Συνέδριο του NPA: μια μισάνοιχτή ευκαιρία

Τρία χρόνια μεσολάβησαν από το προηγούμενο συνέδριο που είχε συγκληθεί  τον Ιανουάριο του 2015. Οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν μέσα σε μια ανοιχτή κρίση της ηγεσίας, καθώς τέθηκε καθαρά υπό αμφισβήτηση το αρχικό πλάνο που είχε το ΝΡΑ για την δημιουργία ενός κόμματος αντικαπιταλιστικού, ενωτικού και ριζοσπαστικού, που θα προωθούσε ένα επαναστατικό πρόγραμμα ρήξης.

Το κλίμα που δημιούργησε η ανάληψη της κυβέρνησης από τον Τσίπρα και η άνοδος του Ποδέμος τροφοδότησε τις αντιπαραθέσεις στο ΝΡΑ. Πολλές σεχταριστικές ομάδες κατηγόρησαν την απερχόμενη πλειοψηφία: ότι θέλει ν’ ακολουθήσει τον προσανατολισμό της ηγεσίας του Σύριζα ή του Ποδέμος, ότι τρέχει πίσω από συμμαχίες χωρίς αρχές με το Μέτωπο της Αριστεράς, ότι καλλιεργεί μια στάση υποχώρησης από την επαναστατική ταυτότητα και τη ριζοσπαστικότητα που θα αποτελούσαν το κύριο χαρακτηριστικό των αγώνων του.

Το ΝΡΑ βγήκε από το προηγούμενο συνέδριο βαθύτατα διαιρεμένο, με 6 «πλατφόρμες» (τάσεις) εκ των οποίων οι τρεις πήραν ποσοστά μεταξύ 35 και 20%, απ’ όπου δεν προέκυπτε καμμία πλειοψηφία. Το κόμμα ήταν ανίκανο να διαμορφώνει γραμμή επιθετικότητας, ώστε να οργανώνει την αντεπίθεσή του απέναντι στην κυβέρνηση Ολλάντ. Παρ’ ότι το ΝΡΑ ήταν η αιχμή του δόρατος των κινητοποιήσεων που έγιναν κυρίως για τη Γάζα αλλά και τους κοκκινοσκούφηδες της Βρετάνης, η αποδυνάμωσή του και η διαίρεσή του έκαναν τη φωνή του ν’ ακούγεται ελάχιστα.

Ευτυχώς, ένα χρόνο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2016, μαζί με τα πρώτα αποτελέσματα της μεγάλης κινητοποίησης κατά του Εργασιακού Νόμου, στη διάρκεια της εθνικής εκλογικής συνδιάσκεψης, παρά την ενοποίηση των σεχταριστών στους κόλπους της πλατφόρμας Α, που συσπείρωσε το 41% των ψήφων, το σπιράλ της αναδίπλωσης αντιστράφηκε. Η δυναμική που επέβαλαν οι δύο άλλες «πλατφόρμες» (Β και C) επέτρεψε στο κόμμα την δυνατότητα σύγκλισης γύρω από την υποψηφιότητα, για τις προεδρικές εκλογές του 2017, του Φιλίπ Πουτού, που υποστήριζε ένα προφίλ ενωτικό αντικαπιταλιστικό. Τα κοινά μας συμπεράσματα, στα οποία καταλήξαμε κάνοντας τον απολογισμό μετά από την συνθηκολόγηση του Σύριζα, την εμπειρία των κοινών μας αγώνων με τους συντρόφους των Αντικαπιταλίστας, και την έναρξη της κοινωνικής κινητοποίησης, όλ’ αυτά συνέβαλαν στο να αρθεί η αμοιβαία δυσπιστία. Χωρίς ωστόσο αυτό να είναι επαρκές σε βαθμό που να μπορέσει να εξαφανίσει το μπλοκάρισμα της ηγεσίας σε επίπεδο καθημερινής πολιτικής.

Σ’ εκείνη την συγκυρία διαπίστωνε κανείς ένα πραγματικό ξαναζωντάνεμα μέσα στους κόλπους του κόμματος. Οι αγωνιστές έδωσαν όλο τους τον εαυτό στις κινητοποιήσεις που έγιναν γύρω από το COP 21, κατά της επιβολής της «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης», ενάντια στον Εργασιακό νόμο, ενάντια στις βιαιότητες της αστυνομίας και στα σχέδια για εγκατάσταση αεροδρομίου στη Νότρ Ντάμε ντε Λάντ, στις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης με τους μετανάστες, και στην διεθνιστική αλληλεγγύη με την συριακή αντίσταση. Το ΝΡΑ είχε σε τοπικό επίπεδο την πρωτοβουλία σε πολλές ενωτικές δράσεις και ήταν παρόν στις διαδηλώσεις «Όρθιοι στη Νύχτα». Όλα αυτά έδωσαν κίνητρα σε μια μεγάλη πλειοψηφία συντρόφων να δώσουν μάχη, με νύχια και με δόντια, ώστε να επιτύχουν να συγκεντρώσουν τις 500 υπογραφές που χρειάζονταν, προκειμένου να θέσει υποψηφιότητα ο Φιλίπ Πουτού για να παρουσιάσει το ΝΡΑ και να κάνει γνωστές τις θέσεις του, μέσα από την ευκαιρία που έδινε η προεκλογική εκστρατεία. Την ίδια στιγμή, η ηγεσία του κόμματος σε εθνικό επίπεδο έβγαινε από την κατάσταση παράλυσης στην οποία είχε περιπέσει, λόγω της σύγκλισης που φάνηκε να επιτυγχάνεται ως προς τις απόψεις για το ποια τακτική θα έπρεπε ν’ ακολουθηθεί ως προς τις μειοψηφικές απόψεις μέσα στο NPA κατά την προεκλογική εκστρατεία. Αυτοί οι τελευταίοι επιθυμούσαν να διατηρήσουν την ενοποιημένη δράση του ΝΡΑ. Από μιαν άλλη πλευρά βέβαια, αυτοί οι ίδιοι, αφότου είχαν διασπαστεί κατά την κινητοποίηση ενάντια στον Εργασιακό νόμο της Άνοιξης του 2016, τώρα βρίσκονταν μεταξύ τους σε μια διαρκή πολεμική αντιπαράθεση.

Η προεκλογική εκστρατεία σημείωσε επιτυχία, λόγω της εμφάνισης στα μέσα μαζικής επικοινωνίας του Φιλίπ Πουτού, αλλά κι από την δυναμική της συσπείρωσης που την χαρακτήρισε σε τοπικό επίπεδο. Παρ’ όλο που η υποψηφιότητα του Mελανσόν, μεγαλύτερης εκλογικής αξιοπιστίας, κατάφερε να πολώσει τα ρεύματα της αριστεράς μέσα στα συνδικάτα και στο κοινωνικό κίνημα, το ΝΡΑ θα επιτύχει να κερδίσει για λογαριασμό του μια πολιτική συμπάθεια σε ευρεία κλίμακα, στους χώρους των στρατευμένων αριστερών, ξαναδίνοντάς τους την πίστη ότι είναι αναγκαία η δημιουργίας μιας πολιτικής αντικαπιταλιστικής ενωτικής δύναμης απέναντι στον σεκταρισμό, τον σωβινισμό και τα ανεξέλεγκτα ανοίγματα του Ζ. Λ. Mελανσόν. Παράλληλα, στο εσωτερικό του κόμματος, επιβεβαιωνόταν όλο και πιο πολύ η φραξιονιστική δράση των ρευμάτων που χρησιμοποιούσαν την δουλειά του NPA, ακόμα και την δημοτικότητα που απέκτησε η υποψηφιότητά του Φιλίπ Πουτού, για να αναπτύξουν την δική τους δραστηριότητα, έξω από το κόμμα, 

στα δικά τους πλαίσια και μάλιστα μέσα από διαδικτυακές τοποθεσίες, χωρίς να τους απασχολεί η συμβολή στην δημιουργία ενός συλλογικού ΝΡΑ.

Αυτός ήταν ο λόγος που στο 4ο συνέδριο,  τον Ιανουάριο του 2018, διαμορφώθηκε η πλατφόρμα U, έχοντας στόχο να επανενώσει ένα μεγάλον αριθμό συντρόφων που προσπαθούσαν να διατηρήσουν το ανοιχτό προφίλ του ΝΡΑ, θέλοντας να ξεφύγει η ηγεσία και το κόμμα από την κατάσταση παράλυσης στην οποία είχε περιπέσει.

Παρ’ όλο που το ΝΡΑ δεν είχε αποδυναμωθεί ιδιαίτερα από αριθμητική άποψη, έχοντας κρατήσει από το 2015 γύρω στα 2000 ενεργά μέλη, η παράλυση του κόμματος αποθάρρυνε μεγάλον αριθμό συντρόφων από το να συμμετάσχουν στις συζητήσεις αυτού του συνεδρίου. Παράλληλα, υπήρξαν κάποιες μικρές ομάδες που είχαν δράση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό (οι φράξιες Revolution Permanente -Διαρκής Επανάσταση- και Etincelle -Σπίθα- που προέρχεται από την Lutte Ouvriere) που «φούσκωσαν» αριθμητικά μέσα στο ΝΡΑ, φροντίζοντας να στρατολογήσουν στις επιτροπές τους νέα μέλη, μόλις δύο μήνες πριν το συνέδριο, για να έχουν δικαίωμα ψήφου (η απόφαση της οργάνωσης προέβλεπε για το συνέδριο του Ιανουαρίου του 2018 το δικαίωμα ψήφου σε οργανωμένα μέλη που είχαν προσχωρήσει πριν την 1η Νοεμβρίου του 2017. Αυτές οι «προσχωρήσεις» σε πολλές περιπτώσεις έγιναν χωρίς να έχουν την έγκριση του συνολικού ΝΡΑ, καθώς τα μικρά αυτά ρεύματα επανασυγκροτούνταν τις πιο πολλές φορές μέσα σε δικές τους, ξεχωριστές συνεδριάσεις).

Από κει και πέρα, η πλατφόρμα U πέτυχε το στοίχημα να καταφέρει την σύγκλιση κάποιων τάσεων που είχαν διασπασθεί τα προηγούμενα χρόνια. Να φτάσει σε μικρή απόσταση από την απόλυτη πλειοψηφία με το 49% των ψήφων στις εκλογές κατά το τελευταίο Σαββατοκύριακο. Όμως απέτυχε να ενώσει τις άλλες 6 πλατφόρμες, εκ των οποίων η πιο μαζική συσπείρωσε το 17% των ψήφων. Το παράδοξο είναι ότι επί της ουσίας τόσο στις προπαρασκευαστικές συζητήσεις όσο και στο ίδιο το συνέδριο, οι άλλες «πλατφόρμες» δεν έκαναν τίποτ’ άλλο, από το να επιβεβαιώνουν την ταυτότητα και την πολεμική τους απέναντι στις άλλες τάσεις, χωρίς ν’ επιχειρήσουν να φτιάξουν μια εναλλακτική πλειοψηφία και χωρίς στην πραγματικότητα να προτείνουν μια πολιτική για το κόμμα στο σύνολό του. Η στάση αυτή αντανακλά ό, τι χαρακτήριζε την φυσιογνωμία τους κατά τα δύο προηγούμενα χρόνια. Μάλιστα έκαναν τα πάντα για να εμποδίσουν τις προσπάθειες της πλειοψηφικής πλατφόρμας να συγκροτήσει, διαρκούντος του συνεδρίου, την πλειοψηφία των αντιπροσώπων, για αποφασίσουν από κοινού πάνω στις υποχρεώσεις του κόμματος.

Εν τούτοις, το συνέδριο θα έχει για μια ακόμα φορά αποδείξει τη ζωντάνια του όλου ΝΡΑ και την μαχητικότητά του, κυρίως σε ό, τι αφορά την  υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστών και τον αντιρατσισμό, μέσα από την προετοιμασία για την κινητοποίηση της 17 του Μάρτη, την κινητοποίηση που βρίσκεται σε εξέλιξη για την Εθνική Παιδεία, τις τοπικές δράσεις κατά της σφαγής του κουρδικού πληθυσμού στη Συρία από τον Ερντογάν και παρεμβαίνοντας με σταθερότητα στην φεμινιστική δράση που ξέσπασε γύρω από το «Μe Too».

Τα τελευταία αυτά χρόνια, έγιναν πραγματικά βήματα προς τα μπρος, χωρίς ακόμα να έχουμε κερδίσει τη μάχη που δίνουμε για να ξαναβρεί το ΝΡΑ την πορεία για τη δημιουργία μιας δύναμης αντικαπιταλιστικής, μαχητικής, δημοκρατικής και ενωτικής για την οποία υπάρχει πραγματικά κενό μέσα στη χώρα μας.

Εν τέλει, παρά τα όριά του, το τελευταίο αυτό συνέδριο ανοίγει προοπτικές. Βγαίνοντας απ’ αυτό, παίρνουμε μαζί μας ότι είναι δυνατή μια θετική διέξοδος. Για να την επιτύχουν όσοι και όσες εξελέγησαν με την πλατφόρμα U, θα έχουν ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη ν’ αναλάβουν κεντρικό ρόλο μέσα στη νέα ηγεσία, επειδή είναι οι μόνοι που θέλουν πράγματι να ηγηθούν ενός κόμματος όπως το ΝΡΑ, που είναι συλλογικό κόμμα, όταν πολλοί το θεωρούν άθροισμα από φράξιες. Για να βγει δυναμωμένο το ΝΡΑ μέσα από τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σήμερα, θα πρέπει να πάρουν την πρωτοβουλία να ξαναβάλουν σε κίνηση τις δομές δράσης και επεξεργασίας, τις επιτροπές των τομέων δραστηριότητας και να ενισχύσουν τις επιτροπές βάσης, την πολιτική και δημοκρατική ζωή που έχει ατροφήσει, και υπήρξε ο λόγος που έκανε πολλούς συντρόφους να χάσουν το ηθικό τους. Επίσης να είναι ικανοί να συγκαλέσουν παρά πέρα, όσους αγωνίζονται με το ΝΡΑ και είναι καταπονημένοι τους τελευταίους μήνες από τις εσωτερικές διαμάχες και ταυτοχρόνως να πείσουν τους συντρόφους που φοβούνται μήπως μια ενωτική επιθετική πολιτική εξασθενίσει τον αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό του κόμματος. Κυρίως, μέσα στις συζητήσεις, ήταν πολλοί από τους νέους συντρόφους που μοιράζονταν την πρόθεσή τους ότι το κόμμα πρέπει να ενισχύει την δημιουργία και επεξεργασία ενός προγράμματος από αντικαπιταλιστικές απαντήσεις απέναντι στην αντιδραστική επίθεση του Μακρόν. 50 χρόνια μετά το 1968, είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη που αναλαμβάνει η πλειοψηφία του ΝΡΑ, να επαναφέρει την αξιοπιστία στο πολιτικό σχέδιο μιας οικοσοσιαλιστικής και δημοκρατικής χειραφέτησης σε όσες και όσους είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Είναι αυτό το σχέδιο που πρέπει να του δώσουμε σάρκα και οστά στους μήνες που έρχονται. Η νίκη που κερδίσαμε μετά την οριστική εγκατάλειψη του σχεδίου της εγκατάστασης ενός νέου αεροδρομίου στην Notre Dame des Landes, είναι ένα καλό κίνητρο προς αυτήν την κατεύθυνση. Όπως επίσης και οι δράσεις διεθνούς αλληλεγγύης για τη Συρία πρωτίστως, την Καταλωνία και το κίνημα για την ανεξαρτησία των Κανάκ.

Το στοίχημα είναι επίσης να ξαναπάρουμε την πρωτοβουλία των συζητήσεων, των συναντήσεων, των κοινών δράσεων με όλες και όλους τους αγωνιστές του συνδικαλιστικού και κοινωνικού κινήματος που είναι πεπεισμένες/οι για την αναγκαιότητα μιας πολιτικής αντικαπιταλιστικής απάντησης. Η επαναδρομολόγηση του αρχικού σχεδίου του ΝΡΑ: η πρόσκληση για τη δημιουργία μιας ενιαίας δύναμης αγωνιστικής πολιτικής, για την επαναστατική ρήξη, είναι πάντα στην ημερησία διάταξη. Παρ’ όλο που πολλοί στράφηκαν την προηγούμενη Άνοιξη προς την «Ανυπόταχτη Γαλλία», πολλοί είν’ εκείνοι επίσης που διακρίνουν τα όριά της. Τόσο ως προς τον προσανατολισμό που πήρε σε πολλά ζητήματα, όσο και σ’ εκείνα που έχουν να κάνουν με την εσωτερική δημοκρατία. Αντί για μια πραγματική αγωνιστική παρουσία σε τοπικό επίπεδο, το ΝΡΑ έχει σήμερα ένα ισχνό ακροατήριο σε σύγκριση την «Ανυπόταχτη Γαλλία» και με την επικοινωνιακή θέση που απολαμβάνει ο Μελανσόν. Αλλά τα ζητήματα που τίθενται σήμερα στη χώρα έχουν να κάνουν με την κοινωνική κινητοποίηση, την ευρεία πολιτική ενότητα απέναντι στον οδοστρωτήρα του Μακρόν, και τη δημιουργία μιας εναλλακτικής αντικαπιταλιστικής πολιτικής. Σε ό, τι αφορά το πρώτο ζήτημα, η αγωνία της Ανυπόταχτης Γαλλίας είναι κυρίως να αναλάβει τη θέση της «μοναδικής αντιπολίτευσης απέναντι στον Macron», χωρίς να προσπαθεί να δημιουργήσει και να δώσει πνοή σε ενωτικά πλαίσια, χωρίς καμμία πρόταση στις άλλες αγωνιστικές δυνάμεις. Αυτή η θέση έχει ήδη φέρει δυσφορία μέσα στους κόλπους της ίδιας της ΑΓ, που μπλοκάρει κάθε δημοκρατική συζήτηση στο εσωτερικό της. Όσο για την εναλλακτική αντικαπιταλιστική πολιτική, ο Μελανσόν ανακατεύει θέσεις που μπορεί να είναι ριζοσπαστικές πάνω στα κοινωνικά αιτήματα, με μια θέση καθαρά θεσμική και εκλογοκεντρική, καθώς προετοιμάζεται τόσο μέσα όσο κι έξω για το πόστο του «μελλοντικού προέδρου», πολύ «διακριτικός» στην υποστήριξη των μεταναστών και γεμάτος ευλάβεια απέναντι στον γαλλικό ιμπεριαλισμό.

Όλο αυτό μας δείχνει ακόμα πιο πολύ, ποια είναι η ευθύνη του ΝΡΑ ως συλλογικού εργαλείου, μέσα στους μήνες που έρχονται.

*O Λεόν Κρεμιέ είναι ηγετικό στέλεχος του NPA, με προέλευση από την LCR