Ό τι το ελληνικό success story έχει καταρρεύσει είναι πλέον κοινός τόπος –με την εξαίρεση των κυβερνητικών στελεχών και των προπαγανδιστών του συστήματος, που το βλέπουν να ανασταίνεται μέσω της λειτουργίας (από το 2019 το νωρίτερο) του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ! Η κυβερνητική προπαγάνδα, εκτός του ότι αποκτά έντονα φαιές αποχρώσεις, βρομάει πλέον και φυσικό αέριο… Όμως το συμπέρασμα μένει μετέωρο. Αν το ελληνικό success story έχει καταρρεύσει, ποιες είναι οι συνέπειες; Αν μιλάμε για τις προοπτικές της ταξικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα το επόμενο κιόλας διάστημα, πρέπει να απαντήσουμε σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα. Μόνο έτσι θα απαντήσουμε και σε ένα άλλο ερώτημα που είναι στη σκέψη όλων το τελευταίο διάστημα. Τι κρύβεται πίσω από την ΕΡΤ;
Ωστόσο, είναι προφανές ότι ο ελληνικός καπιταλισμός δεν αποτελεί «κόλαση» κρίσης σε έναν ανύπαρκτο καπιταλιστικό «παράδεισο», αλλά αντίθετα «αδύναμο κρίκο» του ευρωπαϊκού και διεθνούς ιμπεριαλισμού και καπιταλισμού. Από αυτή την άποψη δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η κατάρρευση του ελληνικού success story συμπίπτει με την κατάρρευση του ευρωπαϊκού success story, δηλαδή από μια νέα επιδείνωση της κρίσης στην Ευρωζώνη.
Το πρόγραμμα πέφτει (ξανά) έξω…
Το ελληνικό success story κράτησε όλους κι όλους τέσσερις μήνες, από το Δεκέμβριο έως τις αρχές Μαΐου. Ήδη στο διάστημα πριν την ΕΡΤ, όλες οι τάσεις και τα δεδομένα άρχισαν να μεταστρέφονται αρνητικά:
• Η εκτέλεση του προϋπολογισμού έδειχνε ήδη από τους πρώτους μήνες του 2013 ότι υπήρχε μια μεγάλη «τρύπα» στα δημόσια έσοδα. Στο πρώτο πεντάμηνο ήταν φανερό ότι η δυναμική αυτής της «τρύπας» τείνει προς τα 2 δισ. ευρώ για το σύνολο του 2013.
• Εκτός από την «τρύπα» στα έσοδα, το τελευταίο διάστημα η τρόικα «ανακάλυψε» (δηλαδή θεώρησε σκόπιμο να «κάνει θέμα») και άλλες «τρύπες». Το πραγματικό τους ύψος υπολογίζεται ως εξής: 2,5 δισ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ, 1 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία, 400 εκατ. ευρώ στις συντάξεις των στρατιωτικών. Μαζί με κάτι άλλα «ψιλά», μαζεύονται κοντά 4 δισ. ευρώ ακόμη. Αν προσθέσουμε και την «τρύπα» στα έσοδα, το συνολικό «χρηματοδοτικό κενό» του 2013 πάει στα 6 δισ. ευρώ.
Στις «τρύπες» από την εκτέλεση του προϋπολογισμού πρέπει να προσθέσουμε και άλλες:
• Αποκρατικοποιήσεις: Η κυβέρνηση πανηγύρισε τον Απρίλιο, επειδή πούλησε το 33% και εκχώρησε το μάνατζμεντ του ΟΠΑΠ (το «φιλέτο των φιλέτων» της δημόσιας περιουσίας) στον… Μελισσανίδη και ένα τσεχικό fund, αφού πρώτα τον φόρτωσε με μια πενταετή σύμβαση προμήθειας με την Ιντραλότ, για να βολέψει και τον Κόκκαλη… Το τίμημα (652 εκατ. ευρώ) δεν κάλυπτε καν την τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία, που σημαίνει ότι το μάνατζμεντ δόθηκε τελείως δωρεάν! Με την πώληση του ΟΠΑΠ ήταν «συναρτημένη» και η πώληση των Κρατικών Λαχείων που είχε προηγηθεί (όπου πάλι ήταν ανακατεμένος ο Κόκκαλης), αλλά η σύμβαση δεν έχει ακόμη υπογραφεί, γιατί ακόμη δεν έχει συσταθεί σε εταιρεία η κοινοπραξία που πλειοδότησε! Εν ολίγοις, η αντιπαράθεση Κόκκαλη - Μελισσανίδη έχει τέτοια δυναμική, ώστε η πώληση του ΟΠΑΠ και των Κρατικών Λαχείων να είναι στον «αέρα». Κοντά σ’ αυτήν, απέτυχε ο διαγωνισμός για την πώληση της ΔΕΠΑ, του άλλου μεγάλου «φιλέτου». Έτσι, η «τρύπα» στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις για το 2013 θα είναι πάνω από 1,5 δισ. ευρώ (ο στόχος ήταν 2,6 δισ. ευρώ).
• Μετακύλιση ομολόγων: «Τρύπα» 2 δισ. ευρώ για το 2013 προκύπτει από την άρνηση ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών να υλοποιήσουν τη συμφωνία για μετακύλιση ελληνικών ομολόγων που λήγουν φέτος (δηλαδή να αντικαταστήσουν αυτά τα ομόλογα με άλλα που λήγουν σε επόμενα χρόνια, ώστε να μην εξοφληθούν φέτος). Συνολικά μέχρι και τα τέλη του 2014 θα πρέπει να μετακυλιστούν ομόλογα ύψους 3,7 δισ. ευρώ.
Το συνολικό χρηματοδοτικό κενό, λοιπόν, για το 2013 (από τον προϋπολογισμό, τις αποκρατικοποιήσεις και τα ομόλογα) πάει στα 10 δισ. ευρώ. Ο Στουρνάρας, που φυσικά κάνει τους δικούς του «αισιόδοξους υπολογισμούς», λέει ότι θα το ελαχιστοποιήσει στα… 1,5-2 δισ. ευρώ. Πώς; Παρακρατώντας φόρους που πρέπει να επιστραφούν (593 εκατ. ευρώ το πρώτο πεντάμηνο), μη επιστρέφοντας ληξιπρόθεσμες οφειλές (έχουν «κολλήσει» στα 8 δισ. ευρώ), περικόπτοντας το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (περικόπηκε στο πεντάμηνο κατά 1.141 εκατ. ευρώ ή 40% της προβλεπόμενης δαπάνης), παρακρατώντας δαπάνες ψηφισμένες από τον προϋπολογισμό (μέχρι και το Μάιο δεν εκταμιεύτηκε ούτε ένα ευρώ για κατηγορίες δαπανών όπως Λοιπές δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης, Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, Αποθεματικό, ενώ υπάρχει σημαντικός περιορισμός δαπανών σε κατηγορίες όπως Επιδόματα πολυτέκνων, Εφημερίες γιατρών ΕΣΥ, Λοιπές εισοδηματικές ενισχύσεις).
Αν τα συνεχίσει όλα αυτά και τα εντείνει μέχρι τέλους του χρόνου, θα καταρρεύσει… το σύμπαν.
Για να συμπληρώσουμε την εικόνα: Το ΔΝΤ υπολογίζει το χρηματοδοτικό κενό για το 2014 σε 4,6 δισ. ευρώ και για το 2015-2016 σε 8 δισ. ευρώ.
Για το σύνολο του προγράμματος, λοιπόν, μιλάμε για χρηματοδοτικό κενό 22,6 δισ. ευρώ, λίγους μήνες μετά το τρίτο μνημόνιο! Πιο γλαφυρή επιβεβαίωση ότι πρόκειται για καπιταλιστικό παραλογισμό με μόνο σταθερό παρονομαστή το τσάκισμα των εργατικών και λαϊκών κατακτήσεων δεν μπορεί να υπάρξει.
«Φυγή προς τα μπρος»
Να λοιπόν ποιο είναι το παγόβουνο που είδε η κυβέρνηση να έρχεται καταπάνω της και αποφάσισε να κάνει τη «φυγή προς τα μπρος» με την ΕΡΤ. Να τι είδε ο Κουβέλης και αποφάσισε να αποστασιοποιηθεί, μπας και συντηρήσει εν ζωή τη ΔΗΜΑΡ και –κυρίως– το ρόλο της του μνημονιακού «μπαλαντέρ» για πάσα μελλοντική χρήση. Το πρόγραμμα είναι σε πλήρες αδιέξοδο, «πέφτει έξω» ξανά και θέλει όχι απλώς νέα μέτρα, αλλά συνολική επαναξιολόγηση με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά –δεν είναι τυχαίο ότι τα «μαύρα» σενάρια για Grexit επανέρχονται στο μεγάλο διεθνή Τύπο.
Και όλα αυτά συμπίπτουν με επιδείνωση της κρίσης στην Ευρωζώνη, με ύφεση και νέο κύκλο κρίσης στις ευρωπαϊκές τράπεζες (που οδήγησε στις αποφάσεις για «τραπεζική εκκαθάριση» στο πρόσφατο ECOFIN, με ανοιχτό το «κούρεμα» καταθέσεων και κάτω από 100.000 ευρώ), που ξανανοίγουν διάπλατα όλα τα σενάρια για τις τύχες της ίδιας της Ευρωζώνης.
Μπροστά σε όλα αυτά, ο Σαμαράς αποφάσισε να παίξει το «βαρύ χαρτί» του κλεισίματος της ΕΡΤ σε μια προσπάθεια «φυγής προς τα μπρος», με πολλαπλούς στόχους:
1. Να τσακίσει το κίνημα σε μια «μητέρα των μαχών», με θατσερική στρατηγική, ώστε να επιβάλει εκ του ασφαλούς τα νέα μέτρα και τις όποιες νέες «αγριάδες» θα χρειαστούν στη νέα επιχείρηση «σωτηρίας» του ελληνικού καπιταλισμού –όποιο και αν είναι το τελικό «σενάριο» του έργου της «σωτηρίας».
2. Να νικήσει την Αριστερά σε άλλον ένα κρίσιμο αγώνα (μετά το μετρό και τους καθηγητές), εντείνοντας την αποθάρρυνση και την κρίση στις γραμμές της και ενισχύοντας το ιδεολογικό εποικοδόμημα του νέου εμφυλιακού κράτους «έκτακτης ανάγκης» που οικοδομεί συστηματικά. Έτσι θα έστελνε μήνυμα τόσο στην αστική τάξη, όσο και στην τρόικα και το διεθνές σύστημα ότι είναι ο «πολιτικός ηγεμόνας» που χρειάζονται στην Ελλάδα για τη «βρόμικη δουλειά» που απαιτεί το μνημόνιο και η διαχείριση της κρίσης.
3. Να ανοίξει νικηφόρα στο νέο μεγάλο «κεφάλαιο» του μνημονιακού προγράμματος, που είναι η «μεγάλη εκκαθάριση» στο δημόσιο τομέα: κλείσιμο, νέες περικοπές σε συντάξεις και δαπάνες υγείας, κλείσιμο με τη «μέθοδο της ΕΡΤ» ΔΕΚΟ και φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, «καθαρές» απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.
Να γιατί ο Χρύσανθος Λαζαρίδης και ο Μουρούτης εμπνεύστηκαν το γκεμπελικό «διάταγμα» για το κλείσιμο της ΕΡΤ που διάβασε ο Κεδίκογλου.
Να γιατί ο υμνητής του φασισμού Άδωνις ανέλαβε το υπουργείο Υγείας.
Να γιατί ο Μητσοτάκης ο νεότερος ανέλαβε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης.
Να γιατί ο Βορίδης «το έχει ρίξει στην ιδεολογία», με τελευταίο επεισόδιο την επίθεση στον Ανδρέα Παπανδρέου της δεκαετίας του ’80 (δηλαδή τις όποιες εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις συνόδευσαν την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981).
Να γιατί ο Πρετεντέρης συγκρίνει στα «Νέα» τη νέα, δικομματική κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου με την κυβέρνηση του εμφυλίου πολέμου Κ. Τσαλδάρη-Θ. Σοφούλη.
Επειδή λοιπόν δεν επιτρέπεται σε κανένα μας να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει ποια είναι η διακύβευση, ποιες είναι οι συγκρούσεις που έρχονται, να γιατί η Αριστερά πρέπει να προετοιμαστεί για τη συνολική μάχη, που είναι ταξική με την πλήρη σημασία του όρου: κοινωνική (για τα νοσοκομεία, για τις κοινωνικές δαπάνες, για τα ταμεία και την υγεία, για τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο τομέα), πολιτική (ανατροπή της κυβέρνησης και κυβέρνηση της Αριστεράς με πρόγραμμα ρήξης και ανατροπής), ιδεολογική (ενάντια στα εμφυλιακά και θατσερικά ιδεολογήματα της Δεξιάς, με τις ιδέες της σοσιαλιστικής ανατροπής).