Η αυξηµένη ενεργοποίηση και διαθεσιµότητα του κόσµου που στέκεται στο πλευρό του Παλαιστινιακού λαού έχει αναβαθµίσει τη δράση αλληλεγγύης στην Ελλάδα, η οποία πλέον απλώνεται και πιο πέρα από τους «συνήθεις υπόπτους» -ενός τµήµατος της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που σήκωσε δυσανάλογα µεγάλο βάρος στους µήνες µετά την 7η Οκτώβρη του 2023 µέχρι και την πρόσφατη κινηµατική ανάταση.
Να σπάσει ο αποκλεισµός
Με τη µετατροπή της πείνας και της διανοµής βοήθειας σε όπλο από το Κράτος του Ισραήλ (βλ. σελ. 30-31), το ενδιαφέρον στράφηκε στις διεθνείς συµβολικές απόπειρες να αµφισβητηθεί ο αποκλεισµός της Γάζας. Ιδιαίτερα η προσπάθεια του πλοίου «Μαντλίν», η κατάληψή του από τον Ισραηλινό Στρατό και η κράτηση των διεθνών ακτιβιστριών και ακτιβιστών έγινε αντικείµενο διεθνούς αντιπαράθεσης (µε την αµερικάνικη Δεξιά να επιτίθεται στην Γκρέτα Τούνµπεργκ, το γαλλικό κίνηµα να καταγγέλει τη «χαλαρότητα» µε την οποία αντιµετώπισε ο Μακρόν την σύλληψη/κράτηση της ευρωβουλεύτριας Ρίµα Χασάν κ.ο.κ.). Τις ίδιες περίπου µέρες, η διεθνής πρωτοβουλία March to Gaza ξεκινούσε «από αέρος» για το Κάιρο, από όπου θα επιχειρούσε να προσεγγίσει τα αιγυπτιακά σύνορα µε τη Ράφα, ενώ το αραβικό καραβάνι «Σουµούντ» ξεκινούσε «από τη ξηρά», για να διασχίσει την Τυνησία, τη Λιβύη και να αποπειραθεί να περάσει µέσα από την Αίγυπτο.
Αντιµετώπισαν την κάθετη άρνηση του καθεστώτος και τη διαρκή αυταρχική πίεση των Αιγυπτιακών Αρχών, που επιβεβαίωσε πόσο «αφιλόξενη» είναι η Αίγυπτος του Σίσι για συµβολικές δράσεις αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό, ακόµα και στο Κάιρο. Έχοντας ήδη συντρίψει κάθε ανεξάρτητη φωνή και «φιλόξενη» (στο διεθνές κίνηµα) οργάνωση στο εσωτερικό της χώρας, ο Αιγύπτιος δικτάτορας αντιµετώπισε ως «ανεπιθύµητη απειλή» και τις διεθνείς αποστολές.
Όµως ο συµβολισµός του March to Gaza «επικοινώνησε» µε τις πλατιές διαθέσεις ανθρώπων του κινήµατος στην Ελλάδα να αναπτύξουν τη δράση τους εδώ, σε µια οριακή στιγµή. Όπως γράφτηκε εύστοχα, το πέρασµα της Ράφα είναι «το στόµιο που συνδέει… το “όχι ακόµη” της διεθνούς κοινότητας µε το “τώρα ή ποτέ” των αποκλεισµένων της Γάζας».
Έχοντας αποκτήσει ένα «ορόσηµο» (τις µέρες του ταξιδιού στην Αίγυπτο), εκατοντάδες άνθρωποι και δεκάδες οµάδες και συλλογικότητες προχώρησαν σε τοπικές δράσεις, εκδηλώσεις, πολιτιστικά δρώµενα για να «συνοδεύσουν» πολιτικά τους ανθρώπους που επιχειρούσαν το ταξίδι και για να µετατρέψουν το διεθνή συµβολισµό σε έµπρακτη κλιµάκωση της δράσης του κινήµατος στη χώρα.
Αυτή η αυξηµένη διαθεσιµότητα είχε ήδη εκδηλωθεί από νωρίτερα (βλ. προηγούµενο φύλλο της «Ε.Α.», για την κινηµατική ανάταση του Μάη), υπογραµµίζοντας ότι έχει µεγαλύτερο κοινωνικό βάθος.
Η Παλαιστίνη στο δηµόσιο χώρο
Όταν στο Μεταξουργείο οι κάτοικοι µαθαίνουν να ράβουν σηµαίες για να «στολίσουν» τη γειτονιά τους µε τα χρώµατα της Παλαιστίνης, όταν αυτή η ιδέα περνά και στα Εξάρχεια, µε τους ανθρώπους που τις ράβουν να τις διανέµουν στη λαϊκή αγορά της Καλλιδροµίου, όταν αρχίζουν νέα «εργαστήρια ραπτικής» στου Γκύζη και στα Πετράλωνα, όταν µια βόλτα στους δρόµους του κέντρου αρκεί για να δει κανείς αφίσες, αυτοκόλλητα, στένσιλ, συνθήµατα από κάθε είδους συλλογικότητα, γίνεται σαφές ότι ένας κρίσιµος όγκος ανθρώπων θέλει να στείλει µήνυµα ότι «η Παλαιστίνη είναι παντού».
Ένα παρόµοιο µήνυµα έρχεται από την κατασκήνωση µε τίτλο «Η Γάζα είναι στην Αθήνα». Έχοντας επιλέξει επί µέρες να ζουν «στο δρόµο, όπως οι οικογένειές µας», Παλαιστίνιοι από τη Γάζα επιµένουν στην παρουσία τους στο Σύνταγµα, αν και έχουν αντιµετωπίσει ήδη µία προσαγωγή (αφέθηκαν ελεύθεροι γιατί δεν υπήρχε κανένας λόγος δίωξης) και ζητούν από τον καθένα και τη καθεµιά την παραµικρή βοήθεια ή µια σύντοµη παρουσία.
Γυρνώντας στις προσπάθειες πολλών ανθρώπων και συλλογικοτήτων να «γεµίσουν» το δηµόσιο χώρο µε Παλαιστίνη, αυτές επιχειρούν να στείλουν σαφές µήνυµα και σε Ισραηλινούς τουρίστες που στηρίζουν τη γενοκτονία και το αποδεικνύουν µε την επιθετικότητα και το θράσος µε το οποίο αντιµετωπίζουν το παραµικρό σύµβολο στήριξης στον Παλαιστινιακό λαό. Επιχειρείται να τους γίνει σαφές ότι η φιλόξενη διάθεση της κυβέρνησης και των επιχειρηµατιών του τουρισµού δεν σηµαίνει και κοινωνική ανοχή σε εγκληµατίες πολέµου ή σε όσους τους στηρίζουν. Η τουριστική σεζόν άλλωστε είχε ήδη ανοίξει µε κινητοποιήσεις σε µια σειρά από λιµάνια, που «υποδέχονται» τα κρουαζιερόπλοια µε Παλαιστινιακές σηµαίες.
Ο γύρος εκδηλώσεων (σε Αθήνα, Πάτρα κλπ) «Τι Είδα στη Γάζα», µε τις µαρτυρίες του Χρήστου Γεωργαλά, χειρούργου που πέρασε 2 µήνες σε νοσοκοµείο στη Γάζα, οργανωµένες σε ανοιχτούς δηµόσιους χώρους υπήρξε άλλη µια σηµαντική πτυχή αυτού του κοινωνικού και γεωγραφικού «απλώµατος» της πάλης ενάντια στη γενοκτονία.
Μεγάλα γεγονότα
Αυτή η διαθεσιµότητα ενισχύει πλέον και «κεντρικά» γεγονότα. Όταν καταλήφθηκε το «Μαντλίν», κινητοποιήθηκε (µέσα σε µια µέρα) προς την Ισραηλινή Πρεσβεία ένα πλήθος κόσµου που δεν είχαµε καταφέρει να κινητοποιήσουµε σε πολύ πιο έγκαιρα προγραµµατισµένες και δηµοσιευµένες διαδηλώσεις.
Η Διεθνής Μέρα Δράσης που είχε καλέσει το March to Gaza για τις 15 Ιούνη, υπήρξε µια νέα κινηµατική κορύφωση. Το πλήθος στο Σύνταγµα ήταν αντίστοιχο της κορυφαίας διαδήλωσης της 21ης Μάη και συµπληρωνόταν από τα «πήγαινελα» πολλών ανθρώπων που κινούνταν στο κάτω µέρος της πλατείας ή στους γύρω δρόµους φορώντας κουφίγιες, κρατώντας παλαιστινιακές σηµαίες κ.ο.κ. Αυτή η µαζική ανταπόκριση επέβαλλε και την αναδίπλωση µιας Αστυνοµίας που –στην αρχή της συγκέντρωσης– για πρώτη φορά έστελνε µε πολλαπλούς τρόπους σήµατα «µηδενικής ανοχής» ή έστω «ασφυκτικής πίεσης» στο σώµα των συγκεντρωµένων. Η 15η Ιούνη είχε ένα νέο ποιοτικό χαρακτηριστικό: την πανελλαδικότητα της κινητοποίησης. Κάθε µέρα που περνούσε, η λίστα µε τα ραντεβού σε µικρές και µεγάλες πόλεις, σε νησιά, αυξανόταν διαρκώς.
Η τάση συσπείρωσης και συµµετοχής γύρω από «µεγάλα» γεγονότα επιβεβαιώθηκε και στη συναυλία που οργανώθηκε στις 18 Ιούνη στην Τεχνόπολη από το Πανελλήνιο Σωµατείο Ελλήνων Τραγουδιστών και ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, στην οποία ανταποκρίθηκαν πολλές χιλιάδες άνθρωποι, για να ενώσουν τις φωνές τους µε τις καλλιτέχνιδες και τους καλλιτέχνες: Ο Παλαιστινιακός Λαός δεν είναι µόνος.
Διάχυση της δράσης
Εξίσου ελπιδοφόρα είναι η διάχυση της δράσης αλληλεγγύης σε διάφορους κοινωνικούς χώρους ή «θεµατικές».
Είναι καλοδεχούµενο το κείµενο των πανεπιστηµιακών και ερευνητών-τριών που ζητούν το τέλος της συνεργασίας των ελληνικών πανεπιστηµιών µε ισραηλινούς φορείς. Συγκέντρωσε γρήγορα 1.200 υπογραφές και δηλώνει ότι «το ψήφισµα αυτό είναι η πρώτη από τις πολλές κινήσεις που θα κάνουµε προκειµένου να µποϋκοτάρουµε αποτελεσµατικά κάθε σχέση µε το κράτος-απαρτχάιντ του Ισραήλ, και να αναγκάσουµε την ελληνική κυβέρνηση να αλλάξει στάση».
Είναι σηµαντική η πρωτοβουλία της Πόλης Ανάποδα να καταθέσει ψήφισµα που ζητά να µην εξυπηρετεί ο ΟΛΘ πλοία που εµπλέκονται µε οποιοδήποτε τρόπο στη διακίνηση οπλισµού, την αναστολή της αδελφοποίησης του Δήµου Θεσσαλονίκης µε το Τελ Αβίβ, την αποφυγή οικονοµικών συνεργασιών των υπηρεσιών του Δήµου µε κρατικές υπηρεσίες του Ισραήλ ή εταιρίες που συνεργάζονται µε αυτό, να µην προσκληθούν/συµµετέχουν κρατικές αποστολές από το Ισραήλ στην 89η ΔΕΘ.
Τέτοιες πρωτοβουλίες χρειάζεται να επεκταθούν και σε άλλους κοινωνικούς χώρους, και σε άλλους κλάδους, και σε άλλους Δήµους.
No Pride in Genocide
Αξίζει ιδιαίτερη αναφορά και η περίπτωση του Athens Pride, που συµπυκνώνει τις αλλαγές. Πριν αρκετά χρόνια, κάποιες και κάποιοι πορευτήκαµε µε µια µεγάλη Παλαιστινιακή σηµαία, ως ελάχιστη απάντηση στην «χαλαρότητα» µε την οποία αντιµετωπιζόταν τότε η στήριξη της Πρεσβείας του Ισραήλ σε ένα Pride που απέφευγε την πολιτικοποίηση. Πέρσι, όταν η Συνέλευση 8 Μάρτη πορεύθηκε µε το πανώ «No Pride in Genocide», µαζί µε άλλες ριζοσπαστικές συλλογικότητες που επίσης κατέβηκαν µε αναφορά στην Παλαιστίνη, διαπίστωσε ότι το πλήθος των ΛΟΑΤΚΙ ατόµων που είχαν αποφασίσει «αυθόρµητα» να πορευτούν φέτος µε την ίδια διάθεση ήταν πολύ µεγαλύτερο από αυτό των οργανωµένων φιλοπαλαιστινιακών µπλοκ. Βαµµένα πρόσωπα και σώµατα, αυτοσχέδια χαρτόνια επιβεβαίωναν –και στην Ελλάδα– ότι η κουίρ νεολαία αποτελεί έναν από τους πιο θερµούς συµµάχους της Παλαιστινιακής Αντίστασης. Η ίδια εικόνα επιβεβαιώθηκε και φέτος –και αυτή η νέα πραγµατικότητα ώθησε και το «θεσµικό» Athens Pride να δηλώσει φέτος στήριξη στο March to Gaza ενώ οι παλαιστινιακές σηµαίες βρήκαν φιλόξενο χώρο πάνω στα άρµατα. Όπως έγραφε ένα από τα πολλά αυτοσχέδια χαρτόνια φέτος: «Αν δεν είναι Πολιτικό, Δεν είναι Περήφανο».
Σωµατεία
Για τη συνέχεια και τα ερωτήµατα της κλιµάκωσης, θα είναι κρίσιµο να ενεργοποιηθούν σε παρόµοια κατεύθυνση τα εργατικά σωµατεία. Η προσπάθεια δηµοσιογράφων να απαιτήσουν από την ΕΣΗΕΑ να πάρει θέση, η τοποθέτηση της ΟΕΝΓΕ, η στάση του ΣΕΡΕΤΕ είναι κάποια δείγµατα που πρέπει να βρουν συνέχεια, αλλά και να επεκταθούν (στο βαθµό που είναι δυνατόν) και σε κρίσιµους κλάδους. Η εκδήλωση που οργάνωσε το Radical IT, για να συζητηθεί συγκεκριµένα ο ρόλος του κλάδου της τεχνολογίας στη γενοκτονία αλλά και στην πολεµική οικονοµία, για να στείλει το µήνυµα «Δεν Δουλεύουµε για την Πολεµική Μηχανή» δείχνει µια κατεύθυνση. Χωρίς να παραγνωρίζουµε τις δυσκολίες και την αδυναµία του συνδικαλιστικού κινήµατος να οργανώσει µάχες ακόµα και για τα «στενά» οικονοµικά ζητήµατα των µελών του, θα πρέπει να ανοίξει σοβαρά η συζήτηση καταρχήν µέσα στη συνδικαλιστική Αριστερά για την ανάγκη να κινητοποιηθεί η δύναµη της εργατικής τάξης ενάντια στη γενοκτονία, την πολεµική οικονοµία, τη συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ, µε οδηγό τους λιµενεργάτες της Μασσαλίας που δε φορτώνουν όπλα για το Ισραήλ, αλλά και τους Γάλλους εκπαιδευτικούς που οργάνωσαν 24ωρη απεργία για τη Γάζα. Θα χρειαστεί τουλάχιστον να ανοίξει η συζήτηση µέσα στους χώρους δουλειάς, να περάσει η Παλαιστίνη και η αντιπολεµική πάλη µέσα στις διαδικασίες και τις συζητήσεις του συνδικαλιστικού κινήµατος, για να µπορέσουµε να δηµιουργήσουµε όρους –επιτυχηµένων– κινητοποιήσεων.
Μποϊκοτάζ
Εν τω µεταξύ, έχει µεγάλη αξία να συνεχιστούν οι προσπάθειες για µποϊκοτάζ. Ένας πολύ µεγάλος «παίκτης» (και σε οικονοµικό µέγεθος και σε βαθµό συνενοχής), η Energean, έχει µπει από καιρό στο στόχαστρο του BDS µε αναλυτική τεκµηρίωση κι ανακοινώσεις. Σήµερα, το BDS Greece καταγγέλει τη χορηγία της εταιρείας στο Φεστιβάλ Φιλίππων, ζητώντας να ακυρωθεί το ξέπλυµα µέσω τέχνης. Το ενδιαφέρον βρίσκεται στην αντίδραση της Energean, η οποία αισθάνθηκε την ανάγκη/πίεση να απαντήσει µέσω δηµοσιευµάτων τρίτων, που ανακάλυψαν ότι… «Στο στόχαστρο της Τουρκίας και πάλι ο Πρίνος: Μέσω του κινήµατος BDS η πίεση της Άγκυρας στην Energean». [Rp: To Φεστιβάλ ακύρωσε τη χορηγία, επιβεβαιώνοντας ότι η εταιρεία είχε λόγους να ενοχληθεί και να απαντήσει] Αυτές τις µέρες, το BDS Greece ανέδειξε την υπόθεση πλοίου ελληνικής ιδιοκτησίας που µεταφέρει χάλυβα στην ισραηλινή πολεµική βιοµηχανία. Ενώ είναι πρόσφατη η αποκάλυψη ότι το ελληνικό κράτος λειτουργεί ως «µεσάζοντας» κι «εγγυητής» για τη συµµετοχή της Ισραηλινής πολεµικής βιοµηχανίας Israel Aerospace Industries (µέσω της Intracom Defence) σε ευρωπαϊκά προγράµµατα, ενώ η Motor Oil ανακοινώνει τη συνεργασία της µε την εταιρία της οποίας τα προϊόντα ρηµάζουν τη Γάζα.
Και στη µάχη για µποϊκοτάζ έχουµε να εµπνευστούµε από τη διεθνή εµπειρία, µε την πρόσφατη απόφαση της µεγάλης ιταλικής συνεταιριστικής αλυσίδας σούπερµαρκετ Coop Aleanza να διακόψει την πώληση ισραηλινών προϊόντων στα ράφια της και να αρχίσει να πουλά την Gaza Cola, ένα ποτό παλαιστινιακής παραγωγής του οποίου τα έσοδα θα διατεθούν για τη δηµιουργία νοσοκοµείου στη Γάζα.
Συνέχεια
Το φετινό Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, µε στίχους του Μαχµούντ Νταρουΐς στα υλικά του, µε σχετική συζήτηση για την Παλαιστίνη και µε την πρόθεση να προµηθεύσει µε υλικό τις χιλιάδες ανθρώπους που θέλουν να γεµίσουν το δηµόσιο χώρο µε Παλαιστινιακά χρώµατα, είναι ένα επόµενο ραντεβού για τον κόσµο του κινήµατος αλληλεγγύης.
Η µάχη για τη Γάζα, η µάχη για την Παλαιστίνη θα συνεχιστεί. Οι κρατικές ηγεσίες πιέζονται αλλά συνεχίσουν να σέρνουν τα πόδια τους. Η Κάγια Κάλλας παρουσίασε στους Ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών τα πορίσµατα της «αναθεώρησης» της σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, κάνοντας λόγο για… «ενδείξεις» ότι το Ισραήλ παραβιάζει το Άρθρο 2 (περί ανθρωπίνων δικαιωµάτων). Αλλά η ΕΕ έχει χρόνο. Αν δεν «βελτιωθεί η κατάσταση στη Γάζα», τότε λέει η Κάλλας «µπορούµε να συζητήσουµε περαιτέρω µέτρα και να επανέλθουµε».
Είναι εξοργιστικός ο ρυθµός του «όχι ακόµα…» µετά από 20 µήνες γενοκτονίας κι ενώ κάθε µέρα που περνά χάνονται ζωές και η κατάσταση γίνεται όλο και πιο οριακή. Αλλά ταυτόχρονα δείχνει τις ρωγµές που το κίνηµα µπορεί βάσιµα να παλέψει για να διευρύνει.
Στην Ελλάδα της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ, αυτό το καθήκον είναι πολύ βαρύ. Τα προηγούµενα χρόνια, το κίνηµα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη είχε αδρανήσει και αυτό εξηγεί τη χαµηλή αφετηρία σε σχέση µε χώρες όπως οι ΗΠΑ. Αλλά όλα όσα περιγράψαµε παραπάνω αναδεικνύουν µια δυνατότητα. Το 2025 θυµίζει ένα «ελληνικό 2014». Εκείνος ο Πόλεµος στη Γάζα θεωρείται πλατιά το «σηµείο καµπής» που ευαισθητοποίησε, ενεργοποίησε και πολιτικοποίησε µια νέα γενιά ακτιβιστριών κι ακτιβιστών στις ΗΠΑ. Αυτή η γενιά έφτιαξε νέες συλλογικότητες και οργανώσεις ή πλαισίωσε και ζωντάνεψε παλιότερες, που επιδόθηκαν για χρόνια σε συστηµατική δράση για την Παλαιστίνη και αποτέλεσαν τον «κινητήρα» του µεγάλου κινήµατος που ξέσπασε το 2023. Αν η διάγνωση είναι σωστή και ένα πλατύ στρώµα νεότερων ανθρώπων ριζοσπαστικοποιείται «βίαια» γύρω από την Παλαιστινιακή Υπόθεση, πλαισιώνοντας τη δράση των «βετεράνων» της αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, το στοίχηµα για την ριζοσπαστική Αριστερά είναι να βρει τους τρόπους να συνδεθεί και να οργανώσει πιο συστηµατικά αυτό το δυναµικό. Για να φτιάξει νέες συλλογικότητες και οργανώσεις ή να πλαισιώσει και να ζωντανέψει τις παλιότερες. Για να µπορέσουµε να αντέξουµε σε έναν αγώνα που δεν είναι σπριντ, αλλά Μαραθώνιος, µε δεκαετίες «χιλιοµέτρων» πίσω του, κι ακόµα περισσότερα χιλιόµετρα µπροστά του. Ως την Λευτεριά.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά