Αγώνας ενάντια στην αστυνομική βία και το ρατσισμό

Οι προ­σπά­θειες συ­γκά­λυ­ψης της δο­λο­φο­νί­ας του 18χρο­νου Νίκου Σα­μπά­νη από αστυ­νο­μι­κούς στο Πέ­ρα­μα έχουν κα­ταρ­ρεύ­σει (για όποιον θέλει να δει). Μαζί με την οργή για την αγριό­τη­τα του εγκλή­μα­τος (36 σφαί­ρες σε άο­πλους), προ­κα­λεί απο­στρο­φή ο όγκος των ψε­μά­των που διέρ­ρευ­σε η ΕΛΑΣ.

Όπως ανα­φέ­ρε­ται σε Δελ­τίο Τύπου ορ­γα­νώ­σε­ων και συλ­λο­γι­κο­τή­των: 

«Τα συ­γκλο­νι­στι­κά στοι­χεία που έχουν βγει στη δη­μο­σιό­τη­τα, πι­στο­ποιούν ότι η αστυ­νο­μία έχει πει ασύ­στο­λα ψέ­μα­τα. Οι αστυ­νο­μι­κοί γνώ­ρι­ζαν από την πρώτη στιγ­μή ότι ήταν Ρομά οι τρεις ανή­λι­κοι επι­βαί­νο­ντες στο κλεμ­μέ­νο αυ­το­κί­νη­το, πα­ρά­κου­σαν τις εντο­λές των ανω­τέ­ρων τους, καμιά συ­μπλο­κή δεν έγινε αφού οι τρεις ήταν άο­πλοι, ο Νίκος Σα­μπά­νης ήταν 18 χρο­νών όχι 20, κα­νείς αστυ­νο­μι­κός δεν τραυ­μα­τί­στη­κε. Ο Νίκος Σα­μπά­νης δο­λο­φο­νή­θη­κε όχι γιατί απεί­λη­σε τις ζωές των αστυ­νο­μι­κών, αλλά γιατί ήταν Ρομά και γιατί η αστυ­νο­μία υιο­θε­τεί όλο και πιο πολύ την “αμε­ρι­κα­νι­κού τύπου” λο­γι­κή “πρώτα πυ­ρο­βο­λά­με και μετά ρω­τά­με”». 

Μετά από αυτά, ο «δη­μό­σιος διά­λο­γος» σή­με­ρα θα έπρε­πε να πε­ρι­στρέ­φε­ται γύρω από το ζή­τη­μα της αστυ­νο­μι­κής βίας και αυ­θαι­ρε­σί­ας. Αντί γι’ αυτό, πα­ρα­κο­λου­θού­με να στή­νε­ται το ακρι­βώς ανά­πο­δο σκη­νι­κό. Πρό­κει­ται για γλα­φυ­ρή υπεν­θύ­μι­ση ότι το πρό­βλη­μα «αστυ­νο­μι­κή βία» είναι βαθιά συ­στη­μι­κό και δεν αφορά «με­μο­νω­μέ­να πε­ρι­στα­τι­κά» αλλά και για μια προει­δο­ποί­η­ση ότι υπάρ­χει εμ­φα­νής «πο­λι­τι­κή βού­λη­ση» να γίνει ακόμα χει­ρό­τε­ρο. 

Τις μέρες μετά τη δο­λο­φο­νία του Νίκου Σα­μπά­νη, ζή­σα­με από πρώτο χέρι την αδί­στα­κτη «ρου­τί­να» ενά­ντια στην οποία αγω­νί­ζε­ται επί­μο­να το Black Lives Matter και το ευ­ρύ­τε­ρο αντι­ρα­τσι­στι­κό και αντι­κα­τα­σταλ­τι­κό κί­νη­μα στις ΗΠΑ.  

Εί­δα­με τι θα πει «Μπλε Τεί­χος», η ορ­γα­νω­μέ­νη και πα­θια­σμέ­νη «αλ­λη­λεγ­γύη στους συ­να­δέλ­φους» που ξε­δι­πλώ­νε­ται άμεσα στις γραμ­μές της Αστυ­νο­μί­ας, όταν κά­ποιος «δικός τους» αντι­με­τω­πί­ζει τον κίν­δυ­νο να… λο­γο­δο­τή­σει για τις πρά­ξεις του. Το φαι­νό­με­νο απο­τε­λεί την πιο ισχυ­ρή απά­ντη­ση στο κλισέ περί «κά­ποιων σά­πιων φρού­των» που χα­λά­νε το όνομα του -κατά τα άλλα- καλού κα­γα­θού «κα­λα­θιού» του αστυ­νο­μι­κού σώ­μα­τος.  

Ιδιαί­τε­ρα από τη στιγ­μή που ο δο­λο­φο­νη­μέ­νος και τα θύ­μα­τα της επί­θε­σης ήταν Ρομά, τόσο ο προ­σα­να­το­λι­σμός της συ­ζή­τη­σης στα «πε­πραγ­μέ­να» των θυ­μά­των όσο και ο ακό­λου­θος στιγ­μα­τι­σμός ολό­κλη­ρης της κοι­νω­νι­κής ομά­δας στην οποία ανή­κουν, μας θύ­μι­σαν την οργή πίσω από την κραυ­γή «Δεν δι­κά­ζε­ται το θύμα!» μετά από κάθε δο­λο­φο­νία μαύ­ρου από αστυ­νο­μι­κό. Όταν σε τη­λε­ο­πτι­κό πάνελ, ο βου­λευ­τής της ΝΔ,  Κων­στα­ντί­νος Κυ­ρα­νά­κης πε­ριέ­γρα­ψε το δι­κη­γό­ρο της οι­κο­γέ­νειας του θύ­μα­τος, Θα­νά­ση Κα­μπα­γιάν­νη, ως «συ­νή­γο­ρο υπε­ρά­σπι­σης», έκανε ένα γλωσ­σι­κό «ολί­σθη­μα» που μάλ­λον αντα­να­κλά πιστά την «κα­τά­στα­ση πνευ­μά­των» στις γραμ­μές των φίλων της ΕΛΑΣ. 

Στα με­γά­λα ΜΜΕ, εί­δα­με να μο­νο­πω­λεί το εν­δια­φέ­ρον το άγχος μην τυχόν και «ευ­νου­χι­στεί η αστυ­νο­μία» και να προ­κα­λεί με­γα­λύ­τε­ρη «αγα­νά­κτη­ση» η εντο­λή στους ΔΙΑΣ να στα­μα­τή­σουν την κα­τα­δί­ω­ξη, από ό,τι το γε­γο­νός ότι πα­ρα­κού­στη­κε ή και η τρα­γι­κή κα­τά­λη­ξή της. Ο δια­βό­η­τος «συν­δι­κα­λι­στής» Μπα­λά­σκας θα ήταν μια ανά­ξια λόγου γκρο­τέ­σκα φι­γού­ρα, αν δεν αι­σθα­νό­ταν τόσο φι­λό­ξε­να και «εντός έδρας» στα τη­λε­ο­πτι­κά πάνελ και αν δεν εξέ­φρα­ζε όντως (με ωμό­τη­τα ) τις δια­θέ­σεις «των συ­να­δέλ­φων». 

Όπως γρά­ψα­με, το πρό­βλη­μα είναι συ­στη­μι­κό. Αφορά τη φύση και την κουλ­τού­ρα του «Σώ­μα­τος», όπως και την ασυ­λία που απο­λαμ­βά­νει, όσες πο­λι­τι­κές ηγε­σί­ες κι αν αλ­λά­ξουν στην Κα­τε­χά­κη. Ωστό­σο, το γε­νι­κό­τε­ρο πο­λι­τι­κό κλίμα στο οποίο δρουν οι άντρες της ΕΛΑΣ, το «σήμα» που εκ­πέ­μπει η κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία, έχει πά­ντο­τε ση­μα­σία για το σε ποια ύψη μπο­ρεί να φτά­σει η ασύ­δο­τη δράση τους. Και εδώ τα νέα είναι προ­κλη­τι­κά. Τα κυ­βερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη και ο Θε­ο­δω­ρι­κά­κος συ­γκε­κρι­μέ­να δεν κα­τέ­φυ­γαν καν σε μια χλια­ρή τα­κτι­κή «Πό­ντιου Πι­λά­του» ή/και σε κά­ποιες άσφαι­ρες επι­κοι­νω­νια­κές κι­νή­σεις εκτό­νω­σης του θυμού για τη δο­λο­φο­νία.   

Το στίγ­μα είχε φανεί από νωρίς, όπως ση­μειώ­νει η κοινή ανα­κοί­νω­ση:  

«Η επί­σκε­ψη Θε­ο­δω­ρι­κά­κου στους κρα­τού­με­νους αστυ­νο­μι­κούς, οι δη­λώ­σεις Γε­ωρ­γιά­δη και άλλων κυ­βερ­νη­τι­κών στε­λε­χών που «αθώ­ω­ναν» τους κα­τη­γο­ρού­με­νους, ο ρα­τσι­στι­κός οχε­τός των πα­ρα­κυ­βερ­νη­τι­κώ­ντρολ ενα­ντί­ον των Ρομά κι εν τέλει τα συγ­χα­ρη­τή­ρια Θε­ο­δω­ρι­κά­κου στους δι­κα­στές που άφη­σαν ελεύ­θε­ρους χωρίς όρους του αστυ­νο­μι­κούς, συ­νι­στούν πρά­ξεις κα­ταρ­ρά­κω­σης της διά­κρι­σης των εξου­σιών και δεί­χνουν ότι η κυ­βέρ­νη­ση έχει εν­στερ­νι­στεί την ακρο­δε­ξιά ατζέ­ντα για την αστυ­νό­μευ­ση». 

Ωστό­σο η κυ­βέρ­νη­ση προ­χω­ρά ένα βήμα πα­ρα­πέ­ρα, ανα­κοι­νώ­νο­ντας μέτρα στον «από­η­χο των γε­γο­νό­των του Πε­ρά­μα­τος». Εκεί απο­δεί­χθη­κε ότι όσα πε­ρι­γρά­ψα­με πα­ρα­πά­νω για το «δη­μό­σιο διά­λο­γο», καλ­λιερ­γού­σαν το αντι­δρα­στι­κό έδα­φος για μια αντι­δρα­στι­κή αντε­πί­θε­ση. Η «δέσμη μέ­τρων» του Θε­ο­δω­ρι­κά­κου, αντί να (κα­μώ­νε­ται έστω ότι) έχει ως αφε­τη­ρία την δο­λο­φο­νία και άρα επι­χει­ρεί να απο­τρέ­ψει πα­ρό­μοια πε­ρι­στα­τι­κά στο μέλ­λον, «ανα­πο­δο­γυ­ρί­ζει» το νόημα των γε­γο­νό­των στο Πέ­ρα­μα. 

Στον από­η­χο μιας κα­τα­δί­ω­ξης που κα­τέ­λη­ξε σε αναί­τια δο­λο­φο­νία με πολύ πι­θα­νό το ρα­τσι­στι­κό κί­νη­τρο, ο υπουρ­γός δη­λώ­νει: «Ξε­κα­θα­ρί­ζε­ται ότι δεν μπο­ρεί να δια­κό­πτε­ται καμία κα­τα­δί­ω­ξη και έρευ­να ατό­μων που ελέγ­χο­νται για πα­ρα­βα­τι­κή και πα­ρά­νο­μη συ­μπε­ρι­φο­ρά και δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει ανοχή σε πε­ριο­χές και ομά­δες υψη­λής πα­ρα­βα­τι­κό­τη­τας». Με ολίγη από «με­τεκ­παί­δευ­ση» και «ψη­φιο­ποί­η­ση», και τις χι­λιο­τρα­γου­δη­μέ­νες κά­με­ρες (που ακόμα να τις δούμε, και που οι Αμε­ρι­κά­νοι «συ­νά­δελ­φοι» φρο­ντί­ζουν να κλεί­νουν άμα λάχει), το άλλο μεί­ζον μέτρο του υπουρ­γεί­ου αφορά πρω­το­βου­λία για …αυ­στη­ρό­τε­ρες ποι­νές («οι κατ’ επάγ­γελ­μα κλο­πές να με­τα­τρα­πούν σε κα­κούρ­γη­μα και η πα­ρα­βα­τι­κή συ­μπε­ρι­φο­ρά κα­τα­διω­κώ­με­νων να μην τι­μω­ρεί­ται απλά για πα­ρά­βα­ση δια­τά­ξε­ων του ΚΟΚ»). Πρό­κει­ται για πο­λι­τι­κή που δίνει εμ­φα­νές σήμα «λυ­μέ­νων χε­ριών» στα κα­λό­παι­δα της ΔΙΑΣ κ.ά. «σω­μά­των» της ΕΛΑΣ.

Στο βαθμό που ο Άρης Πορ­το­σάλ­τε απο­δεί­χθη­κε «λαγός» των κυ­βερ­νη­τι­κών χει­ρι­σμών, ας ση­μειώ­σου­με ότι αι­σθάν­θη­κε την ανά­γκη να μας θυ­μί­σει το «δόγμα» της αμε­ρι­κα­νι­κής αστυ­νο­μί­ας, όπου ο αστυ­νο­μι­κός δεν ρί­χνει αντι­δρώ­ντας σε υπαρ­κτό κίν­δυ­νο, αλλά σε ό,τι αντι­λαμ­βά­νε­ται ως απει­λή. 

«Η αστυ­νο­μία δο­λο­φο­νεί». Ο Φι­λίπ­Που­τού, υπο­ψή­φιος του NPAγια τις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές στη Γαλ­λία, προ­χώ­ρη­σε πρό­σφα­τα σε αυτή την απλή δια­πί­στω­ση, επι­κα­λού­με­νος στοι­χεία που απο­δεί­χθη­καν… επιει­κή μπρο­στά στη σκλη­ρή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα των ερ­γα­τι­κών-με­τα­να­στευ­τι­κών προ­α­στί­ων του Πα­ρι­σιού. Η απά­ντη­ση υπήρ­ξε ορ­γι­σμέ­νη από τα «συν­δι­κά­τα» των αστυ­νο­μι­κών και οδή­γη­σε σε… μή­νυ­ση από τον υπουρ­γό Εσω­τε­ρι­κών, Νταρ­μα­νίν. Σε αυτό το δρόμο οδεύ­ουν ολο­τα­χώς οι εξε­λί­ξεις και στην Ελ­λά­δα. 

Η εμπει­ρία του Black Lives Matter, και του συν­θή­μα­τος «Απο­χρη­μα­το­δό­τη­ση-Αφο­πλι­σμός-Διά­λυ­ση» γί­νε­ται πο­λύ­τι­μη. Αξί­ζει να υπε­ρα­σπι­ζό­μα­στε την προ­ο­πτι­κή ενός κό­σμου χωρίς αστυ­νο­μία. Εν τω με­τα­ξύ να αγω­νι­ζό­μα­στε για ό,τι μπο­ρεί να σώσει αν­θρώ­πους από την βία της, όπως ο αφο­πλι­σμός των πε­ρι­πο­λιών και η διά­λυ­ση ομά­δων όπως η δια­βό­η­τη ΔΙΑΣ. Να απαι­τού­με οι πόροι που ανα­βαθ­μί­ζουν διαρ­κώς το οπλο­στά­σιο και το έμ­ψυ­χο δυ­να­μι­κό της ΕΛΑΣ να πάνε σε πραγ­μα­τι­κά χρή­σι­μες κοι­νω­νι­κές δομές που όντως αντι­με­τω­πί­ζουν τις αι­τί­ες και τις συ­νέ­πειες της πα­ρα­βα­τι­κό­τη­τας ή της εγκλη­μα­τι­κό­τη­τας. Να αντι­με­τω­πί­σου­με το ρα­τσι­σμό και την πε­ρι­θω­ριο­ποί­η­ση των Ρομά και άλλων μειο­νο­τή­των, των οποί­ων «οι ζωές με­τρά­νε!». Ξε­κι­νώ­ντας ασφα­λώς από την απαί­τη­ση να απο­δο­θεί δι­καιο­σύ­νη για τον Νίκο Σα­μπά­νη. 

«Ασφά­λεια πα­ντού», κα­τα­λή­γει η δή­λω­ση Θε­ο­δω­ριά­κου. «Δι­καιο­σύ­νη που­θε­νά», συ­μπλη­ρώ­νου­με εμείς. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά