Ξεσηκωµός στη Γαλλία

Απεργίες, διαδηλώσεις, καταλήψεις και «άγρια» χαρακτηριστικά στην κινητοποίηση της νεολαίας συνθέτουν το τσουνάµι ενάντια στο νόµο της Ελ Κοµρί που βάζει στο στόχαστρο τον Εργατικό Κώδικα, απειλώντας µε κατάργηση του 35ωρου, απελευθέρωση των απολύσεων και πλήρη καταπάτηση των εργασιακών δικαιωµάτων. 

Οι εκτιµήσεις που θεωρούσαν τις πρώτες κινητοποιήσεις του Μάρτη απλή «προθέρµανση» φαίνεται να δικαιώνονται. Το µισό εκατοµµύριο των διαδηλωτών στις 9 Μάρτη (σε 170 πόλεις) µπολιάστηκε µε οργή για την κυβερνητική αδιαλλαξία και αναλγησία στις 17 και 24 Μάρτη (µε τις διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων νέων να δέχονται σκληρή καταστολή) και τις «έκτακτες» διαδηλώσεις που γίνονταν για την απελευθέρωση των συλληφθέντων. Έτσι στις 31 Μάρτη στους δρόµους βγήκε σχεδόν 1,5 εκατοµµύριο, µε πολλές νέες συµµετοχές από εργαζόµενους σε δηµόσιο κι ιδιωτικό τοµέα, µε 250 λύκεια υπό κατάληψη (120 στις 9/3, 200 στις 17/3), µε εκατοντάδες χιλιάδες να διαδηλώνουν για ώρες στο Παρίσι (αλλά και σε άλλες πόλεις) υπό καταρρακτώδη βροχή, µε 266 πόλεις να σείονται από διαδηλώσεις και οδοφράγµατα (και 260 συλλήψεις). Η ώθηση της 31/3 ήταν τόσο µεγάλη που ορίστηκαν από το συντονιστικό των συνδικάτων άµεσα δύο νέες µέρες «πανεθνικής δράσης» και απεργιών, στις 5 και 9 Απρίλη, που είχαν επίσης µεγάλη επιτυχία. Στις 5 Απριλίου η νεολαιίστικη κινητοποίηση κατέληξε σε άγριες συγκρούσεις και 177 συλλήψεις. Στις 9 Απρίλη, και µάλιστα Σάββατο, πάνω από 100 χιλιάδες διαδήλωσαν στο Παρίσι και χιλιάδες σε πάνω από 200 πόλεις, µε απεργία 7 συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Το βασικό χαρακτηριστικό του κινήµατος που µπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό για την κλιµάκωση των κινητοποιήσεων είναι άλλο: Στις 31 Μάρτη µια µικρή οµάδα περίπου 50-100 αριστερών νέων αποφάσισε ότι µετά το τέλος της γιγάντιας κινητοποίησης θα κατευθυνθεί στην πλατεία Δηµοκρατίας του Παρισιού και θα καλέσει σε κατάληψη του χώρου. Πολύ γρήγορα η κατάληψη συσπείρωσε εκατοντάδες και χιλιάδες, οι πόλεις µε κατειληµµένες πλατείες έγιναν 20, προχώρησαν σε συνελεύσεις και έµειναν εκεί µέχρι το πρωί. Από τότε το κίνηµα εξαπλώνεται, καταλαµβάνει κάθε νύχτα τις πλατείες και αγρυπνά σε όλη τη Γαλλία (ήδη σε πάνω από 60 πόλεις), κάνοντας τόσο τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες όσο και τους αστούς αναλυτές να µιλάνε για ένα νέο κίνηµα πλατειών, όπως οι Indignados και το Occupy. Τα χαρακτηριστικά του γνώριµα: δυνατή έλξη προς την άµεση δηµοκρατία, έχθρα προς την ιεραρχία και τους «θεσµούς», αυτοοργάνωση, συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Όπως όλα τα κινήµατα των πλατειών, έχει αποκτήσει το δικό του όνοµα, «Όρθιοι τη Νύχτα», δικές του δοµές, δικούς του κώδικες επικοινωνίας (χαρακτηριστικές χειρονοµίες κατά την ψήφιση των αποφάσεων συµβολίζουν τη θετική και την αρνητική ψήφο). Το επόµενο κινηµατικό ραντεβού έχει οριστεί για την 28η Απριλίου µε στόχο τη γενική απεργία και έπεται η Πρωτοµαγιά. Οι δυο κινητοποιήσεις πλησιάζουν τις µέρες που κατατίθεται προς ψήφιση ο νόµος (οι ως τώρα πληροφορίες λένε για 9 Μαΐου).

Ριζοσπαστικοποίηση

Οι πλατείες αποτελούν πηγή ριζοσπαστικοποίησης για τη γαλλική κοινωνία, που είχε συσσωρεύσει πολύ εκρηκτικό υλικό: αντεργατικές µεταρρυθµίσεις, αθέτηση κάθε φιλολαϊκής δέσµευσης από τον Ολάντ, ρατσισµό, ισλαµοφοβία και άνοδο της ακροδεξιάς, τροµοϋστερία και στρατιωτικό νόµο. Όλα αυτά γίνονται αντικείµενο συζήτησης. Στις συνελεύσεις συµµετέχουν όλο και περισσότεροι εργαζόµενοι, συνταξιούχοι, καλλιτέχνες, µετανάστες, κινήµατα (όπως το «Δικαίωµα στη Στέγη»), σωµατεία. Επιπλέον τις παρακολουθούν εκατοντάδες χιλιάδες από το Διαδίκτυο.

Μεγάλο κοµµάτι των αγωνιστών συνειδητοποιεί ότι αυτό που λείπει είναι να µπουν στον αγώνα «τα δυνατά χέρια των εργατών», και το διεκδικούν ποικιλοτρόπως. Η 31η Μάρτη έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση και το σύνθηµα «Γενική απεργία» κερδίζει έδαφος.

Ο κόσµος των συνελεύσεων συµµετέχει σε κινήµατα αλληλεγγύης στους διωκόµενους εργάτες της GoodYear, στους διαδηλωτές της General Electric ενάντια στις απολύσεις, στους µετανάστες (τα ΜΑΤ του Ολάντ αυτές τις µέρες συγκρούονται µε τους πρόσφυγες για να ξηλώσουν τον καταυλισµό του Καλέ στα σύνορα µε Αγγλία), στο κάλεσµα των συνδικάτων έξω από τον γαλλικό ΣΕΒ (MEDEF), σε κινητοποίηση έξω από τράπεζα για τις «διαρροές του Παναµά». Συµβαίνει και η αντίστροφη διαδικασία, όπως η σηµαντική κινητοποίηση των λιµενεργατών της Χάβρης για να στηριχτεί η νεολαία.

Μέσα σε αυτήν την ατµόσφαιρα ευνοείται ένα περιβάλλον να προκύψουν νίκες για τους εργάτες και τα δηµοκρατικά δικαιώµατα. Στις 31/3, 400 «µαύροι» εργαζόµενοι κατέλαβαν τα γραφεία του υπουργείου Εργασίας µε την υποστήριξη του Συντονισµού Συνδικάτων και εξασφάλισαν νόµιµο εργασιακό καθεστώς. Μία µέρα νωρίτερα ο Ολάντ είχε φέρει προς ψήφιση µια συνταγµατική τροποποίηση που βάθαινε το καθεστώς στρατιωτικού νόµου, συµπεριλαµβάνοντας και διάταξη για αφαίρεση ιθαγένειας σε κατηγορούµενους για τροµοκρατία. Βλέποντας τις αντιδράσεις στο κόµµα του και υπό το φόβο να µην ψηφιστεί, την απέσυρε ταπεινωµένος.

Προς το παρόν τα µεγάλα συνδικάτα σέρνονται από τη µαχητικότητα της νεολαίας και τη συµπαράσταση του κόσµου (για παράδειγµα 1 εκατοµµύριο υπογραφές συγκεντρώθηκαν σε 20 µέρες στο Διαδίκτυο). Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αντιστέκεται στη συνολική αµφισβήτηση της κυβερνητικής πολιτικής, µε πρόσχηµα την «απειλή του Εθνικού Μετώπου» που σείεται ως σκιάχτρο. Πολλοί συνδικαλιστές βάσης του CFDT (το φιλικό προς τους Σοσιαλιστές εργατικό συνδικάτο) είναι έξω φρενών µε την άρνηση της ηγεσίας τους να καλέσει σε απεργία και το ότι δεν καλεί σε απόσυρση αλλά σε «ριζική τροποποίηση» του νόµου.

Η κυβέρνηση Βαλς-Ολάντ παραπαίει και αναζητά νέες παραχωρήσεις για να αποκλιµακώσει την ένταση -προς το παρόν δεν αποδίδει ούτε το «µαστίγιο» ούτε το «καρότο». Αφενός προχώρησε σε µικρές υποχωρήσεις για να προσεταιριστεί την πιο µετριοπαθή πτέρυγα του κινήµατος. Αφετέρου, µε τη βοήθεια των ΜΜΕ κατασυκοφαντεί τη νεολαία και προσπαθεί να την αποµονώσει κάνοντας λόγο για «µειοψηφίες». Τρίτον επιχειρεί να την τροµοκρατήσει καταστέλλοντάς τη βάναυσα. Μαθητές ξυλοκοπήθηκαν έξω από τα σχολεία τους, δεκάδες έχουν σταλεί σοβαρά τραυµατισµένοι σε νοσοκοµεία, οι εικόνες αυτές κάνουν το γύρο της Γαλλίας. Φοιτητές στη Σορβόνη ξυλοκοπήθηκαν ενώ πραγµατοποιούσαν συνέλευση.

Τα αποτελέσµατα είναι τα ακριβώς ανάποδα από τα επιθυµητά: Νέα τµήµατα της νεολαίας πλαισιώνουν εξοργισµένα τις διαδηλώσεις, εργαζόµενος κόσµος διαδηλώνει για να προστατεύσει τα παιδιά του, µπαίνει πίεση στα συνδικάτα να καλύψουν απεργιακά τις διαδηλώσεις. Καθηµερινά µαθητές και φοιτητές απαντούν στην καταστολή µε επιθέσεις σε αστυνοµικά τµήµατα. Όλο και µεγαλύτερο τµήµα της κοινωνίας σκληραίνει τη στάση του και ζητά την πλήρη απόσυρση του νόµου και την παραίτηση Βαλς. Σοβαρό τµήµα του Σοσιαλιστικού Κόµµατος έχει στραφεί εναντίον της κυβέρνησης, ενώ ο Ολάντ µε τις δειλές υποχωρήσεις έχει καταφέρει να εξοργίσει και τα αφεντικά που ζητούν την επαναφορά της αρχικής µορφής του νόµου.

Πολιτική

Η κυβέρνηση αλλά και η Δεξιά, που παραµένει σε εσωτερική κρίση, επισείουν την απειλή του Εθνικού Μετώπου για να ανακόψουν το κίνηµα. Η αλήθεια είναι πως αυτές οι ριζοσπαστικές κινητοποιήσεις είναι ό,τι χειρότερο µπορούσε να τύχει και στο Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, καθώς δηµιουργούν το έδαφος να αλλάξει η αντιδραστική ατζέντα και να αναδειχθεί η ταξική-αριστερή αντιπολίτευση, που µπορεί να αποτελέσει το µόνο ικανό αντίπαλο δέος στην ακροδεξιά δηµαγωγία.

Το κίνηµα αυτό έχει ακυρώσει στην πράξη και τον στρατιωτικό νόµο, και φέρνει έναν ισχυρό άνεµο ανατροπής του ζοφερού σκηνικού στη Γαλλία αλλά και την Ευρώπη.