Τη συνέντευξη πήρε ο Θοδωρής Πατσατζής.
Την Κυριακή 5 Φλεβάρη διεξάγεται στο ΣΕΦ το 30ό Έκτακτο Συνέδριο του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ). Οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη του νέου ΔΣ του θα διεξαχθούν το Σαββατοκύριακο 11 και 12 Φλεβάρη.
Το συνέδριο πραγματοποιείται αναμένοντας τα νέα μέτρα που φέρνει η κυβέρνηση για τα εργασιακά και υπό τη σκιά των εξελίξεων μετά το 29ο Συνέδριο του περασμένου Μάη και το διορισμό της διοίκησής του από τα δικαστήρια. Το Rp συνομίλησε με τη Νάγια Νικολάου, μέλος του ΓΣ της ΟΤΟΕ γι’ αυτά τα ζητήματα και συνολικά για την κατάσταση που βρίσκονται σήμερα τα συνδικάτα.
Ποια μπορεί να είναι η χρησιμότητα ενός σωματείου σήμερα στον ιδιωτικό τομέα;
Ο ρόλος των σωματείων είναι διαχρονικά σημαντικός και ξεκινάει από την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων των εργαζομένων στους χώρους εργασίας τους. Ειδικότερα όμως τα τελευταία μνημονιακά χρόνια που η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων πολλαπλασιάζεται και δεν έχει τέλος, τα σωματεία χρειάζεται να είναι μέσα αντίστασης στις πολιτικές λιτότητας αλλά και αλληλεγγύης. Επιπλέον εκτός από την οργάνωση της αντίστασης στα μνημόνια θα έπρεπε να δημιουργούν την ατζέντα των αιτημάτων των εργαζομένων για ένα καλύτερο μέλλον.
Στον ιδιωτικό τομέα όπου η συντριπτική πλειοψηφία της εργατικής τάξης είναι εκτός των σωματειακών δομών, το συνδικαλιστικό κίνημα και τα σωματεία θα έπρεπε να βρουν τα μέσα και τον τρόπο με τον οποίο όλοι οι εργαζόμενοι θα εντάσσονταν στη δράση τους. Είτε είναι επισφαλείς εργαζόμενοι, είτε είναι οι άνεργοι . Οι δύο αυτές κατηγορίες εργαζομένων που σήμερα είναι η πλειοψηφία της εργατικής τάξης είναι αυτές που έχουν και τη μεγαλύτερη ανάγκη στήριξης του συνδικαλιστικού κινήματος. Αυτό σήμερα δεν γίνεται καθώς η δομή του συνδικαλιστικού κινήματος είναι πλήρως γραφειοκρατικοποιημένη και έτσι όλες αυτές οι κατηγορίες των εργαζομένων στερούνται οποιασδήποτε στήριξης.
Δεν δραστηριοποιούνται ούτε για την καθημερινότητα ή ενάντια στη λιτότητα;
Τα σωματεία στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν ασχολούνται ούτε με τα καθημερινά προβλήματα και τις αγωνίες των εργαζομένων και πολύ περισσότερο δεν αντιστέκονται πραγματικά στα μνημόνια και τη λιτότητα. Κάτι που είναι ορατό και από τη μικρή συμμετοχή στις κινητοποιήσεις που γίνονται. Οι εργαζόμενοι έχουν ταυτίσει τις συνδικαλιστικές ηγεσίες με την γραφειοκρατία και με ιδιοτελή συμφέροντα, αποκομμένες από την κοινωνική πραγματικότητα.
Περιορίζουν το ρόλο τους σε πολύ συγκεκριμένα συντεχνιακά ζητήματα και δεν εμπλέκονται σε ζητήματα που ταλανίζουν την εργατική τάξη. Καμιά πρωτοβουλία για την υπεράσπιση των δημοσίων αγαθών που κινδυνεύουν να ιδιωτικοποιηθούν, καμιά πρωτοβουλία για τους πλειστηριασμούς, ενώ λίγες πια είναι κι οι πρωτοβουλίες για αλληλεγγύη στους πρόσφυγες και για δράσεις ενάντια στο φασισμό και το ρατσισμό ή για ίσα δικαιώματα των γυναικών στους χώρους εργασίας.
Το ΕΚΑ έχει δραστηριοποιηθεί. Έχει πάρει κάποιες πρωτοβουλίες για όλα αυτά;
Το ΕΚΑ που είναι και το μεγαλύτερο εργατικό κέντρο στην Ελλάδα κάποιες φορές στο παρελθόν έχει πάρει κάποιες πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα για το «χαράτσι» της ΔΕΗ με συμμετοχή στις καταλήψεις στα μηχανογραφικά κέντρα της ΔΕΗ ή κάποιες πρωτοβουλίες περιορισμένης απήχησης για τον συντονισμό της δράσης των σωματείων μελών του που οι επιχειρήσεις τους εντάσσονται στο ΤΑΙΠΕΔ.
Είναι λίγα τα σωματεία που συμμετέχουν στο ΕΚΑ ή είναι λίγοι οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν στις δράσεις αυτές; Πως είναι ακριβώς η δομή του;
Το ΕΚΑ αποτελείται από πάρα πολλά σωματεία. Ο ακριβής αριθμός τους δεν είναι γνωστός γιατί έχει δεν έχει γίνει εκκαθάριση του μητρώου του. Υπάρχουν πολλά σωματεία σφραγίδες χωρίς να λειτουργούν στην πραγματικότητα τα οποία έχουν δημιουργηθεί από τις γραφειοκρατικές παρατάξεις που συμμετέχουν στο ΕΚΑ μόνο και μόνο για τη μάχη της καρέκλας και της εκλογής περισσότερων αντιπροσώπων από αυτές στα συνέδριά του.
Υπάρχουν στη δύναμή του και πολλά σωματεία από τον ίδιο κλάδο και την ίδια επιχείρηση, γιατί μια μεγάλη πληγή είναι και η πολυδιάσπαση των σωματείων, με τον ίδιο σκοπό και στόχο συνήθως, την εκλογή δηλαδή περισσοτέρων αντιπροσώπων στο συνέδριό του. Προφανώς και τα σωματεία των ΔΕΚΟ -σ.σ. 14 είναι της ΔΕΗ κ.λπ.-. Πολύ λίγα είναι τα σωματεία που είναι ζωντανά και λειτουργούν.
Και το τελευταίο διάστημα;
Άπλετη γραφειοκρατία. Εκτός από κάποιες ανακοινώσεις στήριξης σε εργαζόμενους και σωματεία, ή τριμερείς στο ΣΕΠΕ, στην πραγματικότητα δεν έχει δυστυχώς κανένα ουσιαστικό ρόλο. Είναι πλήρως ξεκομμένο από την κοινωνία της Αθήνας και από τους εργαζόμενους της. Το βασικό επίδικο δυστυχώς είναι η προετοιμασία των παρατάξεων για τις εκλογές του.
Η τελευταία μάλιστα διοίκηση που εκλέχτηκε από το 29ο συνέδριο συνέχισε σε ένα πιο ολισθηρό δρόμο. Είναι απαξιωτικό η πλειοψηφία του ΕΚΑ να μην προασπίζεται την αυτοτέλεια της απέναντι σε μια κατάπτυστη δικαστική απόφαση για ορισμό διορισμένης διοίκησης και να μην οργανώνει συντεταγμένα την αντίδρασή της συνδικαλιστικά και νομικά. Είναι επίσης απαράδεκτο η απόφαση για τη διεξαγωγή του επικείμενου συνεδρίου στις 5 Φλεβάρη να λαμβάνεται από μόλις 16 παρόντα μέλη της διοίκησης στα κρυφά και χωρίς πρακτικά με κύρια ευθύνη της παράταξης της ΕΑΚ.
Αυτή η κατάσταση δύσκολα θα αλλάξει με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα η δομή του συνδικαλιστικού κινήματος. Και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αλλάξει από την σημερινή κορυφή του στα δευτεροβάθμια και τα τριτοβάθμια σωματεία. Για να αλλάξει η λειτουργία, ο σκοπός και ο λόγος για τον οποίο υφίσταται το ΕΚΑ προϋποθέτει διαφορετικές δομές σωματείων βάσης και δημιουργία νέων σωματείων που να καλύπτουν όλους τους εργαζόμενους και τους άνεργους.
Είναι δύσκολο δηλαδή να οργανώσει μάχες ενάντια στη λιτότητα και τα νέα μέτρα για τα εργασιακά ή το μνημόνιο 4 που φέρνει η κυβέρνηση;
Τo EKA, υπό διαφορετικές συνθήκες θα μπορούσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Από το μικρό αλλά υπαρκτό κίνημα κατά των πλειστηριασμών για παράδειγμα. Το ΕΚΑ θα μπορούσε να έχει ένα ρόλο συντονισμού και να μπει μπροστά σε αυτή τη μάχη, καθοδηγώντας και όλα τα σωματεία μέλη του να συμμετέχουν.
Προφανώς και με τα σωματεία των ΔΕΚΟ στη δύναμή του, είναι πλήρως επιβεβλημένο να πρωταγωνιστήσει ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του βασικότερου δημόσιου αγαθού, του νερού. Ένα κίνημα που στο παρελθόν είχε μεγάλες επιτυχίες όπως το δημοψήφισμα στη Θεσσαλονίκη και σε συνδυασμό με τις κινητοποιήσεις των εργαζόμενων στην ΕΥΔΑΠ χρειάζεται και το ΕΚΑ να πάρει πρωτοβουλίες για τη μαζικοποίηση αυτής της μάχης. Ενώνοντας και εντάσσοντας σε αυτή όλα τα σωματεία που έχει στη δύναμή του.
Από εκεί και πέρα από το ΕΚΑ χρειάζονται επεξεργασίες και ενημέρωση για τα νέα μέτρα που δεν έχουν τέλος. Από την πρωτοχρονιά εφαρμόζεται το νέο ασφαλιστικό το οποίο ενοποιεί τα ασφαλιστικά ταμεία με τους χειρότερους όρους για τους εργαζόμενους. Αφορά όχι μόνο τους εργαζόμενους με μισθωτή σχέση εργασίας για τους οποίους αυξάνονται τα χρόνια εργασίας και μειώνονται οι συντάξεις τους, αλλά και τους εργαζόμενους με μπλοκάκι που πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα. Η μείωση του εισοδήματος τους από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και η απαλλαγή των εργοδοτών τους από αυτές.
Τέτοιες πρωτοβουλίες χρειάζονται για να αλλάξει ο ρόλος του και να αρχίσουν πάλι οι εργαζόμενοι να το εμπιστεύονται.
Και με τα νέα μέτρα; Τι περιμένετε να πράξει η κυβέρνηση;
Η κυβέρνηση, πρόκειται να υλοποιήσει τη ρητή μνημονιακή δέσμευση για «μεταρρυθμίσεις» στα εργασιακά. Αναμένεται να θεσμοθετήσει τον υποκατώτατο μισθό που δεν θα εφαρμόζεται μόνο με ηλικιακά κριτήρια (κάτω των 25 ετών) όπως συμβαίνει σήμερα αλλά και με βάση την υποτιθέμενη εργασιακή εμπειρία συνεπώς αφορά ένα όλο και μεγαλύτερο τμήμα εργαζομένων, το οποίο συνιστά διάκριση. Στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, πέρα από μια ενδεχόμενη αύξηση του ποσοστού τους από 5% που είναι σήμερα, η κυβέρνηση αναγκάζεται, μιας και διάλεξε να είναι στο μνημονιακό στρατόπεδο, να εναρμονιστεί με την απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου που αφαιρεί την έγκριση των ομαδικών απολύσεων από τον υπουργό εργασίας. Από εκεί και πέρα πρόθεσή τους είναι να επανέλθει το λοκ άουτ το οποίο είτε θα εφαρμοστεί άμεσα είτε έμμεσα, μέσω της απαλλαγής του εργοδότη από την υποχρέωση καταβολής μισθού όταν δεν μπορεί να τους απασχολήσει λόγω απεργίας. Και τέλος δυσμενείς αλλαγές θα γίνουν στις συνδικαλιστικές ελευθερίες και τον νόμο 1264/1982.
Για όλα αυτά το ΕΚΑ θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ομπρέλα και να συντονίσει τον αγώνα όλων των εργαζομένων ενάντια στο νομοσχέδιο που θα φέρει η κυβέρνηση για τα εργασιακά. Προφανώς βέβαια το ΕΚΑ στις σημερινές συνθήκες είναι υποχρεωμένο να έχει και πολιτικό στίγμα. Ένα στίγμα που δεν θα περιορίζεται σε σχετικές αντιμνημονιακές ανακοινώσεις και δηλώσεις, όπως κάνει σήμερα, αλλά να μπορεί να οργανώσει τα σωματεία σε ένα συνολικό αγώνα εναντίον της λιτότητας για την ανατροπή των μνημονίων.
Η ίδια η υπουργός εργασίας λέει ότι δεν παζαρεύει τις συλλογικές συμβάσεις και καλεί τους εργαζόμενους να αγωνιστούν για αυτές. Ακριβώς το ίδιο (τους αγώνες για τις συλλογικές συμβάσεις) επικαλείται και μια σειρά συνδικαλιστικών στελεχών που για οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει.
Για το συνδικαλιστικό κίνημα είναι βασικός στόχος η επαναθεμελίωση των συλλογικών συμβάσεων και ιδιαίτερα τα θέματα της υποχρεωτικότητας και της επεκτασιμότητας τους. Η συλλογική σύμβαση αποτυπώνει το συσχετισμό δύναμης των εργαζομένων. Μια συλλογική σύμβαση από μόνη της δεν είναι τόσο θεμελιώδης στο βαθμό που δεν υπάρχει η δύναμη των εργαζομένων να αποτυπώσει τις διεκδικήσεις τους. Έχουμε δει τα τελευταία χρόνια να υπογράφονται συλλογικές συμβάσεις που αποδέχονται μειώσεις μισθών. Ο συσχετισμός δύναμης, δηλαδή το πόσο μαζικό είναι το σωματείο, το πόσο ενεργά συμμετέχουν οι εργαζόμενοι σε αυτά και το πόσο δυναμικά διεκδικούν είναι το κρίσιμο και δυστυχώς δεν γίνεται σήμερα.
Κάθε φορά που η κυβέρνηση λέει ότι διαπραγματεύεται κάθε φορά υποχωρεί. Πόσο μάλλον αν δε βρίσκει απέναντί της ένα οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα το οποίο είναι αποφασισμένο να αντισταθεί σε όλη αυτή την κατάσταση. Οι μαζικές κινητοποιήσεις μας στο παρελθόν ανάγκασαν τις κυβερνήσεις να πάρουν πίσω νομοσχέδια ή αντεργατικές προτάσεις των κυβερνήσεων. Έχουμε μια κυβέρνηση που έχει αποδείξει ότι είναι με την αστική τάξη και όχι με τους εργαζόμενους. Στόχος της είναι η υλοποίηση των μνημονίων και δεν υπάρχουν κόκκινες γραμμές.
Σε καμία περίπτωση αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να νομοθετήσει μονομερώς για τα εργασιακά, χωρίς την προηγούμενη έγκριση των δανειστών. Δεν επιχείρησε άλλωστε να το κάνει ούτε το πρώτο εξάμηνο του 2015, ενώ είχε έτοιμο νομοσχέδιο που αποκαθιστούσε τις συλλογικές συμβάσεις και τις εργασιακές σχέσεις συνολικά.
Οι παρατάξεις της Αριστεράς δεν θα έπρεπε να δώσουν από κοινού αυτή τη μάχη;
Θεωρητικά θα έπρεπε, εφόσον αυτές αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερές και ταξικές. Στην πραγματικότητα δεν γίνεται έτσι. Η πρώτη σε ψήφους στο συνέδριο του περασμένου Μάη, παράταξη της ΔΑΣ (ΠΑΜΕ,) λειτουργεί σεχταριστικά. Στα 2 τελευταία συνέδρια αρνήθηκε τη συμμετοχή της σε οποιαδήποτε σύνθεση προεδρείου στο ΕΚΑ και δεν συμμετέχει ουσιαστικά στην καθημερινότητά του. Η δεύτερη παράταξη στο 29ο Συνέδριο, η ΕΑΚ που αποτελείται και από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ως νεόκοπη κυβερνητική παράταξη, εξαντλεί το ρόλο της στην συνδικαλιστική της «επιβίωση» και «αναπαραγωγή» όπως κάνουν , η ΠΑΣΚΕ, η ΔΑΚΕ και η Νέα Πορεία. Ο καθένας με τους μηχανισμούς του για τον εαυτό του και τα κουκιά του χωρίς να τους ενδιαφέρει η εργατική τάξη. Είναι πλήρως γραφειοκρατικοποιημένες παρατάξεις και δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες και ανάγκες των εργαζομένων.
Το Ρεσάλτο στη Γαλέρα τι φιλοδοξεί να πετύχει;
Είναι μια νέα παράταξη που δημιουργήθηκε μόλις λίγες μέρες πριν το 29ο συνέδριο του ΕΚΑ με περιορισμένες δυνάμεις. Φιλοδοξούμε με τη λειτουργία μας να δείξουμε πως μπορεί να αλλάξει το συνδικαλιστικό κίνημα. Στην παράταξη συμμετέχουμε εργαζόμενοι που τα σωματεία τους είναι μέλη στο ΕΚΑ αλλά και εργαζόμενοι που στο χώρο τους δεν έχουν συνδικαλιστική φωνή, άνεργοι και επισφαλείς εργαζόμενοι. Φιλοδοξούμε μαζί να δημιουργήσουμε ένα νέο υπόδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας συνδικαλιστικής παράταξης.
Δεν περιμένουμε ιδιαίτερες αλλαγές με βάση τα δεδομένα που έχουμε στο ΕΚΑ, αν λάβει κανείς υπόψη ότι το συνέδριο της 5ης Φλεβάρη θα έχει διάρκεια μόλις μια μέρα! Παρόλα αυτά οραματιζόμαστε ένα διαφορετικό ΕΚΑ το οποίο θα λειτουργήσει σε πολλές κατευθύνσεις. Επιδιώκουμε την ενοποίηση ενός πολυδιασπασμένου συνδικαλιστικού κινήματος, παλεύοντας για την ενοποίηση των σωματείων ανά κλάδο ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν τα κοινά συμφέροντα των εργαζομένων. Θα παλέψουμε για την ένταξη των επισφαλών εργαζομένων στα σωματεία και την ένταξη των ανέργων στην δύναμη του ΕΚΑ.
Θέλουμε να μπορεί το ΕΚΑ να οργανώσει τους αγώνες ενάντια στα μνημόνια για να πάρουν πίσω οι εργαζόμενοι όλες τις κατακτήσεις που χάσανε τα τελευταία 7 χρόνια. Για μας ο αγώνας αυτός δεν είναι στενά συνδικαλιστικός αλλά είναι και πολιτικός. Να προσπαθήσουμε να συμβάλλουμε ώστε να σπάσει το ΤΙΝΑ, το δόγμα ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Κάτι το οποίο δυστυχώς θα χρειαστεί χρόνος και τεράστια προσπάθεια καθώς το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα όπως εκφράζεται από τις ηγεσίες του είναι σε σήψη.
Επιδιώκουμε συνεργασίες με συνδικαλιστές που συμφωνούν με τις βασικές μας αρχές και καλούμε ενόψει και του έκτακτου 30ου συνεδρίου δυνάμεις της Αριστεράς και αγωνιστές να δημιουργήσουμε ένα συνδικαλιστικό κίνημα σε νέα βάση για να αλλάξουμε τα πράγματα από τα κάτω.
