Αγώνας ενάντια στην αστυνομική βία και το ρατσισμό

Οι προσπάθειες συγκάλυψης της δολοφονίας του 18χρονου Νίκου Σαμπάνη από αστυνομικούς στο Πέραμα έχουν καταρρεύσει (για όποιον θέλει να δει). Μαζί με την οργή για την αγριότητα του εγκλήματος (36 σφαίρες σε άοπλους), προκαλεί αποστροφή ο όγκος των ψεμάτων που διέρρευσε η ΕΛΑΣ.

Όπως αναφέρεται σε Δελτίο Τύπου οργανώσεων και συλλογικοτήτων: 

«Τα συγκλονιστικά στοιχεία που έχουν βγει στη δημοσιότητα, πιστοποιούν ότι η αστυνομία έχει πει ασύστολα ψέματα. Οι αστυνομικοί γνώριζαν από την πρώτη στιγμή ότι ήταν Ρομά οι τρεις ανήλικοι επιβαίνοντες στο κλεμμένο αυτοκίνητο, παράκουσαν τις εντολές των ανωτέρων τους, καμιά συμπλοκή δεν έγινε αφού οι τρεις ήταν άοπλοι, ο Νίκος Σαμπάνης ήταν 18 χρονών όχι 20, κανείς αστυνομικός δεν τραυματίστηκε. Ο Νίκος Σαμπάνης δολοφονήθηκε όχι γιατί απείλησε τις ζωές των αστυνομικών, αλλά γιατί ήταν Ρομά και γιατί η αστυνομία υιοθετεί όλο και πιο πολύ την “αμερικανικού τύπου” λογική “πρώτα πυροβολάμε και μετά ρωτάμε”». 

Μετά από αυτά, ο «δημόσιος διάλογος» σήμερα θα έπρεπε να περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας. Αντί γι’ αυτό, παρακολουθούμε να στήνεται το ακριβώς ανάποδο σκηνικό. Πρόκειται για γλαφυρή υπενθύμιση ότι το πρόβλημα «αστυνομική βία» είναι βαθιά συστημικό και δεν αφορά «μεμονωμένα περιστατικά» αλλά και για μια προειδοποίηση ότι υπάρχει εμφανής «πολιτική βούληση» να γίνει ακόμα χειρότερο. 

Τις μέρες μετά τη δολοφονία του Νίκου Σαμπάνη, ζήσαμε από πρώτο χέρι την αδίστακτη «ρουτίνα» ενάντια στην οποία αγωνίζεται επίμονα το Black Lives Matter και το ευρύτερο αντιρατσιστικό και αντικατασταλτικό κίνημα στις ΗΠΑ.  

Είδαμε τι θα πει «Μπλε Τείχος», η οργανωμένη και παθιασμένη «αλληλεγγύη στους συναδέλφους» που ξεδιπλώνεται άμεσα στις γραμμές της Αστυνομίας, όταν κάποιος «δικός τους» αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να… λογοδοτήσει για τις πράξεις του. Το φαινόμενο αποτελεί την πιο ισχυρή απάντηση στο κλισέ περί «κάποιων σάπιων φρούτων» που χαλάνε το όνομα του -κατά τα άλλα- καλού καγαθού «καλαθιού» του αστυνομικού σώματος.  

Ιδιαίτερα από τη στιγμή που ο δολοφονημένος και τα θύματα της επίθεσης ήταν Ρομά, τόσο ο προσανατολισμός της συζήτησης στα «πεπραγμένα» των θυμάτων όσο και ο ακόλουθος στιγματισμός ολόκληρης της κοινωνικής ομάδας στην οποία ανήκουν, μας θύμισαν την οργή πίσω από την κραυγή «Δεν δικάζεται το θύμα!» μετά από κάθε δολοφονία μαύρου από αστυνομικό. Όταν σε τηλεοπτικό πάνελ, ο βουλευτής της ΝΔ,  Κωνσταντίνος Κυρανάκης περιέγραψε το δικηγόρο της οικογένειας του θύματος, Θανάση Καμπαγιάννη, ως «συνήγορο υπεράσπισης», έκανε ένα γλωσσικό «ολίσθημα» που μάλλον αντανακλά πιστά την «κατάσταση πνευμάτων» στις γραμμές των φίλων της ΕΛΑΣ. 

Στα μεγάλα ΜΜΕ, είδαμε να μονοπωλεί το ενδιαφέρον το άγχος μην τυχόν και «ευνουχιστεί η αστυνομία» και να προκαλεί μεγαλύτερη «αγανάκτηση» η εντολή στους ΔΙΑΣ να σταματήσουν την καταδίωξη, από ό,τι το γεγονός ότι παρακούστηκε ή και η τραγική κατάληξή της. Ο διαβόητος «συνδικαλιστής» Μπαλάσκας θα ήταν μια ανάξια λόγου γκροτέσκα φιγούρα, αν δεν αισθανόταν τόσο φιλόξενα και «εντός έδρας» στα τηλεοπτικά πάνελ και αν δεν εξέφραζε όντως (με ωμότητα ) τις διαθέσεις «των συναδέλφων». 

Όπως γράψαμε, το πρόβλημα είναι συστημικό. Αφορά τη φύση και την κουλτούρα του «Σώματος», όπως και την ασυλία που απολαμβάνει, όσες πολιτικές ηγεσίες κι αν αλλάξουν στην Κατεχάκη. Ωστόσο, το γενικότερο πολιτικό κλίμα στο οποίο δρουν οι άντρες της ΕΛΑΣ, το «σήμα» που εκπέμπει η κυβερνητική εξουσία, έχει πάντοτε σημασία για το σε ποια ύψη μπορεί να φτάσει η ασύδοτη δράση τους. Και εδώ τα νέα είναι προκλητικά. Τα κυβερνητικά στελέχη και ο Θεοδωρικάκος συγκεκριμένα δεν κατέφυγαν καν σε μια χλιαρή τακτική «Πόντιου Πιλάτου» ή/και σε κάποιες άσφαιρες επικοινωνιακές κινήσεις εκτόνωσης του θυμού για τη δολοφονία.   

Το στίγμα είχε φανεί από νωρίς, όπως σημειώνει η κοινή ανακοίνωση:  

«Η επίσκεψη Θεοδωρικάκου στους κρατούμενους αστυνομικούς, οι δηλώσεις Γεωργιάδη και άλλων κυβερνητικών στελεχών που «αθώωναν» τους κατηγορούμενους, ο ρατσιστικός οχετός των παρακυβερνητικώντρολ εναντίον των Ρομά κι εν τέλει τα συγχαρητήρια Θεοδωρικάκου στους δικαστές που άφησαν ελεύθερους χωρίς όρους του αστυνομικούς, συνιστούν πράξεις καταρράκωσης της διάκρισης των εξουσιών και δείχνουν ότι η κυβέρνηση έχει ενστερνιστεί την ακροδεξιά ατζέντα για την αστυνόμευση». 

Ωστόσο η κυβέρνηση προχωρά ένα βήμα παραπέρα, ανακοινώνοντας μέτρα στον «απόηχο των γεγονότων του Περάματος». Εκεί αποδείχθηκε ότι όσα περιγράψαμε παραπάνω για το «δημόσιο διάλογο», καλλιεργούσαν το αντιδραστικό έδαφος για μια αντιδραστική αντεπίθεση. Η «δέσμη μέτρων» του Θεοδωρικάκου, αντί να (καμώνεται έστω ότι) έχει ως αφετηρία την δολοφονία και άρα επιχειρεί να αποτρέψει παρόμοια περιστατικά στο μέλλον, «αναποδογυρίζει» το νόημα των γεγονότων στο Πέραμα. 

Στον απόηχο μιας καταδίωξης που κατέληξε σε αναίτια δολοφονία με πολύ πιθανό το ρατσιστικό κίνητρο, ο υπουργός δηλώνει: «Ξεκαθαρίζεται ότι δεν μπορεί να διακόπτεται καμία καταδίωξη και έρευνα ατόμων που ελέγχονται για παραβατική και παράνομη συμπεριφορά και δεν μπορεί να υπάρχει ανοχή σε περιοχές και ομάδες υψηλής παραβατικότητας». Με ολίγη από «μετεκπαίδευση» και «ψηφιοποίηση», και τις χιλιοτραγουδημένες κάμερες (που ακόμα να τις δούμε, και που οι Αμερικάνοι «συνάδελφοι» φροντίζουν να κλείνουν άμα λάχει), το άλλο μείζον μέτρο του υπουργείου αφορά πρωτοβουλία για …αυστηρότερες ποινές («οι κατ’ επάγγελμα κλοπές να μετατραπούν σε κακούργημα και η παραβατική συμπεριφορά καταδιωκώμενων να μην τιμωρείται απλά για παράβαση διατάξεων του ΚΟΚ»). Πρόκειται για πολιτική που δίνει εμφανές σήμα «λυμένων χεριών» στα καλόπαιδα της ΔΙΑΣ κ.ά. «σωμάτων» της ΕΛΑΣ.

Στο βαθμό που ο Άρης Πορτοσάλτε αποδείχθηκε «λαγός» των κυβερνητικών χειρισμών, ας σημειώσουμε ότι αισθάνθηκε την ανάγκη να μας θυμίσει το «δόγμα» της αμερικανικής αστυνομίας, όπου ο αστυνομικός δεν ρίχνει αντιδρώντας σε υπαρκτό κίνδυνο, αλλά σε ό,τι αντιλαμβάνεται ως απειλή. 

«Η αστυνομία δολοφονεί». Ο ΦιλίπΠουτού, υποψήφιος του NPAγια τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, προχώρησε πρόσφατα σε αυτή την απλή διαπίστωση, επικαλούμενος στοιχεία που αποδείχθηκαν… επιεική μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα των εργατικών-μεταναστευτικών προαστίων του Παρισιού. Η απάντηση υπήρξε οργισμένη από τα «συνδικάτα» των αστυνομικών και οδήγησε σε… μήνυση από τον υπουργό Εσωτερικών, Νταρμανίν. Σε αυτό το δρόμο οδεύουν ολοταχώς οι εξελίξεις και στην Ελλάδα. 

Η εμπειρία του Black Lives Matter, και του συνθήματος «Αποχρηματοδότηση-Αφοπλισμός-Διάλυση» γίνεται πολύτιμη. Αξίζει να υπερασπιζόμαστε την προοπτική ενός κόσμου χωρίς αστυνομία. Εν τω μεταξύ να αγωνιζόμαστε για ό,τι μπορεί να σώσει ανθρώπους από την βία της, όπως ο αφοπλισμός των περιπολιών και η διάλυση ομάδων όπως η διαβόητη ΔΙΑΣ. Να απαιτούμε οι πόροι που αναβαθμίζουν διαρκώς το οπλοστάσιο και το έμψυχο δυναμικό της ΕΛΑΣ να πάνε σε πραγματικά χρήσιμες κοινωνικές δομές που όντως αντιμετωπίζουν τις αιτίες και τις συνέπειες της παραβατικότητας ή της εγκληματικότητας. Να αντιμετωπίσουμε το ρατσισμό και την περιθωριοποίηση των Ρομά και άλλων μειονοτήτων, των οποίων «οι ζωές μετράνε!». Ξεκινώντας ασφαλώς από την απαίτηση να αποδοθεί δικαιοσύνη για τον Νίκο Σαμπάνη. 

«Ασφάλεια παντού», καταλήγει η δήλωση Θεοδωριάκου. «Δικαιοσύνη πουθενά», συμπληρώνουμε εμείς. 

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά