Κάτω τα χέρια από το άσυλο!

Αρ­κε­τές κυ­βερ­νή­σεις έχουν προ­σπα­θή­σει στο πα­ρελ­θόν να κα­ταρ­γή­σουν ορι­στι­κά το άσυλο, χωρίς επι­τυ­χία. Η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη είχε ση­κώ­σει πολύ προ­ε­κλο­γι­κά την ατζέ­ντα της ασφά­λειας και της απαλ­λα­γής των πα­νε­πι­στη­μί­ων από «πα­θο­γέ­νειες» του πα­ρελ­θό­ντος. Πα­ρα­μέ­νει ανοι­χτό το κατά πόσο αυτές οι εξαγ­γε­λί­ες μπο­ρούν να γί­νου­νε πράξη.

Κοι­νω­νι­κή δυ­να­μι­κή του ασύ­λου

Πολ­λοί σύγ­χρο­νοι υπε­ρα­σπι­στές της κα­τάρ­γη­σης του ασύ­λου, όταν ανα­φέ­ρο­νται σε αυτό, επι­κα­λού­νται τη φι­λε­λεύ­θε­ρη αντί­λη­ψη που ισχυ­ρί­ζε­ται ότι το πα­νε­πι­στη­μια­κό άσυλο απο­τε­λεί ένα «άσυλο ιδεών που ου­δε­μία σχέση έχει με τους αρι­στε­ρι­στές και τις κα­τα­λή­ψεις». Αυτή η κα­ρα­μέ­λα χρη­σι­μο­ποιεί­ται εδώ και δε­κα­ε­τί­ες προ­κει­μέ­νου να στιγ­μα­τι­στεί η κοι­νω­νι­κή και ρι­ζο­σπα­στι­κή πτυχή του ασύ­λου. Αυτή που εξα­σφά­λι­ζε ότι οι πα­νε­πι­στη­μια­κοί χώροι θα είναι ανοι­χτοί στον πο­λι­τι­κό διά­λο­γο, τη συμ­με­το­χή των φοι­τη­τών στα κοινά και την ενερ­γή εμπλο­κή των φοι­τη­τι­κών συλ­λό­γων σε μεί­ζο­να κοι­νω­νι­κά ζη­τή­μα­τα. Υπάρ­χει μια τε­ρά­στια πα­ρα­κα­τα­θή­κη αγώ­νων και νικών του κι­νή­μα­τος, οι οποί­οι γεν­νή­θη­καν μέσα στους πα­νε­πι­στη­μια­κούς χώ­ρους και τις συ­νε­λεύ­σεις των φοι­τη­τών.

Στην Ελ­λά­δα, δεν είναι τυ­χαίο ότι ακόμη και μέσα στον καιρό της χού­ντας, πα­ρό­τι οι φοι­τη­τι­κοί σύλ­λο­γοι ήταν πλή­ρως ελεγ­χό­με­νοι από την ασφά­λεια, ξε­κί­νη­σε η φοι­τη­τι­κή εξέ­γερ­ση του Πο­λυ­τε­χνεί­ου που οδή­γη­σε στην πτώση της χού­ντας λί­γους μήνες αρ­γό­τε­ρα. Το πα­νε­πι­στη­μια­κό άσυλο ακόμη και όταν δεν ήταν κα­το­χυ­ρω­μέ­νο νο­μι­κά και θε­σμι­κά, λει­τουρ­γού­σε μέσα από τους αγώ­νες και την κοι­νω­νι­κή κί­νη­ση που υπήρ­χε εντός των πα­νε­πι­στη­μια­κών αμ­φι­θε­ά­τρων.

Δεν είναι τυ­χαίο ότι μια σειρά από μα­ζι­κούς αγώ­νες, που δεν αφο­ρού­σαν απο­κλει­στι­κά το πα­νε­πι­στή­μιο, αλλά ολό­κλη­ρη την κοι­νω­νία, είχαν ως αφε­τη­ρία τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις των φοι­τη­τών. Από τους τε­ρά­στιους αγώ­νες της με­τα­πο­λί­τευ­σης μέχρι το κί­νη­μα του 2006-2007 ενά­ντια στην ανα­θε­ώ­ρη­ση του άρ­θρου 16, τη δο­λο­φο­νία του Αλέξη Γρη­γο­ρό­που­λου το 2008 και τους αγώ­νες ενά­ντια στους πρό­σφα­τους νό­μους που προ­σπά­θη­σαν να ανα­διαρ­θρώ­σουν την τρι­το­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση, το πα­νε­πι­στη­μια­κό άσυλο απο­τε­λού­σε έναν ζω­ντα­νό κοι­νω­νι­κό χώρο γνώ­σης, αμ­φι­σβή­τη­σης, δια­λό­γου και πο­λι­τι­κής πρα­κτι­κής, που πολ­λές φορές τρό­μα­ζε ή ακόμη και απει­λού­σε ολό­κλη­ρες κυ­βερ­νή­σεις. Αυτός είναι και ο λόγος που η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη επι­χει­ρεί να το χτυ­πή­σει, τώρα που οι αγώ­νες βρί­σκο­νται σε ύφεση και το κί­νη­μα σε υπο­χώ­ρη­ση.

«Τάξη και ασφά­λεια»

Η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ είχε ως βα­σι­κή προ­ε­κλο­γι­κή υπό­σχε­ση την ορι­στι­κή κα­τάρ­γη­ση του πα­νε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου. Μη μπο­ρώ­ντας να μι­λή­σει για τα μνη­μό­νια, την υπο­χρη­μα­το­δό­τη­ση και τη συ­νο­λι­κό­τε­ρη υπο­βάθ­μι­ση του δη­μο­σί­ου πα­νε­πι­στη­μί­ου που επέ­βα­λε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και θα συ­νε­χί­σει πρό­θυ­μα η ίδια, επι­χει­ρεί να απο­προ­σα­να­το­λί­σει την κου­βέ­ντα, με­τα­φέ­ρο­ντας το κέ­ντρο της αλλού: σε ζη­τή­μα­τα ασφά­λειας, εγκλη­μα­τι­κό­τη­τας και πα­ρα­βα­τι­κής συ­μπε­ρι­φο­ράς των «αρι­στε­ρών» και των «μπα­χα­λά­κη­δων». Στο πλευ­ρό αυτής της ατζέ­ντας βρί­σκε­ται ένας ολό­κλη­ρος δη­μο­σιο­γρα­φι­κός μη­χα­νι­σμός που, άλλες φορές αξιο­ποιώ­ντας τη συ­νω­μο­σιο­λο­γία και άλλες την πα­ρα­πλη­ρο­φό­ρη­ση των «αστυ­νο­μι­κών πηγών», επι­χει­ρεί να λοι­δο­ρή­σει κάθε προ­σπά­θεια συλ­λο­γι­κής έκ­φρα­σης και κι­νη­το­ποί­η­σης των φοι­τη­τών, αντι­με­τω­πί­ζο­ντάς την ως κάτι πε­ρι­θω­ρια­κό και ενά­ντια στο νόμο και την τάξη.

Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όμως, είναι τε­λεί­ως δια­φο­ρε­τι­κή. Η λε­γό­με­νη «εγκλη­μα­τι­κό­τη­τα» είναι μια υπαρ­κτή κοι­νω­νι­κή συν­θή­κη, αλλά όχι μόνο μέσα στο πα­νε­πι­στή­μιο, υπάρ­χει σε ολό­κλη­ρη την κοι­νω­νία. Αιτία υπαρ­κτών -σε πλη­θώ­ρα πε­ρι­πτώ­σε­ων- εγκλη­μα­τι­κών συ­μπε­ρι­φο­ρών και πρα­κτι­κών δεν είναι η ύπαρ­ξη του πα­νε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου και των νε­ο­λαι­ί­στι­κων αγώ­νων, αλλά από τη μία η κοι­νω­νι­κή πε­ρι­θω­ριο­ποί­η­ση και ανέ­χεια ενός κομ­μα­τιού της κοι­νω­νί­ας και από την άλλη η συ­νει­δη­τή προ­σπά­θεια του κρά­τους να υπο­βαθ­μί­σει πα­νε­πι­στη­μια­κές σχο­λές ή ακόμη και ολό­κλη­ρες πε­ριο­χές όπως είναι τα Εξάρ­χεια, προ­κει­μέ­νου να πά­ψουν να είναι πο­λι­τι­κά επι­κίν­δυ­νες. Η υπο­βάθ­μι­ση και η εγκλη­μα­τι­κό­τη­τα είναι το άλ­λο­θι για την εφαρ­μο­γή κα­τα­σταλ­τι­κών πο­λι­τι­κών που θα είναι νο­μι­μο­ποι­η­μέ­νες στα μάτια του κό­σμου. Το ότι τα πα­νε­πι­στη­μια­κά ιδρύ­μα­τα ή πε­ριο­χές του κέ­ντρου όπως τα Εξάρ­χεια, απο­τέ­λε­σαν κέ­ντρα αμ­φι­σβή­τη­σης και ορ­γά­νω­σης ση­μα­ντι­κών αγώ­νων τις προη­γού­με­νες δε­κα­ε­τί­ες, είναι κάτι που το γνω­ρί­ζουν καλά η κυ­βέρ­νη­ση και η αστυ­νο­μία και αυτός είναι ο λόγος που επι­χει­ρούν να το χτυ­πή­σουν χρη­σι­μο­ποιώ­ντας την κα­ρα­μέ­λα της «ασφά­λειας», ενώ στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ανα­φέ­ρο­νται στην αστυ­νο­μο­κρα­τία.

Ανά­γκη απά­ντη­σης 

Κάπως έτσι, λοι­πόν, η ΝΔ ισχυ­ρί­ζε­ται πως θα επι­χει­ρή­σει να υλο­ποι­ή­σει όλα αυτά που καμία κυ­βέρ­νη­ση δεν κα­τόρ­θω­σε τα προη­γού­με­να χρό­νια. Το να με­τα­τρα­πούν δη­λα­δή τα πα­νε­πι­στη­μια­κά ιδρύ­μα­τα ολο­κλη­ρω­τι­κά από ζω­ντα­νοί κοι­νω­νι­κοί χώροι σε απο­στει­ρω­μέ­να τε­χνο­λο­γι­κά ιδρύ­μα­τα και τα Εξάρ­χεια από μια πε­ριο­χή αμ­φι­σβή­τη­σης και ρι­ζο­σπα­στι­κών ιδεών σε μια κο­σμι­κή-του­ρι­στι­κή αστι­κή ατρα­ξιόν. Άλ­λω­στε χώροι όπου κυ­ριαρ­χούν ρι­ζο­σπα­στι­κές ιδέες, ενερ­γές συλ­λο­γι­κό­τη­τες και ζω­ντα­νά κοι­νω­νι­κά κέ­ντρα, είναι άκρως ενο­χλη­τι­κοί και γι αυτό κο­ρυ­φαία στε­λέ­χη της ΝΔ δια­τυ­μπα­νί­ζουν ότι θα πά­ρουν άμεσα πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες για να «τε­λειώ­σουν το άσυλο και τα Εξάρ­χεια». 

Όλα τα πα­ρα­πά­νω εντάσ­σο­νται σε ένα συ­νο­λι­κό­τε­ρο σχέ­διο της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη που σα στόχο έχει το τσά­κι­σμα του ρι­ζο­σπα­στι­σμού και των αγώ­νων των τε­λευ­ταί­ων δε­κα­ε­τιών. Το μο­ντέ­λο ακα­δη­μαϊ­κής κοι­νό­τη­τας  που ονει­ρεύ­ε­ται η ΝΔ έχει υλο­ποι­η­θεί εδώ και πολλά χρό­νια σε πάρα πολ­λές ευ­ρω­παϊ­κές χώρες, με απο­τέ­λε­σμα η Ελ­λά­δα να απο­τε­λεί μια δυ­σά­ρε­στη εξαί­ρε­ση τόσο για τις εκά­στο­τε κυ­βερ­νή­σεις, όσο και για την ευ­ρω­παϊ­κή ελίτ.  Έτσι, λοι­πόν, σή­με­ρα η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ θα επι­χει­ρή­σει να κερ­δί­σει μια πο­λι­τι­κή ρε­βάνς ένα­ντι των νε­ο­λαι­ί­στι­κων κι­νη­μά­των και της Αρι­στε­ράς. Μια ρε­βάνς που πολ­λές κυ­βερ­νή­σεις επι­δί­ω­ξαν, αλλά δεν είχαν την πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή νο­μι­μο­ποί­η­ση να την επι­βά­λουν.

Η τε­τρα­ε­τής δια­κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ άλ­λω­στε έχει στρώ­σει το δρόμο στην κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη να προ­χω­ρή­σει στις συ­ντη­ρη­τι­κές τομές που σχε­διά­ζει. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ αφο­μοί­ω­σε με­γά­λο κομ­μά­τι κοι­νω­νι­κού ρι­ζο­σπα­στι­σμού και το εν­σω­μά­τω­σε σε μια λο­γι­κή απο­δο­χής της ήττας. Πάνω σε αυτό πο­ντά­ρει ο Κυ­ριά­κος Μη­τσο­τά­κης σή­με­ρα.

Απέ­να­ντι στον κίν­δυ­νο της κα­τάρ­γη­σης του πα­νε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου και της εμπέ­δω­σης μιας νέας τε­λεί­ως κα­τά­στα­σης στο κέ­ντρο της Αθή­νας, οι φοι­τη­τι­κοί σύλ­λο­γοι και η νε­ο­λαία από κοι­νού με το­πι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες και ορ­γα­νώ­σεις της Αρι­στε­ράς πρέ­πει να αντι­δρά­σουν. Τα πα­νε­πι­στή­μια είναι χώροι των φοι­τη­τών, των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των κα­θη­γη­τών και όχι χώροι αστυ­νο­μο­κρα­τί­ας, συ­στη­μά­των ασφα­λεί­ας και δια­πι­στεύ­σε­ων. Τα Εξάρ­χεια είναι μια πε­ριο­χή με έντο­νο πο­λι­τι­κό και πο­λι­τι­στι­κό πα­ρελ­θόν και όχι μια πε­ριο­χή στα χέρια των ερ­γο­λά­βων και του real estate.

Είναι ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας ανά­γκη να ενερ­γο­ποι­η­θούν ξανά οι φοι­τη­τι­κοί σύλ­λο­γοι και οι κι­νη­μα­τι­κές δυ­νά­μεις σε αγω­νι­στι­κή κα­τεύ­θυν­ση. Αυτό περνά μέσα από τη μα­ζι­κο­ποί­η­ση των συ­νε­λεύ­σε­ων, τη συ­στρά­τευ­ση της Αρι­στε­ράς στα μεί­ζο­να ζη­τή­μα­τα και την προ­σπά­θεια οι­κο­δό­μη­σης ενός με­τώ­που που θα βάζει φρένο στα σχέ­διά τους. Ενός με­τώ­που όπου μα­θη­τές-φοι­τη­τές-κα­θη­γη­τές-ερ­γα­ζό­με­νοι θα αγω­νι­στούν από κοι­νού για το χώρο στον οποίο ζουν και ερ­γά­ζο­νται. Μόνον έτσι θα κα­τα­λά­βει και το τε­λευ­ταίο μέλος της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη ότι η αστυ­νο­μο­κρα­τία και η κα­τα­στο­λή δε θα πε­ρά­σουν.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά