Γιούρογκρουπ: Η δόση σε δόσεις, το μνημόνιο επ’ αόριστον

Τε­λι­κά ο συμ­βι­βα­σμός ήταν αμοι­βαί­ος: Από τη μια, η Γερ­μα­νία δεν ανα­γκά­στη­κε να απο­δε­χτεί «κού­ρε­μα» του επί­ση­μου τομέα, δηλ. του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους που δια­κα­τέ­χει η ΕΚΤ και οι άλλες κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες της ευ­ρω­ζώ­νης («έχου­με ένα απο­τέ­λε­σμα, μπο­ρού­με να το πα­ρου­σιά­σου­με στο κοι­νο­βού­λιό μας για να απο­φα­σί­σει», είπε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά ο Σόι­μπλε). Από την άλλη το ΔΝΤ συμ­βι­βά­στη­κε με το να απο­δε­χθεί ότι το έτος 2020 το ελ­λη­νι­κό χρέος δεν θα είναι στο χα­μη­λό πο­σο­στό του… 120% του ΑΕΠ, όπως ήθελε προ­κει­μέ­νου να θε­ω­ρεί το χρέος «βιώ­σι­μο», αλλά στο 124% του ΑΕΠ, με την προ­ϋ­πό­θε­ση ωστό­σο να βρε­θεί δύο χρό­νια αρ­γό­τε­ρα, το 2022, «ση­μα­ντι­κά πιο κάτω» από το 110% του ΑΕΠ.

Όπως συμ­φω­νή­θη­κε, η επό­με­νη δόση θα δοθεί… σε τέσ­σε­ρις δό­σεις: Πρώτα τα 34,4 δισ. στις 13 Δε­κεμ­βρί­ου από την οποία η με­ρί­δα του λέ­ο­ντος (24 δισ.) θα πάνε στις τρά­πε­ζες. Οι άλλες τρεις μι­κρό­τε­ρες δό­σεις (συ­νο­λι­κά 9,3 δισ. ευρώ) θα δο­θούν εντός του πρώ­του τρι­μή­νου του 2013, ωστό­σο η κα­τα­βο­λή του συν­δέ­θη­κε με την πιστή εφαρ­μο­γή των μνη­μο­νια­κών μέ­τρων, με­τα­ξύ των οποί­ων η φο­ρο­λο­γι­κή (αντι)με­ταρ­ρύθ­μι­ση τον Ια­νουά­ριο.

Η μεί­ω­ση του χρέ­ους στα επί­πε­δα που συμ­φω­νή­θη­καν θα επι­τευ­χθεί –λένε– με­τα­ξύ άλλων με: Επα­να­γο­ρά ελ­λη­νι­κού χρέ­ους από την ίδια την Ελ­λά­δα σε χα­μη­λό­τε­ρες τιμές από τη δευ­τε­ρο­γε­νή αγορά. Επι­στρο­φή των κερ­δών που απο­κό­μι­σε η ΕΚΤ όταν αυτή αγό­ρα­ζε σε χα­μη­λό­τε­ρες τιμές ελ­λη­νι­κό χρέος. Μεί­ω­ση των επι­το­κί­ων του πρώ­του δα­νεί­ου που πήρε η Ελ­λά­δα, κατά 1%. Επέ­κτα­ση κατά 15 χρό­νια της απο­πλη­ρω­μής του πρώ­του ελ­λη­νι­κού δα­νεί­ου. Ανα­βο­λή των πλη­ρω­μών των τόκων για τον EFSF κατά 10 χρό­νια. Υπο­τί­θε­ται ότι με όλα αυτά θα μειω­θεί το χρέος κατά 40 δισ. ευρώ.

Ωστό­σο, η αί­ρε­ση που έθεσε η Λα­γκάρντ, ίσως απο­δει­χθεί κα­τα­λυ­τι­κή: Προ­κει­μέ­νου να συ­γκα­λέ­σει τη διοί­κη­ση του ΔΝΤ ώστε αυτή να απο­φα­σί­σει, ή όχι, τη συμ­με­το­χή του Τα­μεί­ου στη δα­νειο­δό­τη­ση της Ελ­λά­δας, θα πρέ­πει να έχει ολο­κλη­ρω­θεί και μά­λι­στα «απο­τε­λε­σμα­τι­κά» η επα­να­γο­ρά ελ­λη­νι­κού χρέ­ους, δηλ. να έχει οδη­γή­σει σε πραγ­μα­τι­κή μεί­ω­ση του χρέ­ους. Αν όμως αυτό δεν γίνει, τότε η Λα­γκάρντ έχει κρα­τή­σει πι­σι­νή και θα βάλει νέα προ­σκόμ­μα­τα στην εκτα­μί­ευ­ση των δό­σε­ων.

Έτσι κι αλ­λιώς το όλο εγ­χεί­ρη­μα είναι με­τέ­ω­ρο αν κρί­νου­με από το πα­ρελ­θόν: Οι προ­βλέ­ψεις που έκανε η τρόι­κα και η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση το 2010 για το ελ­λη­νι­κό χρέος έπε­σαν 15 μο­νά­δες έξω για το ίδιο το 2010 (133,3% ένα­ντι 148,3% που ήταν το αλη­θι­νό), 25 μο­νά­δες έξω για το 2011 (145,1%-170,6%), 27 μο­νά­δες έξω για το 2012 (148,6%-175,6%), 40 μο­νά­δες έξω το 2013 (149,3%-189,1%) και 47 μο­νά­δες έξω για το 2014 (144,3%-191,6%)! Πώς, τώρα οι ίδιοι μη­χα­νι­σμοί μπο­ρούν να πι­στεύ­ουν ότι οι προ­βλέ­ψεις τους θα είναι τόσο ακρι­βείς ώστε το χρέος θα είναι 124% του ΑΕΠ το 2020 και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο ότι θα είναι πολύ κάτω από το 110% το 2022; Και γιατί πρέ­πει να τσα­κώ­νο­νται επί έντε­κα ώρες για «μι­κρο­δια­φο­ρές» των τεσ­σά­ρων μο­νά­δων όταν είναι σί­γου­ρο ότι το τε­λι­κό απο­τέ­λε­σμα θα απέ­χει από τις προ­βλέ­ψεις κατά δε­κά­δες μο­νά­δες; Το ερώ­τη­μα μήπως πίσω από αυτή τη δι­χο­γνω­μία κρύ­βο­νται πολύ ου­σια­στι­κό­τε­ρες εν­δο­κα­πι­τα­λι­στι­κές δια­φο­ρές, είναι βά­σι­μο.
Επί­σης, η εμπει­ρία από τις προη­γού­με­νες «επι­τυ­χί­ες» των ελ­λη­νι­κών μνη­μο­νια­κών κυ­βερ­νή­σε­ων είναι πι­κρές: με το πρώτο ελ­λη­νι­κό «κού­ρε­μα», το PSI, ο Βε­νι­ζέ­λος ου­σια­στι­κά συ­νέ­πρα­ξε στην κλοπή των απο­θε­μα­τι­κών των τα­μεί­ων. Τώρα η «επα­να­γο­ρά» του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους σε χα­μη­λό­τε­ρη τιμή ποιον άραγε θα πλή­ξει; Σί­γου­ρα όχι τους δα­νει­στές και τους κερ­δο­σκό­πους.

Στην ανα­κοί­νω­ση του Γιού­ρο­γκρουπ ξε­κα­θα­ρί­ζε­ται ότι η Ελ­λά­δα θα με­τα­φέ­ρει όλα τα έσοδα από τις απο­κρα­τι­κο­ποι­ή­σεις και με­γά­λο μέρος από τα όποια πλε­ο­νά­σμα­τα του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού στον δε­σμευ­μέ­νο λο­γα­ρια­σμό για την εξυ­πη­ρέ­τη­ση του δη­μό­σιου χρέ­ους. Πρό­κει­ται για θε­σμο­θέ­τη­ση της «αποι­κί­ας χρέ­ους». Αυτό δεν το λέει μόνον η Αρι­στε­ρά. Ο βου­λευ­τής των Γερ­μα­νών Φι­λε­λευ­θέ­ρων Φρανκ Σέ­φλερ, σε ανοι­κτή επι­στο­λή του προς τη Μέρ­κελ, προει­δο­ποιεί για τον κίν­δυ­νο να εξε­λι­χθεί η Ευ­ρώ­πη σε ανα­δια­νε­μη­τι­κή ένωση και ένωση χρεών. Και αυτή η προ­ο­πτι­κή επι­βε­βαιώ­θη­κε από τη δη­λώ­σεις του «φι­λέλ­λη­να» Γιούν­κερ ο οποί­ος μετά τη λήξη του Γιού­ρο­γκρουπ τό­νι­σε πως η Ελ­λά­δα έχει δε­σμευ­τεί στο «πα­κέ­το μέ­τρων αυ­τό­μα­της διόρ­θω­σης» για απο­φυ­γή απο­κλί­σε­ων. Παρ’ όλα αυτά, ο Γιούν­κερ υπο­νό­η­σε πως αυτό δεν φτά­νει καθώς ξε­κα­θά­ρι­σε ότι «θα υπάρ­χουν πα­ρεμ­βα­τι­κοί έλεγ­χοι στη δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­ρεία της Ελ­λά­δας».

Όλα συ­νη­γο­ρούν πλέον ότι η κα­τα­βο­λή της δόσης πάει πα­κέ­το με πολύ βα­θύ­τε­ρες πε­ρι­κο­πές σε κοι­νω­νι­κό κρά­τος, μι­σθούς και συ­ντά­ξεις, αφού είναι σαφές ότι οι στό­χοι που έχουν τεθεί δεν θα υλο­ποι­η­θούν. Επί­σης είναι σαφές ότι πάει επί­σης πα­κέ­το με την επι­βο­λή επι­τρο­πεί­ας σε τρά­πε­ζες, ΔΕΚΟ και άλ­λους δη­μό­σιους ορ­γα­νι­σμούς. Μά­λι­στα όλα αυτά επε­κτεί­νο­νται στο δι­η­νε­κές, αφού κα­νείς πια δεν προ­βλέ­πει την «έξοδο στις αγο­ρές», που σύμ­φω­να με τον Γ. Πα­παν­δρέ­ου θα γι­νό­ταν το 2012.

Ο συμ­βι­βα­σμός της 26ης Νο­εμ­βρί­ου δεν απο­τε­λεί σε καμιά πε­ρί­πτω­ση λύση του προ­βλή­μα­τος που αντι­με­τω­πί­ζουν οι κα­πι­τα­λι­στές σε όλον τον κόσμο και ιδιαί­τε­ρα στην Ευ­ρώ­πη. Είναι ασπι­ρί­νη σε ένα σύ­στη­μα που έχει γε­ρά­σει και που όλες οι εναλ­λα­κτι­κές προ­τά­σεις επι­βί­ω­σής του ση­μαί­νουν κα­τα­στρο­φή αν­θρώ­πων και πραγ­μά­των. Το Γιού­ρο­γκρουπ μπο­ρεί να συμ­φώ­νη­σε προ­σω­ρι­νά για την Ελ­λά­δα, αλλά η συμ­φω­νία ήρθε στη σκιά της δια­φω­νί­ας ολό­κλη­ρης της ΕΕ για τον κοι­νο­τι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό. Το «όλοι ενα­ντί­ον όλων», που ήταν το μότο των πε­ρισ­σό­τε­ρων αντα­πο­κρι­τών από τη Σύ­νο­δο Κο­ρυ­φής, καθώς και η τε­λι­κή απο­τυ­χία της προ­δια­γρά­φουν και τα όρια των μελ­λο­ντι­κών συμ­βι­βα­σμών.