Θέτοντας το ερώτημα (τα ερωτήματα) περί Grexit

Η πο­λι­τι­κή ομάδα της Αρι­στε­ράς απέρ­ρι­ψε στις 17 Ιου­λί­ου στην Ομο­σπον­δια­κή Βουλή το νέο πρό­γραμ­μα λι­τό­τη­τας για την Ελ­λά­δα με 53 αρ­νη­τι­κές ψή­φους και δύο απο­χές και επο­μέ­νως είπε ξε­κά­θα­ρα «ΟΧΙ» στον εκ­βια­σμό της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης από την Μέρ­κελ, τον Σόι­μπλε και τον Γκά­μπριελ. Αυτό μπο­ρεί να μην ακού­γε­ται ασυ­νή­θι­στο, ση­μαί­νει όμως – για να εί­μα­στε ει­λι­κρι­νείς – έναν εκ νέου προσ­διο­ρι­σμό της θέσης μας, αφού και τον Φε­βρουά­ριο το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος της ομά­δας μας απο­φάν­θη­κε με «Ναι» και μόνο λίγοι απεί­χαν ή ψή­φι­σαν «Όχι».

Φυ­σι­κά, η ψη­φο­φο­ρία τον Φε­βρουά­ριο ήταν άλλη και το ζή­τη­μα που ετί­θε­το προς από­φα­ση δεν συ­γκρί­νε­ται ως προς το πε­ριε­χό­με­νο με την οξύ­τη­τα των εναλ­λα­κτι­κών που προ­σφέ­ρο­νται σή­με­ρα. Ιδιαί­τε­ρα το επι­χεί­ρη­μα ότι κα­νείς θα έπρε­πε να δώσει χρόνο δρά­σης στην νε­ο­ε­κλε­γεί­σα κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς στην Ελ­λά­δα έπρε­πε να λη­φθεί σο­βα­ρά υπόψη. Και όμως εί­δα­με να δια­γρά­φε­ται ήδη από τότε σα­φέ­στα­τα η εκ­βια­στι­κή τα­κτι­κή και οι νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες οδη­γί­ες των ευ­ρω­παϊ­κών θε­σμών. Το κόμμα της Αρι­στε­ράς (DIE LINKE) ψή­φι­σε τώρα «ΟΧΙ», γιατί η γερ­μα­νι­κή ομο­σπον­δια­κή κυ­βέρ­νη­ση επέ­βα­λε στις Ελ­λη­νί­δες και στους Έλ­λη­νες το χει­ρό­τε­ρο πα­κέ­το πε­ρι­κο­πών από το 2010. Δυ­στυ­χώς ο Αλέ­ξης Τσί­πρας και η πλειο­ψη­φία των βου­λευ­τών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν βρή­καν τον τρόπο από την πλευ­ρά τους να δια­φύ­γουν αυτόν τον εκ­βια­σμό.

Τούτη η ήττα απο­τε­λεί αφορ­μή για σκέψη, ερω­τή­μα­τα και άσκη­ση κρι­τι­κής σχε­τι­κά με κι­νή­σεις και ελιγ­μούς. Γιατί η υπο­τα­γή της πρώ­της γνή­σιας αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης εντός της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης στο μα­στί­γιο της γερ­μα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης και των άλλων ευ­ρω­παϊ­κών κυ­βερ­νή­σε­ων, που την ακο­λου­θούν από τότε που άρ­χι­σε η οι­κο­νο­μι­κή και χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή κρίση, είναι εντέ­λει και δική μας ήττα και μία ήττα για ολό­κλη­ρη την Ευ­ρω­παϊ­κή Αρι­στε­ρά.

Για εμάς πρέ­πει να απο­τε­λέ­σει την αφορ­μή να ξα­να­σκε­φτού­με τα βα­σι­κά δε­δο­μέ­να των τε­λευ­ταί­ων μηνών, δη­λα­δή το βα­σι­κό μας «Ναι» στην Ε.Ε. και στο ευρώ και το κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κό «Όχι» στην έξοδο από το ευρώ, και άρα την πο­λι­τι­κή μας στρα­τη­γι­κή ως αρι­στε­ρό κόμμα. Προ πά­ντων στο Κόμμα της Ευ­ρω­παϊ­κής Αρι­στε­ράς έχου­με την ευ­θύ­νη να συ­ζη­τή­σου­με πάνω σε αυτό το θέμα μαζί με τις συ­ντρό­φισ­σες και τους συ­ντρό­φους μας σε ολό­κλη­ρη την Ευ­ρώ­πη και κυ­ρί­ως στην Ελ­λά­δα και να μην τους αφή­σου­με μό­νους τους σε αυτήν την δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση.

Αυτό που σί­γου­ρα δεν θα μας βοη­θή­σει στους συλ­λο­γι­σμούς μας είναι να τα απο­κη­ρύ­ξου­με όλα ως εσχά­τη προ­δο­σία και να κρού­σου­με τις νε­κρι­κές κα­μπά­νες για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αυτό απο­τε­λεί την ασχο­λία των πο­λι­τι­κών μας αντι­πά­λων που θέ­λουν να κα­τα­πνί­ξουν ένα νέο ξε­κί­νη­μα στην Ελ­λά­δα. Εξί­σου άχρη­στα είναι όμως και οι αντα­να­κλα­στι­κές αντι­δρά­σεις τυ­φλής συ­να­δελ­φι­κό­τη­τας και οι ψεύ­τι­κες δη­λώ­σεις πί­στης. Δεν πρέ­πει τώρα ούτε να απορ­ρί­ψου­με ούτε να υπο­στη­ρί­ξου­με άκρι­τα όλα όσα προ­σπά­θη­σε η κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για να δώσει ένα τέλος στην μα­ζι­κή πτώ­χευ­ση των Ελ­λη­νί­δων και των Ελ­λή­νων. Ακόμη και μία υπε­ρο­πτι­κή ηθι­κο­λο­γία – εμείς ως Γερ­μα­νοί και ως «εξω­τε­ρι­κοί» δεν επι­τρέ­πε­ται να τολ­μή­σου­με να εκ­φρά­σου­με κα­νε­νός εί­δους άποψη ή κρι­τι­κή – δεν θα μας απο­φέ­ρει κα­νέ­να πο­λι­τι­κό δί­δαγ­μα.

Αντ’ αυτών οφεί­λου­με στις συ­ντρό­φισ­σες και στους συ­ντρό­φους μας στην Ελ­λά­δα μία εξί­σου ει­λι­κρι­νή καθώς και αλ­λη­λέγ­γυα συ­ζή­τη­ση γύρω από τις στρα­τη­γι­κές επι­τυ­χί­ες όπως και γύρω από τα λάθη του τε­λευ­ταί­ου και­ρού, κυ­ρί­ως όταν θέ­λου­με να εξα­κο­λου­θή­σου­με να πα­λεύ­ου­με από κοι­νού στο μέλ­λον κατά της λι­τό­τη­τας στην Ευ­ρώ­πη και να προ­ε­τοι­μα­στού­με για τους μελ­λο­ντι­κούς ευ­ρω­παϊ­κούς αγώ­νες. Θα πρέ­πει, λοι­πόν, να τολ­μή­σου­με να ανα­λο­γι­στού­με με κρι­τι­κή σκέψη πάνω στους τε­λευ­ταί­ους μήνες, να συ­ζη­τή­σου­με το ζή­τη­μα μιας εξό­δου της Ελ­λά­δας από το ευρώ ως εναλ­λα­κτι­κή λύση και να προ­σπα­θή­σου­με από κοι­νού να κα­τα­νο­ή­σου­με την πα­ρού­σα ήττα και την ση­μα­σία του «ΟΧΙ».

Τι υπήρ­χε προς δια­πραγ­μά­τευ­ση;

Ο Αλέ­ξης Τσί­πρας, από την ανά­λη­ψη των κα­θη­κό­ντων του και ύστε­ρα και καθ’ όλες τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις, εκ­βιά­στη­κε από τους υπό­λοι­πους αρ­χη­γούς κυ­βερ­νή­σε­ων και τε­λι­κά συν­θη­κο­λό­γη­σε. Στο κοι­νο­βού­λιο πα­ρα­δέ­χθη­κε ανοι­χτά και με ει­λι­κρί­νεια την ήττα του. Αυτή η κα­τά­λη­ξη δεν απο­τε­λεί δική του προ­σω­πι­κή απο­τυ­χία ή και σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν οφεί­λε­ται σε προ­σω­πι­κή προ­σπά­θεια για δια­τή­ρη­ση της εξου­σί­ας. Όμως τα πράγ­μα­τα μπό­ρε­σαν (και ίσως χρειά­στη­κε) να φτά­σουν ως εδώ, επει­δή τα βα­σι­κά δε­δο­μέ­να της πο­λι­τι­κής στρα­τη­γι­κής από την πλευ­ρά της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης – δη­λα­δή την ανα­γκαιό­τη­τα της πα­ρα­μο­νής στο ευρώ με πα­ράλ­λη­λη απόρ­ρι­ψη της πο­λι­τι­κής της λι­τό­τη­τας – δεν άφη­σαν καμία άλλη διέ­ξο­δο από το να υπο­γρά­ψει τις δια­τα­γές της Μέρ­κελ και του Σόι­μπλε. Υπο­στη­ρί­ξα­με τις συ­ντρό­φισ­σες και τους συ­ντρό­φους μας σε αυτήν την στρα­τη­γι­κή και ελ­πί­ζα­με πως θα υπήρ­χε εντού­τοις κά­ποια μέση οδός. Ήταν ανα­πό­φευ­κτο να το μά­θου­με: Αυτή η οδός δεν υπήρ­χε.

Ο πρώην υπουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών, Γιά­νης Βα­ρου­φά­κης, δη­μο­σί­ευ­σε εντω­με­τα­ξύ μία αξια­νά­γνω­στη πα­ρου­σί­α­ση των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων: Σύμ­φω­να με αυτήν δεν εξέ­τα­σε κα­νείς και σε καμία στιγ­μή τις προ­τά­σεις της ελ­λη­νι­κής πλευ­ράς, εάν αυτό σή­μαι­νε μία σο­βα­ρή συ­ζή­τη­ση για εναλ­λα­κτι­κές και την δυ­να­τό­τη­τα πα­ρα­χω­ρή­σε­ων. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, λοι­πόν, δεν υπήρ­ξαν σο­βα­ρές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις στις Βρυ­ξέλ­λες κε­κλει­σμέ­νων των θυρών, αλλά υπήρ­χε διαρ­κώς η δια­πί­στω­ση ότι όλες οι πα­ρα­χω­ρή­σεις δεν αρ­κού­σαν και μίλια απεί­χαν από αυτό που ήθελε να απο­μυ­ζή­σει το Γιού­ρο­γκρουπ από την Ελ­λά­δα. Στο απο­κο­ρύ­φω­μα των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων ο Βα­ρου­φά­κης – ως Έλ­λη­νας υπουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών και επί­ση­μος αντι­πρό­σω­πος ενός κρά­τους μέ­λους – απο­κλεί­στη­κε από την συ­νά­ντη­ση του Γιού­ρο­γκρουπ και οδη­γή­θη­κε στην έξοδο. Η μά­ταιη ανα­ζή­τη­ση ενός εσω­τε­ρι­κού κα­νο­νι­σμού  έφερε στο φως το εξής: Επί­ση­μα δεν υπάρ­χει το Γιού­ρο­γκρουπ και ως εκ τού­του δεν μπο­ρεί να υπάρ­χουν δι­καιώ­μα­τα που πρέ­πει να τη­ρη­θούν για τα κράτη μέλη που συμ­με­τέ­χουν. Έτσι, οι δήθεν τί­μιοι κα­νό­νες του παι­χνι­διού της Ε.Ε συ­ντρί­βο­νται. πάνω στην πραγ­μα­τι­κή εξου­σία μιας Ευ­ρώ­πης υπό γερ­μα­νι­κή ηγε­σία.

Επο­μέ­νως, πρέ­πει να κα­τα­λά­βου­με, κά­νο­ντας μία ανα­σκό­πη­ση, ότι η στρα­τη­γι­κή της κυ­βέρ­νη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που ήταν επι­κε­ντρω­μέ­νη στην δια­πραγ­μά­τευ­ση και στον δι­πλω­μα­τι­κό διά­λο­γο, απέ­τυ­χε. Δεν ήταν δυ­να­τόν, ακόμα και με τις χα­ρι­σμα­τι­κές προ­σω­πι­κό­τη­τες του Τσί­πρα και του Βα­ρου­φά­κη, πολλή επι­στη­μο­νι­κή εμπει­ρο­γνω­μο­σύ­νη και με μία πο­λυ­μή­χα­νη δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή τα­κτι­κή να απο­κτή­σει πραγ­μα­τι­κή επιρ­ροή ή να αλ­λά­ξει τους συ­σχε­τι­σμούς δυ­νά­με­ων.

Η πα­ραί­τη­ση από «μο­νο­με­ρείς κι­νή­σεις» δεν επέ­φε­ρε ούτε επι­πλέ­ον χρόνο ούτε διά­λειμ­μα για ανα­συ­γκρό­τη­ση των δυ­νά­με­ων. Κατά τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις εντός των θε­σμών, κα­τα­δεί­χθη­κε πλέον ότι εκεί, ως αρι­στε­ροί, κι­νού­μα­στε σε εξαι­ρε­τι­κά δυ­σμε­νές έδα­φος και ότι δεν είναι εφι­κτό να απο­σπά­σου­με στο τρα­πέ­ζι των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων πα­ρα­χω­ρή­σεις από την άλλη πλευ­ρά υπέρ μιας πο­λι­τι­κής με αν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο. Για την Μέρ­κελ, τον Σόι­μπλε και τον Γκά­μπριελ δεν επρό­κει­το μόνο για την Ελ­λά­δα· ήθε­λαν να τι­μω­ρή­σουν κά­ποιον προς πα­ρα­δειγ­μα­τι­σμό άλλων ευ­ρω­παϊ­κών χωρών.

Το μή­νυ­μα της ήττας είναι το εξής: Ακόμη και όταν γί­νο­νται πο­λυά­ριθ­μες γε­νι­κές απερ­γί­ες, ακόμη και όταν εκλέ­γε­ται μία νέα κυ­βέρ­νη­ση και η πλειο­ψη­φία του λαού μετά την διε­ξα­γω­γή ενός δη­μο­ψη­φί­σμα­τος απο­φαί­νε­ται με «ΟΧΙ»: όλα τούτα δεν θα βοη­θή­σουν και δεν θα οδη­γή­σουν στο να αλ­λά­ξει η πο­λι­τι­κή. Αυτό είναι το μή­νυ­μα που θέ­λουν να σπά­σει το ηθικό ολό­κλη­ρης της ευ­ρω­παϊ­κής Αρι­στε­ράς και να κα­τα­πνί­ξει κοι­νω­νι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες, επει­δή ασφυ­κτιά η ελ­πί­δα για δη­μο­κρα­τι­κές αλ­λα­γές. Αυτή η κα­τα­τρό­πω­ση του ηθι­κού και η απο­γο­ή­τευ­ση μπο­ρούν να αντι­με­τω­πι­στούν μόνο εάν η ευ­ρω­παϊ­κή Αρι­στε­ρά διε­ξα­γά­γει μία ανοι­χτή συ­ζή­τη­ση αυ­το­κρι­τι­κής πάνω στα δι­δάγ­μα­τα από την πα­ρού­σα ήττα.

Η σκέψη του Grexit εξ αρι­στε­ρών;

Στο τέλος υπήρ­χε εκ μέ­ρους του Σόι­μπλε – προ­φα­νώς εν γνώ­σει του Ζί­γκ­μαρ Γκά­μπριελ – η απει­λή του ανα­γκα­στι­κού Grexit εκ δε­ξιών. Grexit εκ δε­ξιών ση­μαί­νει: Η Ελ­λά­δα απο­χω­ρεί χωρίς προ­ε­τοι­μα­σί­ες από το ευρώ· οι συν­θή­κες για τις βο­ή­θειες με σκοπό την αλ­λα­γή εθνι­κού νο­μί­σμα­τος, η στα­θε­ρο­ποί­η­ση της συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κής ισο­τι­μί­ας και η ανα­διάρ­θρω­ση του χρέ­ους θα πρέ­πει πάλι να είναι αντι­κεί­με­νο δια­πραγ­μά­τευ­σης με την Ε.Ε. Δεν μπο­ρεί εκ των υστέ­ρων να δια­κρί­νει κα­νείς αν εκεί­νοι και μαζί με αυ­τούς και οι συ­ντη­ρη­τι­κές κα­πι­τα­λι­στι­κές ομά­δες της Ευ­ρώ­πης είχαν πραγ­μα­τι­κά και σο­βα­ρά υπόψη τους έναν από εκεί­νους δια­τε­ταγ­μέ­νο απο­κλει­σμό από το ευρώ ή αν ήθε­λαν μόνο να εξα­κο­λου­θή­σουν να αυ­ξά­νουν το πο­λι­τι­κό κό­στος με αυτό το σε­νά­ριο, γνω­ρί­ζο­ντας την έλ­λει­ψη εναλ­λα­κτι­κών για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Εντέ­λει, η Αρι­στε­ρά στην Ευ­ρώ­πη πα­ρέ­λει­ψε να ανα­πτύ­ξει σο­βα­ρές σκέ­ψεις γύρω από ένα σχέ­διο Β. Στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με τους πι­στω­τές, η αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση έχασε κάθε είδος εναλ­λα­κτι­κής. Με την πα­ραί­τη­ση από ένα σχέ­διο Β, απέ­μει­νε στο τέλος μόνο μία και μο­να­δι­κή επι­λο­γή: Η πα­ρα­μο­νή στο ευρώ πάση θυσία. Αντί­στοι­χα, οι θε­σμοί μπό­ρε­σαν να εκτι­νά­ξουν σχε­δόν κατά βού­λη­ση το κό­στος στα ύψη και η κυ­βέρ­νη­ση ανα­γκά­στη­κε στο τέλος να συμ­φω­νή­σει σε όλα, αφού δια­φο­ρε­τι­κά απέ­με­νε μόνο η ρήξη, που έπρε­πε να απο­φευ­χθεί οπωσ­δή­πο­τε.

Πώς θα μπο­ρού­σε να δια­μορ­φω­θεί το δικό μας σχέ­διο Β; Μας φαί­νε­ται ένα πολύ δύ­σκο­λο εγ­χεί­ρη­μα, που έως τώρα πιο πολύ δη­μιουρ­γεί ερω­τή­σεις παρά δίνει απα­ντή­σεις. Παρά τις πολ­λές αξια­νά­γνω­στες προ­τά­σεις, ιδίως από την ελ­λη­νι­κή Αρι­στε­ρά, δεν υπάρ­χει ακόμα κα­νέ­να λε­πτο­με­ρές σε­νά­ριο. Το αρι­στε­ρό Grexit αντλεί το δέ­λε­άρ του προ πά­ντων από την εναλ­λα­κτι­κή προς αυτό: Μία πα­ρα­μο­νή στην Ευ­ρω­ζώ­νη ση­μαί­νει για την Ελ­λά­δα την εγ­γύ­η­ση για πε­ραι­τέ­ρω πε­ρι­κο­πές και εξα­θλί­ω­ση, την εκ των πραγ­μά­των εγκα­τά­λει­ψη δη­μο­κρα­τι­κών και κοι­νο­βου­λευ­τι­κών αρ­μο­διο­τή­των και θέτει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπρο­στά σε μία κρί­σι­μη δο­κι­μα­σία. Ανα­γκά­ζει τώρα την κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – του­λά­χι­στον προς το παρόν – αντί για τερ­μα­τί­στρια της πο­λι­τι­κής της λι­τό­τη­τας να γίνει εκτε­λε­στι­κό όρ­γα­νο της δι­κτα­το­ρί­ας της τρόι­κας.

Ένα αυ­τό­βου­λο Grexit εξ αρι­στε­ρών δεν απο­τε­λεί βέ­βαια απλή λύση. Ιδίως οι οι­κο­νο­μι­κές συ­νέ­πειες είναι άκρως αμ­φι­λε­γό­με­νες ανά­με­σα στους αρι­στε­ρούς οι­κο­νο­μο­λό­γους και επι­στή­μο­νες και φαί­νο­νται για την ώρα να μην είναι κα­θό­λου προ­βλέ­ψι­μες. Βρα­χυ­πρό­θε­σμα, του­λά­χι­στον, θα μπο­ρού­σε το Grexit να συ­νε­πά­γε­ται με­γά­λες κοι­νω­νι­κές ρηγ­μα­τώ­σεις, οι­κο­νο­μι­κές κα­ταρ­ρεύ­σεις και πε­ρισ­σό­τε­ρη εξα­θλί­ω­ση. Εντού­τοις, θα μπο­ρού­σε του­λά­χι­στον να προ­κύ­ψει – και πι­στεύ­ου­με ότι αυτές οι εκ­δο­χές αξί­ζουν να τις σκε­φτεί κα­νείς σο­βα­ρά – ένα νέο πε­ρι­θώ­ριο πο­λι­τι­κής δρά­σης, με μία εσω­τε­ρι­κά ελεγ­χό­με­νη χο­ρή­γη­ση πι­στώ­σε­ων, εσω­τε­ρι­κά ελεγ­χό­με­να μέτρα κατά της φυγής κε­φα­λαί­ων και για την φο­ρο­λό­γη­ση των πλου­σί­ων χωρίς την γνω­μο­δό­τη­ση της τρόι­κας. Ένα τέ­τοιο βήμα ση­μαί­νει φυ­σι­κά για τους πο­λι­τι­κά υπεύ­θυ­νους ένα δύ­σκο­λα υπο­λο­γί­σι­μο ρίσκο. Η ανη­συ­χία του να χρεια­στεί να θε­ω­ρη­θεί κα­νείς πο­λι­τι­κά υπεύ­θυ­νος για αυτό, εξαρ­χής, θα συ­νό­δευε μία ανα­χώ­ρη­ση με προ­ο­ρι­σμό το άγνω­στο.

Οι Ελ­λη­νί­δες συ­ντρό­φισ­σες και οι Έλ­λη­νες σύ­ντρο­φοί μας απέ­δει­ξαν παρ’ όλα αυτά το θάρ­ρος να ρι­σκά­ρουν στην σκέψη. Για πα­ρά­δειγ­μα, ο Γιά­νης Βα­ρου­φά­κης πρό­τει­νε στο υπουρ­γι­κό συμ­βού­λιο, την στιγ­μή της κλι­μά­κω­σης, αμέ­σως πριν από το δη­μο­ψή­φι­σμα, μία προ­σέγ­γι­ση τριών στα­δί­ων από μο­νο­με­ρή αντί­με­τρα, προς αντί­δρα­ση στο κλεί­σι­μο των τρα­πε­ζών από την ΕΚΤ. Οι σκέ­ψεις του μπο­ρούν κάλ­λι­στα να ιδω­θούν και ως ει­σα­γω­γή σε μία αυ­τό­βου­λη έξοδο από το ευρώ. Ο Βα­ρου­φά­κης πρό­τει­νε 1) να εκ­δο­θούν ελ­λη­νι­κά χρε­ό­γρα­φα, να ει­σα­χθεί ένα ελ­λη­νι­κό (ακόμη σε στα­θε­ρή ισο­τι­μία με το ευρώ) νό­μι­σμα, 2) να γίνει μία απο­μεί­ω­ση του χρέ­ους στα ελ­λη­νι­κά ομό­λο­γα, τα οποία δια­τη­ρού­νται από το 2012 από την ΕΚΤ και 3) να ανα­λά­βει η κυ­βέρ­νη­ση τον έλεγ­χο της Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας της Ελ­λά­δας.

Θέ­λουν οι Ελ­λη­νί­δες και οι Έλ­λη­νες ένα σχέ­διο Β;

Πα­ράλ­λη­λα με τις οι­κο­νο­μι­κές εν­στά­σεις κατά ενός Grexit εξ αρι­στε­ρών, συχνά υπάρ­χει, ωστό­σο, στην αρι­στε­ρή επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία μία πο­λι­τι­κή επι­φύ­λα­ξη: Η πλειο­νό­τη­τα των Ελ­λη­νί­δων και των Ελ­λή­νων είναι υπέρ μιας πα­ρα­μο­νής στο ευρώ και οι συ­ντρό­φισ­σες και οι σύ­ντρο­φοι του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα μπο­ρού­σαν να επι­βά­λουν ένα αρι­στε­ρό Grexit μόνο ενά­ντια στην πλειο­νό­τη­τα των αν­θρώ­πων. Όμως ισχύ­ει αυτό πραγ­μα­τι­κά, ή πρέ­πει κα­νείς να το κα­τα­νο­ή­σει ως μία αντι­φα­τι­κή δυ­να­μι­κή μιας τα­ξι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης σε κα­τά­στα­ση πό­λω­σης; Ναι μεν είναι σωστό ότι σε δη­μο­σκο­πή­σεις σχε­τι­κά με την πα­ρα­μο­νή στο ευρώ, απο­συν­δε­δε­μέ­νη από τα προ­γράμ­μα­τα πε­ρι­κο­πών που στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα συν­δέ­ο­νται με αυτήν, η  πλειο­ψη­φία των Ελ­λη­νί­δων και των Ελ­λή­νων λέει «Ναι» στο ευρώ. Τι γί­νε­ται όμως, όταν κα­νείς θέ­το­ντας την ερώ­τη­ση πα­ρου­σιά­ζει αυτήν την κε­ντρι­κή συ­νάρ­τη­ση;

Η προ­τί­μη­ση για την, σύμ­φω­να με την πρώτη αί­σθη­ση, απλού­στε­ρη λύση, δη­λα­δή το ευρώ, με την πα­ράλ­λη­λη επι­θυ­μία για ένα τέρμα στην πο­λι­τι­κή της λι­τό­τη­τας, δεν είναι απα­ραί­τη­τα ασύμ­βα­τη με μία ετοι­μό­τη­τα, σε πε­ρί­πτω­ση αμ­φι­βο­λιών, να γί­νουν απο­δε­κτές ως δυ­να­τές οι συ­νέ­πειες μιας εξό­δου από το ευρώ. Και μά­λι­στα, ιδιαί­τε­ρα τότε, όταν δεν μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί μία ρήξη με την λι­τό­τη­τα όντας εντός της Ευ­ρω­ζώ­νης. Αυτό εξέ­φρα­σε με εντυ­πω­σια­κό τρόπο το 61 τοις εκατό των Ελ­λη­νί­δων και των Ελ­λή­νων με το «ΟΧΙ» τους κατά το δη­μο­ψή­φι­σμα της 5ης Ιου­λί­ου. Ακόμα και αν ο Αλέ­ξης Τσί­πρας τό­νι­σε ότι το δη­μο­ψή­φι­σμα δεν απο­τε­λού­σε άμεσα μία ψη­φο­φο­ρία σχε­τι­κά με το ζή­τη­μα του νο­μί­σμα­τος, για τις πε­ρισ­σό­τε­ρες Ελ­λη­νί­δες και Έλ­λη­νες ήταν μία σαφής επι­λο­γή ανά­με­σα στην πα­ρα­μο­νή στο ευρώ με συ­νε­χι­ζό­με­νη λι­τό­τη­τα από την μία και μιας σα­φέ­στα­της απόρ­ρι­ψης της προ­σφο­ράς των «θε­σμών» – έχο­ντας απο­δε­χτεί τον κίν­δυ­νο ενός Grexit – από την άλλη. Τα ΜΜΕ στην Ελ­λά­δα με­τέ­δω­σαν ακρι­βώς αυτήν την ει­κό­να και έδω­σαν στο δη­μο­ψή­φι­σμα αυτές τις υπερ­βο­λι­κές δια­στά­σεις. Ει­δή­σεις πα­νι­κού σε κλει­στές τρά­πε­ζες, ει­κό­νες από με­γά­λες ουρές μπρο­στά σε (σχε­δόν) άδεια ATM, η πα­ρά­λυ­ση της δη­μό­σιας ζωής – το σκη­νι­κό της επα­πει­λού­με­νης συ­ντέ­λειας του κό­σμου σε πε­ρί­πτω­ση ενός Grexit έγινε ορατό για τον κα­θέ­να πριν από την ψη­φο­φο­ρία και επι­δεί­χθη­κε από το Γιού­ρο­γκρουπ ως απει­λή.

Το μή­νυ­μα ότι νί­κη­σε ξε­κά­θα­ρα με 61 τοις εκατό το «ΟΧΙ» κατά το δη­μο­ψή­φι­σμα, εντού­τοις, ενι­σχύ­ε­ται επι­πλέ­ον από το ότι υπάρ­χει μία σαφής συ­νάρ­τη­ση ανά­με­σα στην κοι­νω­νι­κή θέση και στην ψήφο. Οι οι­κο­νο­μι­κά ασθε­νείς και πα­ρα­με­λη­μέ­νοι απο­φάν­θη­καν στην με­γά­λη πλειο­ψη­φία τους κατά της συμ­φω­νί­ας. Ως εκ τού­του, μπο­ρεί κα­νείς να συ­μπε­ρά­νει από το δη­μο­ψή­φι­σμα στην Ελ­λά­δα ότι η άνευ όρων πα­ρα­μο­νή στο ευρώ δεν απο­τε­λεί σε καμία πε­ρί­πτω­ση στόχο για την πλειο­νό­τη­τα του λαού, αλλά προ πά­ντων ένα πρό­γραμ­μα των κυ­ρί­αρ­χων και εύ­πο­ρων τά­ξε­ων.

Η πάλη για πλειο­ψη­φί­ες

Το δη­μο­ψή­φι­σμα έδει­ξε επί­σης πώς οι θαρ­ρα­λέ­ες ενέρ­γειες των συ­ντρο­φισ­σών και των συ­ντρό­φων μας και η πρω­το­βου­λία για το δη­μο­ψή­φι­σμα μπο­ρούν να οδη­γή­σουν ξαφ­νι­κά σε μία πε­λώ­ρια επα­να­πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση της κοι­νω­νί­ας και μία ανα­βί­ω­ση κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των. Πολ­λοί το αι­σθάν­θη­καν και ανα­τρί­χια­σαν, όταν μί­λη­σαν ο Γκρέ­γκορ Γκίζι και οι ομι­λή­τριες και ομι­λη­τές του Blockupy, στην εκ­δή­λω­ση στην πλα­τεία Συ­ντάγ­μα­τος, μπρο­στά σε δε­κά­δες χι­λιά­δες αν­θρώ­πους. Η κι­νη­το­ποί­η­ση για το δη­μο­ψή­φι­σμα και το σαφές «ΟΧΙ» κα­τέ­δει­ξαν την τε­ρά­στια ανά­γκη για εναλ­λα­κτι­κές και ένα σχέ­διο Β.

Οι συ­ντρό­φισ­σες και οι σύ­ντρο­φοί μας στην κυ­βέρ­νη­ση είχαν την δυ­να­τό­τη­τα να αγω­νι­στούν επί πέντε μήνες για την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία υπέρ ενός τέ­τοιου σχε­δί­ου Β. Επί πέντε μήνες θα μπο­ρού­σα­με να επι­δεί­ξου­με στις Ελ­λη­νί­δες και στους Έλ­λη­νες ότι κά­νου­με τα πάντα για να εφαρ­μό­σου­με τις προ­ε­κλο­γι­κές μας υπο­σχέ­σεις για ένα τέρμα στην λι­τό­τη­τα και πα­ράλ­λη­λα για να εξα­σφα­λί­σου­με μία πα­ρα­μο­νή στο ευρώ. Η πα­ράλ­λη­λη σκέψη όμως ενός σχε­δί­ου Β ση­μαί­νει επί­σης ότι θα υπήρ­χαν και κόκ­κι­νες γραμ­μές, στην πα­ρα­βί­α­ση των οποί­ων λέμε πάντα «ΟΧΙ». Και ότι, σε πε­ρί­πτω­ση που δεν είναι εφι­κτό ένα τέλος στην λι­τό­τη­τα εντός του ευρώ, θα υπήρ­χε το συ­γκε­κρι­μέ­νο σχέ­διο Β και με αυτό μία πραγ­μα­τι­κή και απτή εναλ­λα­κτι­κή λύση ενά­ντια στην συν­θη­κο­λό­γη­ση.

Ταυ­τό­χρο­να, θα έπρε­πε – ίσως όπως ήταν οι προ­τά­σεις του Γιάνη Βα­ρου­φά­κη – να είχαν λη­φθεί σο­βα­ρά μέτρα για την έκτα­κτη ανά­γκη, δη­λα­δή προ­ε­τοι­μα­σί­ες για την έκ­δο­ση χρε­ο­γρά­φων, για την δη­μιουρ­γία ενός εθνι­κού νο­μί­σμα­τος, για την κρα­τι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών και για την ει­σα­γω­γή του ελέγ­χου κί­νη­σης κε­φα­λαί­ου. Το αν οι συ­ντρό­φισ­σες και οι σύ­ντρο­φοί μας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα έβρι­σκαν πράγ­μα­τι την πλειο­ψη­φία με μία τέ­τοια στρα­τη­γι­κή για μία αυ­τό­βου­λη έξοδο από το ευρώ σε πε­ρί­πτω­ση ορι­στι­κής απο­τυ­χί­ας των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, είναι φυ­σι­κά δύ­σκο­λο να το πει κα­νείς. Η πα­ραί­τη­ση από κάθε στρα­τη­γι­κή εναλ­λα­κτι­κή απέ­να­ντι σε μία άνευ όρων πα­ρα­μο­νή στο ευρώ δεν απο­δυ­νά­μω­σε μόνο την δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή μας θέση αλλά και λει­τούρ­γη­σε απο­προ­σα­να­το­λι­στι­κά για τους αν­θρώ­πους εντός και εκτός της Ελ­λά­δας, οι οποί­οι αντί­κρι­ζαν την και­νούρ­για κυ­βέρ­νη­ση γε­μά­τοι ελ­πί­δες.

Η ευ­θύ­νη για το λάθος του ότι δεν είχε προ­ε­τοι­μά­σει ένα σχέ­διο Β και έτσι πά­λε­ψε για κοι­νω­νι­κές πλειο­ψη­φί­ες δεν βα­ρύ­νει μόνο τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – βα­ρύ­νει εξί­σου ολό­κλη­ρη την Ευ­ρω­παϊ­κή Αρι­στε­ρά. Πρέ­πει να ανα­λο­γι­στού­με όλοι με κρι­τι­κή σκέψη ότι δεν ενερ­γή­σα­με μπρο­στά στο τε­λευ­ταίο μέσο που εί­χα­με, δη­λα­δή την ρήξη με τους θε­σμούς και την Ευ­ρω­ζώ­νη και αρ­νη­θή­κα­με στους εαυ­τούς μας το σε­νά­ριο ενός Grexit εξ αρι­στε­ρών – έστω και ως μο­ντέ­λο σκέ­ψης. Άρα δεν έχου­με ούτε λόγο ούτε δι­καί­ω­μα να πα­ρι­στά­νου­με τους πο­λύ­ξε­ρους απέ­να­ντι στις Ελ­λη­νί­δες συ­ντρό­φισ­σες και τους Έλ­λη­νες συ­ντρό­φους μας. Γιατί κα­νείς δεν μπο­ρεί να ισχυ­ρι­στεί ότι θα εί­χα­με ενερ­γή­σει πιο επι­δέ­ξια ή και πιο έξυ­πνα. Πι­θα­νόν, μά­λι­στα, να είναι πιο δια­δε­δο­μέ­νες οι ψευ­δαι­σθή­σεις για τα πε­ρι­θώ­ρια δρά­σης εντός της Ε.Ε. στους κόλ­πους της γερ­μα­νι­κής Αρι­στε­ράς. Αυτές οι ψευ­δαι­σθή­σεις το­νώ­θη­καν επα­νει­λημ­μέ­να, για πα­ρά­δειγ­μα, στις πιο πρό­σφα­τες ευ­ρω­ε­κλο­γές και υπήρ­ξαν εν μέρει οι ισχυ­ρι­σμοί ότι δήθεν δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει απο­λύ­τως καμία ου­σια­στι­κή κρι­τι­κή στην Ε.Ε. εξ αρι­στε­ρών. Ως προς αυτό πρέ­πει να απαι­τή­σου­με από τους εαυ­τούς μας διε­ξο­δι­κή σκέψη και την ικα­νό­τη­τα άσκη­σης αυ­το­κρι­τι­κής. Γιατί ύστε­ρα από την κοινή μας ήττα, υπάρ­χει ο φόβος ότι η αρι­στε­ρή πο­λι­τι­κή στην Ευ­ρώ­πη θα είναι πια δυ­να­τή μόνο ενα­ντί­ον των ευ­ρω­παϊ­κών θε­σμών και – ως σο­σια­λι­στι­κή κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή στην πε­ρι­φέ­ρεια της Ευ­ρώ­πης – μάλ­λον πια μόνο εκτός του «κορσέ» του Γιού­ρο­γκρουπ.

Δεν μπο­ρείς να είσαι υπέρ της Ε.Ε. και κατά της λι­τό­τη­τας (You can’t be pro-EU and anti-austerity)

Ποια ερω­τή­μα­τα πρέ­πει να θέ­σου­με, λοι­πόν, εκ νέου στην συ­ζή­τη­ση για την Ε.Ε.; Το κόμμα της Αρι­στε­ράς (DIE LINKE) στην Γερ­μα­νία δυ­σκο­λεύ­ε­ται συχνά να ασκή­σει κρι­τι­κή στην Ε.Ε. ως ιμπε­ρια­λι­στι­κό πρό­γραμ­μα για τον λόγο ότι η τε­λευ­ταία πα­ρου­σιά­ζε­ται ως ιστο­ρι­κό δί­δαγ­μα από τον Δεύ­τε­ρο Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο. Ύστε­ρα από τους πα­γκό­σμιους πο­λέ­μους , σύμ­φω­να με αυτό, συ­νε­νώ­θη­καν οι αντι­μα­χό­με­νες με­γά­λες δυ­νά­μεις σε μία συμ­μα­χία, η οποία θα κα­θι­στού­σε μελ­λο­ντι­κές στρα­τιω­τι­κές συ­γκρού­σεις αδύ­να­τες. Φι­λό­σο­φοι όπως ο Γιούρ­γκεν Χά­μπερ­μας επαί­νε­σαν την Ε.Ε. υπό αυτήν την έν­νοια ως με­τα­ε­θνι­κό οι­κο­δό­μη­μα και ως εναλ­λα­κτι­κή στην επι­στρο­φή στα εθνι­κά κράτη. Εντού­τοις, ακόμη και αν έχουν αλ­λά­ξει πολύ οι σχέ­σεις με­τα­ξύ των κρα­τών-με­λών μέσω της Ε.Ε., δεν έχει μειω­θεί εξαι­τί­ας αυτού ο οι­κο­νο­μι­κός αντα­γω­νι­σμός ανά­με­σα στα κράτη· αυτό κα­τα­δεί­χθη­κε εμ­φα­νέ­στα­τα στον κα­θέ­να πριν από μία εβδο­μά­δα στις «δια­πραγ­μα­τεύ­σεις» για το πα­κέ­το στή­ρι­ξης προς την Ελ­λά­δα.

Το ότι η Ε.Ε. ει­σή­γα­γε το ευρώ και μία κοινή νο­μι­σμα­τι­κή πο­λι­τι­κή, όχι όμως μία κοινή μι­σθο­λο­γι­κή, κοι­νω­νι­κή και δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή, δεν απο­τε­λεί πα­ρα­δρο­μή ή ατύ­χη­μα, ούτε προ­σω­ρι­νό φαι­νό­με­νο μιας μι­σο­έ­τοι­μης Ε.Ε. Το κα­τα­σκεύ­α­σμα του ευρώ και η επι­θε­τι­κή εξα­γω­γι­κή στρα­τη­γι­κή της Γερ­μα­νί­ας βλά­πτουν τις οι­κο­νο­μι­κά ασθε­νέ­στε­ρες χώρες, όπως είναι η Ελ­λά­δα, αφού δεν υπάρ­χει μία από κοι­νού συ­ντο­νι­σμέ­νη οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή. Αντί να συ­γκρα­τή­σει την εξου­σία της γερ­μα­νι­κής πο­λι­τι­κής, η Ε.Ε. τής προσ­δί­δει μία με­τα­ε­θνι­κή χροιά.

Τώρα έγινε σαφές ότι μελ­λο­ντι­κά στην Ευ­ρώ­πη θα ομι­λεί­ται «η γερ­μα­νι­κή» όπως δή­λω­νε πε­ρι­χα­ρής ο Φόλ­κερ Κά­ου­ντερ πριν από κά­ποιον καιρό. Γι’ αυτό πρέ­πει να εξε­τά­σου­με κατά πόσο μία ταυ­τό­χρο­νη πα­νευ­ρω­παϊ­κή «επα­νεκ­κί­νη­ση» της Ε.Ε. απο­τε­λεί αί­τη­μα κα­τάλ­λη­λο για τα­ξι­κούς αγώ­νες στην Ευ­ρώ­πη. Οι συ­νέ­πειες της πο­λι­τι­κής της Ε.Ε. αυτόν τον καιρό στην Γερ­μα­νία ή στην Ελ­λά­δα, στην Με­γά­λη Βρε­τα­νία ή στην Πορ­το­γα­λία είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κές με­τα­ξύ τους. Μία κοι­νω­νι­κή ανα­δια­μόρ­φω­ση της Ε.Ε. από πλευ­ράς των κυ­βερ­νή­σε­ων θα απαι­τού­σε αλ­λα­γή πο­λι­τι­κής σε σχε­δόν όλα τα 28 κρά­τη-μέ­λη και, ακόμη και τότε, οι με­γά­λοι επι­χει­ρη­μα­τι­κοί όμι­λοι και οι οι­κο­νο­μι­κές αγο­ρές θα απο­τε­λού­σαν μία ισχυ­ρή δύ­να­μη ενά­ντια σε κάθε κοι­νω­νι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση.

Δεν πι­στεύ­ου­με ότι είναι δυ­να­τή μία συ­γκε­κρι­μέ­νη αλ­λη­λεγ­γύη με­τα­ξύ των αν­θρώ­πων στην Ευ­ρώ­πη μέσα από έναν θε­τι­κό συ­σχε­τι­σμό με ένα πρό­γραμ­μα όπως αυτό της Ε.Ε., το οποίο επι­νο­εί­ται και εφαρ­μό­ζε­ται από εθνι­κές κυ­βερ­νή­σεις ως κοι­νός οι­κο­νο­μι­κός και νο­μι­σμα­τι­κός χώρος. Πιο πολλά υπο­σχό­με­νοι μας φαί­νο­νται οι (ακόμη πολύ λίγοι κοι­νοί) αγώ­νες στην Ευ­ρώ­πη κατά της πο­λι­τι­κής της λι­τό­τη­τας και υπέρ κα­λύ­τε­ρων συν­θη­κών ζωής. Πα­ράλ­λη­λα υπάρ­χει πα­ντού επί­σης ο συ­γκε­κρι­μέ­νος αγώ­νας κατά των πα­λαιών και νεών μορ­φών του φα­σι­σμού και του ρα­τσι­σμού, κατά του κι­νή­μα­τος «Ευ­ρω­παί­οι πα­τριώ­τες κατά του εξι­σλα­μι­σμού της Εσπε­ρί­ας» (Pegida) στην Γερ­μα­νία, κατά του Εθνι­κού Με­τώ­που (Front National) στην Γαλ­λία ή της Χρυ­σής Αυγής στην Ελ­λά­δα.

Ήρθε ο και­ρός να κά­νου­με την πο­λι­τι­κή της Ε.Ε. αντι­κεί­με­νο των πραγ­μα­τι­κά υπαρ­χό­ντων κοι­νω­νι­κών αγώ­νων στα διά­φο­ρα κρά­τη-μέ­λη, αντί να μι­λά­με αφη­ρη­μέ­να για μία «κοι­νω­νι­κή Ε.Ε.», για την οποία δεν θα υπάρ­χει μέσα σε σύ­ντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα κα­νέ­να κί­νη­μα. Η πο­λι­τι­κή μας πρέ­πει να συμ­βά­λει στην δη­μιουρ­γία, την δια­τή­ρη­ση και την εμ­βά­θυν­ση  πα­νευ­ρω­παϊ­κών δι­κτύ­ων και αλ­λη­λεγ­γύ­ης με­τα­ξύ των πο­λι­τι­κών πα­ρα­γό­ντων και των πο­λι­τι­κών ακτι­βι­στών σε ευ­ρω­παϊ­κά, εθνι­κά, πε­ρι­φε­ρεια­κά και το­πι­κά κι­νή­μα­τα. Ύστε­ρα από την υπο­τα­γή της Ελ­λά­δας στην δι­κτα­το­ρία των θε­σμών είναι απί­θα­νο και ακα­τάλ­λη­λο να πε­ρι­μέ­νου­με ότι οι συ­ντρό­φισ­σες και οι σύ­ντρο­φοί μας στην Ευ­ρω­παϊ­κή Αρι­στε­ρά θα κά­νουν στο μέλ­λον θε­τι­κές ανα­φο­ρές στο ευρώ και στην Ε.Ε., αφού η συμ­με­το­χή στην Ευ­ρω­ζώ­νη απο­δεί­χθη­κε όρ­γα­νο εκ­βια­σμού για την επι­βο­λή της πο­λι­τι­κής της λι­τό­τη­τας.

Με­ρι­μνώ­ντας για τα κα­θή­κο­ντά μας

Κά­νο­ντας μία ανα­σκό­πη­ση, δεν έχει πολύ νόημα να ψά­ξου­με τα εμπό­δια που στά­θη­καν μπρο­στά σε μία δια­φο­ρε­τι­κή κα­τά­λη­ξη της ελ­λη­νι­κής τρα­γω­δί­ας πρω­ταρ­χι­κά ή και μόνο στην Ελ­λά­δα. Τα αίτια για την (προ­σω­ρι­νή) απο­τυ­χία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ βρί­σκο­νται προ πά­ντων στην έλ­λει­ψη ση­μα­ντι­κών αρι­στε­ρών κι­νη­μά­των στην υπό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη και φυ­σι­κά στην ιστο­ρι­κή αδυ­να­μία των αρι­στε­ρών στην Γερ­μα­νία. Εί­μα­στε της άπο­ψης ότι νέες και πιο δυ­να­τές προ­σπά­θειες είναι ανα­γκαί­ες, ώστε να κα­τα­φέ­ρου­με με την Αρι­στε­ρά μία κοι­νω­νι­κή ευαι­σθη­το­ποί­η­ση, η οποία να μπο­ρεί να οδη­γή­σει και στην Γερ­μα­νία σε μα­ζι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις. Εί­μα­στε έως τώρα ένα κόμμα του 10 τοις εκατό και κι­νη­το­ποιού­με στο Blockupy 20.000 αν­θρώ­πους. Στα συν­δι­κά­τα δεν εί­μα­στε ακόμα καλά θε­με­λιω­μέ­νοι, αλλά παρ’ όλα αυτά δια­μαρ­τυ­ρό­μα­στε το φθι­νό­πω­ρο μαζί κατά της Δια­τλα­ντι­κής Εται­ρι­κής Σχέ­σης Εμπο­ρί­ου και Επεν­δύ­σε­ων (TTIP). Αυτό είναι ση­μα­ντι­κό, αλλά ακόμη πολύ λίγο, αν θέ­λου­με τα επό­με­να χρό­νια να γε­μί­σου­με με ζωή το σύν­θη­μα της αντί­στα­σης στην καρ­διά του ευ­ρω­παϊ­κού κα­θε­στώ­τος κρί­σης. Πρέ­πει, λοι­πόν, να με­ρι­μνή­σου­με για τα κα­θή­κο­ντά μας και να προ­σπα­θή­σου­με να στή­σου­με κι εδώ ένα «ΟΧΙ» απέ­να­ντι στην νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή και την πο­λι­τι­κή των πε­ρι­κο­πών, που να αξί­ζει το όνομά του.

Ένα δί­δαγ­μα από την ήττα είναι να επα­νε­ξε­τά­σου­με τα δε­δο­μέ­να της δικής μας πο­λι­τι­κής και να τολ­μή­σου­με την ρήξη. Την ρήξη με μία Ε.Ε., η οποία ενι­σχύ­ει και δεν ξε­περ­νά­ει τον εθνι­κι­σμό, τον απο­κλει­σμό και τις ιμπε­ρια­λι­στι­κές συ­γκρού­σεις, την ρήξη με μία κα­θα­ρά κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πο­λι­τι­κή, η οποία ανά­γει τα κόμ­μα­τα σε εκλο­γι­κούς συλ­λό­γους και τα κοι­νο­βού­λια στην επι­βο­λή των συμ­φε­ρό­ντων των ομά­δων πί­ε­σης (λόμπι). Εάν ασκή­σου­με πίεση στην γερ­μα­νι­κή ομο­σπον­δια­κή κυ­βέρ­νη­ση, αυτό θα είναι η πιο ση­μα­ντι­κή αλ­λη­λεγ­γύη που μπο­ρού­με να προ­σφέ­ρου­με στους αν­θρώ­πους στην Ελ­λά­δα.

*Η Ζανίν Βί­σλερ γεν­νή­θη­κε το 1981 και είναι πρό­ε­δρος της πο­λι­τι­κής ομά­δας της Αρι­στε­ράς στην Βουλή του ομό­σπον­δου κρα­τι­δί­ου της Έσσης και αντι­πρό­ε­δρος του κόμ­μα­τος της Αρι­στε­ράς.

Η Νικόλ Γκόλ­κε γεν­νή­θη­κε το 1975 και είναι βου­λευ­τής της Αρι­στε­ράς στην γερ­μα­νι­κή Ομο­σπον­δια­κή Βουλή και μέλος του βαυα­ρι­κού προ­ε­δρεί­ου του κόμ­μα­τος.