Ιταλία: Προς κυβερνητική συμμαχία σοκ

Την ώρα που γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές, συ­νε­χί­ζο­νταν οι συ­ζη­τή­σεις όσον αφορά τον πρω­θυ­πουρ­γό (κά­ποιο τρίτο πρό­σω­πο), αλλά και την τε­λι­κή δια­μόρ­φω­ση κοι­νού προ­γράμ­μα­τος, ώστε να κα­τα­τε­θεί η πρό­τα­ση στον Πρό­ε­δρο της Δη­μο­κρα­τί­ας και αυτός να εκ­κι­νή­σει τη δια­δι­κα­σία που απαι­τεί­ται (έγκρι­ση υπουρ­γών κλπ) για να φτά­σει η νέα κυ­βέρ­νη­ση να ζη­τή­σει την εντο­λή από τη Βουλή. 

Είναι ένα τε­ρά­στιο σοκ, μετά από αυτό του εκλο­γι­κού απο­τε­λέ­σμα­τος. Στην τρίτη με­γα­λύ­τε­ρη οι­κο­νο­μία του ευ­ρω­παϊ­κού κα­πι­τα­λι­σμού, δεί­χνουν έτοι­μα να σχη­μα­τί­σουν κυ­βέρ­νη­ση ένα ακρο­δε­ξιό κόμμα, που εκτι­νά­χθη­κε κά­νο­ντας στρο­φή από τον το­πι­κι­σμό στον εθνι­κι­σμό, μαζί με ένα «αντι­πο­λι­τι­κό» συ­νον­θύ­λευ­μα που με­τρά­ει ελά­χι­στα χρό­νια ζωής. Και αυτό δίχως να έχουν την ανά­γκη κοι­νο­βου­λευ­τι­κής στή­ρι­ξης από κά­ποιο από τα πα­ρα­δο­σια­κά (και κά­πο­τε κρα­ταιά) κόμ­μα­τα της Δε­ξιάς και της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς.

Είναι μια σο­κα­ρι­στι­κή εξέ­λι­ξη. Προ­κα­λεί εντύ­πω­ση το πόσο «χα­λα­ρά» αντι­με­τω­πί­ζε­ται ο κε­ντρι­κός ρόλος της Λί­γκας στην πι­θα­νή κυ­βέρ­νη­ση. Κάτω από το θολό σχήμα «κυ­βέρ­νη­ση λαϊ­κι­στών» και με όλη την έμ­φα­ση να πέ­φτει στο πόσο σκλη­ροί ή μα­λα­κοί ευ­ρω­σκε­πτι­κι­στές θα απο­δει­χθούν στην πράξη, η ανά­δει­ξη ενός ακρο­δε­ξιού, εθνι­κι­στι­κού, ρα­τσι­στι­κού κόμ­μα­τος σε βα­σι­κό κυ­βερ­νη­τι­κό πόλο περ­νά­ει «στο ντού­κου». Και η προ­θυ­μία της ηγε­σί­ας του Κι­νή­μα­τος Πέντε Αστέ­ρων να συ­νερ­γα­στεί με ένα τέ­τοιο κόμμα χρω­μα­τί­ζει πλέον την –μέχρι σή­με­ρα θολή–  «αντι­συ­στη­μι­κό­τη­τά» του με σκο­τει­νά χρώ­μα­τα, πόσο μάλ­λον αν ισχύ­ουν οι πλη­ρο­φο­ρί­ες ότι βρέ­θη­κε σχε­τι­κά εύ­κο­λα κοι­νός τόπος στο «με­τα­να­στευ­τι­κό», όσον αφορά το κυ­βερ­νη­τι­κό πρό­γραμ­μα.

Η γε­νι­κό­λο­γη «αντι­πο­λι­τι­κή», χωρίς πο­λι­τι­κό πρό­ση­μο, χωρίς τα­ξι­κή ανα­φο­ρά, έδει­ξε όχι απλά τα όριά της, αλλά τους κιν­δύ­νους της. Οι Πε­ντά­στε­ροι δή­λω­ναν γε­νι­κώς έτοι­μοι να συ­ζη­τή­σουν προ­γραμ­μα­τι­κά με δυ­νά­μεις από όλο το φάσμα. Είχαν επί­σης ει­σπρά­ξει την επί­μο­νη άρ­νη­ση του Ρέν­τσι να μπει το κόμμα του σε συ­ζή­τη­ση με «λαϊ­κι­στές» (κάτι που προ­κά­λε­σε εντά­σεις και μέσα στο PD). Όμως το πού «έκα­τσε η μπί­λια» τε­λι­κά είναι απο­κα­λυ­πτι­κό. Μια πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που μπο­ρεί και βάζει «βέτο» στην πα­ρου­σία του Μπερ­λου­σκό­νι (ως αν­θρώ­που του «πα­λιού κα­τε­στη­μέ­νου») σε μια κυ­βέρ­νη­ση, δεν αι­σθάν­θη­κε την ίδια ανά­γκη απέ­να­ντι στην πα­ρου­σία των ακρο­δε­ξιών στην κυ­βέρ­νη­ση. 

Μένει να φανεί, αν θα υπάρ­ξει η οποια­δή­πο­τε «ανταρ­σία» στην κοι­νω­νι­κή βάση των Πέντε Αστέ­ρων. Θα είναι κρί­σι­μο, ως «φω­τει­νή αχτί­δα» για την κα­τά­στα­ση στην ιτα­λι­κή κοι­νω­νία, με δε­δο­μέ­νο το πο­σο­στό που είχαν πάρει. Γιατί αν στην υπαρ­κτή με­γά­λη ενί­σχυ­ση της επιρ­ρο­ής της ακρο­δε­ξιάς προ­στε­θεί κι ένα μα­ζι­κό ρεύμα που «ανέ­χε­ται» τη συ­νύ­παρ­ξη μαζί της, τα πράγ­μα­τα είναι πολύ άσχη­μα...

Η συ­νεν­νό­η­ση και η ομαλή συ­νύ­παρ­ξη μπο­ρεί να συ­να­ντή­σει αντι­δρά­σεις και για άλ­λους λό­γους βέ­βαια. Είναι ζη­τού­με­νο αν η βάση της Λί­γκας (που παρά την εθνι­κι­στι­κή στρο­φή της, πα­ρα­μέ­νει στην ουσία «του Βορρά») θα δε­χθεί τις προ­τά­σεις των Πέντε Αστέ­ρων, που εστιά­ζουν στη βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών στο Νότο. Είναι αντί­στοι­χα ζη­τού­με­νο αν οι φτω­χοί του Νότου, που απο­τε­λούν τον σκλη­ρό πυ­ρή­να της βάσης των Πέντε Αστέ­ρων, θα δεί­ξουν μνήμη χρυ­σό­ψα­ρου απέ­να­ντι σε εκεί­νους που μέχρι πριν ένα δύο χρό­νια τους αντι­με­τώ­πι­ζαν ως νού­με­ρο 1 «πρό­βλη­μα». 

Στον τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, πε­ρι­μέ­νο­ντας τα επί­ση­μα κεί­με­να, οι πρώ­τες πλη­ρο­φο­ρί­ες μι­λά­νε για «άθροι­σμα» των προ­ε­κλο­γι­κών υπο­σχέ­σε­ων και των δύο κομ­μά­των. Όλοι εστιά­ζουν στην κε­ντρι­κή υπό­σχε­ση της Λί­γκας για φο­ρο­ε­λα­φρύν­σεις στις επι­χει­ρή­σεις και την κε­ντρι­κή υπό­σχε­ση των Πέντε Αστέ­ρων για εγ­γυ­η­μέ­νο κα­τώ­τα­το ει­σό­δη­μα για όλους, ενώ δεν λεί­πουν αυτοί που ισχυ­ρί­ζο­νται ότι ο συν­δυα­σμός αυτών των υπο­σχέ­σε­ων «απει­λεί να εκτρο­χιά­σει την ιτα­λι­κή οι­κο­νο­μία από το δρόμο της δη­μο­σιο­νο­μι­κής στα­θε­ρό­τη­τας». 

Ένα κε­ντρι­κό άρθρο στο Bloomberg αντι­με­τώ­πι­σε μάλ­λον με μπλα­ζέ ύφος τις εξε­λί­ξεις: «οι λαϊ­κι­στές πήραν την ευ­και­ρία που ζη­τού­σαν. Ας δο­κι­μά­σουν να ζή­σουν στον κόσμο της κυ­βέρ­νη­σης, έξω από τη φού­σκα των προ­ε­κλο­γι­κών υπο­σχέ­σε­ων». Πι­θα­νώς τα θινκ-τανκ να εκτι­μούν ότι, αφού «πει­θάρ­χη­σε» ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, θα «πει­θαρ­χή­σουν» και πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις που έχουν πολύ λι­γό­τε­ρη (ανύ­παρ­κτη) σχέση με τα κι­νή­μα­τα και τους αγώ­νες κατά της λι­τό­τη­τας.

Αυτά μένει να φα­νούν. Πά­ντως, ανε­ξαρ­τή­τως των προ­θέ­σε­ων των επί­δο­ξων κυ­βερ­νώ­ντων, η πραγ­μα­τι­κή εξου­σία ήδη προ­ε­τοι­μά­ζε­ται. Ο Πρό­ε­δρος Μα­τα­ρέ­λα αι­σθάν­θη­κε την ανά­γκη να υπεν­θυ­μί­σει ότι έχει θέση εξου­σί­ας και δεν είναι «συμ­βο­λαιο­γρά­φος που απλά βάζει υπο­γρα­φές». Οι ανα­λυ­τές υπεν­θυ­μί­ζουν ότι εκτός από τις ευ­ρω­παϊ­κές συν­θή­κες (τις οποί­ες στα λόγια αμ­φι­σβη­τούν οι επί­δο­ξοι κυ­βερ­νώ­ντες), η δη­μο­σιο­νο­μι­κή στα­θε­ρό­τη­τα έχει μπει πλέον και στο ιτα­λι­κό Σύ­νταγ­μα. 

Εμείς εξαρ­χής δεν προσ­δο­κού­με τί­πο­τα το φι­λερ­γα­τι­κό από μια κυ­βέρ­νη­ση ακρο­δε­ξιάς και «αντι­πο­λι­τι­κών», «δια­τα­ξι­κών» δη­μα­γω­γών, πρό­θυ­μων να συ­μπο­ρευ­τούν μαζί της. Αλλά η υπεν­θύ­μι­ση των μη­χα­νι­σμών που μπαί­νουν σε κί­νη­ση ακόμα και στην πα­ρα­μι­κρή υπο­ψία «λαϊ­κι­στι­κής πα­ρέκ­κλι­σης» από τους κα­νό­νες, είναι πο­λύ­τι­μη για να εξά­γει η Αρι­στε­ρά συ­μπε­ρά­σμα­τα για τη φύση της σύ­γκρου­σης που απαι­τεί­ται για να υλο­ποι­η­θεί ένα ρι­ζο­σπα­στι­κό πρό­γραμ­μα αντι-λι­τό­τη­τας...

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά