Η «κεντρώα» συναίνεση

Η αντα­γω­νι­στι­κή συ­νύ­παρ­ξη στη Βουλή με­τα­ξύ της ΝΔ και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει μια σαφή υλική βάση: Μετά την κυ­βερ­νη­τι­κή τε­τρα­ε­τία του Τσί­πρα, τα δύο κόμ­μα­τα έχουν συ­γκλί­νει απο­φα­σι­στι­κά πάνω στους πιο κρί­σι­μους το­μείς της κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής. Το μνη­μό­νιο 3 του Τσί­πρα ήταν μια ομαλή συ­νέ­χεια των μνη­μο­νί­ων 1 και 2 της ΝΔ (αλλά και του ΠΑΣΟΚ), όπως και το σχέ­διο Gr-Invest του Τσί­πρα για τη «με­τα­μνη­μο­νια­κή» εποχή είναι απο­λύ­τως συγ­γε­νι­κό με το αντί­στοι­χο «πρώτα οι επι­χει­ρή­σεις» του Κυ­ριά­κου Μη­τσο­τά­κη.

Αυτή η σκλη­ρή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα για τις στρα­τη­γι­κές επι­λο­γές –και τε­λι­κά για τις τα­ξι­κές «ανα­φο­ρές»– των δύο κομ­μά­των κα­θο­ρί­ζει το κλίμα συ­ναί­νε­σης που κυ­ριαρ­χεί στην κε­ντρι­κή πο­λι­τι­κή σκηνή. Αυτό επι­βε­βαιώ­νε­ται σε κρί­σι­μες –και όχι πάντα στις πιο «προ­βε­βλη­μέ­νες»– επι­λο­γές: Π.χ. ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ψή­φι­σε υπέρ των εξο­πλι­στι­κών δα­πα­νών στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό του Μη­τσο­τά­κη, ενέ­κρι­νε την προ­θυ­μία της κυ­βέρ­νη­σης για συμ­με­το­χή στην πο­λυ­ε­θνι­κή εκ­στρα­τευ­τι­κή δύ­να­μη στη Λιβύη (αν τούτο χρεια­στεί…), επι­κρό­τη­σε την πρό­σκλη­ση του Χα­φτάρ στην Αθήνα κ.ά. 

Ο αντα­γω­νι­σμός ανά­με­σα στα δύο κόμ­μα­τα πε­ριο­ρί­ζε­ται πλέον στα θέ­μα­τα που αφο­ρούν τις ψη­φο­θη­ρι­κές προ­ο­πτι­κές τους. Και καθώς οι εκλο­γο­λό­γοι προ­βλέ­πουν ότι οι επό­με­νες εκλο­γές θα κρι­θούν «στις ψή­φους του κέ­ντρου», ο μη­χα­νι­σμός της αντα­γω­νι­στι­κής συ­ναί­νε­σης στρέ­φει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο προς την… κε­ντρώα πο­λι­τι­κή. 

Αυτά φά­νη­καν ολο­φά­νε­ρα στη δια­δι­κα­σία για τη νέα Πρό­ε­δρο της Δη­μο­κρα­τί­ας. Η επι­μο­νή του Τσί­πρα στην πρό­τα­ση για τον Προ­κό­πη Παυ­λό­που­λο (τον ου­σια­στι­κό κα­θο­δη­γη­τή της κρα­τι­κής πο­λι­τι­κής κατά την κρίση του Δε­κέμ­βρη του 2008, όταν τα γό­να­τα του Κ. Κα­ρα­μαν­λή έτρε­μαν και όταν η Ντόρα ζη­τού­σε «να ανα­λά­βει ο στρα­τός»…), με­τέ­τρε­πε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε εύ­κο­λο θύμα των ελιγ­μών του Μη­τσο­τά­κη. Όταν αυτός πρό­τει­νε τε­λι­κά τη με­γα­λο­δι­κα­στί­να Αικ. Σα­κελ­λα­ρο­πού­λου, χρειά­στη­καν ελά­χι­στες ώρες για να υπο­χω­ρή­σει ο Τσί­πρας και να οι­κο­δο­μη­θούν οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις μιας κα­τα­θλι­πτι­κής σύ­γκλι­σης. Που δεν έχει μέτρο σύ­γκρι­σης ούτε με τις αντι­πα­ρα­θέ­σεις Δε­ξιάς-Αρι­στε­ράς σχε­τι­κά με τον Πρό­ε­δρο της Δη­μο­κρα­τί­ας, ούτε καν με τις αντι­πα­ρα­θέ­σεις Δε­ξιάς-Κέ­ντρου σε όλη την πε­ρί­ο­δο μετά τη Με­τα­πο­λί­τευ­ση. Απέ­χου­με πλέον πολύ από τις πε­ριό­δους όπου αυτή η επι­λο­γή θα συ­μπύ­κνω­νε τις αντι­θέ­σεις με­τα­ξύ «προ­ο­δευ­τι­σμού-συ­ντη­ρη­τι­σμού» ή αλ­λιώς με­τα­ξύ «φωτός και σκό­τους» όπως έλεγε ο (κε­ντρώ­ος) Μέ­νιος Κου­τσό­γιωρ­γας. 

Η δια­φο­ρά δεν είναι στην προ­σω­πι­κό­τη­τα της Αικ. Σα­κελ­λα­ρο­πού­λου. Πιο προ­σε­κτι­κοί πα­ρα­τη­ρη­τές θα εντό­πι­ζαν ότι υπό την ηγε­σία της το Συμ­βού­λιο της Επι­κρα­τεί­ας απέρ­ρι­ψε ως «ασύμ­βα­τες με τις δη­μο­σιο­νο­μι­κές υπο­χρε­ώ­σεις της χώρας» τις διεκ­δι­κή­σεις των συ­ντα­ξιού­χων ενά­ντια στις μνη­μο­νια­κές πε­ρι­κο­πές, ενώ λί­γους μήνες πριν είχε εγκρί­νει τις ίδιες διεκ­δι­κή­σεις των δι­κα­στι­κών και των στρα­τιω­τι­κών, με το επι­χεί­ρη­μα ότι αυτοί απο­τε­λούν «το σκλη­ρό πυ­ρή­να του κρά­τους». Πέρα όμως και από αυτές τις πα­ρα­τη­ρή­σεις, οποια­δή­πο­τε εκ­δο­χή της Αρι­στε­ράς θα όφει­λε να είναι πολύ προ­σε­κτι­κή μπρο­στά στην ανά­θε­ση άμε­σου πο­λι­τι­κού ρόλου σε μια εκ­πρό­σω­πο του δι­κα­στι­κού σώ­μα­τος. Η εμπει­ρία του ΠΑΣΟΚ από τον Χρ. Σαρ­τζε­τά­κη είναι δι­δα­κτι­κή, ενώ σή­με­ρα τα πράγ­μα­τα είναι πολύ πιο επι­κίν­δυ­να: οι επι­χει­ρή­σεις «κα­θα­ρά χέρια» (π.χ. στην Ιτα­λία και πιο πρό­σφα­τα στη Βρα­ζι­λία) είναι πα­ρα­δείγ­μα­τα του πώς οι δι­κα­στι­κές γρα­φειο­κρα­τί­ες μπο­ρούν να πά­ρουν πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες για να στρί­ψουν τις εξε­λί­ξεις προς τα δεξιά. Ακρι­βώς γιατί είναι τμή­μα­τα του «σκλη­ρού πυ­ρή­να του κρά­τους». Η υπο­τα­γή του Τσί­πρα σε αυτή την προ­ο­πτι­κή είναι κυ­ριο­λε­κτι­κά θλι­βε­ρή, ενώ ακόμα πιο θλι­βε­ρή είναι η εκ­κω­φα­ντι­κή σιωπή από το εσω­τε­ρι­κό του κόμ­μα­τός του. 

Ανά­λο­γη είναι η ει­κό­να και σχε­τι­κά με τον εκλο­γι­κό νόμο. Ο βίος και η πο­λι­τεία της κυ­βέρ­νη­σης Τσί­πρα δεν δί­νουν καμιά πει­στι­κό­τη­τα στις ανα­φο­ρές του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην απλή ανα­λο­γι­κή. Η ση­με­ρι­νή πο­λι­τι­κή του στην αντι­πο­λί­τευ­ση δεν πεί­θει ότι χρειά­ζε­ται την απλή ανα­λο­γι­κή για να επι­βά­λει μια δη­μο­κρα­τι­κή στρο­φή στην πο­λι­τι­κή ζωή, για να κάνει πιο εφι­κτή την υπε­ρά­σπι­ση των τα­ξι­κών και πο­λι­τι­κών ανα­γκών της ερ­γα­ζό­με­νης πλειο­ψη­φί­ας. Έτσι τα επι­χει­ρή­μα­τα της «κυ­βερ­νη­σι­μό­τη­τας» που προ­βά­λει ο Μη­τσο­τά­κης (υπεν­θυ­μί­ζο­ντας και τον τρόπο σχη­μα­τι­σμού των κυ­βερ­νή­σε­ων Τσί­πρα-Κα­μέ­νου, αλλά και τον τρόπο επι­βί­ω­σης της κυ­βέρ­νη­σης μετά τις Πρέ­σπες…) πα­ρα­μέ­νουν ισχυ­ρά. Και βα­δί­ζου­με για έναν ακόμα εκλο­γι­κό νόμο καλ­πο­νο­θευ­τι­κό, που θα ενι­σχύ­ει τα «με­γά­λα» κόμ­μα­τα, λη­στεύ­ο­ντας τα «μικρά». 

Απέ­να­ντι σε αυτή τη σύ­γκλι­ση στο «κέ­ντρο» με­τα­ξύ ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στέ­κει μέσα στη Βουλή το ΚΚΕ. Που, όμως, αρ­κεί­ται στο να κα­τα­γρά­ψει τη δια­φο­ρά του, απο­φεύ­γο­ντας να πάρει οποια­δή­πο­τε ευ­ρύ­τε­ρη πρω­το­βου­λία, που θα απει­λού­σε τις νέες «στα­θε­ρό­τη­τες». Και το ΜΕ­ΡΑ­25 του Γ. Βα­ρου­φά­κη, που στο ζή­τη­μα της πρό­τα­σης για ΠτΔ πε­ριο­ρί­στη­κε στη δη­μα­γω­γι­κή ρου­κέ­τα για τη Μάγδα Φύσσα, ενώ για τον εκλο­γι­κό νόμο πα­ρου­σί­α­σε μια «πα­τέ­ντα» ενι­σχυ­μέ­νης «ανα­λο­γι­κής», με μόνο κρι­τή­ριο τη δια­σφά­λι­ση της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής θέσης ενός κόμ­μα­τος στα όρια του 3%. 

Αυτός ο βάλ­τος δεν μπο­ρεί να πα­ρά­ξει τί­πο­τα θε­τι­κό για τον κόσμο. Η ανα­συ­γκρό­τη­ση του κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος αντί­στα­σης είναι ανα­ντι­κα­τά­στα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για την εξυ­γί­αν­ση της πο­λι­τι­κής ζωής. Οι με­γά­λες κοι­νω­νι­κές αντι­θέ­σεις θα ορί­σουν ξανά και τις πο­λι­τι­κές δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά