Προδιαγεγραμμένο έγκλημα η τραγωδία στα Τέμπη

Αυτό που συ­νέ­βη δεν ήταν φυ­σι­κή κα­τα­στρο­φή, δεν ήταν η κακιά στιγ­μή, δεν ήταν μόνο ένα τρα­γι­κό αν­θρώ­πι­νο λάθος. Ήταν προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο έγκλη­μα, με τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη υπο­γρα­φή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων.

Εγκλη­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων

Η προ­φα­νής αιτία για τη σύ­γκρου­ση των δύο τρέ­νων είναι κα­ταρ­χήν η μη λει­τουρ­γία των απα­ραί­τη­των συ­στη­μά­των ασφα­λεί­ας, τα οποία είναι σχε­δια­σμέ­να με τέ­τοιο τρόπο, ώστε ακόμα και αν­θρώ­πι­να λάθη να μην απο­βούν μοι­ραία. Συ­γκε­κρι­μέ­να δε λει­τουρ­γού­σαν ούτε τα φω­το­σή­μα­τα (κοι­νώς φα­νά­ρια), ούτε το σύ­στη­μα τη­λε­διοί­κη­σης και ελέγ­χου κυ­κλο­φο­ρί­ας, ούτε το σύ­στη­μα επι­κοι­νω­νί­ας με­τα­ξύ μη­χα­νο­δη­γών και σταθ­μών. Οι σι­δη­ρό­δρο­μοι κι­νού­νταν «στο πε­ρί­που», στην εποχή που σχε­δόν κάθε άν­θρω­πος μπο­ρεί να έχει εφαρ­μο­γή GPS στο κι­νη­τό του. Για αυτόν ακρι­βώς το λόγο η Κο­μι­σιόν πα­ρέ­πεμ­ψε μόλις στις 15 Φλε­βα­ρη την Ελ­λά­δα στο Ευ­ρω­παϊ­κό Δι­κα­στή­ριο. 

Για τη μη εφαρ­μο­γή των συ­στη­μά­των ασφα­λεί­ας ευ­θύ­νε­ται η εκ­γλη­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων. Η μη εκτέ­λε­ση της δια­βό­η­της σύμ­βα­σης 717 (για τα συ­στή­μα­τα ασφα­ε­λί­ας), με­τα­ξύ ελ­λη­νι­κού δη­μο­σί­ου (ΟΣΕ) και Άκτο­ρα και Alstom (γαλ­λι­κός σι­δη­ρο­δρο­μι­κός κο­λοσ­σός με πλού­σιο βιο­γρα­φι­κό σκαν­δά­λων) η οποία υπο­γρά­φη­κε το 2014, από την κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά-Βε­νι­ζέ­λου, δεν έχει ολο­κλη­ρω­θεί. Από την ίδια σύμ­βα­ση οι εν λόγω εται­ρεί­ες αξί­ω­ναν πολύ με­γα­λύ­τε­ρες αμοι­βές  από το ελ­λη­νι­κό δη­μό­σιο και την κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα. Το έργο δεν πα­ρα­δί­δε­ται ως όφει­λε μέχρι το 2016 και το 2021 η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη υπο­γρά­φει νέα ακρι­βό­τε­ρη σύμ­βα­ση για την πα­ρά­δο­ση του έργου το 2023, ζη­μιώ­νο­ντας ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο τα δη­μό­σια τα­μεία. 

Εν τω με­τα­ξύ, το 2017, η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ υπο­γρά­φει τη συμ­φω­νία πώ­λη­σης της ΤΡΑΙ­ΝΟ­ΣΕ στην Ιτα­λι­κή  κρα­τι­κή σι­δη­ρο­δρο­μι­κή εται­ρεία Ferrovie dello Stato Italiane (με­τέ­πει­τα γνω­στή ως Hellenic Train), ολο­κλη­ρώ­νο­ντας μία μνη­μο­νια­κή υπο­χρέ­ω­ση από την εποχή του πρώ­του μνη­μο­νί­ου. Ήδη η ΤΡΑΙ­ΝΟ­ΣΕ είχε γίνει ανε­ξάρ­τη­τη εται­ρεία από το 2008, που είχε ανα­λά­βει την εκτέ­λε­ση του (κερ­δο­φό­ρου) με­τα­φο­ρι­κού έργου, ενώ η (κο­στο­βό­ρα) συ­ντή­ρη­ση των υπο­δο­μών πα­ρέ­μει­νε στον δη­μό­σιο ΟΣΕ. Η ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της ΤΡΑΙ­ΝΟ­ΣΕ, ενά­ντι πι­να­κί­ου φακής (μόλις 45 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ) πα­νη­γυ­ρί­στη­κε ως με­γά­λη οι­κο­νο­μι­κή ανα­κού­φι­ση του ελ­λη­νι­κού δη­μο­σί­ου ενώ συν­δυά­στη­κε με «εκ­συγ­χρο­νι­στι­κές» φαν­φά­ρες για υπερ­σύγ­χρο­νες ελ­βε­τι­κές αμα­ξο­στοι­χί­ες, οι οποί­ες προη­γου­μέ­νως είχαν απο­συρ­θεί για λό­γους αστά­θειας και επι­κιν­δυ­νό­τη­τας από το ελ­βε­τι­κό σι­δη­ρο­δρο­μι­κό δί­κτυο.

Σε όλη αυτή την πο­ρεία ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης των σι­δη­ρο­δρό­μων, το προ­σω­πι­κό που ερ­γά­ζε­ται έχει μειω­θεί επι­κίν­δυ­να από τη συ­στη­μα­τι­κή υπο­στε­λέ­χω­ση όλων των δη­μό­σιων υπο­δο­μών. Στις αρχές του 2000, ο ενιαί­ος ΟΣΕ απα­σχο­λού­σε πε­ρί­που 12000 ερ­γα­ζό­με­νους/ες ενώ σή­με­ρα το σύ­νο­λο των ερ­γα­ζο­μέ­νων του δη­μό­σιου ΟΣΕ και της Hellenic Train είναι αθροι­στι­κά πε­ρί­που 2000, σύμ­φω­να με την Πα­νελ­λή­νια Ομο­σπον­δία Σι­δη­ρο­δρο­μι­κών. Για τις ελ­λεί­ψεις προ­σω­πι­κού, για την υπο­χρη­μα­το­δό­τη­ση, για την κίν­δυ­νο που ελ­λο­χεύ­ει αυτή η σκλη­ρή νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή, οι ερ­γα­ζό­με­νοι/ες στα τρένα δια­μαρ­τύ­ρο­νταν, απερ­γού­σαν, φώ­να­ζαν, αλλά κα­τη­γο­ρού­νταν συλ­λή­βδην από ΜΜΕ και κυ­βέρ­νη­ση ως συ­ντε­χνί­ες.

Τα απο­τε­λέ­σμα­τα της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης των σι­δη­ρο­δρό­μων τα έχου­με δει όλοι και όλες τα τε­λευ­ταία χρό­νια: λι­γό­τε­ρα δρο­μο­λό­για, επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες κα­θυ­στε­ρή­σεις, ακρι­βό­τε­ρα ει­ση­τή­ρια, μι­κρό­τε­ρο σι­δη­ρο­δρο­μι­κό δί­κτυο σε λει­τουρ­γία. Έτσι φτά­σα­με να σκο­τώ­νο­νται 57 άτομα στα Τέμπη.

Όσο και αν προ­σπα­θούν κυ­βέρ­νη­ση και ΜΜΕ να ρί­ξουν όλη την ευ­θύ­νη σε έναν σταθ­μάρ­χη και σε ένα αν­θρώ­πι­νο λάθος, δεν μπο­ρούν πλέον να κο­ροϊ­δεύ­ουν τον κόσμο κα­τά­μου­τρα. Η επι­χεί­ρη­ση συ­γκά­λυ­ψης των πραγ­μα­τι­κών ενό­χων, των πο­λι­τι­κών της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης και των κερ­δών σε βάρος των ζωών των αν­θρώ­πων, χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από υπέρ­με­τρη χυ­δαιό­τη­τα κα­ταρ­χήν απέ­να­ντι σε όσους/ες έχα­σαν τη ζωή τους και τους κο­ντι­νούς τους αν­θρώ­πους αλλά και απέ­να­ντι στη νοη­μο­σύ­νη μας και την ίδια μας την εμπει­ρία, από τα χρό­νια ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων που συν­δυά­ζο­νται πάντα από χα­μη­λό­τε­ρης ποιό­τη­τας υπη­ρε­σί­ες με πολύ με­γα­λύ­τε­ρο κό­στος για τον κόσμο. Για αυτό δε βρί­σκει εύ­κο­λα απο­δέ­κτες και η οργή του κό­σμου ξε­χει­λί­ζει.

Θλίψη, οργή και αντί­στα­ση

Από την πρώτη μέρα ορ­γα­νώ­θη­καν δια­δη­λώ­σεις από ορ­γα­νώ­σεις της Αρι­στε­ράς, από φοι­τη­τι­κούς συλ­λό­γους και μα­θη­τι­κά συ­ντο­νι­στι­κά, από σω­μα­τεία και συν­δι­κά­τα, που κα­τά­φε­ραν να συ­σπει­ρώ­σουν με­γά­λο τμήμα του κό­σμου που έχει βιώ­σει την πο­λι­τι­κή της πο­λε­μι­κής μη­χα­νής του κε­φα­λαί­ου στο πετσί του και βλέ­πει τη ζωή του να μην έχει την πα­ρα­μι­κρή αξία μπρο­στά στα κέρδη των επι­χει­ρή­σε­ων, δυ­στυ­χώς με τον πιο τρα­γι­κό κυ­ριο­λε­κτι­κό τρόπο.

Επί πέντε ήμε­ρες οι δρό­μοι της Αθή­νας και της Θεσ­σα­λο­νί­κης αλλά και των με­γά­λων πό­λε­ων σε όλη την Ελ­λά­δα γέ­μι­σαν από τη θλίψη, την οργή και την αντί­στα­ση δε­κά­δων χι­λιά­δων δια­δη­λω­τών που απαι­τούν δι­καιο­σύ­νη απέ­να­ντι στις προ­σπά­θειες συ­γκά­λυ­ψης του εγκλή­μα­τος αλλά βάζει και στο στό­χα­στρο την εγκλη­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων. Απο­κο­ρύ­φω­μα, ήταν η δια­δή­λω­ση στις 5 Μάρτη, με πρω­το­βου­λία των συν­δι­κά­των των σι­δη­ρο­δρο­μι­κών και συμ­με­το­χή πολών ερ­γα­τι­κών σω­μα­τεί­ων, μα­ζι­κών φο­ρέ­ων και ορ­γα­νώ­σε­ων της Αρι­στε­ράς που έγινε μία τε­ρά­στια συ­γκέ­ντρω­ση και δια­δή­λω­ση στην Αθήνα, την οποία η κυ­βέρ­νη­ση απο­φά­σι­σε να κα­τα­στεί­λει με την υπέρ­με­τρη βία των ΜΑΤ και ΔΡΑΣΗ απέ­να­ντι σε όσους και όσες κα­τέ­βη­καν στο δρόμο.

Στις 5 Μάρτη φά­νη­κε στο δρόμο η δύ­να­μη που έχουν ερ­γα­ζό­με­νοι/ες και νε­ο­λαία και αυτή η δύ­να­μη τρο­μά­ζει τα αστι­κά επι­τε­λεία. Είναι όσο ποτέ ανα­γκαίο, το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και τα συν­δι­κά­τα, οι φοι­τη­τι­κοί σύλ­λο­γοι, οι φε­μι­νι­στι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες να προ­χω­ρή­σουν σε κλι­μά­κω­ση των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων, με τον πιο ευρύ δυ­να­τό συ­ντο­νι­σμό, για να μα­ζι­κο­ποι­η­θεί ο αγώ­νας ενά­ντια στην πο­λι­τι­κή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων διεκ­δι­κώ­ντας ένα ισχυ­ρό δη­μό­σιο στην υπη­ρε­σία των ανα­γκών της κοι­νω­νί­ας και όχι του κέρ­δους. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

**Σκί­τσο του Πέ­τρου Ζερ­βού