Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς; Όπως λέμε «καμία σχέση»

Ξεκινώντας από το τελευταίο ερώτημα παραπέμπω στο σχετικό άρθρο του Χ. Λάσκου (alterthess.gr.11/10) και παραθέτω χαρακτηριστικό απόσπασμα: «[Δ]εν υπάρχει πλέον στοιχειώδες πολιτικό υποκείμενο, το οποίο θα μπορούσε να επιχειρήσει μια αναστροφή πορείας. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα διεθνώς εγχειρήματα ριζοσπαστικής ανανέωσης της Αριστεράς. Δεν πρόλαβε, όμως, να ολοκληρώσει την πορεία του σε ό,τι αφορά την θεσμική του συγκρότηση και τη δημοκρατική του –με την αριστερή έννοια του όρου, και υπάρχει αριστερή έννοια- λειτουργία. Εμποδίστηκε αυτή η πορεία από πολλά…».

Ισχυρίζομαι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι καθεστωτικό κόμμα για τον απλό και ταυτοχρόνως βαθύτατα πολιτικό λόγο ότι εφαρμόζει το Μνημόνιο που είναι καθεστώς εφόσον συγκροτεί ένα ισχυρότατο πλέγμα σχέσεων συνολικής υποταγής στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο των υπαλλήλων τάξεων που, διευρυνόμενες, περιλαμβάνουν μεγάλα τμήματα της «παραδοσιακής» μεσαίας τάξης. Οι σχέσεις υποταγής διατρέχουν και επικαθορίζουν όλα τα επίπεδα, πέραν του προφανούς οικονομικού-ταξικού. Στο πολιτειακό και νομοθετικό αναιρείται η ίδια η κοινοβουλευτική διαδικασία εφόσον τα νομοσχέδια πριν κατατεθούν πρέπει να περνούν από την κρησάρα των δανειστών. Στο ιδεολογικό, όπως αυτό υλοποιείται από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους και εσωτερικεύεται από το υποκείμενο με πολλαπλούς τρόπους, επικρατεί το ΤΙΝΑ---θριαμβευτική επικύρωση του δόγματος αυτού είναι οι πρόσφατες εκλογές. Στο επίπεδο της εθνικής κυριαρχίας αμφισβητείται και επιχειρείται να ακυρωθεί από τους δανειστές η αυτονόητη έως σήμερα συνταγματική δυνατότητα προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία. Όλα τα παραπάνω όμως δεν θα ήταν εφικτά αν τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που αντιπροσωπεύονται από το αστικό μπλοκ στη χώρα μας δια της διαμεσολάβησης που αυτά παρέχουν στις μνημονιακές δυνάμεις, αλλά και αυτόνομα, δεν αποτυπώνονταν και στη Βουλή.

Είναι ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ ένα τέτοιο κόμμα; Θεωρώ ότι ακόμα δεν έχει παγιωθεί πλήρως αυτή του η φυσιογνωμία αλλά η πορεία του από τον Ιανουάριο και μετά με κορύφωση την υπογραφή του «αριστερού» Μνημονίου υλοποιεί ραγδαία αυτήν τη μετάλλαξη. Τα πρώτα σημάδια συγκατάνευσης στον αστισμό ήταν ήδη ορατά στη σύνθεση της πρώτης κυβέρνησης και δεν αφορούσε μόνον την αδιανόητη για αριστερό κόμμα παρουσία υπουργών βγαλμένων από το πασοκικό καθεστώς. Αναφέρομαι στην αθέατη αλλά και εξαιρετικά κρίσιμη πλευρά της στελέχωσης της κυβέρνησης και του κράτους από άτομα που απλά δεν είχαν καμία σχέση με την ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτό το «απλά» όμως δεν είναι καθόλου απλό. Σε νευραλγικούς τομείς επιλέχτηκαν από το Μαξίμου πρώην Δημαρίτες, σκοτεινοί εκπρόσωποι μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, κάθε κοπής παράγοντες που συγκινήθηκαν ξαφνικά από το όραμα της Αριστεράς και προσέφεραν ιδιοτελείς ατομικές και συντεχνιακές υπηρεσίες κλπ. Η επιλογή αυτού του απαράτ είχε μια «απλή» λογική: αυτοί ξέρουν, έχουν το know how της διακυβέρνησης διότι αυτοί κυβερνούσαν και ξέρουν τα κόλπα. Η τωρινή κυβέρνηση ως αποτέλεσμα της δρομολογημένης εδώ και καιρό απαλλαγής του κόμματος από τα πάσης φύσης αριστερά βαρίδια παγιώνει την αυτού του τύπου εκπροσώπηση συμφερόντων και κυρίως τη συγκεκριμένη άποψη περί διαχείρισης. Επιπλέον επιχειρεί να εμφανίσει αυτό το «άνοιγμα» ως την αναγκαία στροφή του εναπομείναντος κόμματος στον διαβόητο «κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ»i.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ εισάγει με βίαιο τρόπο τη λογική της Αριστεράς της ευθύνης που νεύει προς την αστική συγκατάθεση στο όνομα της διεύρυνσής του σε κάποιο ασαφές κοινωνικό χώρο μέσω της ψηφοθηρικής συμπερίληψης γνωστών πολιτικών παραγόντων πασοκικής προέλευσης. Η μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε καθεστωτικό κόμμα περνάει όμως από δύο τουλάχιστον αναγκαίες κινήσεις:

 1. την τάση ενσωμάτωσης του κόμματος στο κράτος και του κράτους στο κόμμα. Τα πρώιμα δείγματα είναι υπολογίσιμα και θα φανεί σε βάθος χρόνου το εύρος αυτού του εγχειρήματος δοθέντος ότι ο κρατικός μηχανισμός πασοκοκρατείται. Εδώ αυτό που υποκρύπτεται είναι η εργαλειακή άποψη για το κράτος που πόρω απέχει από την αντίληψή του ως τη διαλεκτική συμπύκνωση ταξικών σχέσεων. Η μεταφορά κομματικών στελεχών σε «θέσεις ευθύνης» εμφανίζεται αναγκαία δεδομένων των αναγκών. Καθόλου τυχαία ήδη από την πρώτη κυβέρνηση η στελέχωση αυτή γίνεται κυρίως στη βάση όσων είναι φορείς της λογικής της πάση θυσία διαχείρισης. Η δε ενσωμάτωση του κράτους στο κόμμα ήδη έχει επισυμβεί με ιδιότυπο τρόπο, δηλ. μέσα από τη συρρίκνωση των κομματικών δημοκρατικών λειτουργιών και εκλεγμένων οργάνων από την παράλληλη και αδιάφανή δράση του πραγματικού κέντρου αποφάσεων, του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος. Τώρα η διαδικασία αυτή και η απόλυτη γραφειοκρατικοποίηση του κομματικού ιστού ολοκληρώνεται με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο με τη συμμετοχή 3 υπουργών στην ΠΓ έτσι ώστε να υπάρχει η αναγκαία διασύνδεση της κυβέρνησης με το κόμμα!

2. Η από-ιδεολογικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερού κόμματος.

Η επίσημη ιδεολογία ενός καθεστωτικού κόμματος δεν είναι παρά η κρατική και στη συγκεκριμένη περίπτωση η μνημονιακή. Αυτό συνεπάγεται την απαλοιφή των αριστερών προταγμάτων και θέσεων που είχαν συνομολογηθεί στα συνέδρια, είχαν παραχθεί από την πλούσια θεωρητική και ιδεολογική διαπάλη στις γραμμές του και από τη συμμετοχή των μελών του στα κινήματα. Η διαδικασία αυτή είχε ήδη ξεκινήσει με την αφυδάτωση ριζοσπαστικών θέσεων από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε εκτιμηθεί ότι θα σόκαραν το πλατύ κοινό παρόλο που σε κάποιες περιπτώσεις οι ίδιες ήταν προγραμματικές θέσεις. Ο λόγος που εκφέρεται πλέον από τους εναπομείναντες αριστερούς δεν μπορεί να είναι παρά συναινετικός, διότι η αποδοχή του Μνημονίου είναι αυτή που τον καθορίζει σε τελική ανάλυση. Εξού και διαπιστώνεται το συνεχές «στρογγύλεμα» των κριτικών διατυπώσεων όσων τις επιχειρούν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, και που συνήθως καταλήγουν στο γνωστό μοτίβο περί της αναγκαίας διεύρυνσης των ρωγμών μέσω ενός εναλλακτικού προγράμματος. Μην ξεχνάμε όμως κάτι που συνήθως παραβλέπουμε στην αριστερή παράδοση: Η σταδιακή εξαφάνιση του ζωοδότη για την Αριστερά κριτικού λόγου, που συνεπικουρείται από τα «καθεστωτικά» έντυπα και ραδιόφωνα, έχει να κάνει και με τα πρόσωπα. Η αποχώρηση από το ΣΥΡΙΖΑ ανθρώπων που κατεξοχήν εκφράζανε έναν πολύπλευρο θεωρητικό και πολιτικό προβληματισμό, που συνετέλεσε ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι η πρωτοποριακή έκφραση της Αριστεράς σε παγκόσμιο επίπεδο, εκ των πραγμάτων σηματοδοτεί αυτήν την πενία. Επομένως η ενσωμάτωση είναι μία διαρκής διαδικασία συγχώνευσης ανθρώπων, ιδεολογιών, λειτουργιών, αντιστάσεων, δομών στο κυρίαρχο μπλοκ. Πολύ απλά είναι ένα δοκιμασμένο ανά τους αιώνες εργαλείο διαχείρισης και συντήρησης της κάθε μορφής εξουσίας.

i Θυμίζω ότι τη στροφή αυτήν την απεργαζόντουσαν κορυφαία στελέχη από την εποχή που ο ΣΥΝ προωθούσε την υποψηφιότητα του Γ. Πανούση και του Α. Μητρόπουλου ως περιφερειαρχών, κινήσεις που εμφανιζόντουσαν ως ανοίγματα στην κοινωνία και ήταν αδύνατον να συλλάβουν οι «κολλημένοι κομματικοί».