«Τ’ ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ του ΒΑΡΛΑΜΟΥ»

Ει­κα­στι­κή Έκ­θε­ση, με τον πα­ρα­πά­νω τίτλο, γί­νε­ται στο Βυ­ζα­ντι­νό και Χρι­στια­νι­κό Μου­σείο (μέχρι τις 11-3-2018) και  διορ­γα­νώ­νε­ται από την Κε­ντρι­κή Επι­τρο­πή του ΚΚΕ, στο πλαί­σιο του εορ­τα­σμού των 100 χρό­νων από την ίδρυ­σή του.

Πε­ρι­λαμ­βά­νει έργα του Γιώρ­γη Βαρ­λά­μου, όπου βα­σι­κή θε­μα­τι­κή είναι τα αγριο­λού­λου­δα. Πα­πα­ρού­νες, μαρ­γα­ρί­τες, σπάρ­τα με το έντο­νο κί­τρι­νο χρώμα τους, ρεί­κια, άγρια τρια­ντά­φυλ­λα, ανε­μώ­νες, πι­κρο­δάφ­νες, γε­ρά­νια, κυ­κλά­μι­να, χα­μο­μή­λια, αγροί με αγριο­λού­λου­δα σε διά­φο­ρα χρώ­μα­τα, αν­θι­σμέ­νη αμυ­γδα­λιά, κ.ά. Επί­σης, υπάρ­χουν τρεις πί­να­κες με τίτλο «Φθι­νο­πω­ρι­νά φύλλα» και ένας με τίτλο «Μη με λη­σμο­νείς» (1989). Επι­προ­σθέ­τως, πα­ρου­σιά­ζο­νται κά­ποια σχέ­δια φτιαγ­μέ­να με στυ­λο­γρα­φι­κή με­λά­νη, σχε­τι­κά με την Εξέ­γερ­ση του Πο­λυ­τε­χνεί­ου ή με θέμα τη «Δι­κτα­το­ρία 1967-1974». Με­γά­λο εν­δια­φέ­ρον έχει και ένα έργο του, για τα Με­τέ­ω­ρα, όπου το χρώμα αλ­λά­ζει ανά­λο­γα με το φως, ενώ στη χα­ρα­κτι­κή πρό­σθε­σε και θέ­μα­τα που σχε­τί­ζο­νται με τη γυ­ναί­κα, τον έρωτα, τον θά­να­το κλπ.

Μπο­ρεί ακόμη να δει ο επι­σκέ­πτης σχέ­δια σε με­τα­ξο­τυ­πία, κο­σμή­μα­τα, μή­τρες ξυ­λο­γρα­φί­ας, βι­νιέ­τες για την ει­κο­νο­γρά­φη­ση βι­βλί­ων. Επι­πλέ­ον, υπάρ­χουν τα ερ­γα­λεία ζω­γρα­φι­κής και χα­ρα­κτι­κής, με­λέ­τες και ση­μειώ­σεις του, καθώς και προ­σω­πι­κά του αντι­κεί­με­να. Συ­νο­λι­κά, έχει επι­με­λη­θεί καλ­λι­τε­χνι­κά ή έχει ει­κο­νο­γρα­φή­σει, πάνω από 200 ελ­λη­νι­κές εκ­δό­σεις βι­βλί­ων.

Όμως, τι το ιδιαί­τε­ρο έχουν τα λου­λού­δια του Βαρ­λά­μου; Μα, ακρι­βώς ότι είναι άγρια, που αν­θί­ζουν και με­γα­λώ­νουν με τη φρο­ντί­δα της Φύσης, σε αντί­θε­ση με  εκεί­νες τις ποι­κι­λί­ες των λου­λου­διών, οι οποί­ες είναι φρο­ντι­σμέ­νες και καλ­λιερ­γη­μέ­νες στα αν­θο­κο­μεία. «Είναι τα […] απλά, τα­πει­νά κι άλλες φορές ατί­θα­σα αγριο­λού­λου­δα», όπως επι­ση­μαί­νει η Ελένη Μη­λια­ρο­νι­κο­λά­κη, από το Τμήμα Πο­λι­τι­σμού του ΚΚΕ. Θα συ­μπλη­ρώ­να­με ότι είναι τα «άλλα», τα «δια­φο­ρε­τι­κά», τα «ιδιαί­τε­ρα», όπως ακρι­βώς και οι άν­θρω­ποι. Με τη δια­φο­ρά ότι τα αγριο­λού­λου­δα τα απο­δε­χό­μα­στε όπως είναι, ενώ με τους αν­θρώ­πους πολ­λές φορές δεν κά­νου­με το ίδιο. Και νο­μί­ζω ότι αυτό είναι το βα­θύ­τε­ρο, συμ­βο­λι­κό, νόημα της ιδιαι­τε­ρό­τη­τας των αγριο­λού­λου­δων του Βαρ­λά­μου: η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα.

Η τέχνη του Βαρ­λά­μου ήταν βιω­μέ­νη από τη ζωή, ενώ είχε ενερ­γη­τι­κή συμ­με­το­χή στα πο­λι­τι­κά δρώ­με­να της χώρας. Ήταν μέλος του ΚΚΕ, για 70 χρό­νια, και δεν είναι τυ­χαίο ότι όλο το έργο και το ερ­γα­στή­ριό του, το πα­ρα­χώ­ρη­σε με χει­ρό­γρα­φη δη­μό­σια δια­θή­κη σε αυτό.

Ο Βαρ­λά­μος υπήρ­ξε ένας από τους με­γα­λύ­τε­ρους διε­θνώς χα­ρά­κτες-ζω­γρά­φους, καλ­λιερ­γώ­ντας όλα τα είδη της χα­ρα­κτι­κής τέ­χνης (χαλ­κο­γρα­φία, ξυ­λο­γρα­φία, λι­θο­γρα­φία). Μά­λι­στα, έκανε μή­τρες επάνω σε νο­βο­πάν, το οποίο ήταν μια πρω­το­πο­ρια­κή μέ­θο­δος. Το έργο του, συ­νή­θως ανα­πα­ρι­στά θέ­μα­τα απλά και κα­θη­με­ρι­νά. Τα λου­λού­δια του ακρι­βώς αυτό δεί­χνουν: την αγάπη του για τη ζωή, την οποία αξί­ζει να ζούμε τόσο με την κα­τα­νό­η­ση της ευ­θρα­στό­τη­τας που αυτή έχει όσο και του με­γα­λεί­ου της. Εξάλ­λου, για αυτό υπάρ­χου­με. Για να ζή­σου­με τη ζωή, και πολ­λές φορές σε αντι­πα­λό­τη­τα με την πα­ρακ­μή και τη βαρ­βα­ρό­τη­τα. Όπως είπε και ο Βαρ­λά­μος, «Το καλόν κ’ αγα­θόν σή­με­ρα είναι ο μόνος τρό­πος αντί­στα­σης του αν­θρώ­που, σε μια εποχή που ο άν­θρω­πος έχει πάψει να ’ναι άν­θρω­πος…».