Ο ΕΝΦΙΑ, ο Μητσοτάκης και οι έμπυλες κοινότητες

Τελικά, για πόσο...αμερικανάκια μας περνά ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Αν κρίνουμε από την πρόταση του για τον ΕΝΦΙΑ, σύμφωνα με την οποία η είσπραξη και ο καθορισμός του φόρου θα μεταφερθεί στους ΟΤΑ α’ βαθμού, δηλαδή τους καλλικρατικούς ή καλύτερα, κλεισθενικούς δήμους της χώρας, μάλλον μας περνά για πολύ «αμερικανάκια» με την κακή έννοια,εκείνη του ας πούμε βλάκα με περικεφαλαία.

Στις ΗΠΑ, όπου ας θυμηθούμε ότι έχει σπουδάσει ο Μητσοτάκης στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όντως η φορολογία ακίνητης περιουσίας εισπράττεται από τους δήμους και πραγματικά, υπάρχει συντριπτική και τεράστια ανισότητα πόρων και μέσων ανάμεσα σε δήμους της ίδιας πολιτείας, διαφορετικών πολιτειών αλλά και των ίδιων δήμων ενίοτε, αν σκεφθεί κανείς ότι επικρατεί μοντέλο πλήρους ανταποδοτικότητας στις μητροπολιτικές τους διοικήσεις και για όλα τα υπόλοιπα φροντίζει η διαβόητη οικονομία της αγοράς. Με άλλα λόγια, άλλες κοινοτικές και μητροπολιτικές υπηρεσίες απολαμβάνει ο κάτοικος της Νέας Υόρκης στο Μπρονξ και άλλες στο Μανχάταν, και νομίζω ότι δεν χρειάζεται να επεκταθώ ως προς το παράδειγμα.

Ας θυμηθούμε επίσης ότι ο φόρος ακίνητης περιουσίας στις ΗΠΑ αποτέλεσε μια από τις βαθύτερες και αφανείς αιτίες των δύο μεγάλων πολεμικών αναμετρήσεων που γνώρισε η Βόρεια Αμερική - τον επαναστατικό πόλεμο της ανεξαρτησίας ενάντια στο βρετανικό στέμμα και τον εμφύλιο πόλεμο των Βορείων εναντίον των Νοτίων.

Οι φόροι που συνόδευαν τις ιδιοκτησίες κίνησαν τον τροχό της ιστορίας, προκειμένου να ξεσηκωθούν οι αριστοκράτες της γης, πρώτα ενάντια στην μαμά Βρετανία και κατόπιν οι Νότιοι κόντρα στους Βόρειους, με το σύνθημα no taxation without representation, που ουσιαστικά έφερε και τα σκανδαλώδη, πολιτικά και πολιτειακά, προνόμια για τον γεωκτητικό Νότο του βαμβακιού και των μαύρων σκλάβων, προνόμια που για παράδειγμα στο θέμα των προεδρικών εκλογών και των εκλεκτόρων, ισχύουν ακόμη και σήμερα. Το πόσο έχει λειτουργήσει αυτό το μοντελάκι στις ΗΠΑ, ο φόρος ακίνητης περιουσίας να είναι υπόθεση τοπική, το βλέπουν καθημερινά οι φτωχότεροι Αμερικανοί όταν για παράδειγμα χρειάζεται σε τοπικό ή πολιτειακό επίπεδο η κινητοποίηση της πολιτικής προστασίας σε τυφώνες τύπου Κατρίνα στην Νέα Ορλεάνη. Σημειωτέον ότι ποσοστιαία η χρηματοδότηση της πολιτικής προστασίας προκύπτει από τους φόρους επί των ακινήτων και για όλα τα υπόλοιπα φροντίζει και εδώ το... άγιο, μαγικό και κυρίως...αλάνθαστο χέρι της αγοράς των οπαδών του Μίλτον Φρίντμαν και των ανά την υφήλιο «Πινοτσέτ». Κάπως έτσι εξαφανίζονται οι ίδιες, φορολογικά επιβαρυμένες περιουσίες και μαζί τους και οι ιδιοκτήτες τους κάτω από τα νερά στις πλημμύρες και τα χώματα στις κατολισθήσεις, ενώ οι πλουσιότεροι συντοπίτες τους έχουν ξεφύγει από το κακό με ιδιωτικά ελικόπτερα ή τα θηριώδη τζιπ τους παντός καιρού. Κάπως έτσι το αόρατο χέρι της αγοράς γίνεται ορατή γροθιά θανάτου.

Θα μου πείτε, βέβαια ότι είδαμε την πολιτική προστασία και την αποτελεσματικότητά της και στο Μάτι, όταν σήμερα ο ΕΝΦΙΑ αποδίδεται στο κεντρικό κράτος και δεν θα έχετε άδικο, αλλά με την προτεινόμενη αλλαγή θα αλλάξουμε εντελώς πίστα σε ό,τι αφορά την πραγματική επιβάρυνση, την κάθετη πτώση ποιότητας και μέσων στι δημοτικές και κρατικές υπηρεσίες και κυρίως την πολλαπλή λεηλασία των πόρων αυτών από το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Αν υιοθετεί η πρόταση Μητσοτάκη, αναπόφευκτα, η χώρα θα περάσει σε ένα ιδιότυπο καθεστώς διοικητικής και οικονομικής «συνομοσπονδιοποίησης» και απόκλισης μέσων, δυνατοτήτων και επιλογών -άλλοι δήμοι θα είναι «πλούσιοι» και άλλοι δήμοι, «φτωχοί» κατά την γενική, φοροδοτική ικανότητα των κατοίκων τους. Άλλον ΕΝΦΙΑ θα εισπράττει η Μύκονος - λέμε τώρα - και άλλον, η Ανδρίτσαινα. Άλλον η Γλυφάδα και άλλον η Νίσυρος. Άλλον, η Θεσσαλονίκη και άλλον η Καλαμαριά. Άλλον τα βουνά και άλλον οι παραλίες και τα νησιά.

Εκείνο όμως που διέφυγε της προσοχής πολλών σχολιαστών ήταν η εμμονή του αρχηγού της ΝΔ να καθορίζουν οι δήμοι τον ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή με άλλα λόγια, η εκάστοτε δημοτική πλειοψηφία και ο δήμαρχος να αποφασίζουν πόσο θα πληρώνουν και κυρίως ποιοι θα πληρώνουν τον φόρο.

Αν δεν καταλαβαινόμαστε, θα το θέσω ωμά και ανοιχτά-ο Μητσοτάκης προτείνει ουσιαστικά οι επόμενες δημοτικές εκλογές να διεξαχθούν με όρους κυνομαχίας για το ποια συστημική πλειοψηφία θα απαλλάξει εαυτόν από την επιβολή και την υποχρεωτικότητα του φόρου και κοντά σε αυτήν, μια μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων της. Συν τοις άλλοις, σκεφτείτε πως θα λειτουργήσει ένας δημοτικός ΕΝΦΙΑ πχ στην Αθήνα, όταν η όποια σχηματιζόμενη φιλομνημονιακή δημοτική πλειοψηφία θα απαλλάσσει πλήρως τους ψηφοφόρους - κατοίκους του Κολωνακίου ενώ θα διπλασιάζει τον ΕΝΦΙΑ, στον Κολωνό ή την Κυψέλη.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά τον μηχανισμό επιβολής, επίβλεψης και είσπραξης. Και εδώ μάλλον θα επιστρέψουμε σε εποχές οθωμανικής αυτοκρατορίας όταν οι ιτιλζαμτζήδες, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, έπαιρναν σβάρνα τις γειτονιές και τους μαχαλάδες και με τα σουρούτια ανά χείρας, εισέπρατταν διά της βίας τα φορολογικώς χρωστούμενα, παρακρατώντας την αμοιβή τους επί των ίδιων εισπράξεων. Με άλλα λόγια, η ιδιωτικοποίηση των εφοριών θα είναι αναπόφευκτη εξέλιξη σε μια τέτοια περίπτωση, όπως βέβαια και η γενίκευση της αυθαιρεσίας και της διαφθοράς ανάμεσα στην δημοτική αρχή-εκμισθωτή και τον ιδιώτη εισπράκτορα-μισθωτή των φόρων.

Τέλος, φαντάζομαι ότι όλοι σκεπτόμαστε τι έχει να συμβεί - ή δεν θα συμβεί... - μόλις για παράδειγμα βρεθεί δήμαρχος και δημοτικό συμβούλιο που θα θέλει να επιβάλει ΕΝΦΙΑ στην τοπική μητρόπολη και την εκκλησία. Ή σε κάποιον ιδιοκτήτη ΠΑΕ για το νεόκτιστο γήπεδο της ομαδάρας. Ή σε κάποιον «επενδυτή» για το Ελληνικό. Ή στο τουριστικό μεγαθήριο κάπου στην Μεσσηνία, την Κέρκυρα, την Ρόδο, την Αράχωβα και το Πήλιο ή το Ηράκλειο της Κρήτης. Ή στο ακίνητο που πέρασε από το υπερταμείο ξεπουλήματος στο χαρτοφυλάκιο, ξένου ή έλληνα, γύπα με έδρα το Λουξεμβούργο, τη Σιγκαπούρη, την Ελβετία, τη Μάλτα, τη Βουλγαρία, την Κύπρο ή τα νησιά Κέημαν. Ή όταν ο ίδιος δήμος θα θελήσει να φορολογήσει τα δικά του ακίνητα-λέμε τώρα...

Πάντως, μην έχετε καμία αμφιβολία ότι αυτό που πρότεινε ο Κούλης θα το εφαρμόσει αν χρειαστεί ο Αλέξης, καθώς θα αυξάνεται η πίεση από έξω και από μέσα για μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση σε βαθμό μαρτυρικού γδαρσίματος των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, όσο ο ταξικός πόλεμος που έχει εξαπολυθεί στην Ελλάδα με πρόσχημα την χρεοκοπία και εφαρμοστικό μηχανισμό το μνημόνιο θα οξύνεται.

Μην μου πείτε πως από όλα τα παραπάνω δεν έχει φανεί η βαθιά ταξική διάσταση του προτεινόμενου μέτρου και οι μακροπρόθεσμες συνέπειές του, που θα οδηγήσουν στην ίδρυση πια θεσμισμένων έμπυλων κοινοτήτων, μές στις οποίες θα οχυρωθούν οι πλούσιοι της χώρας απολαμβάνοντας τις εισπράξεις από τους φόρους ακίνητης περιουσίας των φτωχών της χώρας, με την προστασία των σεκιουριτάδων και της ιδιωτικής αστυνομίας των πρώτων που θα περιπολούν σε βάρδιες έξω από τα τείχη των περίκλειστων πόλεών τους, με τον φόβο της εξέγερσης των δεύτερων.