Αλγερία: Το «πεζοδρόμιο» προκαλεί τριγμούς και ρωγμές στο καθεστώς

Διαδοχικές ενδιάμεσες προτάσεις του προέδρου Μπουτεφλίκα (πρώτα να ορίσει διάδοχο, αν επανεκλεγεί, έπειτα να μην ξανακατέβει ως υποψήφιος, αλλά αναβάλλοντας επ’ αόριστον τις προεδρικές εκλογές) δεν έπεισαν τους διαδηλωτές. Μετά από αυτές τις αποτυχίες, εμφανίστηκε και το πιο σοβαρό ρήγμα στους «από πάνω»: Ο στρατηγός Σαλάχ, επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, ζήτησε την ενεργοποίηση του συνταγματικού άρθρου, που κρίνει τον πρόεδρο «ακατάλληλο να κυβερνήσει» (ο Μπουτεφλίκα, μετά από ένα εγκεφαλικό το 2013, δεν εμφανίζεται δημόσια). Ήταν η κορυφαία εκδήλωση του ρήγματος: Την ίδια ώρα, δεκάδες στελέχη του κυβερνητικού FLN αποστασιοποιήθηκαν από την ηγεσία και δήλωσαν στήριξη στα αιτήματα των διαδηλωτών.

Το εντυπωσιακό –που επίσης θύμισε τις πρώτες, ένδοξες μέρες τις αραβικής άνοιξης– είναι ότι πάνω από 1 εκατομμύριο Αλγερινοί ξανακατέβηκαν στους δρόμους, δηλώνοντας ότι η πρόταση του στρατηγού Σαλάχ δεν είναι αρκετή ή εκτιμώντας ότι είναι ύπουλος ελιγμός.

Άλλωστε οι διαδηλώσεις ενάντια σε μια νέα υποψηφιότητα του Μπουτεφλίκα, που είναι σε άθλια κατάσταση, αφορούσε από την αρχή ένα γενικότερο αίσθημα: ότι είναι τόσο ανίκανος, που απλώς χρησιμοποιείται ως «προσωπείο» μιας ομάδας επιχειρηματιών, πολιτικών και στρατιωτικών, που αποκαλούνται από τους διαδηλωτές «η εξουσία». Ενάντια σ’ αυτή την «εξουσία» διαδηλώνουν οι Αλγερινοί, που δεν δείχνουν πρόθυμοι να βολευτούν με την ανατροπή μόνο του επικεφαλής της (ένα μάθημα που ίσως διδάχτηκαν από άλλες αραβικές χώρες μετά το 2011).

Μετά τη νέα διαδήλωση-σεισμό, ο Μπουτεφλίκα διόρισε νέο πρωθυπουργό και κυβέρνηση, ενώ επικρατούσε διάχυτη η εκτίμηση ότι είναι θέμα ημερών να ανακοινώσει την οριστική παραίτησή του από την εξουσία, με τη νέα κυβέρνηση να συγκροτείται ακριβώς για να καθοδηγήσει τη «μετάβαση». (Rp: μετά την κυκλοφορία αυτού του άρθρου στην Εργατική Αριστερά, ο Μπουτεφλίκα ανακοίνωσε επίσημα την παραίτησή του. Είναι μια μερική νίκη, αλλά η πρώτη που πετυχαίνει η λαϊκή κινητοποίηση στην περιοχή μετά από αρκετό καιρό).  

Την εικόνα κρίσης της κεντρικής εξουσίας συμπληρώνουν κι άλλες ειδήσεις, που θυμίζουν «επαναστατικό αναβρασμό». Ο Αλί Χαντάντ, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Αλγερία, μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της εργοδοτικής ένωσης και άνθρωπος της άρχουσας «κλίκας», συνελήφθη, καθώς περνούσε τα σύνορα με την Τυνησία σε αυτοκίνητο, κουβαλώντας βρετανικό διαβατήριο και μεγάλα χρηματικά ποσά. Στη συνέχεια, οι αλγερινές Αρχές ανακοίνωσαν ότι απαγορεύουν σε υπόπτους διαφθοράς να φύγουν από τη χώρα, αλλά επίσης απαγορεύουν πτήσεις και για κάθε ιδιωτικό αεροσκάφος μέχρι το τέλος του μήνα.

Οι δηλώσεις του Σαλάχ, οι ενέργειες των Αρχών που περιγράφηκαν παραπάνω κ.ο.κ. έχουν ανοίξει τη συζήτηση για το πώς θα κινηθεί κυρίως ο στρατός, αλλά και το FLN, ή άλλες κρατικές και πολιτικές δυνάμεις. Είναι ερωτήματα που θα απασχολήσουν το επόμενο διάστημα στο φως των εμπειριών από Αίγυπτο, Συρία, Υεμένη, Τυνησία κ.α.

Ο αριστερός αγωνιστής Ναντίρ Τζερμούν εκτιμά ότι η λαϊκή κινητοποίηση πρέπει να συνεχιστεί, ως μόνος τρόπος να επηρεάσει τις εξελίξεις (μιας και το κίνημα δεν έχει φτάσει σε θέση να διαμορφώσει δική του πρόταση, πέρα από την εναντίωση στην υπάρχουσα «εξουσία»). Κι ότι μια «συντακτική συνέλευση» πρέπει να γίνει το σύνθημα-στόχος που θα επιτρέπει στην κινητοποίηση να έχει μια αναφορά, έστω θολή, που θα της επιτρέπει όμως να σταθεί απέναντι σε κάθε είδους «από τα πάνω» λύσεις και μανούβρες.

Μέχρι να δούμε τα επόμενα βήματα, η πιθανή πτώση του Μπουτεφλίκα και ίσως κάποιων γύρω από τον κύκλο του τουλάχιστον θα υπενθυμίσει στις αραβικές μάζες τη δυνατότητα του «πεζοδρομίου» να επιβάλει νίκες, μια ανάμνηση που επιχειρεί να σβήσει η επέλαση της αντεπανάστασης μετά το 2013…

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

Διαβάστε επίσης: Ανιχνεύοντας την επαναστατική διαδικασία στη Μέση Ανατολή