Προδιαγεγραμμένο έγκλημα η τραγωδία στα Τέμπη

Αυτό που συνέβη δεν ήταν φυσική καταστροφή, δεν ήταν η κακιά στιγμή, δεν ήταν μόνο ένα τραγικό ανθρώπινο λάθος. Ήταν προδιαγεγραμμένο έγκλημα, με τη νεοφιλελεύθερη υπογραφή των ιδιωτικοποιήσεων.

Εγκληματική πολιτική ιδιωτικοποιήσεων

Η προφανής αιτία για τη σύγκρουση των δύο τρένων είναι καταρχήν η μη λειτουργία των απαραίτητων συστημάτων ασφαλείας, τα οποία είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε ακόμα και ανθρώπινα λάθη να μην αποβούν μοιραία. Συγκεκριμένα δε λειτουργούσαν ούτε τα φωτοσήματα (κοινώς φανάρια), ούτε το σύστημα τηλεδιοίκησης και ελέγχου κυκλοφορίας, ούτε το σύστημα επικοινωνίας μεταξύ μηχανοδηγών και σταθμών. Οι σιδηρόδρομοι κινούνταν «στο περίπου», στην εποχή που σχεδόν κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει εφαρμογή GPS στο κινητό του. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η Κομισιόν παρέπεμψε μόλις στις 15 Φλεβαρη την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. 

Για τη μη εφαρμογή των συστημάτων ασφαλείας ευθύνεται η εκγληματική πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων. Η μη εκτέλεση της διαβόητης σύμβασης 717 (για τα συστήματα ασφαελίας), μεταξύ ελληνικού δημοσίου (ΟΣΕ) και Άκτορα και Alstom (γαλλικός σιδηροδρομικός κολοσσός με πλούσιο βιογραφικό σκανδάλων) η οποία υπογράφηκε το 2014, από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, δεν έχει ολοκληρωθεί. Από την ίδια σύμβαση οι εν λόγω εταιρείες αξίωναν πολύ μεγαλύτερες αμοιβές  από το ελληνικό δημόσιο και την κυβέρνηση Τσίπρα. Το έργο δεν παραδίδεται ως όφειλε μέχρι το 2016 και το 2021 η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπογράφει νέα ακριβότερη σύμβαση για την παράδοση του έργου το 2023, ζημιώνοντας ακόμα περισσότερο τα δημόσια ταμεία. 

Εν τω μεταξύ, το 2017, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υπογράφει τη συμφωνία πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην Ιταλική  κρατική σιδηροδρομική εταιρεία Ferrovie dello Stato Italiane (μετέπειτα γνωστή ως Hellenic Train), ολοκληρώνοντας μία μνημονιακή υποχρέωση από την εποχή του πρώτου μνημονίου. Ήδη η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είχε γίνει ανεξάρτητη εταιρεία από το 2008, που είχε αναλάβει την εκτέλεση του (κερδοφόρου) μεταφορικού έργου, ενώ η (κοστοβόρα) συντήρηση των υποδομών παρέμεινε στον δημόσιο ΟΣΕ. Η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενάντι πινακίου φακής (μόλις 45 εκατομμύρια ευρώ) πανηγυρίστηκε ως μεγάλη οικονομική ανακούφιση του ελληνικού δημοσίου ενώ συνδυάστηκε με «εκσυγχρονιστικές» φανφάρες για υπερσύγχρονες ελβετικές αμαξοστοιχίες, οι οποίες προηγουμένως είχαν αποσυρθεί για λόγους αστάθειας και επικινδυνότητας από το ελβετικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

Σε όλη αυτή την πορεία ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων, το προσωπικό που εργάζεται έχει μειωθεί επικίνδυνα από τη συστηματική υποστελέχωση όλων των δημόσιων υποδομών. Στις αρχές του 2000, ο ενιαίος ΟΣΕ απασχολούσε περίπου 12000 εργαζόμενους/ες ενώ σήμερα το σύνολο των εργαζομένων του δημόσιου ΟΣΕ και της Hellenic Train είναι αθροιστικά περίπου 2000, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών. Για τις ελλείψεις προσωπικού, για την υποχρηματοδότηση, για την κίνδυνο που ελλοχεύει αυτή η σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική, οι εργαζόμενοι/ες στα τρένα διαμαρτύρονταν, απεργούσαν, φώναζαν, αλλά κατηγορούνταν συλλήβδην από ΜΜΕ και κυβέρνηση ως συντεχνίες.

Τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων τα έχουμε δει όλοι και όλες τα τελευταία χρόνια: λιγότερα δρομολόγια, επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις, ακριβότερα εισητήρια, μικρότερο σιδηροδρομικό δίκτυο σε λειτουργία. Έτσι φτάσαμε να σκοτώνονται 57 άτομα στα Τέμπη.

Όσο και αν προσπαθούν κυβέρνηση και ΜΜΕ να ρίξουν όλη την ευθύνη σε έναν σταθμάρχη και σε ένα ανθρώπινο λάθος, δεν μπορούν πλέον να κοροϊδεύουν τον κόσμο κατάμουτρα. Η επιχείρηση συγκάλυψης των πραγματικών ενόχων, των πολιτικών της ιδιωτικοποίησης και των κερδών σε βάρος των ζωών των ανθρώπων, χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη χυδαιότητα καταρχήν απέναντι σε όσους/ες έχασαν τη ζωή τους και τους κοντινούς τους ανθρώπους αλλά και απέναντι στη νοημοσύνη μας και την ίδια μας την εμπειρία, από τα χρόνια ιδιωτικοποιήσεων που συνδυάζονται πάντα από χαμηλότερης ποιότητας υπηρεσίες με πολύ μεγαλύτερο κόστος για τον κόσμο. Για αυτό δε βρίσκει εύκολα αποδέκτες και η οργή του κόσμου ξεχειλίζει.

Θλίψη, οργή και αντίσταση

Από την πρώτη μέρα οργανώθηκαν διαδηλώσεις από οργανώσεις της Αριστεράς, από φοιτητικούς συλλόγους και μαθητικά συντονιστικά, από σωματεία και συνδικάτα, που κατάφεραν να συσπειρώσουν μεγάλο τμήμα του κόσμου που έχει βιώσει την πολιτική της πολεμικής μηχανής του κεφαλαίου στο πετσί του και βλέπει τη ζωή του να μην έχει την παραμικρή αξία μπροστά στα κέρδη των επιχειρήσεων, δυστυχώς με τον πιο τραγικό κυριολεκτικό τρόπο.

Επί πέντε ήμερες οι δρόμοι της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αλλά και των μεγάλων πόλεων σε όλη την Ελλάδα γέμισαν από τη θλίψη, την οργή και την αντίσταση δεκάδων χιλιάδων διαδηλωτών που απαιτούν δικαιοσύνη απέναντι στις προσπάθειες συγκάλυψης του εγκλήματος αλλά βάζει και στο στόχαστρο την εγκληματική πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων. Αποκορύφωμα, ήταν η διαδήλωση στις 5 Μάρτη, με πρωτοβουλία των συνδικάτων των σιδηροδρομικών και συμμετοχή πολών εργατικών σωματείων, μαζικών φορέων και οργανώσεων της Αριστεράς που έγινε μία τεράστια συγκέντρωση και διαδήλωση στην Αθήνα, την οποία η κυβέρνηση αποφάσισε να καταστείλει με την υπέρμετρη βία των ΜΑΤ και ΔΡΑΣΗ απέναντι σε όσους και όσες κατέβηκαν στο δρόμο.

Στις 5 Μάρτη φάνηκε στο δρόμο η δύναμη που έχουν εργαζόμενοι/ες και νεολαία και αυτή η δύναμη τρομάζει τα αστικά επιτελεία. Είναι όσο ποτέ αναγκαίο, το εργατικό κίνημα και τα συνδικάτα, οι φοιτητικοί σύλλογοι, οι φεμινιστικές συλλογικότητες να προχωρήσουν σε κλιμάκωση των κινητοποιήσεων, με τον πιο ευρύ δυνατό συντονισμό, για να μαζικοποιηθεί ο αγώνας ενάντια στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων διεκδικώντας ένα ισχυρό δημόσιο στην υπηρεσία των αναγκών της κοινωνίας και όχι του κέρδους. 

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

**Σκίτσο του Πέτρου Ζερβού