Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 13 Σεπτέμβρη η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν οι ιστοσελίδες rproject και iskra για την 40η επέτειο από το πραξικόπημα του Πινοσέτ που έβαλε τέλος σε μια από τις σημαντικότερες σελίδες της Αριστεράς και του εργατικού κινήματος, αυτή της αριστερής κυβέρνησης του Αλιέντε στην Χιλή. Μια τέτοια συζήτηση στην σημερινή Ελλάδα όπου το ζήτημα της Κυβέρνησης της Αριστεράς μπαίνει με όρους απολύτως ρεαλιστικούς δεν έχει επετειακό χαρακτήρα αλλά αντίθετα αποτελεί αφορμή για ουσιαστική προσέγγιση των ιστορικών εμπειριών και μαθημάτων για τις δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει μια τέτοιας μορφής αντεπίθεση της αριστεράς και του κόσμου της εργασίας απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο, ντόπιο και διεθνές.

Μετά την προβολή ενός μικρού ντοκιμαντέρ για τη Χιλή, πήρε το λόγο ο ποιητής Χαιμέ Σβαρτ, παλιός αγωνιστής της Λαϊκής Ενότητας (ΛΕ) στη Χιλή, ξεκινώντας με την ΕΡΤ. «Το ξαφνικό κλείσιμο της ΕΡΤ και το μαύρο στην οθόνη», είπε, «μου έφεραν στο μυαλό εικόνες από το βομβαρδισμό του λα μονέδα (προεδρικού μεγάρου)» απαγγέλοντας στη συνέχεια ένα ποίημα που έγραψε το 1973. Συνέχισε με τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας «Τίποτα δε δικαιολογεί το κάψιμο ανθρώπων, το γέμισμα της Χιλής με παράνομα κέντρα κράτησης, τίποτα δε δικαιολογεί το βασανιστήριο χιλιάδων χιλιανών, τίποτα δε δικαιολογεί τον εκταφιασμό πτωμάτων για να τα πετάξουν στη θάλασσα δεμένα με σιδερένιους ράβδους». Τα επιτεύγματα της Κυβέρνησης της Αριστεράς (ΚτΑ) στη Χιλή, ήταν το επόμενο σημείο που έβαλε. Στην οικονομία με την αγροτική μεταρρύθμιση, στην πτώση της ανεργίας στο 4%, στην εθνικοποίηση πάνω από 91 εταιριών: τραπεζών, μεταλλείων, μεγάλων βιομηχανιών. Στην τέχνη και στον πολιτισμό με την ίδρυση του εκδοτικού οίκου Quimantu που προσφέρει τα καλύτερα βιβλία διεθνούς, χιλιανής και λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας σε πολύ χαμηλές τιμές.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Αντώνης Νταβανέλος ξεκινώντας την τοποθέτησή του για την «κορυφαία μάχη που έδωσε ο κόσμος» ανέπτυξε εφτά σημεία. α) παρόλες τις διαφορές με το τώρα - δηλαδή τις διαφορές στους ανθρώπους και τις καταστάσεις, τη βαθιά κρίση και τέλος τον ψυχρό πόλεμο - τα βασικά συμπεράσματα διατηρούν την αξία τους. β) η Χιλή είναι η πρώτη φορά που το σχήμα που ίσχυε μέχρι τότε, αυτό του 1917 αντικαθίσταται από ένα άλλο, την  υπόσχεση ότι μπορούμε ειρηνικά μέσα από τις εκλογές σταδιακά να αλλάξουμε προς το καλύτερο της ζωής μας ακόμα και να φτάσουμε στο σοσιαλισμό. γ) έγινε ξεκάθαρο ότι άλλο πράγμα η κυβερνητική και άλλο η πραγματική εξουσία. Για να αφήσει η αστική τάξη τον Αλιέντε να ορκιστεί του απαίτησαν ένα σύνολο δεσμεύσεων τις οποίες και υπέγραψε: η κυβέρνηση της αριστεράς δεσμεύτηκε ότι δε θα προωθήσει καμία αλλαγή στο έλεγχο του στρατού, της αστυνομίας, της εκπαίδευσης, της εκκλησίας και των ΜΜΕ. δ) Είναι εντυπωσιακή η ταξική καθαρότητα των αποπάνω. Η κυρίαρχη τάξη από την πρώτη μέρα γνωρίζει τι θα κάνει και το μεθόδεύε. Από τις διαδηλώσεις τις κατσαρόλας στις απεργίες των φορτηγατζήδων στη διαφυγή κεφαλαίων στην κερδοσκοπία πάνω στις τιμές. ε) Απέναντι στην ταξική καθαρότητα των αποπάνω εμφανίζεται και μία ταξική απάντηση των αποκάτω που έσπασε την προσπάθεια οικονομικού στραγγαλισμού και έφτιαξε οργανώσεις για την προστασία των εαυτών τους και της κυβέρνησής τους. στ) Η μοίρα της ΛΕ γράφτηκε με την αυταπάτη ότι μπορείς να στηρίζεσαι σε δύο βάρκες. Προσπάθησε να διαπραγματευτεί με τη δεξιά αντί να στηριχτεί στη δυναμική του κόσμου και να προχωρήσει μπροστά που μας φέρνει και στο ζ) Οι σύντροφοί μας στη Χιλή έχασαν όχι γιατί δεν πήγαν πολύ μπροστά αλλά γιατί έμειναν στη μέση του δρόμου. Συμπερασματικά στην Ελλάδα η ΚτΑ, πρέπει να έχει πολύ καλά καρφωμένο στο μυαλό της ότι ο μόνος τρόπος να επιβιώσει είναι η αποφασιστική στήριξη στην εργατική τάξη στις λαϊκές δυνάμεις και στις οργανώσεις τους.

Μερικά από τα θέματα που έβαλε ο Δημήτρης Μπελαντής στην πυκνή τοποθέτησή του: Το ζήτημα της κατάληψης της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη και το λαό τέθηκε από το 70 έως το 73 στη Χιλή και λύθηκε με ένα τρόπο καταστροφικό για την ίδια με την επικράτηση της δικτατορίας για 20 χρόνια με τη θανάτωση και τον βασανισμό χιλιάδων αγωνιστών της αριστεράς. Το ζήτημα της Χιλής έχει δύο πολύ σημαντικές ιστορικές και πολιτικές διαστάσεις που έχουν διεθνή και επίκαιρη σημασία: το ζήτημα κατάληψη της εξουσία από το λαό, και το ζήτημα της συμμαχίας της αστικής τάξης με τον ιμπεριαλισμό Η ΛΕ έπεσε σε μία αντίφαση. Η κυβέρνηση ήταν δεσμευμένη να περάσει ριζοσπαστικά μέτρα, που δεν υπερέβαιναν μεταρρυθμίσεις που είχαν πραγματοποιηθεί σε χώρες του καπιταλιστικού κέντρου αλλά λόγω της ισχυρής πόλωσης που επικρατούσε στην λατινική Αμερική τα μέτρα αυτά δημιούργησαν μία ισχυρή κοινωνική δυναμική. Συνεπώς οι πολιτικές αυτές όταν προχώρησαν προκάλεσαν μία έντονη ταξική πόλωση και συσπείρωση και ήταν το πρώτο μέρος από ένα πόλεμο από τη σκοπιά της αστικής τάξης. Αυτό που δεν κατάφερε η ΛΕ το κατάφερε η αστική τάξη: μία καθαρά λενινιστική πολιτική που είχε ξεκάθαρο σχέδιο και οπτική από την αρχή. Ξεκίνησε ένα πόλεμο θέσεων συσπειρώνοντας το αστικό μπλοκ, που θα κατέληγε στον πόλεμο κινήσεων. Ο Αλιέντε κατανόησε το ρεφορμισμό και τον ειρηνικό δρόμο όχι ως στρατηγική διαχείρισης του κεφαλαίου αλλά ως στρατηγική κοινωνικής αναδιανομής που θα οδηγούσε στο σοσιαλισμό, καμία σχέση με τη σημερινή σοσιαλδημοκρατία, ούτε καν τη σοσιαλδημοκρατία της εποχής εκείνης που ήθελε απλώς να διαχειριστεί εναλλακτικά της καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Όποιος καταχράται την έννοια του ειρηνικού δρόμου καταλήγει σε μία φάρσα του σοσιαλισμού. Αντιθέτως καταλήγει σε μία αιματηρή τραγωδία Τι θα μπορούσε να έχει κάνει η ΛΕ για να αποτρέψει την καταστροφή; Να εμπιστευτεί περισσότερο και να οργανώσει συστηματικότερα τις δομές λαϊκής και εργατικής αντιεξουσίας και να τους δώσει θεσμική υπόσταση και να προετοιμάσει μία γενικευμένη εξέγερση σε περίπτωση πραξικοπήματος

Στην κουβέντα που ακολούθησε ο Γιάννης Χατζηαντωνίου αναφέρθηκε στο ρόλο του στρατού σε μία ΚτΑ και στην πιθανή κοινοβουλευτική συμμαχία με δυνάμεις που έχουν την αντίθετη τοποθέτηση στο θέμα της εξουσίας. Ο Κώστας Ήσυχος επιχειρηματολόγησε πάνω στο γεγονός ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχει καλός και κακός ιμπεριαλισμός και τόνισε τη σημασία των λαϊκών επιτροπών για το δρόμο προς και τη στήριξη της ΚτΑ. Ακολούθησε ο Άρης Βασιλόπουλος που τοποθετήθηκε στο ζήτημα της στελέχωσης του κράτους της ΚτΑ και στην έλλειψη οργανώσεων της εργατικής τάξης στην Ελλάδα.

Τελευταίος ο Παναγιώτης Λαφαζάνης μίλησε για την επικαιρότητα και την τεράστια σημασία της Χιλής στην Ελλάδα η οποία συζητιέται σήμερα σε άλλες συνθήκες. Εμείς, είπε δε το συζητάμε γενικά και αόριστα γιατί αύριο θα έχουμε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και πιθανότητα θα είμαστε η ΚτΑ.  Τόνισε ότι το - θετικό - συμπέρασμα που πρέπει να βγάλουμε είναι «Λαϊκές επιτροπές παντού. Λαϊκα συμβούλια παντού. Στις γειτονιές, στου χώρους δουλειάς. Λαϊκές επιτροπές για την ανατροπή, που θα στηρίξουν θα ελέγχουν και θα προωθούν μία ΚτΑ».

Το βίντεο των εισηγήσεων της εκδήλωσης μπορείτε να το δείτε εδώ.

Βίντεο από τοποθετήσεις:

Παναγιώτης Λαφαζάνης Κώστας Ήσυχος Άρης Βασιλόπουλος Π. Χατζηαντωνίου