Το Καλέ της Βόρειας Γαλλίας είναι ένα ακόμη σημείο όπου συρρέουν πρόσφυγες, στην προσπάθειά τους να βρουν μια αξιοπρεπή ζωή. Στον καταυλισμό που όχι τυχαία ονομάζεται «ζούγκλα» χιλιάδες πρόσφυγες ζουν σε άθλιες συνθήκες, βασιζόμενοι για την επιβίωσή τους περισσότερο στους αλληλέγγυους και λιγότερο (ή και καθόλου πια) στο κράτος.
Παράλληλα προσπαθούν με κάθε τρόπο να περάσουν από τη Μάγχη στη Μεγάλη Βρετανία, αντιμετωπίζοντας την καταστολή αλλά και θανάσιμους κινδύνους, με αποτέλεσμα πολλοί να τραυματίζονται ή να χάνουν τη ζωή τους. Και αν το μοτίβο είναι γνωστό και επαναλαμβάνεται με παραλλαγές σε όλη τη Μεσόγειο, οι πρόσφυγες στο Καλέ, μέσα στην καρδιά πια και όχι στις παρυφές της Ε.Ε. αποτελούν την ζωντανή απόδειξη ότι η Ευρώπη Φρούριο εκτός από απάνθρωπη είναι και αναποτελεσματική.
Η «ζούγκλα» στην πραγματικότητα δεν είναι επίσημος καταυλισμός αλλά αυτοσχέδιος – οι μετανάστες και οι πρόσφυγες απλά στήνουν αυτοσχέδια καταλύματα σε διάφορα σημεία του Καλέ, κυρίως μέσα στα δάση. Επίσημος καταυλισμός, το «Σανγκατέ», είχε δημιουργηθεί το 1999, που φιλοξενούσε περίπου 1500 μετανάστες και πρόσφυγες και είχε κάποια στοιχειώδη υποδομή. Έκλεισε το 2002, καθώς η γαλλική κυβέρνηση θεώρησε ότι αποτελούσε μαγνήτη για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, τους οποίους φυσικά ήθελαν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν από το να έρχονται. Έτσι από τότε στήνονται πρόχειροι καταυλισμοί που κατά καιρούς κατεδαφίζονται από τις γαλλικές αρχές. Υπολογίζεται ότι σήμερα ζουν πάνω από 3000 άνθρωποι στο Καλαί, σε άθλιες συνθήκες, και βασίζονται στους αλληλέγγυους για την επιβίωσή τους.
Τέτοιες μέθοδοι αποτροπής βέβαια γνωρίζουμε και από την εμπειρία της Ελλάδας ότι δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Προκαλεί έκπληξη η εμμονή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα κύματα των προσφύγων – που σε τελική ανάλυση (και) οι δικές τους ιμπεριαλιστικές πολιτικές προκαλούν – με τη μέθοδο της αποτροπής και του «βίου αβίωτου». Απέτυχαν στην Ελλάδα, απέτυχαν στην Ιταλία, απέτυχαν και στο Καλέ. Η πλειοψηφία των προσφύγων στο Καλέ προέρχονται από χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, η Ερυθραία. Πώς νομίζουν λοιπόν οι γαλλικές αρχές ότι θα περιορίσουν τις ροές με το να κάνουν απάνθρωπες τις συνθήκες διαβίωςσης; Δεν γνωρίζουν από ποιες συνθήκες προσπαθούν αυτοί οι άνθρωποι να ξεφύγουν; Δεν γνωρίζουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αναζητήσουν έναν τρόπο να επιβιώσουν;
Αυτός είναι και ο λόγος που οι πρόσφυγες του Καλέ προσπαθούν να μπουν στη Βρετανία με κάθε τρόπο. Πολλοί έχουν συγγενείς εκεί, άλλοι θεωρούν ότι στη Βρετανία υπάρχει ακόμα περιθώριο να βρουν μια δουλειά και να επιβιώσουν. Έτσι, είτε προσπαθούν να μπουν σε φορτηγά αυτοκίνητα και να κρυφτούν ανάμεσα στα εμπορεύματα – κυρίως πηδάνε σε αυτά όταν βρίσκονται εν κινήσει με αποτέλεσμα κάποιοι να χάνουν τη ζωή τους ή να τραυματίζονται σοβαρά – ή κατευθύνονται προς τη σιδηροδρονική σήραγγα της Μάγχης. Οι έλεγχοι έχουν ενταθεί πολύ και ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις επιχειρούν στην περιοχή προκειμένου να αποτρέψουν την έξοδο των προσφύγων προς τη Βρετανία.
Μικρός είναι ο αριθμός όσων τελικά τα καταφέρνουν. Ωστόσο οι βρετανικές εφημερίδες κάνουν λόγο για «κοπάδια» προσφύγων που εισέρχονται στα βρετανικά εδάφη και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον επιμένει να κάνει λόγο για «εθνικό κίνδυνο» και να αρνείται να αναλάβει η Βρετανία την ευθύνη που της αναλογεί στην παροχή ασύλου. Στους πρόσφυγες επιχειρήθηκε να αποδοθούν και οι ευθύνες για τις καθυστερήσεις στο Eurotunnel, που στην πραγματικότητα οφείλονταν στη μαζική και επιτυχημένη απεργία των Γάλλων υπαλλήλων του φέρι μποτ. Μ’ ένα σμπάρο δυο τριγώνια: υποβαθμίζουμε τον αγώνα – και άρα τα αιτήματα – των εργαζομένων, και ταυτόχρονα ενοχοποιούμε τους πρόσφυγες. Παλιό και γνωστό κόλπο.
Ωστόσο η καταστολή, η συκοφαντία και οι προσπάθειες αποτροπής είναι πλέον σαφές ότι δεν φτάνουν ως μέσο αντιμετώπισης της εισροής προσφύγων στην Ευρώπη. Εκτός σπό τη Μεσόγειο που αποτελεί νεκροταφείο ψυχών, το πρόβλημα παρουσιάζεται πια ιδιαίτερα αυξημένο και μέσα στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρώπη Φρούριο έχει ξεκάθαρα αποτύχει, οι ηγέτες της Ε.Ε. δεν μπορούν πια να κάνουν πως δεν βλέπουν τους πρόσφυγες, τα θύματα των πολέμων, των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, των δικτατοριών και της φτώχειας, αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό και των δικών τους πολιτικών. Όσο και να εντείνουν την καταστολή, η αποτροπή δεν δουλεύει.
Αλλά και από την πλευρά της Αριστεράς και του κινήματος, το θέμα πρέπει να απασχολήσει πολύ περισσότερο και να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά. Οι πρόσφυγες, από το Πεδίο του Άρεως ως τα νησιά του Αιγαίου και από τη Λαμπεντούζα ως το Καλέ, επιβιώνουν κυρίως χάρη στις επίπονες και επίμονες προσπάθειες των αλληλέγγυων. Ως πότε, όμως; Αν δεν αλλάξει άρδην η πολιτική της Ε.Ε. για τους πρόσφυγες, ως πότε θα καταφέρνουμε έστω και να κρατάμε ζωντανούς τους πρόσφυγες, που έτσι κι αλλιώς ζουν σε άθλιες συνθήκες παρά τις προσπάθειές μας; Στην Ελλάδα έχουν γίνει αρκετές διαμαρτυρίες, με πιο πρόσφατη την καμπάνια για τους Σύρους πρόσφυγες του Συντάγματος. Σε σχέση με τους πρόσφυγες του Καλέ έγιναν πρόσφατα συγκεντρώσεις στο Παρίσι και στο Κεντ. Αλλά δεν φτάνει. Το πρόβλημα πια είναι πολύ πιεστικό, εκατοντάδες άνθρωποι καθημερινά πεθαίνουν στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. Εκατοντάδες χιλιάδες ζουν σε συνθήκες ανυπόφορες. Η Ευρώπη Φρούριο δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή. Το άνοιγμα των συνόρων, η εξασφάλιση ασφαλών διόδων, η αλλαγή της μεταναστευτικής πολιτικής εκ βάθρων, θα πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή των αιτημάτων της Αριστεράς και του κινήματος.
