Εσωτερικό δημοψήφισμα του Podemos 14-16 Απρίλη
Το σενάριο για κυβέρνηση συνεργασίας Podemos-PSOE (Σοσιαλιστές) και Ciudadanos (Πολίτες) φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο μετά τη συνάντηση των τριών κομμάτων την 7η Απριλίου. Καμία από τις προτάσεις του Podemos δεν έγινε δεκτή. Η μεγαλύτερη δυσκολία συνεννόησης υπήρξε στη συζήτηση που αφορούσε το οικονομικό πρόγραμμα. Επιπλέον φαίνεται ότι το Podemos δεν μπορεί να αποδεχτεί τους Ciudadanos, αφού δεν τους περιλαμβάνει στην κυβερνητική του πρόταση. Ούτε το PSOE ούτε οι Πολίτες είναι διατεθειμένοι να εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα αντιλιτότητας. Και πώς θα μπορούσαν άλλωστε, αφού είναι κόμματα καθαρά συστημικά, που αποτέλεσαν μέρος των διεφθαρμένων κυβερνήσεων. Παρόλο, μάλιστα, που μια υποτιθέμενη συνεργασία του Podemos με το PSOE, την Ενωμένη Αριστερά και τις δυνάμεις της Unidad Popular (Λαϊκή Ενότητα) θα συγκέντρωνε 160 βουλευτές-τριες και παρά τις συνεχείς υποχωρήσεις του Ιγκλέσιας, το PSOE μάλλον θα επιλέξει να μη σπάσει τη συνεργασία με τους Ciudadanos, μένοντας στις 130 έδρες.
Συστημική πίεση
Εν τω μεταξύ η συστημική πίεση είναι αφόρητη και το σκηνικό στο οποίο διεξάχθηκαν οι διαπραγματεύσεις είναι ενδεικτικό. Τα περιγράφει πολύ καλά ο πολιτικός επιστήμονας Χάιμε Παστόρ σε πρόσφατο άρθρο του (Viento Sur, 10/4): «Το μήνυμα που έρχεται από τις Βρυξέλλες είναι πως η όποια νέα κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει περικοπές της τάξης των 20,000 εκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό αυτού του έτους. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε τα νέα στοιχεία που αποδεικνύουν τη διαφθορά του PP (Δεξιά), καθώς και τη συνεχή μιντιακή επίθεση ενάντια στο Podemos, με τις ψεύτικες κατηγορίες περί δήθεν χρηματοδοτήσεών του από τη Βενεζουέλα (...). Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν βρισκόμαστε αντιμέτωποι μόνο με ένα πρόβλημα κυβερνησιμότητας αλλά και με ένα άλλο ακόμα πιο σοβαρό, την αυξανόμενη μείωση νομιμοποίησης αυτού του καθεστώτος, αλλά και απέναντι στις ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες για όλο και μεγαλύτερη λιτότητα. Γι’ αυτόν το λόγο δεν πρέπει να αφεθούμε σε μια λογική κυβερνησιμότητας, αγνοώντας το πραγματικό ερώτημα που τίθεται: Μεταρρύθμιση ή συνταγματική ρήξη με το καθεστώς;».
Δημοψήφισμα
Και ενώ είναι ολοφάνερο ότι δεν υπάρχει το πρόγραμμα εκείνο με το οποίο θα μπορούσε να υπάρξει αυτή η υποτιθέμενη προοδευτική κυβέρνηση για την οποία μιλά ο Ιγκλέσιας, η βάση του Podemos καλείται σε εσωτερικό δημοψήφισμα στις 14-16 Απριλίου, στη βάση ενός πολύ προβληματικού ερωτήματος: «Συμφωνείς με την πρόταση αλλαγής που ζητούν το Podemos, το En Comu και το En Marea;» Θυμίζουμε ότι το En Comu είναι το σχήμα της Unidad Popular στην Καταλονία και το En Marea η αντίστοιχη συνεργασία στη Γαλικία μεταξύ του Podemos, του πατριωτικού Anova και της Ενωμένης Αριστεράς. Και οι δύο σχηματισμοί απέκτησαν βουλευτές-τριες μετά τις εκλογές της 20ής Δεκέμβρη.
Πρόκειται για άλλη μια αντιδημοκρατική κίνηση του Ιγκλέσιας που ακυρώνει την κατά τα άλλα πολύ σωστή κίνηση του δημοψηφίσματος. Πρόκειται για μια ερώτηση που δεν έχει καμία υλική βάση. Αντίθετα, σύμφωνα με τον Χάιμε Παστόρ και τη ριζοσπαστική πτέρυγα του Podemos, η μόνη ερώτηση που θα είχε νόημα θα ήταν: «Θέλεις μια κυβέρνηση συνεργασίας με τον Ριβέρα (Ciudadanos) και τον Σάντσες (PSOE);». Μια τέτοια ερώτηση, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα είχε ως απάντηση ένα πλειοψηφικό ΟΧΙ, πράγμα που δεν θα νομιμοποιούσε τον Ιγκλέσιας και την επιμονή του για κυβέρνηση συνεργασίας. Το πιο σοβαρό από όλα είναι πως όλη αυτή η επιμονή από τη μεριά του Podemos έχει βάλει ήδη τις βάσεις για μελλοντικές συζητήσεις και συνεργασίες. Επιπλέον έχει αναστήσει το PSOE, που ήταν πλήρως κατεστραμμένο και απονομιμοποιημένο στα μάτια της ισπανικής κοινωνίας. Έρχεται έτσι πιο κοντά ο κίνδυνος για ανασύνταξη των καθεστωτικών δυνάμεων και απομάκρυνση από την επιθυμία του λαού για ρήξη με το καθεστώς του ’78.
Ο Χάιμε Παστόρ επισημαίνει στο ίδιο άρθρο: «Αυτό δεν σημαίνει ότι η μόνιμη θέση του Podemos πρέπει να είναι στην αντιπολίτευση. Η ευκαιρία για νίκη και για το σχηματισμό κυβέρνησης της αλλαγής συνεχίζει να υπάρχει. Όμως θα πρέπει από τώρα να γίνουν οι προσπάθειες έτσι ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη αυτού που έγινε με τη σοσιαλιστική νεολαία υπό την ηγεσία του Φελίπε Γκονζάλες του ’80», την ενσωμάτωσή τους δηλαδή και την κατάληψή τους από την εξουσία.
Αντιδράσεις
Τόσο η βουλευτίνα και γραμματέας του κόμματος στην Ανδαλουσία Τερέσα Ροδρίγες όσο και ο ευρωβουλευτής Μιγκέλ Ουρμπάν έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι η ψήφος τους θα είναι αρνητική στο συγκεκριμένο δημοψήφισμα και ότι δεν βλέπουν ότι είναι εφικτή μια συνεργασία με τους Σοσιαλιστές. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι το Podemos είναι «κόμμα με δύο ψυχές», όπως συνηθίζεται να λέγεται, και ότι δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα Podemos που υποχωρεί, αλλά για ένα σημαντικό μέρος της ηγεσίας που προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβάλει την ηγεμονία της.
Τις επόμενες μέρες θα αυξηθούν οι εσωτερικές φωνές που ζητούν πραγματικά δημοκρατικές διαδικασίες για το Podemos και κυρίως που παλεύουν για ένα Podemos που θα διεκδικήσει την κυβέρνηση με τις ριζοσπαστικές του θέσεις, δημιουργώντας ξανά στην κοινωνία αυτή την έμπνευση και το πάθος για βαθιά αλλαγή που δεν θα αφήσει τίποτα όρθιο από το παλιό καθεστώς του ’78.
