαταλέγονται σε αυτούς, αλλά δεν θα σταματάει εκεί. Για να καλύπτονται και οι επαρκείς συνθήκες,
-
θα επιχειρεί να απαντήσει ειλικρινώς και με συγκεκριμένο τρόπο και στα προαναφερθέντα ζητήματα, επιτρέποντας σε κάθε ενδιαφερόμενο συνάδελφο να συνδράμει ισότιμα σε αυτή την προσπάθεια, ανεξαρτήτως του πόσα χρόνια ασχολείται και εάν ανήκε ή όχι σε μια εκ των υπαρχουσών παρατάξεων.
-
θα τολμά να αγγίζει πλευρές τις κοινωνικής ευθύνης του μηχανικού, ειδικά όταν έρχεται αντιμέτωπη με συντεχνιακές λογικές
-
θα συνδιαλέγεται με τις προσεγγίσεις και τα εγχειρήματα της συνεργατικής οικονομίας, τα οποία ήδη αναπτύσσονται σε τομείς της δραστηριότητας των μηχανικών, σε μια λογική συνολικότερης προώθησής τους ως σημαντικού τμήματος ενός άλλου οικονομικού μοντέλου, το οποίο δεν θα έχει το κέρδος ως κριτήριο λήψης των αποφάσεων, αλλά την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.
-
θα ανοίγει τη συζήτηση για τα ζητήματα των υποδομών και των αλλαγών της περιόδου, όπως
– τα δημόσια έργα και τη “μελετοκατασκευή” που θεωρητικά “ανοίγει” το κλειστό σύστημα της κατασκευής, αλλά στην πράξη κάνει ακριβώς το αντίθετο όσον αφορά τις μελέτες
– τις διαρκείς παρατάσεις και ανανεώσεις των νομιμοποιήσεων της αυθαίρετης δόμησης
– τον Εθνικό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση των απορριμμάτων, που ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται στα περιφερειακά σχέδια
– τις ιδιωτικοποιήσεις των δημοσίων υποδομών και του δημοσίου πλούτου γενικότερα, και την ανάγκη απόκρουσής τους σε σύνδεση με τις κοινωνικές ανάγκες, από την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού και τις επιδράσεις της στο χωροταξικό σχεδιασμό της Αττικής, ως τον ΟΛΠ και τον ΟΛΘ, το σχεδιασμό των νέων logistics centers, και τη συσχέτισή τους με τη μετατροπή της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο χωρίς δημόσιες συγκοινωνίες και μεταφορές, και με την εισαγωγή του κινέζικου εργασιακού μοντέλου που ήδη προετοιμάζει η COSCO στον Πειραιά.
– τις αναδιαρθρώσεις στην παραγωγή και στην αγορά της ενέργειας όπως αυτές προκύπτουν τόσο από τις ιδιωτικοποιήσεις ΑΔΜΗΕ και ΔΕΣΦΑ, όσο και από τη συνολικότερη κατεύθυνση της “απελευθέρωσης” της αγοράς ενέργειας
-
Θα ενημερώνει τους συναδέλφους για τα τεκταινόμενα πίσω από τις “κλειστές πόρτες” του ΤΕΕ, πράγμα που προσπαθήσαμε να κάνουμε και ως ΤΟΜΗ-ΑΔΜ το προηγούμενο διάστημα, και θα επιμένει στην ανάγκη εκδημοκρατισμού του Επιμελητηρίου, την ώρα που η κατάσταση σε αυτό το πεδίο χειροτέρευσε μετά το κλείσιμο του Ενημερωτικού Δελτίου και την μετατροπή του newsletter σε όχημα προβολής του εκάστοτε προέδρου. Την ίδια στιγμή, Θα επιχειρεί να αναδείξει άλλα συλλογικά μοντέλα λειτουργίας, τα οποία θα μπορούσαν να ανοίξουν το Επιμελητήριο ή τουλάχιστον πλευρές της λειτουργίας του στα μέλη του, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη λειτουργία του ΣΑΔΑΣ με το #thisIsACo-op.
Σε αυτή τη βάση, η ΤΟΜΗ-ΑΔΜ όχι απλώς ανταποκρίνεται, αλλά υπερθεματίζει στην ανάγκη της συνεργασίας των δυνάμεων αυτών στο ΤΕΕ, δηλαδή στην ΑΕΠ-ΕΜ, τους ΑΜΑΚ, την Αριστερή Στροφή και τη Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών, αλλά και των πολλών συναδέλφων που παραμένουν ενεργοί από τη δική μας σκοπιά στα σωματεία του κλάδου, την Ανοιχτή Συνέλευση και τα τοπικά και άλλα κοινωνικά κινήματα. Αξιοποιώντας το πρόσφατο παράδειγμα της δημιουργίας της ΠΡ.Ε.Σ.Α. στο Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, η ΤΟΜΗ θα δώσει όλες τις δυνάμεις της ώστεαυτή η συνεργασία να είναι ακόμα πιο ευρεία, να εμπλέξει όλους τους ενδιαφερόμενους, και να δημιουργήσει τις βάσεις για μια μελλοντική νέα συλλογικότητα που θα κρατήσει ζωντανή τη φωνή των μαχόμενων μηχανικών.