Η πανδημία του Covid-19 εξελίσσεται ως ιδιαίτερα φονική. Δεν υπάρχει, όμως, τίποτα «αντικειμενικό» σε αυτήν την εξέλιξη, δεν υπάρχει τίποτα άσχετο με τους κοινωνικο-πολιτικούς συσχετισμούς, με την ταξική κυριαρχία που κλήθηκε να απαντήσει σε αυτήν την δοκιμασία.
Ο Covid-19 δεν προέκυψε μέσα από τη συνήθεια κάποιων «καθυστερημένων» να καταναλώνουν άγρια ζώα. Οι άνθρωποι επί χιλιετίες κατανάλωναν ψάρια και ζώα από το κυνήγι. Τα σύνορα ανάμεσα στο ανθρώπινο DNA και θηριώδεις ιούς ή βακτήρια που παρεπιδημούσαν και παρεπιδημούν στην «άγρια φύση» γκρέμισε η συστηματική αποψίλωση των δασών, η ανάπτυξη των πολυάνθρωπων «μητροπόλεων» που περιτριγυρίζονται από παραγκουπόλεις στον παγκόσμιο Νότο και –κυρίως!– η βιομηχανοποιημένη γεωργία, η κτηνοτροφία και πτηνοτροφεία μεγάλης κλίμακας. Η καταγωγή του κορονοϊού είναι στις «μεγάλες φάρμες» και στις άγριες επεκτατικές συνήθειες του σύγχρονου καπιταλισμού. Γι’ αυτό και όλοι οι «ιθύνοντες» γνωρίζουν ότι οι διαδοχικές πανδημίες είναι μια δοκιμασία που θα μας συνοδεύει για μια ολόκληρη ιστορική εποχή.
Ο Covid-19 δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία, δεν έπεσε απροειδοποίητα πάνω στην ανθρωπότητα. Είχαν προηγηθεί οι «συναγερμοί» με τον SARS και τον MERS, τους δολοφονικούς κορονοϊούς που περιορίστηκαν τελικά στη Νοτιοανατολική Ασία και στη Μέση Ανατολή. Από τις αρχές του 21ου αιώνα οι επιστήμονες απαιτούσαν έρευνα, πόρους κι αποτελέσματα για τη δυνατότητα αντιμετώπισης ιών που θα είναι εξίσου ή και περισσότερο μεταδοτικοί με τον ιό της εποχικής γρίππης, αλλά 5 ως 10 φορές πιο φονικοί από αυτόν. Στην 20ετία που πέρασε η αιχμή που επιβλήθηκε στην έρευνα ήταν τα οπιούχα παυσίπονα (που σήμερα οδεύουν προς απαγόρευση στις ΗΠΑ), τα φάρμακα που συνδέονται με το life style (πχ η θεραπεία αδυναμιών στύσης) και γενικότερα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα μπορούσαν να αγοραστούν από την εύπορη μειοψηφία και τα ανώτερα μεσοστρώματα. Οι ευθύνες για την κατάσταση στην οποία βρίσκει την ανθρωπότητα η έξαρση του Covid-19 είναι βαρύτατες.
Ακόμα όμως και από τη στιγμή του ξεσπάσματος της πανδημίας, δεν υπήρχε τίποτα το αντικειμενικό που επέβαλε τη φονικότητα που αποδεικνύεται στη Λομβαρδία, στη Μαδρίτη, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη. Στα 40 προηγούμενα χρόνια η κατεδάφιση των δημόσιων συστημάτων Υγείας υπήρξε ένας βασικός στόχος του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού διεθνώς. Όσο ηρωικά κι αν εργάζονται σήμερα οι γιατροί και οι νοσοκόμες, οι προσπάθειές τους δεν αρκούν για να αντιστρέψουν σε ελάχιστο κι επείγοντα χρόνο τη διαλυτική δράση των καθεστωτικών δυνάμεων, επί δεκαετίες, στα συστήματα Υγείας. Πολύ περισσότερο όταν στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις (όπως πχ η Νέα Υόρκη…) η υγεία και η περίθαλψη στηρίζεται στη «συνισταμένη» πολλών και διαφορετικών κοινωνικών υπηρεσιών, πέρα από τα δημόσια νοσοκομεία (μεταφορές, καθαριότητα, προμήθεια τροφίμων, νερό κ.ο.κ.). Όσοι χειροκρότησαν ή έμειναν αδιάφοροι όταν οι θατσερικοί κάθε απόχρωσης επέδραμαν ενάντια στις δημόσιες υπηρεσίες και τα δημόσια αγαθά, σήμερα το βρίσκουν μπροστά τους τρέμοντας ανυπεράσπιστοι απέναντι σε μια λοίμωξη του αναπνευστικού.
Ζούμε σε μια εποχή όπου ο αγριανθρωπισμός έχει γενικότερα εκτοξευτεί. Οι ακροδεξιοί της Λέγκας στις τοπικές «διακυβερνήσεις» στη Λομβαρδία δεν δίστασαν να βάλουν τους πρώτους αρρώστους από SARS-2 στα… γηροκομεία, διασπείροντας τη μόλυνση στην πιο ευάλωτη ομάδα. Ο Τζόνσον και ο Τραμπ ιεραρχώντας την οικονομία ως πρώτη προτεραιότητα προσανατολίστηκαν στις μπούρδες περί ανοσίας της αγέλης, πληρώνοντας σήμερα βαρύ τίμημα. Στις ΗΠΑ η φονικότητα του ιού αποδεικνύεται ιδιαίτερα «ρατσιστική»: Στο Σικάγο όπου το περίπου 80% των κατοίκων είναι λευκοί, το 45% των θανάτων είναι μαύροι. Στο Παρίσι και στη Μαδρίτη οι φτωχοί πληρώνουν δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό και σε θανάτους και σε πόνο και ταλαιπωρία.
Ο αγριανθρωπισμός γίνεται γενικότερος. Στην κεντρική Μεσόγειο, με πρόσχημα την καραντίνα, η Ιταλία και η Μάλτα απαγόρευσαν στις υπηρεσίες διάσωσης να ανταποκρίνονται στις εκκλήσεις βοήθειας. Ακόμα και στις επιδημίες της πανούκλας στα Σκοτεινά Χρόνια, δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για οργανωμένες πολιτείες που αποφάσισαν να αγνοούνε την κραυγή «άνθρωποι στα θάλασσα!».
Αυτή η σκληρότητα είναι δίπλα μας, μας αφορά άμεσα: στα γηροκομεία, στα camps των προσφύγων, στις φυλακές, στους στρατώνες, στους συνοικισμούς των ρομά, στις φτωχογειτονιές, χιλιάδες άνθρωποι κινδυνεύουν και θα κινδυνεύσουν από την εγκατάλειψη και την αδιαφορία για την τύχη τους. Και όσοι δεν καταλαβαίνουν τα επιχειρήματα και τη γλώσσα της αλληλεγγύης, ας σκεφτούν ότι αυτοί οι χώροι –και πολλοί άλλοι– μπορούν να εξελιχθούν σε «βόμβες» αναπαραγωγής του ιού.
Η καραντίνα δεν είναι δυνατόν να αποτελεί απάντηση σε όλα αυτά. Γιατί η καραντίνα δεν μπορεί να κρατηθεί μεσομακροπρόθεσμα. Γιατί η καραντίνα έχει τεράστιο κόστος για τους εργαζόμενους και τις λαϊκές τάξεις.
Γιατί η καραντίνα συμπίπτει με την άφιξη επί σκηνής της διεθνούς οικονομικής κρίσης, θέτοντας τα θεμέλια για μια νέα φονική απειλή στα στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα: στις εργασιακές σχέσεις, στο μισθό και στη σύνταξη, στις απολύσεις και στην «απασχολησιμότητα».
Όλα αυτά, μαζί, αναδεικνύουν τη σήψη, τα βαθιά αδιέξοδα σε όλες τις κρίσιμες επιλογές του σύγχρονου καπιταλισμού.
Η Αριστερά που θα σταθεί απέναντι οφείλει να ξεκινά από μια καθαρή αντικαπιταλιστική στρατηγική. Αν θέλει να αναμετρηθεί πράγματι με αυτήν τη σκληρή συγκυρία, οφείλει να μεταφράσει αυτήν τη στρατηγική σε συγκεκριμένο μεταβατικό πρόγραμμα και σε μαζική μεταβατική πολιτική. Έχοντας απέναντι το σύνολο των καθεστωτικών δυνάμεων που ενοποιούνται μέσα στην κρίση, οφείλει να επιδιώξει την ανάλογη συγκέντρωση των δικών μας δυνάμεων, μέσω της συνειδητής και συγκροτημένης ενωτικής/μετωπικής πολιτικής. Με στόχο την αλλαγή «της υπάρχουσας κατάστασης των πραγμάτων», σε μια συγκυρία ρευστή, αντιφατική και επικίνδυνη για τον κόσμο μας.
