Greek statistics, όπως Greek politics

Με συνοπτικές διαδικασίες η κυβέρνηση επιχείρησε να κλείσει την υπόθεση Γεωργίου-ΕΛΣΤΑΤ. Η δήλωση πίστης στην αξιοπιστία των στοιχείων της, διατυπωμένη στη Βουλή από τον αναπληρωτή υπουργό Γ. Χουλιαράκη, κρίθηκε επαρκής στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup (στις 9/9). Τεχνικά (αλλά διόλου ανώδυνα πολιτικά και οικονομικά) αυτό σημαίνει ότι όλα όσα αφορούν τις μνημονιακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης –π.χ. τα πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2020– υπολογίζονται με σημείο εκκίνησης το έλλειμμα 15,4% του 2009. Κι επειδή έλλειμμα και χρέος κινούνται εντός συγκοινωνούντων δοχείων, η όποια «αναδιάταξη» του ελληνικού χρέους –αν και όποτε γίνει– θα υπολογιστεί με βάση αυτό.

Βεβαίως, η κυβερνητική δήλωση πίστης στην ΕΛΣΤΑΤ-EUROSTAT δεν μπορεί να καλύψει ενδεχόμενες παρενέργειες της δικαστικής έκβασης της υπόθεσης (αναμένεται απόφαση του Συμβουλίου Εφετών επί της αίτησης αναίρεσης του απαλλακτικού βουλεύματος για τον Α. Γεωργίου, ενώ έχει ξεκινήσει νέα έρευνα της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου). Τι θα συμβεί, αν η ελληνική δικαιοσύνη αποφανθεί ότι όντως το έλλειμμα του 2009 δολίως διογκώθηκε; Πώς θα διευθετηθεί το πρόβλημα της σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο κυρίαρχες και «έννομες τάξεις», την ελληνική και την ευρωπαϊκή; Ούτε η κυβέρνηση, ούτε η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα έχουν απάντηση στο ερώτημα.

Προς το παρόν, η κυβέρνηση υιοθετεί τη διγλωσσία, διαβεβαιώνοντας τους «έξω» ότι δεν αμφισβητεί την ΕΛΣΤΑΤ, ενώ «μέσα» συντηρεί σε γκρίζα ζώνη το ενδεχόμενο πολιτικής χειραγώγησης του ελλείμματος του 2009. Η απάντηση που έδωσε στη Θεσσαλονίκη προ ημερών σε σχετικό ερώτημα ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας είναι αρκετά αποκαλυπτική για το παίγνιο έναντι των λοιπών μνημονιακών δυνάμεων: «Η διαμάχη για τα στοιχεία του 2009 αφορά κυρίως τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και όχι τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν δικαιωθεί η μία άποψη πως έφταιγε ο Καραμανλής, θα δικαιωθεί ο Παπανδρέου και αν αποδειχθεί ότι τα μαγείρεψαν για να μπούμε στα μνημόνια, θα δικαιωθεί ο Καραμανλής». Ο αγνωστικισμός αυτής της προσέγγισης –που θυμίζει αχνά τη…  ζαχαριαδική θεωρία των δυο πόλων– αποτελεί ακροβασία με την οποία η κυβερνητική ηγεσία προσπαθεί να διεμβολίσει τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, χωρίς ταυτόχρονα να κόβει τις γέφυρες προς τις –κατά τεκμήριο– «φίλιες» δυνάμεις της μιας και της άλλης πλευράς.

Η τακτική αυτή, που έχει εξόφθαλμο στόχο να συντηρήσει ένα πεδίο σύγκρουσης μεταξύ ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και τριβών εντός τους με το καραμανλικό και παπανδρεϊκό μπλοκ αντίστοιχα, έχει ως αποδέκτες και τους επιτελείς του ευρω-ιερατείου. Το έμμεσο μήνυμα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια σταθερά εγγύησης του τρίτου μνημονίου και έχει καθαρίσει τους λογαριασμούς με το αντιμνημονιακό παρελθόν του, την ώρα που οι άλλοι πόλοι του μνημονιακού μπλοκ παλεύουν ακόμη με τους στατιστικούς εφιάλτες τους. Άρα, θα ήταν λάθος εκ μέρους τους να μεταφέρουν την πολιτική τους εύνοια προς τη ΝΔ του Κυρ. Μητσοτάκη ή προς τη Δημοκρατική Συμπαράταξη της Φ. Γεννηματά. Για την τελευταία, εξάλλου, οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές, που αντιμετωπίζουν τον Αλ. Τσίπρα ως ισότιμο εταίρο και συνομιλητή, έχουν καταστήσει σαφές ότι τη θεωρούν… κομπάρσο.

Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένο ότι το πολιτικό σκηνικό σε πολλές χώρες της ΕΕ έχει περιέλθει σε πρωτοφανή αβεβαιότητα, με απειλούμενο πλέον ακόμη και το χριστιανοδημοκρατικό «κάστρο» της Μέρκελ, το μήνυμα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προς τα πολιτικά επιτελεία των δανειστών είναι ότι μια πολιτική περιπέτεια στην Ελλάδα δεν συμφέρει ούτε τους ίδιους. Επομένως, καλό θα ήταν να μην ενθαρρύνουν τη ρητορική της αντιπολίτευσης «εκλογές τώρα». Αντ’ αυτών, οι κυβερνήσεις συνεργασίας, τις οποίες η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί πλέον μονόδρομο, απαιτούν συγκλίσεις με δυνάμεις της κεντροαριστεράς ή της κεντροδεξιάς που μπορούν κι αυτές να εγγυηθούν τη μνημονιακή σταθερότητα. Σ’ αυτό το παίγνιο, η υπόθεση ΕΛΣΤΑΤ αποτελεί έναν ιδιότυπο μπαλαντέρ για την κυβερνητική ηγεσία.

Το παράδοξο είναι ότι η αποκήρυξη κάθε αμφισβήτησης ΕΛΣΤΑΤ-EUROSTAT, των οποίων η μεθοδολογία δεν είναι παρά το στατιστικό εργαλείο επιβολής του Συμφώνου Σταθερότητας, γίνεται σε μια περίοδο που πολλές κυβερνήσεις, και η ίδια η Κομισιόν, εισηγούνται κινήσεις χαλάρωσης, με την εξαίρεση πλήθους δαπανών από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων. Αυτό δεν αποκλείεται να καταγραφεί στην προσεχή άτυπη Σύνοδο στη Μπρατισλάβα. Έτσι, η κυβέρνηση διατρέχει τον κίνδυνο να είναι η μόνη που θα δεσμεύεται από τη στατιστική «ορθοδοξία» της Eurostat μέσω του τρίτου μνημονίου…