Παρίσι 2015: Για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής συμφώνησαν ... αύξηση των εκπομπών μέχρι το 2030!

Η πλη­ρο­φο­ρία που ανα­πα­ρά­γε­ται αφορά στην ρη­το­ρι­κή υιο­θέ­τη­ση του στό­χου πε­ριο­ρι­σμού της ανό­δου της μέσης θερ­μο­κρα­σί­ας του πλα­νή­τη κάτω από τους 2o C με κα­τεύ­θυν­ση τον 1,5ο C έως το 2100. Στό­χος που απο­τε­λεί το όριο, σύμ­φω­να με την επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα, πέρα από το οποίο οι κοι­νω­νί­ες θα αντι­με­τω­πί­σουν τις ανυ­πο­λό­γι­στες συ­νέ­πειες της καλ­πά­ζου­σας κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής.

Ποια είναι όμως η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα πίσω από την επι­κοι­νω­νια­κή θριαμ­βο­λο­γία;

Επί της ου­σί­ας η συμ­φω­νία προ­βλέ­πει την αύ­ξη­ση των συ­νο­λι­κών πα­γκό­σμιων εκ­πο­μπών αε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου μέχρι το 2030. Στο αντί­πο­δα, η ανά­λη­ψη δρά­σης προ­κει­μέ­νου να μην ξε­πε­ρα­στεί το κα­τώ­φλι των 2o C απαι­τεί τη δρα­στι­κή κα­θα­ρή μεί­ω­ση των πα­γκό­σμιων εκ­πο­μπών από το 2020. Σή­με­ρα, η μέση άνο­δος της θερ­μο­κρα­σί­ας προ­σεγ­γί­ζει τον 1o C, ενώ στην κα­τεύ­θυν­ση που κι­νού­μα­στε - business as usual -, σύμ­φω­να με με­τριο­πα­θείς εκτι­μή­σεις, θα ξε­πε­ρά­σει τους 4.3 o C έως το 2100.

 Η λέξη "ορυ­κτά καύ­σι­μα" δεν υπάρ­χει στο 32 σε­λί­δων κεί­με­νο συμ­φω­νί­ας, όταν σύμ­φω­να με την πρό­σφα­τη 5η έκ­θε­ση της Δια­κυ­βερ­νη­τι­κής Επι­τρο­πής των Ηνω­μέ­νων Εθνών για την Κλι­μα­τι­κή Αλ­λα­γή (IPCC), βάσει των σε­να­ρί­ων του σω­ρευ­τι­κού ισο­ζυ­γί­ου άν­θρα­κα, απαι­τεί­ται πάνω από το 66% των γνω­στών και οι­κο­νο­μι­κά εκ­με­ταλ­λεύ­σι­μων απο­θε­μά­των ορυ­κτών καυ­σί­μων να πα­ρα­μεί­νουν στο έδα­φος .

Ως προς το νο­μι­κά "δε­σμευ­τι­κό" χα­ρα­κτή­ρα της συμ­φω­νί­ας απο­κα­λυ­πτι­κός είναι ο κε­ντρι­κός όρος "Εθνι­κά Κα­θο­ρι­σμέ­νη Πρό­θε­ση Συ­νει­σφο­ράς" - Intended Nationally Determined Contribution, I.N.D.C. - ο οποί­ος σε συν­δυα­σμό με τα ποι­κί­λα όρια ανα­φο­ράς που χρη­σι­μο­ποιεί κάθε κρά­τος για τον προσ­διο­ρι­σμό των στό­χων του, με την πα­ντε­λή έλ­λει­ψη προσ­διο­ρι­σμού μέ­τρων, την έλ­λει­ψη πρό­βλε­ψης μη­χα­νι­σμού ελέγ­χων και κυ­ρώ­σε­ων - και φυ­σι­κά εν ανα­μο­νή της κύ­ρω­σής της-, οδη­γεί στο τε­λι­κό απο­τέ­λε­σμα μιας δή­λω­σης προ­θέ­σε­ων για στό­χους που αφο­ρούν σε ένα απροσ­διό­ρι­στο μέλ­λον μετά τα μέσα του αιώνα. Την ίδια στιγ­μή,  οι συ­νέ­πειες της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής είναι σή­με­ρα τρα­γι­κά πα­ρού­σες πλήτ­το­ντας με ιδιαί­τε­ρη σφο­δρό­τη­τα τους φτω­χούς/ες του πα­γκό­σμιου Νότου, καθώς επί­σης τους/τις ερ­γα­ζό­με­νους/ες και την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία των λαϊ­κών στρω­μά­των των κα­πι­τα­λι­στι­κά ανα­πτυγ­μέ­νων χωρών λόγω των λι­γό­τε­ρων μέσων που δια­θέ­τουν για να τις αντι­με­τω­πί­σουν.

Η συμ­φω­νία δια­τρέ­χε­ται από την προ­σή­λω­ση στην "πα­ρα­κα­τα­θή­κη" των ευ­έ­λι­κτων μη­χα­νι­σμών του Κιότο, στο σύ­στη­μα εμπο­ρί­ας ρύπων, στα χρη­μα­τι­στή­ρια ρύπων και συ­νο­λι­κά στην ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής μέσω  της επέ­κτα­σης των μη­χα­νι­σμών της αγο­ράς. Στους μη­χα­νι­σμούς δη­λα­δή που, τα προη­γού­με­να χρό­νια, όχι μόνο δεν πέ­τυ­χαν κα­νέ­να απο­τέ­λε­σμα στη μεί­ω­ση των εκ­πο­μπών και της εξάρ­τη­σης από τα ορυ­κτά καύ­σι­μα, αλλά: α) ευ­νό­η­σαν μια δια­δι­κα­σία κερ­δο­σκο­πί­ας προς όφε­λος των με­γά­λων ρυ­πα­ντών, β) απο­τέ­λε­σαν ανά­χω­μα για κα­θα­ρές μειώ­σεις μέσω αμ­φί­βο­λων επεν­δύ­σε­ων σε τρί­τες χώρες, γ) οδη­γούν στην με­γι­στο­ποί­η­ση της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής πί­ε­σης με την διά­χυ­ση και επέ­κτα­σή της σε πλα­νη­τι­κό επί­πε­δο και ταυ­τό­χρο­να δ) με­τα­κυ­λύ­ουν το κό­στος στη με­γά­λη κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία.

Εάν στα πα­ρα­πά­νω προ­σθέ­σου­με την απο­φυ­γή των ευ­θυ­νών των "ανα­πτυγ­μέ­νων χωρών", που ιστο­ρι­κά έχουν το συ­ντρι­πτι­κά με­γα­λύ­τε­ρο με­ρί­διο στην πρό­κλη­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής,  για τις απώ­λειες και ζη­μιές, όπως επί­σης και τη με­τά­θε­ση της χρη­μα­το­δο­τι­κής στή­ρι­ξης των 100δις $ ετη­σί­ως, προς τις χώρες του πα­γκό­σμιου Νότου και τις πιο ευά­λω­τες κοι­νό­τη­τες για την προ­σαρ­μο­γή και την αντι­με­τώ­πι­ση των συ­νε­πειών την κλι­μα­τι­κής, στο 2020, αυτό που μένει είναι ο επι­κοι­νω­νια­κός θό­ρυ­βος και οι πρά­σι­νες "business as usual".

Για τις δυ­νά­μεις του κε­φα­λαί­ου η ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής αντι­με­τω­πί­ζε­ται και ως άλλη μια ευ­και­ρία για δη­μιουρ­γία νέων πε­δί­ων κερ­δο­φο­ρί­ας και για επα­νεκ­κί­νη­ση της συσ­σώ­ρευ­σης. Δη­λα­δή για business as usual μέσω της "πρά­σι­νης ανά­πτυ­ξης" και του "πρά­σι­νου εκ­συγ­χρο­νι­σμού" της αγο­ράς. Φυ­σι­κά ούτε λόγος για το σύ­μπλεγ­μα των με­γά­λων πο­λυ­ε­θνι­κών ορυ­κτών καυ­σί­μων, πε­τρο­χη­μι­κών, εξο­πλι­σμών και αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νιών.

Ει­δι­κό­τε­ρα στην Ελ­λά­δα, η ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής φαί­νε­ται ότι θα "προ­ω­θη­θεί" μέσω της εφαρ­μο­γής των ακραία νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών που επι­τάσ­σουν την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση του κλά­δου της ενέρ­γειας, την "απε­λευ­θέ­ρω­ση - απορ­ρύθ­μι­ση" της αγο­ράς ενέρ­γειας, την προ­ώ­θη­ση των εξο­ρύ­ξε­ων υδρο­γο­ναν­θρά­κων και την κα­τα­σκευή αγω­γών, καθώς επί­σης και την εκ­ποί­η­ση της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας (με­τα­φο­ρές, δη­μό­σια γη, υπο­δο­μές κ.λ.π.), την ου­σια­στι­κή εκ­χώ­ρη­ση του χω­ρι­κού σχε­δια­σμού σε ιδιω­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα, τη διαρ­κή απο­σά­θρω­ση της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής νο­μο­θε­σί­ας και των αντί­στοι­χων ελεγ­κτι­κών μη­χα­νι­σμών, προ­κει­μέ­νου να προ­ω­θη­θεί, το υπε­ρά­νω όλων, δί­καιο του επεν­δυ­τή.

Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα όμως που δεν μπο­ρεί να απο­τυ­πω­θεί στις αί­θου­σες των αντί­στοι­χων διε­θνών συν­δια­σκέ­ψε­ων είναι ότι η οι­κο­λο­γι­κή κρίση, με προ­ε­ξάρ­χου­σα πα­ρά­με­τρο την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή, απο­τε­λεί σύγ­χρο­νη δο­μι­κή συ­νέ­πεια κυ­ριαρ­χί­ας του κα­πι­τα­λι­σμού, απει­λώ­ντας το παρόν και το μέλ­λον των κοι­νω­νιών.

Συ­νε­πώς, το κε­ντρι­κό πρό­βλη­μα σε κάθε τέ­τοια  διε­θνή συν­διά­σκε­ψη είναι η αφε­τη­ρια­κή βάση σύμ­φω­να με την οποία ο ίδιος ο κα­πι­τα­λι­σμός και όσα αυτός συ­νε­πά­γε­ται  (εκ­με­τάλ­λευ­ση αν­θρώ­που και φύσης, κα­πι­τα­λι­στι­κή ανά­πτυ­ξη / συσ­σώ­ρευ­ση, πρω­το­κα­θε­δρία του κέρ­δους, του αντα­γω­νι­σμού και της αγο­ράς) επι­χει­ρεί­ται να εμ­φα­νι­στεί ως η διέ­ξο­δος από την οι­κο­λο­γι­κή κρίση που ο ίδιος δη­μιούρ­γη­σε.

Αντί­θε­τα, η επι­τα­κτι­κή σή­με­ρα ανά­γκη για ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής, με άμεσα μέτρα δρα­στι­κών κα­θα­ρών μειώ­σε­ων των εκ­πο­μπών αε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου, για την απε­ξάρ­τη­ση των οι­κο­νο­μιών των ανε­πτυγ­μέ­νων χωρών από τον άν­θρα­κα έως το 2050 και σε πα­γκό­σμια κλί­μα­κα έως το 2070, απαι­τεί ρι­ζι­κούς με­τα­σχη­μα­τι­σμούς σε μια σειρά κλά­δων και το­μέ­ων όπως αυτοί της ενέρ­γειας, των με­τα­φο­ρών, των κα­τα­σκευών, της βιο­μη­χα­νί­ας, της γε­ωρ­γι­κής πα­ρα­γω­γής κ.α. Με­τα­σχη­μα­τι­σμούς που αμ­φι­σβη­τούν στον πυ­ρή­να τους την κυ­ριαρ­χία του κέρ­δους, της διαρ­κούς συσ­σώ­ρευ­σης, του αντα­γω­νι­σμού, της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης και προ­ϋ­πο­θέ­τουν ανά­κτη­ση και έλεγ­χο από την κοι­νω­νία και τους ερ­γα­ζό­με­νους των κοι­νών και συ­νο­λι­κά των δη­μό­σιων κοι­νω­νι­κών αγα­θών/υπη­ρε­σιών, ιε­ράρ­χη­ση και προσ­διο­ρι­σμό των πραγ­μα­τι­κών συλ­λο­γι­κών ανα­γκών, απο­κέ­ντρω­ση, εξοι­κο­νό­μη­ση σε όλους τους το­μείς, επέ­κτα­ση και εμ­βά­θυν­ση της δη­μο­κρα­τί­ας στην ίδια την πα­ρα­γω­γή και φυ­σι­κά μέτρα για την απο­κα­τά­στα­ση της οι­κο­λο­γι­κής ισορ­ρο­πί­ας.

Η διέ­ξο­δος από τη συν­δυα­σμέ­νη οι­κο­νο­μι­κή-οι­κο­λο­γι­κή κρίση στην οποία βυ­θί­ζει ο κα­πι­τα­λι­σμός την αν­θρω­πό­τη­τα θέτει επί τά­πη­τος την επι­τα­κτι­κή ανά­γκη ρι­ζι­κών, ταυ­τό­χρο­να οι­κο­λο­γι­κών και κοι­νω­νι­κών,  με­τα­σχη­μα­τι­σμών ορ­γά­νω­σης της πα­ρα­γω­γής. Ενός με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος, συ­νάρ­θρω­σης της τα­ξι­κού με το οι­κο­λο­γι­κό, για την ικα­νο­ποί­η­ση των συλ­λο­γι­κών κοι­νω­νι­κών ανα­γκών, με ορί­ζο­ντα τον σο­σια­λι­σμό.

Τα καλά νέα από τη συν­διά­σκε­ψη του Πα­ρι­σιού δεν προ­κύ­πτουν από το απο­τέ­λε­σμα της συμ­φω­νί­ας, ούτε από τις πο­λι­τι­κές επι­κοι­νω­νια­κές ανά­γκες, για μια θε­τι­κή πα­γκό­σμια εί­δη­ση, ισχυ­ρών κρα­τών και των αντί­στοι­χων ηγε­σιών τους (π.χ. ΗΠΑ, Γαλ­λία) στην εποχή της κρί­σης που διαρ­κώς βα­θαί­νει. 

Η ελ­πί­δα απέ­να­ντι στην απει­λή τη βαρ­βα­ρό­τη­τας που μας πε­ρι­βάλ­λει ανα­δύ­θη­κε από τα κι­νή­μα­τα, στις εκα­το­ντά­δες δια­δη­λώ­σεις, στους ακτι­βι­σμούς, στις δρά­σεις και στις συ­ζη­τή­σεις που ορ­γα­νώ­θη­καν  σε ολό­κλη­ρο τον κόσμο, αλλά ιδιαί­τε­ρα στο Πα­ρί­σι, αψη­φώ­ντας την κα­τά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης, την αστυ­νο­μο­κρα­τία, την κα­τα­στο­λή και τις συλ­λή­ψεις. Θυ­μί­ζο­ντας, για ακόμη μια φορά, το απο­λύ­τως επί­και­ρο επί­δι­κο του αγώνα: οι ζωές μας και η φύση πάνω από τα κέρδη τους.