Βλέποντας τη συστηματική καταστροφή της Γάζας

Τι μπορείς να πεις στο κόσμο για το ηθικό των ανθρώπων στη Γάζα που ζει εδώ και ένα μήνα με τις ισραηλινές βόμβες;

Το ηθικό παραμένει ακμαίο ακόμα για αυτούς που ήρθαν αντιμέτωποι με τις πιο σκληρές συνθήκες. Κάθε φορά που πηγαίνω στο νοσοκομείο της Al-Shifa, περνάω από ένα καταυλισμό εκτοπισμένων ανθρώπων κυρίως από την Shejaiya και ανατολικά της, που έχει φτιαχτεί επιτόπου. Κάθε φορά μένω άφωνος από την δύναμη και αποφασιστικότητα των κατοίκων του, καθώς και των νοσοκόμων, των γιατρών, των δημοσιογράφων και των πωλητών καφέ μέσα στο νοσοκομείο.

Όλη η Γάζα έχει κουραστεί από τους ατέλειωτες βομβαρδισμούς και ελπίζει για την κατάπαυση πυρός φυσικά. Αλλά υπάρχει μια πλατιά συμφωνία ότι κάθε κατάπαυση, για να αξίζει το όνομα της, πρέπει να περιλαμβάνει και τον αποκλεισμό της Γάζας, και να επιτρέπει στους Παλαιστίνιους να ταξιδεύουν, να εμπορεύονται, να ψαρεύουν, να καλλιεργούν και να έχουν πολιτική δράση χωρίς περιορισμούς. Για να είμαι ακριβής, αν και δεν είμαι δημοσκόπος, προσωπικά δε γνωρίζω κανέναν που θέλει να συμβιβαστεί με κάτι λιγότερο.

Οι ειδήσεις των κυρίαρχων ΜΜΕ είναι ακόμα παραπλανητικές σχετικά με τον αντίκτυπο της Ισραηλινής επίθεσης. Θα μας μιλήσεις για την πραγματική έκταση της καταστροφής; Πως είναι τώρα οι γειτονιές της Γάζας;

Διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Μερικές γειτονιές, όπως η δική μου κοντά στο λιμάνι της δυτικής ακτής στη πόλη της Γάζας, έχουν υποστεί βομβαρδισμούς και αεροπορικές επιθέσεις αλλά οι ζημιές είναι περιορισμένες. Άλλες περιοχές όπως οι Shejaiyam, Khuza’a και Beit Hanoun έχουν μετατραπεί σε χαλάσματα μετά από πολλές μέρες βομβαρδισμών.

Δεν νομίζω ότι είναι υπερβολικοί οι ισχυρισμοί ότι το Ισραήλ έχει «καθαρίσει» εθνικά μεγάλες περιοχές της βόρειας και ανατολικής Λωρίδας της Γάζας, που συνορεύουν με το διαχωριστικό φράγμα. Αφού διέταξαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, τα κατέστρεψε συστηματικά ενώ ταυτόχρονα πυροβολούσαν ότι κινούνταν.

Αυτή η διαδικασία θυμίζει πολύ τη Nakba το 1948. Αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα, νομίζω ότι είναι ξεκάθαρα μέρος του Ισραηλινού σχεδίου να μην μπορούν να κατοικηθούν αυτές οι περιοχές για πολλά χρόνια. Και με τις ισραηλινές δυνάμεις να έχουν διατάξει την εκκένωση του 44% της Λωρίδας της Γάζας,  είναι δύσκολο να προβλέψουμε την έκταση της καταστροφής όταν τελειώσουν.

Αυτό ήταν ένα λάθος στην ανάλυση μου όταν είμαστε στο νοσοκομείο της Al-Wafa. Νόμιζα ότι οι Ισραηλινοί θεωρούσαν το κτίριο σαν στρατηγικό στόχο εξαιτίας του μεγέθους και της τοποθεσίας του, κάτι που θα ήθελαν να καταλάβουν γρήγορα στη διάρκεια της εισβολής στη πόλη από τα ανατολικά. Δεν συνειδητοποίησα ότι στην πραγματικότητα σχεδίαζαν να εξολοθρεύσουν όλη τους Παλαιστινίους της περιοχής.

Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Cast Lead και άλλων ισραηλινών επιθέσεων, ο λαός της Γάζας δε σταμάτησε να χτίζει κάποιες απλές υποδομές. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, για τα υπόγεια σχολεία που υπάρχουν για τη μόρφωση των παιδιών και των νέων. Αυτές οι προσπάθειες συνεχίζονται ακόμα;

Είναι καλοκαίρι και μάλλον η ιδέα ενός υπόγειου σχολείου δε θα αρέσει και πολύ στα παιδιά! Αλλά είναι εκπληκτικό να βλέπεις το χτίσιμο, με πολύ λίγο κεντρικό συντονισμό, μιας βασικής υποδομής για την υποστήριξη των εκτοπισμένων Παλαιστίνιων. Εκτός από τους εκατοντάδες που είναι στη Shifa, χιλιάδες άλλοι έχουν βρει καταφύγιο σε σχολεία, τζαμιά, εκκλησίες και οπουδήποτε υπάρχει χώρος.

Από τις 30 Ιουλίου, το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για το Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων εκτίμησε ότι 240.000 εκτοπισμένοι βρίσκονται σε αυτά τα καταφύγια και άλλοι 200.000 φιλοξενούνται από οικογένειες. Οι πόροι όλων είναι ελάχιστοι αλλά οι γείτονες κάνουν ότι μπορούν για να βοηθήσουν τους εκτοπισμένους με φαγητό, ρούχα, κλπ, μαζί φυσικά με το να προσφέρουν να σπίτια τους για να τους στεγάσουν.

Πως θα αξιολογούσες την στρατιωτική αντίσταση από τη μεριά της Χαμάς; Έχουμε διαβάσει ενθαρρυντικές αναφορές ότι ακόμα και ειδικά σώματα του Ισραηλινού στρατού όπως η Ταξιαρχία Golani αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Είναι αυτός ο λόγος που ο Νετανιάχου θέλει να συνεχίσει τους βομβαρδισμούς;

Οι επιχειρήσεις εδάφους των Ταξιαρχιών al-Qussam της Χαμάς και άλλων ομάδων αντίστασης έχουν κάνει σπουδαία δουλειά για να εμπνεύσουν τους ανθρώπους και να κρατήσουν το ηθικό ψηλά. Οι ειδήσεις για αυτές τις θαρραλέες επιδρομές με δεκάδες Ισραηλινούς στρατιώτες νεκρούς , έχουν δείξει ότι οι Ισραηλινοί στρατιώτες μπορεί να είναι ικανοί για χειρίζονται μηχανήματα δισεκατομμυρίων αλλά δεν είναι εξίσου ικανοί σε πραγματικές μάχες.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ οι Ισραηλινοί έχουν σκοτώσει 1000 Παλαιστίνιους αμάχους, οι στρατιώτες της Χαμάς συστηματικά προσπερνούν οικισμούς αμάχων κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής προσπαθώντας να φτάσουν σε στρατιωτικές θέσεις. Το Ισραήλ μπορεί να φωνάζει όσο θέλει για τους αμάχους του που γίνονται στόχοι αλλά οι αριθμοί λένε μια διαφορετική ιστορία.

Το Ισραήλ μπορεί να περίμενε ένα μπαράζ ρουκετών. Αλλά αντί να παρατείνει τις επιθέσεις του, υποψιάζομαι ότι η σκληρή αντίσταση που έχει συναντήσει ο στρατός του είναι ένας βασικός παράγοντας, μαζί με την αυξανόμενη διεθνή κατακραυγή, που οδηγεί τους ηγέτες του να ζητήσουν ανακωχή. Φυσικά, ελπίζουν σε μια μονομερή ανακωχή, μια κατάπαυση πυρός από τους Παλαιστίνιους που στη πράξη θα επιτρέπει στο Ισραήλ να διατηρεί την πολιορκία.

Πώς νιώθουν οι άνθρωποι στη Γάζα για τη σιωπή των ηγετών των Αραβικών κρατών και για τη συνεργασία κρατών όπως η Αίγυπτος με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ;

Όπως και στις περισσότερες  πολιτικές ερωτήσεις, η απάντηση εξαρτάται από το ποιον ρωτάς. Νομίζω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι υπάρχει μεγάλη απογοήτευση έως και εχθρότητα για τις χλιαρές αντιδράσεις των αραβικών κυβερνήσεων. Ταυτόχρονα, πολλοί νιώθουν ικανοποίηση από τη μη αναμενόμενη στήριξη από χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Μετά τις μαζικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν στη Δυτική Όχθη, τα ΜΜΕ έχουν αρχίσει να συζητάνε για μια Τρίτη Ιντιφάντα. Πιστεύεις ότι είναι πιθανό;

Νομίζω ότι είναι μια πιθανότητα αλλά όχι η μόνη. Κατά κάποιο τρόπο, η λαχτάρα για μια τρίτη Ιντιφάντα βαραίνει πολύ μια μειοψηφία του Παλαιστινιακού λαού που ζει κάτω από άμεση κατοχή και αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της διεξαγωγής μιας επιτυχημένης αντίστασης που δεν υπάρχει πουθενά αλλού.

Για τέσσερις δεκαετίες πριν την πρώτη Ιντιφάντα, αν και οι Παλαιστίνιοι προφανώς και αντιστέκονταν μέσα στην κατεχόμενη περιοχή, ο πυρήνας του αγώνα βρισκόταν αλλού – στους καταυλισμούς των προσφύγων της διασποράς. Με την παρακμή του μοντέλου Τύνιδας – Όσλο, που χοντρικά χαρακτήριζε τις δύο πρώτες Ιντιφάντα καθώς και η ραγδαία ανάπτυξη των διεθνών δικτύων όπως το μποϋκοτάζ, η εκποίηση και το κίνημα κυρώσεων (BDS), η επόμενη φάση του Παλαιστινιακού αγώνα μπορεί να συνδυάσει αυτά τα μοντέλα αλλά και καινούρια.

Δεν μπορώ να πω ότι αυτή η σπίθα δε θα ανάψει στο Bil’in. Αλλά θα μπορούσε επίσης να ξεκινήσει στο Beirut ή στο Brooklyn.

Αν και οι ηγέτες των δυτικών κυβερνήσεων έχουν γυρίσει τη πλάτη τους στη Γάζα και ενεργά βοηθούν το Ισραήλ, έχουν ξεσπάσει διεθνείς διαδηλώσεις αλληλεγγύης για την Παλαιστίνη. Πως βλέπουν οι άνθρωποι στη Γάζα αυτές τις διαδηλώσεις;

Αυτά τα γεγονότα έχουν δώσει θάρρος σε πολλούς σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Έχω δει στο twitter, φωτογραφίες αυτών των διαδηλώσεων αλληλεγγύης στη Βόρεια Αμερική και Δυτική Ευρώπη, να ανεβαίνουν από αρκετούς φίλους μου στη Γάζα όπως και από φίλους σε αυτές τις περιοχές. Αν και είναι κρίσιμος ο ρόλος αυτής της αλληλεγγύης στη αλλαγή της διεθνούς κοινής γνώμης και της στάσης των κυβερνήσεων, δεν πρέπει να υποτιμούνται οι συνέπειες που έχει στο ηθικό των ανθρώπων εδώ.