Well we know where we're goin' But we don't know where we've been And we know what we're knowin' But we can't say what we've seen And we're not little children And we know what we want And the future is certain Give us time to work it out We're on a road to nowhere Come on inside Takin' that ride to nowhere We'll take that ride…… Talking Heads
Στο πουθενά λοιπόν; Είμαστε μπροστά σε στρατηγικό αδιέξοδο και απλά δεν έχουμε κάτι να προτείνουμε, οπότε μας παρασέρνει η σκληρή πραγματικότητα;
Κατα την προσωπική μου γνώμη, θα πρέπει ξεκινήσουμε με κάποιες παραδοχές, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε.
Παραδοχή πρώτη, η στρατηγική μας ηττήθηκε εντελώς, κι αυτό μας οδήγησε όχι σε μια απλή συνθηκολόγηση αλλά σε οπισθοχώρηση, σε βαθμό να κινδυνεύουμε με πλήρη μετάλλαξη αυτού που υποστηρίζαμε ότι είμαστε μέχρι τώρα, δηλαδή μια ριζοσπαστική αριστερά.
Παραδοχή δεύτερη, οι βεβαιότητες περί μιας δημοκρατικής ευρωπαϊκής ένωσης που θα σταθεί αλληλέγγυα στους σκληρα δοκιμαζόμενους ευρωπαϊκους λαούς από το δόγμα της λιτότητας κατέρευσαν και μαζί τους κατέρευσε με πάταγο κι η δημοκρατία σε όλη την ευρωπαϊκη ήπειρο.
Παραδοχή τρίτη, δημιουργήθηκαν ρήγματα στο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο, που δίνουν ελπίδες για μια συνολική αντιπαράθεση με τις ευρωπαϊκες ελίτ, εφόσον βέβαια αυτό γίνει οργανωμένα, με πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους, έχοντας συγκροτημένο κοινωνικό υποκείμενο που θα έρθει σε ρήξεις κι ότι άλλο συνεπάγεται μια τέτοιου μεγέθους πάλη.
Παραθέτω τέσσερα πράγματα για προβληματισμό, χωρίς να θέλω να πείσω κάποιον ή κάποια για την σημασία που μπορεί να έχουν στις κουβέντες που θα γίνουν από δω και πέρα.
Η εμμονική βεβαιότητα
Σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων υπήρχε η σιγουριά, στα όρια του θρησκευτικού δογματισμού, ότι οι δανειστές θα συμφωνήσουν σε κάποια πρόταση και ότι δε θα φτάσουμε στο αδιέξοδο της οικονομικής ασφυξίας και της ακολουθούμενης χρεοκοπίας που αυτή συνεπάγεται. Αυτό μας έφερε στο αδιέξοδο της 12ης Ιουλίου και του συνακόλουθου εκβιασμού που πλέον άφηνε μία και μοναδική επιλογή εκείνη τη στιγμή.
Στο βαθμό που αυτή η βεβαιότητα συνεχίζει να υπάρχει, η μοναδική πολιτική συνθήκη που θα υποστηρίζουμε θα είναι η αέναη συνέχιση της λιτότητας και των μνημονίων.
ΤΙΝΑ
Η ευκολία της υιοθέτησης της μίας και μοναδικής επιλογής για παραμονή μέσα στην ευρωζώνη τρομάζει όχι μόνο τα μέλη μας, αλλά και τον κόσμο έξω από εμάς. Η ενσωμάτωση της επιχειρηματολογίας των αντιπάλων, δηλαδή, μας βαζει σε κεντρικό σημείο του κάδρου των δυνάμεων που τάσσονται υπέρ της λιτότητας ως μοναδική διέξοδο από την κρίση. Η προσπάθεια αυτή πάει ένα βήμα παρακάτω όταν μας αντιπαραβάλει την ηθική της ευθύνης έναντι της ηθικής της πεποίθησης, παραδεχόμενη εξαρχής ότι πλέον μιλάμε υπεύθυνα (για ποιους άραγε;) κι έχουμε αποχωριστεί το νεανικό κι αφελές παρελθόν μας. Μακάρι να διαπράττω μέγιστο λάθος, αλλά θεωρώ ότι αυτή επιλογή δε θα μας κάνει απλά παρένθεση αλλά οριστικό παρελθόν, ως ριζοσπαστική αριστερά.
Το κόμμα βαρίδι
Τα χρόνια που πέρασαν από τη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ και ιδίως τα τελευταία πέντε χρόνια της κρίσης το κόμμα έδειξε την αντοχή του και τη συνεχή προσήλωση του στην υποστήριξη των κοινωνικών ομάδων που έπεφταν στο καναβάτσο και δεν είχαν τη φωνή για να το πουν. Στους αγώνες των απολυμένων, ιδιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων, στην υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων, στην αποτροπή των αναγκαστικών πλειστηριασμών σπιτιών, στη συνεχή στήριξη των απολυμένων καθαριστριών και σχολικών φυλάκων τα μέλη του κόμματος έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό υλικά και ψυχικά.
Αίφνης, μετά τις 12 Ιουλίου, ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ έγινε αναντίστοιχος του κοινωνικού, έπαψε να αφουγκράζεται τις κοινωνικές ανάγκες και κλείστηκε στα γραφεία του, πολεμώντας τις αντίπαλες κομματικές φατρίες. Η υποψία ότι οι συσχετισμοί για την υπεράσπιση μιας μνημονιακής συμφωνίας δεν βολεύουν είναι αιτία να καταφεύγουμε σε τέτοια πολιτικά φάουλ;
Και το φάουλ συνεχίζεται με την έκκληση να γίνουν διπλάσια τα μέλη του κόμματος, να ανοίξουμε τις πόρτες στον κόσμο και να συνδιαμορφώσουμε τα σχέδιά μας. Πάνω σε ποια βάση θα εγγράψουμε μέλη; Tων μνημονίων; Της προσπάθειας να αλλάξει το κόμμα προς το δεξιότερο; Της στήριξης του αρχηγού;
Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν ασκούσαμε δριμεία κριτική, και σωστα, σε πρακτικές των αστικών κομμάτων που μεταμόρφωναν το εσωκομματική δημοκρατία σε καρικατούρα, και τώρα η επιλογή μας είναι να γίνουμε σαν τα μούτρα τους;
Να προχωρήσουμε, λοιπόν, σε συλλογικές διαδικασίες, όπως τις περιγράφει το καταστατικό μας, και να αφεθούν τα πασοκικά κόλπα την άκρη.
Η εθνική αφήγηση
Υπάρχει, εδώ και αρκετό καιρό, η επιλογή της στροφής προς τα εθνικά ακροατήρια, μια επιλογή αρκετά επικίνδυνη, και πάντως όχι ιδιαίτερα αριστερή. Γιατί αυτή η αφήγηση δεν διακρίνει κοινωνικούς ανταγωνισμούς και ταξικά συμφέροντα που αντιμάχονται, ιδίως τα χρόνια της κρίσης, κι επιλέγει να ομιλεί ως εκπρόσωπος των πάντων.
Όταν οι πιστωτές κάνουν τόσο εμφανή την ταξική τους προσήλωση, μη αποδεχόμενοι την έκτακτη φορολόγηση των κερδών μεγάλων επιχειρήσεων, όταν επιλέγουν να εφαρμοστούν μέτρα που δεν έχουν κανένα δημοσιονομικό χαρακτήρα, όπως η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, η αυστηροποιήση του νόμου για τον συνδικαλισμό, ο έλεγχος των απεργιών, η μεγαλύτερη ευελιξία στις θέσεις εργασίας, όταν, εντέλει, οι κυριάρχοι δηλώνουν τόσο εκκωφαντικά την θέλησή τους να καθυποτάξουν οποιαδήποτε αντίθετη φωνή στο δικό τους κοινωνικά άδικο πλαίσιο, εμείς θα συνεχίζουμε να μιλάμε για εθνικές προσπάθειες κι εθνική διαπραγμάτευση;
Ένας κάποιος δρόμος
Στον επιχειρούμενο, από πλευράς αντιπάλων, κοινωνικό μετασχηματισμό της Ευρώπης των μερικώς απασχολούμενων, των μερικώς ελεύθερων, των μερικώς κοινωνικά ασφαλισμένων, των μερικώς συνταξιοδοτούμενων, η δική μας απάντηση είναι η διατήρηση αυτής της κανονικότητας;
Να μιλήσουμε, λοιπόν, για τις δικές μας αναγκαιότητες, για τις δικές μας συγκρούσεις, και για το πως θα πετύχουμε όλα αυτά για οποία αγωνιζόμαστε δεκαετίες τώρα, ομολογώντας με ειλικρίνεια πως αυτό θα έχει κόστος και διάρκεια.
Με αυτά τα δεδομένα, ο σχεδιασμός για την απεμπλοκή μας απο την ευρωζώνη είναι αναγκαίο να ξεκινήσει, να περιγραφεί, να αμφισβητηθεί αλλά επιτέλους να υπάρξει η διατύπωσή της ως έναρξη μιας συζήτησης, χωρίς δαίμονες κι αρμαγεδδώνες.
Κλείνω με κάτι προσωπικό που, από τη συνεχή του επανάληψη, από μεριάς μου, τείνει να γίνει γραφικό. Πριν διάφοροι τυχάρπαστοι επικαλεστούν την ανάγκη διοικητικών μέτρων σε βάρος όσων επιλέγουν να διαφωνήσουν ή να μη συμφωνήσουν με τον μονόδρομο της συμφωνίας, ας απαντήσουν τι διοικητικά μέτρα θα παρθούν για όσους κι όσες γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις οικονομικές υποχρεώσεις τους προς το κόμμα, για την καταστρατήγηση του αριθμού των τηλεοπτικών παρουσιών σε εβδομαδιαία βάση και για τον κανιβαλισμό που γνωρίζει μεγάλες πιένες, τελευταία, έναντι συντρόφων τους, και που οι ίδιοι συμμετέχουν ασμένως στο εν λόγω τσιμπούσι.
