του Μάνου Οφιτσιάλη, μέλους του ΣΥΡΙΖΑ
Για τη Δημοκρατική Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Για την ανασυγκρότηση της εργατικής τάξης και την έξοδο από την κρίση με ευνοϊκούς για τους εργαζόμενους συσχετισμούς.
Η διεθνής οικονομική κρίση, κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου βασικά, βρήκε τους εργαζόμενους στην Ελλάδα σε εξαιρετικά δυσμενείς συσχετισμούς εξαιτίας του χαρακτήρα εξάρτησης της εθνικής οικονομίας, της εθνικής αστικής τάξης από το μεγάλο υπερεθνικό κεφάλαιο. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολούθησαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, ιδίως το ΠΑΣΟΚ σε δύσκολες για τον αστισμό εποχές, εδραίωσαν έναν ακόμη πιο δυσμενή συσχετισμό αλυσοδένοντας τη μεσαία τάξη μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος και δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο τη θέση μισθωτών και συνταξιούχων. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της κοινωνικής πραγματικότητας είναι ότι το μπλοκ των εργαζομένων αδυνατεί να προστατέψει στοιχειώδη για την κοινωνία κεκτημένα αφού η ηγεμονία της μεσαία τάξης σε αυτό δημιουργεί διαρκώς ρήγματα υπέρ του κεφαλαίου, καθιστώντας τη χώρα το πιο αδύναμο μέλος του μπλοκ των χωρών (pigs) που αποτελούν τον αδύναμο κρίκο στην ιμπεριαλιστική ΕΕ.
Η κρίση για τους κεφαλαιοκράτες και τους εργαζόμενους δεν είναι το ίδιο πράγμα. Για τους κεφαλαιοκράτες σημαίνει πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους, απαξίωση μεγάλου μέρους του κεφαλαίου τους, όξυνση του μεταξύ τους ανταγωνισμού για τη διανομή της παραγόμενης υπεραξίας και κίνδυνο δημιουργίας ρηγμάτων μέσα στην ίδια την τάξη τους. Για τους εργαζόμενους σημαίνει μείωση των μισθών και των εισοδημάτων για τη μεσαία τάξη, αύξηση της ανεργίας και λουκέτα, ανατροπή εργασιακών σχέσεων, κατακερματισμός της εργατικής τάξης ακόμα μεγαλύτερος από αυτόν που χαρακτηρίζει μια εξαρτημένη χώρα.
Το κεφάλαιο προκειμένου να βγει από την κρίση με ευνοϊκούς για το ίδιο συσχετισμούς αξιοποιεί ένα οπλοστάσιο που περιλαμβάνει από τη δημιουργία πολεμικών συρράξεων ως τον οικονομικό στραγγαλισμό χωρών μέσω του δημόσιου χρέους. Καταστρέφει παραγωγικές δυνάμεις, τμήματα του ώστε να κινήσει την παραγωγική διαδικασία από την αρχή, να πραγματοποιήσει παραγωγική ανασυγκρότηση με ευνοϊκούς για το κεφάλαιο συσχετισμούς ,με στόχο μεγιστοποίηση του κέρδους. Έτσι μιαν 21η Απριλίου στο Καστελόριζο ο ΓΑΠ, ως εκπρόσωπος της ντόπιας και ξένης ολιγαρχίας, ανακοίνωσε την προσφυγή της χώρας στο μηχανισμό στήριξης για την αντιμετώπιση του «δημόσιου» χρέους ανοίγοντας το δρόμο των μνημονίων, των δόσεων δηλαδή της καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων και της εκποίησης δημόσιου (εθνικού) κεφαλαίου.
Η κοινωνική έκρηξη απέναντι στη επαπειλούμενη βίαιη φτωχοποίηση και εκποίηση του δημόσιου πλούτου με το 1ο μνημόνιο ήρθε με τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσε να έχει στις ιδιαίτερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της χώρας, με την ηγεμονία της μεσαίας τάξης στο μπλοκ των εργαζομένων. Μιας μεσαίας τάξης που τμήματα της εβρισκόμενα σε πολιτικό κενό εξωθούνταν σε έναν συντηρητικό ριζοσπαστισμό: Κρεμάλα και για τους 300, έξω τα κόμματα, να καεί η βουλή γιατί είναι μπουρδέλο, που είσαι Παπαδόπουλε… Εδώ είναι ο Παπαδόπουλος. Η συγκεκριμένη κοινωνική διαστρωμάτωση που έφτιαξε μεταπολιτευτικά ο δικομματισμός και εδραιώθηκε στα χρόνια του πασοκ έκανε το θαύμα της.
Και δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν τα πληβειακά αυτά χαρακτηριστικά γιατί από μια οπτική στην εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 ,την πρώτη κοινωνική εξέγερση μέσα στην κρίση υπερσυσσώρευσης, είδαμε όχι μόνο τη δίκαιη βίαιη δυναμική παρουσία διαδηλωτών όλων των ηλικιών, κυρίως νέων, απέναντι στη δολοφονική κρατική καταστολή, αλλά και τη βία ως αυτοσκοπό, ως «κραυγή». Δεν είδαμε μόνο απαλλοτριώσεις αλλά και πλιάτσικο με όρους καταναλωτισμού. Αξίζει να μνημονεύσουμε ότι η παρέμβαση των αναρχικών και αριστεριστών στο κομμάτι αυτό της νεολαίας που εκφράζεται με όρους μητροπολιτικής βίας αποτρέπει πολλές φορές άστοχα χτυπημάτα και συγκρούσεις (τύπου marfin στις 5-5-2010, που είναι αμφίβολο αν προέρχεται από διαδηλωτές άλλωστε) ενώ αντίθετα οι συνήθεις αναφορές από ακροδεξιούς και δυστυχώς αριστερούς χώρους για προβοκάτορες ανατροφοδοτούν την πληβειακή πολιτική έκφραση αυτού του κοινωνικού κομματιού.
Έτσι και η προωθητική παρουσία της παράταξης της ριζοσπαστικής αριστεράς στο κίνημα των πλατειών και τις άλλες εξεγέρσεις στην εποχή της κρίσης υπερσυσσώρευσης και των μνημονίων, αν και χαρακτηρίστηκε από δισταγμό και πισωγυρίσματα, συνέβαλε στην προοδευτική εκτροπή του κοινωνικού ριζοσπαστισμού και τελικά στην επιτάχυνση της φθοράς 2 κυβερνήσεων αυτή του ΓΑΠ και αυτή του Παπαδήμου. Η προωθητική παρέμβαση της ριζοσπαστικής αριστεράς – απέναντι σε έναν όψιμο δισταγμό και ακολουθητισμό - μετέτρεψε τις μούτζες και τα συντηρητικά συνθήματα όχι μόνο σε «πάρτε το μνημόνιο και φύγετε από εδώ, ουστ!» αλλά και σε «ψωμί παιδεία ελευθερία- η χούντα δεν τελείωσε το ‘73»
Επιστέγασμα της επιτυχίας της παράταξης της ριζοσπαστικής αριστεράς, και του λαϊκού κινήματος στο συγκεκριμένο αυτό βαθμό ωρίμανσης του, υπήρξαν οι εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου Ιουνίου 2012 στις οποίες εκτός από το δικομματισμό, ηττήθηκε η εντός των τειχών της αριστεράς αντίληψη υπέρ της επανίδρυσης της «μεγάλης δημοκρατικής παράταξης» για «τη συνάντηση με τις μάζες». Ο ΣΥΡΙΖΑ δοκιμάστηκε αυτά τα χρόνια και πέτυχε. Έτσι η παράταξη της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι που με το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο-πρόκληση να βγάλει τη χώρα από αυτό τον ιδιόμορφο πόλεμο με συσχετισμούς ευνοϊκούς για τους εργαζομένους.
Ωστόσο η πορεία του σύριζα περιλαμβάνει και πισωγυρίσματα. Έτσι αν δούμε με ειλικρίνεια το μετεκλογικό σκηνικό διαπιστώνουμε ότι η τρικομματική κυβέρνηση που προέκυψε παραπαίει από τις ίδιες της δικές της αντιφάσεις και όχι από ένα συνταρακτικό μαζικό κίνημα ανάλογο και αντίστοιχο με την εκλογική δυναμική του σύριζα, άλλωστε είναι τόσο ευάλωτη-για αυτό και η μια μετά την άλλη οι αντιδημοκρατικές εκτροπές- ώστε ένα τέτοιο κίνημα θα την έριχνε σε μια νύχτα μαγική.
Αυτό δεν αναιρεί την εξαιρετική κοινοβουλευτική δράση του συριζα –που ωστόσο περιλαμβάνει και ακατανόητες παραχωρήσεις διαπιστεύσεις στο σύστημα ότι… όλα θα πάνε καλά-, αναδεικνύει όμως σημαντικές εξωκοινοβουλευτικές αδυναμίες, σηματοδοτεί την πρώιμη χρεωκοπία της λογικής επανίδρυσης της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης – αντίληψη που επέστρεψε από το παράθυρο- αφού σαν τέτοια λειτουργούμε αυτό το μετεκλογικό διάστημα. Το «να ξεχάσουμε το σύριζα που ξέραμε» είναι μια έκφραση που ευνοήθηκε από τη μετεκλογική μέθη. Είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι συγκροτήθηκαν επιτροπές παντού, δεν μπορεί όμως να μας εφησυχάζει το γεγονός ότι πολλές επιτροπές έχουν χαρακτηριστικά εκλογικής επιτροπής και χαρακτηριστική αδυναμία να κινηθούν σαν πολιτικές επιτροπές. Άλλο εκλογικές, άλλο πολιτικές επιτροπές.
Είναι ακόμα κοινή ομολογία ότι τα πλήγματα στη ναζιστική ακροδεξιά δεν προέρχονται από τον εναγκαλισμό της ριζοσπαστικής αριστεράς με τη μεσαία τάξη μέσω κάποιας υπερταξικής –πάνω από όλα η πατρίς- ρητορεία , αλλά από το αναδυόμενο αντιφασιστικό κίνημα, που με κινήσεις, συλλήψεις, βασανιστήρια ξεσκέπασε το συστημικό ρόλο της χρυσής αυγής. Ας μην υποτιμάμε σε μικρόκοσμο τους 15 συλληφθέντες αντιφασίστες και τους χιλιάδες αλληλέγγυους του Σπόρτιγκ. Σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος της ναζιστικής ακροδεξιάς δεν θα εξαφανιστεί αν δεν υποχωρήσει ο ρόλος της μεσαίας τάξης προς όφελος της εργατικής, στο μπλοκ των σύμμαχων τάξεων. Ο εναγκαλισμός με τη μεσαία τάξη πρέπει να γίνει στο βαθμό που υπηρετεί την ανασυγκρότηση της εργατικής τάξης. Αφού λοιπόν είμαστε έτοιμοι να κυβερνήσουμε ας διαθέσουμε λίγη από αυτή την τόλμη για να πούμε στην έκπτωτη μεσαία τάξη ότι δεν θα την επαναφέρουμε στην προ μνημονίου ησυχία τάξη και ασφάλεια και να ζητήσουμε τη συναίνεση της για την ανασυγκρότηση της εργατικής τάξης.
Αλλά και η σωτηρία της χώρας, η εθνική ανεξαρτησία, η αποκατάσταση και η περιφρούρηση της δημοκρατίας, η λαϊκή κυριαρχία περνάει μέσα από μια πορεία ανασυγκρότησης της εργατικής τάξης και τη διέξοδο σε ένα «μεταπολεμικό» τοπίο με συσχετισμούς υπέρ των εργαζομένων. Αυτή θα είναι η Δημοκρατική Παραγωγική Ανασυγκρότηση, βασισμένη σε μια πλατιά συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων κάτω από ένα σύγχρονο μεταβατικό ταξικά μονομερές πρόγραμμα.
Τι ΔΕΝ θα είναι : Αυτή δεν θα είναι μια παραγωγική ανασυγκρότηση στο όνομα του «λαού» γενικά και αόριστα που μπορεί να φέρει από το παράθυρο ευνοϊκούς για τον αστισμό συσχετισμούς μέσα από έναν ενδεχόμενο ελιγμό-αριστερή παρένθεση, ενώ τα πολιτικά κενά που θα αφήσει μια τέτοια στροφή της αριστεράς –η φύση η ίδια δεν τα συμπαθεί τα κενά- θα καλυφτούν από το σύγχρονο κίνημα μίσους , το δεκανίκι του αστισμού, το νεοναζισμό είτε αυτός εκπροσωπείται από τη χα είτε ενσωματώνεται ως πολιτική στην παράταξη της λαϊκής δεξιάς.
Να συμφωνήσουμε τελικά ότι δεν πάμε να αποδεκατιστούμε στη μάχη για να φύγει η τρικομματική κυβέρνηση – δεν είμαστε αυθόρμητο κίνημα , ούτε παν-σωματείο, δεν είναι ορίζοντας μας το να φύγουν και το να έρθει η κυβέρνηση της αριστεράς νέτα σκέτα. Αν στρατηγικός στόχος είναι ο σοσιαλισμός, μεσοπρόθεσμος –και εκεί θα κριθούμε- είναι να βγούμε από τον πόλεμο με ευνοϊκούς για τους εργαζόμενους συσχετισμούς. Αυτή η έξοδος απαιτεί διαγραφή του χρέους ή μεγαλύτερου μέρους του, βαριά φορολόγηση του πλούτου, ανασυγκρότηση της εργατικής τάξης με όρους ηγεμονίας της μέσα στην σύμμαχη πιο πολυπληθή και πάντα με ροπές προς την ιδιώτευση μεσαία τάξη και αγροτιά, εθνικοποίηση των τραπεζών υπό δημόσιο κοινωνικό έλεγχο, άμεση ανασυγκρότηση στοιχειώδους συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Το Moto λοιπόν δεν μπορεί να είναι να ξεχάσουμε το ΣΥΡΙΖΑ που ξέραμε, δεν απέτυχε η παράταξη της ριζοσπαστικής αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τη μάχη και πρέπει να αναβαθμιστεί να εντοπίσει και να βελτιώσει αδυναμίες ξεκινώντας από αυτές που αναδείχτηκαν και προέκυψαν στο μετεκλογικό τοπίο με την πολύ ενθαρρυντική κατά τα άλλα μαζική εγγραφή νέων μελών.
Στο σχέδιο διακήρυξης μπορεί να εντοπίσει κάνεις περίεργες παραχωρήσεις στον κεντρώο χώρο, αναφέρεται στο ΕΑΜ αλλά όχι στον ηγετικό ρόλο του τότε ΚΚΕ μέσα σε αυτό, μπορούμε ακόμα να διακρίνουμε μια εξελικτική, νομοτελειακή αντίληψη για το σοσιαλισμό, σαφή δείγματα διαπιστευτηρίων νομιμοφροσύνης. Ο κεντρικός στόχος της κυβέρνησης της αριστεράς βασισμένος σε μια πλατιά συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων είναι σωστός αλλά είναι κενό γράμμα χωρίς την αποσαφήνιση ενός ταξικά μονομερούς μεταβατικού προγράμματος. Η συγκρότηση και η συνοχή αυτής της πλατιάς συμμαχίας κοινωνικών δυνάμεων που θα στηρίξει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εξαρτάται από τον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης και του εφεδρικού στρατού εργασίας μέσα σε αυτή τη συμμαχία. Tελικά ο ΣΥΡΙΖΑ θα πετύχει αυτή την κοινωνική συμμαχία όχι μετασχηματιζόμενος σε τέτοια – δεν γίνεται- αλλά συμβάλλοντας στη συγκρότηση της παίρνοντας πρωτοβουλίες στη βάση ενός τέτοιου προγράμματος.
Θα μπορούσαμε όλοι οι συριζαίοι μαζί, να κάνουμε το πρόγραμμα φύλλο και φτερό ώστε να διατυπώνει με λεπτομέρειες το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Δεν θα κριθούμε από αυτό. Θα κριθούμε από το δικό μας «μεσοπρόθεσμο», το ταξικά μονομερές μεταβατικό πρόγραμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς και οι τροποποιήσεις που καταθέτουν αρ/αραν κινούνται ικανοποιητικά σε αυτή τη κατεύθυνση.
Σε κάθε περίπτωση παρά τις προβληματικές που παρουσιάζει η διαδικασία της ΠΣ, δηλαδή περιορισμένος διάλογος που σε περιπτώσεις ξεφεύγει από το πολιτικό επίπεδο που έχουμε κατακτήσει ως ΣΥΡΙΖΑ, περιορισμένη και ορισμένη εγγραφή νέων μελών, τεχνικά προβλήματα που υποβαθμίζουν την αξία της διαδικασίας όπως η εγγραφή μελλών και κατά την ψηφοφορία κλπ, ο κόσμος του σύριζα οφείλει να συμμετέχει συντεταγμένα στις διαδικασίες και να σεβαστεί τις τελικές αποφάσεις για να νικήσει η παράταξη της ριζοσπαστικής αριστεράς.
