Για μια διαφορετική δομή της οργάνωσης των εργαζομένων

Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού και της ιδεολογίας της ιδιώτευσης τα τελευταία τριάντα χρόνια, είχαν ως αποτέλεσμα την αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους και τη σταδιακή παρακμή του συνδικαλιστικού κινήματος.

Το οργανωμένο εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα δεν κατάφερε να αντισταθεί και να αρθρώσει έναν διαφορετικό πολιτικό λόγο, ακόμα και τα τελευταία χρόνια της παγκόσμιας κρίσης, με αποτέλεσμα να ηττηθεί. Το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται στη σημερινές συνθήκες αφού εξαιρεί από τις δομές του το 90% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και μέρος αυτών των δομών του είναι σωματεία σφραγίδες ή μαϊμού.

Ο κόσμος της εργασίας στην Ελλάδα βιώνει παράλληλα την πολιτική ήττα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία διέψευσε τις εναπομείνασες ελπίδες  & προσδοκίες του και επηρέασε τους λαούς της Ευρώπης και την αριστερά σε παγκόσμια κλίμακα.

Οι εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Ευρώπη ζουν μια διαρκή λιτότητα, στη νότια Ευρώπη μάλιστα την πιο σκληρή εκδοχή της με ένα διαρκές μνημόνιο, ενώ η ακροδεξιά έχει επανέλθει στην κεντρική πολιτική σκηνή (Ουκρανία, Αυστρία, UKIP, AFD, Lepen).

Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα είναι 49% και οι μακροχρόνια άνεργοι φτάνουν το 72% του συνόλου των ανέργων. Αυτά τα μεγέθη της ανεργίας δεν πρόκειται, υπό αυτές τις πολιτικές συνθήκες, να μειωθούν σημαντικά ακόμα και εάν υπάρξει στο μέλλον οικονομική μεγέθυνση.

Θυμίζοντας εποχές ναζιστικής Γερμανίας, έχουν επανέλθει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων, οι οποίοι ζουν χωρίς καμία προοπτική και μέλλον.

Σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση υπάρχουν δυο σημαντικές παρακαταθήκες. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015, το οποίο απελευθέρωσε τη δεδομένη στιγμή τον κόσμο της εργασίας και τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα  απέναντι στο φόβο και την προπαγάνδα και η συμπαράσταση και αλληλεγγύη των λαών της Ευρώπης.

Τα παραπάνω αποτελούν τα δεδομένα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για να δούμε τι να κάνουμε.

Θα πρέπει λοιπόν να προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τη διαφορετική δομή της οργάνωσης των εργαζομένων, του πολιτικού λόγου που αρθρώνουν και τους τρόπους αντίστασής τους.

Οι δομές αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν όλες τις κατηγορίες των εργαζομένων, με σταθερή ή ελαστική σχέση, ορισμένου ή αορίστου, ανέργους και μετανάστες. Προϋπόθεση αποτελεί η δημοκρατική λειτουργία με την ενεργή συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων αντί της ανάθεσης. Η αντιπροσώπευση, η οποία επικρατεί στα σημερινά σωματεία, θα πρέπει να περιοριστεί σημαντικά με τη βοήθεια της σημερινής τεχνολογίας.

Οι εργαζόμενοι συγκροτημένα οφείλουν να διαμορφώσουν άποψη για τον τρόπο παραγωγής εκεί που εργάζονται γιατί αυτοί είναι που το παράγουν και όχι κάποιοι «ειδικοί» ή τεχνοκράτες.  Σε αυτή την κατεύθυνση οι εργαζόμενοι θα πρέπει να οργανώνονται με γνώμονα το αγαθό (υγεία, παιδεία, τραπεζική πίστη κλπ) που παράγουν και όχι τη συντεχνία τους. Οι εργαζόμενοι για παράδειγμα στην υγεία δημόσια και ιδιωτική θα πρέπει να είναι από κοινού οργανωμένοι -και όχι πολυδιασπασμένοι όπως σήμερα με εκατοντάδες σωματεία και διαφορετική συνομοσπονδία- με γνώμονα το πως πρέπει να λειτουργεί το σύστημα υγείας προς όφελος του συνόλου των εργαζομένων.

Το συνδικαλιστικό κίνημα δεν μπορεί να αλλάξει από την κορυφή του λόγω της γραφειοκρατικής του δομής αλλά μόνο από τη βάση του. Αυτοί που θεωρούν ότι μπορούν να αλλάξουν τους σημερινούς συσχετισμούς στην ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος, το μόνο που θα καταφέρουν είναι να αθροιστούν με τους υπόλοιπους γραφειοκράτες. Μόνο εάν αλλάξει η βάση στην οργάνωση των εργαζομένων  θα αλλάξει συνολικά και η δομή του συνδικαλιστικού κινήματος.

Εκτός όμως από τη δομή, το νέο ξεκίνημα προϋποθέτει και την αλλαγή του πολιτικού λόγου. Ο λόγος πρέπει να είναι οραματικός και το συνδικαλιστικό κίνημα αξιόπιστο.

Οι συνδικαλιστές θα πρέπει να αντιλαμβάνονται τον συνδικαλισμό ως μεταφορά της γνώσης και της ταξικής συνείδησης, καθώς ο συνδικαλισμός δεν είναι επάγγελμα και καριέρα όπως συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σήμερα με αποτέλεσμα να  είναι απαξιωμένος στα μάτια των εργαζομένων.  Για να γίνει πράξη αυτό προϋποθέτει τη λήψη των κατάλληλων μέτρων όπως η εναλλαγή θητειών.

Το σύνθημα «λιγότερη δουλειά - δουλειά για όλους» πρέπει να αποτελεί καθολικό αίτημα των εργαζομένων απέναντι στην λουμπενοποίηση της εργατικής τάξης και την ανεργία.

Τέλος θα πρέπει να βρούμε διαφορετικούς τρόπους αντίστασης. Η φήμη μιας εταιρείας σήμερα αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις το πιο πολύτιμο στοιχείο του ενεργητικού της. Θα μπορούσε λοιπόν ένα μποϋκοτάζ να έχει πολλαπλάσια αποτελέσματα από μια απεργία σε συνθήκες οικονομικής κρίσης σήμερα.