Μέσα στη Λαϊκή Ενότητα έχει αρχίσει μια συζήτηση για το «τι κάναμε λάθος» από τη μεριά μας και φτάσαμε στη σκληρή ήττα της 20ης Σεπτέμβρη. Από διάφορες πλευρές του πολιτικού μας σχηματισμού μπαίνει μια χαρακτηριστική παρατήρηση: το πρόγραμμά μας δεν ήταν αρκετά επεξεργασμένο, δεν ήταν αρκετά λεπτομερές, κι έτσι δεν κατάφερε να πείσει περισσότερους ψηφοφόρους.
Χαρακτηριστικά στο άρθρο του «η σπουδαιότητα του προγράμματος» ο Κ. Λαπαβίτσας καταλήγει στο ότι: «Χρειάζεται ολοκληρωμένη πρόταση προς την ελληνική κοινωνία, αξιόπιστο πολιτικό προσωπικό». Από τη μεριά του ο Δ. Μπελαντής στο άρθρο «Η επόμενη ημέρα» πιστεύει πως: «στις εκλογές πολλοί άνθρωποι δεν ψήφισαν την ΛΑΕ γιατί και η βούλησή της κατά του ευρώ ήταν ισχυρή μεν αλλά πρακτικά θολή… και γιατί δεν δόθηκε τεχνικά τεκμηριωμένη λύση στα προβλήματα της επόμενης ημέρας».
Δεν υπάρχει αμφιβολία για την ειλικρίνεια και τις καλές προθέσεις των δύο συγγραφέων. Και οι δυο τους, όπως και άλλοι σύντροφοι και συντρόφισσες που κινούνται σε ανάλογο μήκος κύματος, προσπαθούν να βοηθήσουν και όχι να αποδομήσουν τη Λαϊκή Ενότητα και την Αριστερά.
Την ίδια προσπάθεια θα κάνουμε κι εμείς, βάζοντας όμως διαφορετικές προτεραιότητες. Πιστεύουμε η απάντηση που οφείλει να δώσει η Αριστερά δεν βρίσκεται στο «λεπτομερώς επεξεργασμένο» και «τεχνικά τεκμηριωμένο» πρόγραμμα, γιατί η Αριστερά δεν απευθύνεται σε ψηφοφόρους που ενδεχομένως θα την στηρίξουν εκλογικά για να φέρει κάποιες αλλαγές στην κοινωνία. Η Αριστερά είμαστε οι μαχητές και οι μαχήτριες που θέλουμε να γκρεμίσουμε το σύστημα της εκμετάλλευσης και ν’ αλλάξουμε τον κόσμο. Και το κλειδί της νίκης μας θα είναι η δράση των μαζών. Θέλουμε να πάρουμε μαζί μας τα εκατομμύρια των καθημερινών ανθρώπων, των υποζυγίων της ιστορίας, και να ανεβούμε μαζί τους στην κεντρική σκηνή της πολιτικής, πετώντας από εκεί τους επαγγελματίες της, τους «ειδικούς» που βρίσκουν χίλιους τρόπους για να υπερασπίζονται τους πλούσιους και τις τράπεζες και να στύβουν τους πληβείους.
Και στην εποχή των Μνημονίων ακόμη και οι πιο μικρές αλλαγές έχουν προϋπόθεση την πολιτική ανατροπή. Το «There Is No Alternative” (Δεν υπάρχει εναλλακτική) κι η εμμονή των καπιταλιστών στη λιτότητα στο διηνεκές, σημαίνει πώς για να πετύχουμε και την πιο ασήμαντη κοινωνική μεταρρύθμιση, πρέπει να αναποδογυρίσουμε την εξουσία τους.
Η δράση των μαζών δεν εξασφαλίζεται με λεπτομερή προγράμματα, γιατί οι άνθρωποι, γενικά, δεν τα διαβάζουν. Οι εργαζόμενοι ξεκαθαρίζουν τις ιδέες τους με την εμπειρία, βγαίνουν στο δρόμο όταν η ζωή τους γίνεται αβίωτη και ακολουθούν την Αριστερά όταν έχει να τους προτείνει συγκεκριμένη διέξοδο στα αδιέξοδά τους.
Η μεγαλύτερη εργατική επανάσταση του πλανήτη, η ρώσικη το 1917, με επικεφαλής την πιο ξεκάθαρη Αριστερά, τους μπολσεβίκους του Λένιν, έγινε πράξη γιατί οι εργάτες κι οι αγρότες στη Ρωσία είχαν δύο επιτακτικά ζητήματα που τους έκαιγαν και απαιτούσαν απαντήσεις:
1) πώς θα σταματήσει ο πόλεμος, ο Α΄ παγκόσμιος, που είχε ήδη κοστίσει εκατομμύρια θύματα στο ρωσικό λαό,
2) πώς θα πάρουν οι αγρότες τη γη από τους ευγενείς και την εκκλησία.
Οι σύντροφοί μας στη Ρωσία απάντησαν πως η μόνη λύση και για τα δυο είναι το να πάρουν την εξουσία τα σοβιέτ, δηλαδή οι επιτροπές των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών. Έτσι έκαναν τον κόσμο να τους εμπιστευτεί και να τους στηρίξει στην κατάληψη της εξουσίας…
Για ποιο πράγμα πρέπει από τώρα να δεσμευτεί η Αριστερά;
«Για μας εκείνο που μετράει είναι η επαναστατική πρωτοβουλία και ο νόμος πρέπει να είναι το αποτέλεσμά της. Αν περιμένετε ωσότου να γραφτεί ο νόμος και εσείς οι ίδιοι δεν αναπτύξετε επαναστατική πρωτοβουλία, δεν θα έχετε ούτε νόμο ούτε γη».
(Λένιν, για το αγροτικό ζήτημα, Απρίλης 1917)
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το στίγμα της Λαϊκής Ενότητας ήταν θολό και συγκεχυμένο. Αλλά δεν έφταιγε η λειψή τεχνική επεξεργασία γι αυτό. Αντίθετα έλειπαν ή έρχονταν σε δεύτερο πλάνο τα ξεκάθαρα ερωτήματα που θα άνοιγαν το δρόμο της δράσης:
«Μπορεί να βελτιωθούν τα πράγματα για τους εργαζόμενους αν δεν πάψουμε, εδώ και τώρα να πληρώνουμε το χρέος;»
«Είναι δυνατόν το κράτος να χαρίζει δεκάδες δισεκατομμύρια στις τράπεζες και να τσιγκουνεύεται τα πολύ λιγότερα που χρειάζονται για να μην κόβονται οι συντάξεις;»
«Αφού τις τράπεζες τις στηρίζει εξολοκλήρου το κράτος, γιατί δεν διαγράφονται τα κόκκινα δάνεια; Γιατί οι τράπεζες συνεχίζουν να λειτουργούν με κριτήριο το κέρδος, κι όχι τις ανάγκες των πολλών;»
«Πώς θα λειτουργήσει η κοινωνία μέσα σε κρίση και ραγδαία φτώχεια, χωρίς μια κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης που να παίρνει επείγοντα μέτρα υπέρ των φτωχών και ενάντια στους πολύ πλούσιους;»
«Είναι δυνατόν μια κυβέρνηση υπέρ των εργατών να μην έρθει σε άμεση ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση του Κεφαλαίου και των Τραπεζών;».
«Ποιοι είναι οι σύμμαχοί μας στην Ευρώπη; Ο Ρέντζι κι ο Ολάντ που εφαρμόζουν αυστηρή λιτότητα στην εργατική τάξη και προσφέρουν «ευκαιρίες στους επενδυτές»; Ή οι εκατοντάδες χιλιάδες που διαδήλωναν σε αλληλεγγύη με την Ελλάδα, και τα εκατομμύρια των εργατών κι εργατριών που προσδοκούν ένα παράδειγμα εναλλακτικής λύσης, απέναντι στην επ’ άπειρον λιτότητα;»
Και τέλος το πιο σημαντικό απ’ όλα: «Είναι δυνατόν, να αντέξει στην Ελλάδα μια κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης υπέρ των θυμάτων του Μνημονίου, αν δεν ξεκινήσει στην Ευρώπη ένα ντόμινο ανατροπών και εξεγέρσεων από την εργατική τάξη;»
Η Αριστερά που θέλει να ανατρέψει τα Μνημόνια, δεν μπορεί να επιμένει σε κάποιου είδους «επεξεργασμένη» και «λεπτομερώς τεκμηριωμένη» εθνική στρατηγική, γιατί αυτό θα σημαίνει Μνημόνιο με δραχμή, με πιθανά πολύ χειρότερους όρους για τους φτωχούς απ’ ότι σήμερα!
Και φυσικά η Αριστερά δεν μπορεί να δεσμευτεί με λεπτομέρειες για το πώς θα κινηθεί, όπως κανένας στρατηγός και κανένα επιτελείο δεν μπόρεσε ποτέ να προβλέψει με ακρίβεια την εξέλιξη μιας κρίσιμης μάχης, και να προδιαγράψει με λεπτομέρειες τις κινήσεις που θα χρειαστεί να γίνουν για να ηττηθεί ο εχθρός. Πρέπει όμως να είναι ξεκάθαρο από πριν ένα γενικό σχέδιο, να είναι φανερό το που βρίσκονται οι σημαίες που γύρω τους συντάσσονται οι αγωνιστές κι οι αγωνίστριές της, και να είναι σαφή τα παραγγέλματά της. Και βέβαια, πρέπει απόλυτα κατανοητό το προσκλητήριο για τον κόσμο που θα στρατευτεί. Είναι ένα πράγμα ένα σχέδιο που ψάχνει τη σωτηρία στην «παραγωγική ανασυγκρότηση» χωρίς να αμφισβητεί τον καπιταλισμό αλλά μόνο τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη. Ένα διαφορετικό πράγμα τελείως είναι ένα πρόγραμμα που να ξεκινά από τα αιτήματα των εργαζομένων, των ανέργων και των συνταξιούχων και να καταλήγει σε έκτακτα σοσιαλιστικά μέτρα ενάντια στην τάξη των καπιταλιστών.
Είναι ανάγκη να εκφράσουμε αυτό που υπάρχει. Στην Ευρώπη βρίσκεται συσσωρευμένη αρκετή εκρηκτική ύλη για την μεγαλύτερη κοινωνική έκρηξη της Ιστορίας. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε τόσο πολυάριθμη και συγκεντρωμένη εργατική τάξη, τόσο μορφωμένη και ικανή αντιληφθεί τον εαυτό της και τον κόσμο και να τον αλλάξει από τα θεμέλια. Κι αυτή η εργατική τάξη πιέζεται αφόρητα να χάσει όλα τα δικαιώματά της και να μετατραπεί σε σκλάβα για όλες τις ορέξεις των καπιταλιστών και των τραπεζιτών. Το μέλλον θα είναι ασύλληπτα εφιαλτικό ή θεαματικά ελπιδοφόρο κι αυτό θα κριθεί και από μας. Η Ελλάδα είναι ο αδύνατος κρίκος σε μια ευρωζώνη έτοιμη να πάρει φωτιά.
Θα γίνουμε οι πυροδότες ή θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τα καθήκοντά μας; Θα δεσμευτούμε για παύση πληρωμών του χρέους, κρατικοποίηση τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, ρήξη με Μνημόνια και Κομισιόν, ή θα γυρίσουμε στην πεπατημένη της Αριστεράς των «επεξεργασμένων και ρεαλιστικών προτάσεων»; Θα βάλουμε μπροστά ένα σχέδιο μάχης ή θα τραβηχτούμε μακριά στον «αναστοχασμό» και τη συγγραφή σχολαστικών κειμένων εθνικής μοναξιάς;
Από μας εξαρτάται…
